Picproje Elektronik Sitesi

Santralde uretildigi andan itibaren bana faz, notr ve topragin olusumunu aciklayabilecek bir arkadas var mi?
Jeneratif calisan bir elektrok motorunun hareketi ile uclarda faz ve notr olusur; sebebi miknatisin N ve S kutuplaridir. Kutuplu gibi sarilmis iki sargidan birisi N e yaklasirken digeri S e yaklasir ve bu sinusun acisal evrelerini olusturur; toprak, notr seviyesinde veya daha dusuk potansiyelde bulunup, fazi daha fazla alma egiliminde olan bir potansiyel seviyedir gibi aciklamalar doyurucu değil benim icin. Faz nasil olusur, notr nasil olusuru tartismak istiyorum.

Generatörde üç grup sargının bir uçları birleştirilerek nötr oluşturulur. diğer uçları da üç faz olarak (R,S,T) oluşturulur ve 4 hat ile step-up trafoya gider. Seconder tarafı trafo sargılarının da birer ucu birleştirilir ve nötr oluşturulur, diğer uçları ile birlikte iletim hattına gönderilir. Toprak ise bildiğimiz toprak. Generatör, trafo, motor, vs gibi sargı veya bağlantı izolasyonlarının zarar görüp cihazın gövdesine iletilen fazı toprağa kısa yoldan ileten sistem.

Hocam kusura bakma biraz amiyane oldu ama, hatam varsa başkaları düzeltsin ben de öğreneyim.

Alıntı yapılan: "Ziya"Seconder tarafı trafo sargılarının da birer ucu birleştirilir ve nötr oluşturulur, diğer uçları ile birlikte iletim hattına gönderilir. Toprak ise bildiğimiz toprak.

Toprağın iletken olarak kullanılıp devreyi tamamlaması içinde trafo tarafındaki nötrden ek alarak topraklama levhasına bağlantı yapılmasıda toprak hattını oluşturur.Bunun içinde koruma için topraklama direnci önemlidir. (Yıldım için yapılan topraklama farkldır.)

Alıntı yapılan: "Ziya"Toprak ise bildiğimiz toprak. Generatör, trafo, motor, vs gibi sargı veya bağlantı izolasyonlarının zarar görüp cihazın gövdesine iletilen fazı toprağa kısa yoldan ileten sistem.

Nasıl yani "toprak ise bildiğimiz toprak" derken fiziksel manada yerkabuğunun en üst katmanımı yoksa başka bir anlamımı var? Yani su topraktan akıp gelip türbinleri çevirip üretildiği içinmi cihaz gövdelerinde kaçak olursa tekrar toprağamı dönmeye çalışıyor.  :roll:

Bir bobinde magnetik alanın gerilim endüklediğini bildiğine göre :
Sadece tek bobinde : Uçlarında oluşan gerilim magnetik alanın yönü ve şiddeti ile orantılı ve dediğin gibi , düzgün dairesel hareketin doğrusal koordinatlardaki zaman iz düşümüne göre , sinüs biçimli.
Buraya kadar gerilimin yön değiştirmesi haricinde faz kavramı yok.

Aynı üreteçde peşi sıra bir kaç sargı varsa(genelde 3) ,magnetik alanda her birinde aynı yön ve açıda yerleşmiş ise ; sinüs biçimli işaret her birinde aynı(sargılar aynı karakterde ise) ve birbirinin kopyası demektir.Burada da faz kavramı yok.
Fizeksel olarak magnetik alanı oluşturan enstrüman aynı anda ,hepsi ile aynı konumda "değil" biçimde yerleştirildiği ( 3lü sistemlerde aralarında 360/3=120 derece) için : Gerilim herhangi bir anda , her üçündede farklıdır.Hemde sadece potansiyel fark olarak değil yön olarakda farklı olabilir.
Birbirinden farklı bu gerilimler için farklı durumlar yerine farklı FAZ lar deriz.
Bu 3 farklı bobinin uçları , akım yönleri dikkate alınarak , birer uçları yıldız biçiminde ortaklanırsa bu noktaya nötr nokta (uç) denilir.Kabaca bobinlerdeki gerilimler bu nokta referans alındığında benzer-simetrik özellikler gösterir.Tabiiki üçgen bağlantıda (üreteçde) bu söz konusu değil.
Birde yıldız-üçgen /zigzag  gibi bağlantılar filan vardı hiç karıştırmayalım.
Üreteç veya trafo da yıldız bağlantı ucu evlerde kullandığımız nötr ucunu veriyor.
Bu uç tarafoda bir elektrod ile toprağa bağlanır.Bu , emniyet için kapalı çevrimin bir ucunu oluşturuyor.Kullanıcı tarafında bu uç bir kez daha toprağa bağlanırsa adı sıfırlama oluyor.Bu ikisi topraklamadan farklı bir olay ve farklı elektrodlarla yapılır.Örneğin trafolarda en az 20 mt ara ile olmalıdır.
Sıfırlamanın maksadı , farklı yük durumlarında ve ya birinin kopması durumunda yıldız nokta vektörünün kaymasını önlemektir.Bir nevi hat karakteristiğinin düzeltilmesi de denebilir.

Topraklama canlıları korumak içindir cihazları değil.Cihazları korumak bir yana çoğu zaman hasar verir.Topraklama bobin uçları ile irtibatlı değildir malum.
Bazı uyanık firmalar topraklama iyi değil diye cihazın garantisi yok sayarlar ama bilirkişi istenirse sonuç aleyhlerine karara bağlanıyor. :)

Eğrilerin durumlarına ve zamana bakarak her birinin birbirlerine göre gerilim farkı 380 V - nötr noktasına göre 220V (genelde) efektif ama tepe noktaları tabiiki daha yüksek.220 yi doğrultup cap bağlayınca yüksüz halde 310 görmemizin sebebi.Şimdi, sinüs biçimli işaretin altındaki toplam taralı alanın ne kadar olduğunu integralle hesaplayamayacak kadar, müh değilim. :oops:

Uzun yıllardan sonra geriye kalanlar bunlar...

Bir şeyi yanlış yazdım galiba. İletim hattına nötr gönderilmiyor. elmaalma nötr topraklaması devreyi tamamlamak için değildir. Devre üç faz üzerinden tamamlanır. Yani toprağın yüzlerce amperi taşıma gibi bir iletkenliği yoktur.

Üç faz aralarında, 120 derece faz farkıyla gittikleri için hangi fazın gerilimi daha yüksek ise akım o fazdan giderken diğer fazlardan voltajı ikinci yüksek olanından da gidebilir (veya döner), ama en düşük (muhtemelen -) voltajlı fazdan mutlaka geri dönerek devre tamamlanır.

Yer kabuğunun en üst katmanı olan toprak bildiğimiz topraktır. Cihaz gövdelerine sızan akım sizin üzerinizden geçerek o toprağa akıp size zarar vermesin diye cihaz gövdeleri topraklanır (sızıntı akımı bildiğimiz toprağa akıtılır).

Alıntı yapılan: "Ziya"Yer kabuğunun en üst katmanı olan toprak bildiğimiz topraktır. Cihaz gövdelerine sızan akım sizin üzerinizden geçerek o toprağa akıp size zarar vermesin diye cihaz gövdeleri topraklanır (sızıntı akımı bildiğimiz toprağa akıtılır).

R S T fazlarının ne gibi bir muhabbeti varda toprağa akıyor fazlar için toprak potansiyel farkmıdır. Herşey topraktan yaratılıyor üretiliyor, topraktan geldik toprağa döneceğiz gibi birşeymi bu. İşin bu  kısmını anlamadım.

Alıntı yapılan: "Ziya"Bir şeyi yanlış yazdım galiba. İletim hattına nötr gönderilmiyor. elmaalma nötr topraklaması devreyi tamamlamak için değildir.

Evlerde,  fabrikalarda kısaca tüketim yerlerine nötr iletilir.
Toprak DC  iletiminde-dağıtımında bazı yerlerde (eski SSCB) bir kutbun iletilmesinde kullanılmıştır.(Yanlış hatırlamıyorsam)
Benim söylediğim topraklamanın koruma amaçlı olduğudur.
Topraklama ile nötr dağıtımın yapıldığı trafoda aynı-eş uçtur. Ttrafo tarafında yıldız bağlantı ucunun topraga uygun şekilde , sayıda gömülü olan levha çubuk vs ile ile bağlanmasıdır.. Bu uygunlukta da en önemli koşullardan biriside topraklama direncidir.
Kullanıcı da topraklama yapmak için kendi tarafında uygun yere topraklama levhası-çubuğunu yere-toprağa gömer.Buraya yapacağı bağlantıda topraklamayı oluşturur. RST fazlarından herhangi birinden kaçak olduğu zaman bu toprak hattından devresini tamamlar.
Peki toprak hattı nötr olarak kullanılır mı? Önerilmez fakat kullanılabilir.(Hattınızda kaçak akım rölesi yoksa)
Her toprak yapısı topraklama için uygun değildir.(Killi -kaya, kuru ...) En önemli koşul topraklama direncinin çok düşük olmasıdır.
Eger yanılıyorsam topraklama direncini hangi noktalar arası ölçüyorlar?

Ayrıca yıldırım için yapılan topraklama-paratoner  sistemi ile bu sanırım karıştırıyor. Orada yerkabuğu-toprak ile bulutlar arasında ki elektirik yükünün-potansiyel farkının zarar vermeden boşaltılması için kullanılıyor.
Sanırım bu kafaları karıştırıyor.
Yıldırım kaç volt ve amperdir?

Hocam, benim yazdığım iletim hattına nötr gönderilmiyor şeklinde idi. İletim hattı ifadesi santralda üretilen elektriğin TEDağıtımAŞ'ın şehirlerde dağıtım yaptığı şalt sahalarına kadar iletilen  kısımdır, TEİletimAŞ nin görevidir. Sizin bahsettiğiniz doğrudur. O dağıtım hattı diye geçer. (hademe arkadaşımıza cevaben) Toprak devreyi tamamlamaz dediğim de yine tüketim noktası ile üretim noktası (generatör+stepup trafo) arasında demektir.

Toprak , düz , tel iletkenler gibi saf direnç değil.RLC devresi olarak davranır ve sürekli akım yolu olarak kullanılamaz.
Elektronlar toprakda eş potansiyel alanlar şeklinde yayılır.

Genel anlamda yuruttugum mantikla uyumlu aciklamalariniz. Fakat halen faz ve notrun olusumunu aciklamis değil. Daha dogrusu notr olayi belli uretecte ki 3sarginin birer uclarinin akim yonude goz onune alinarak birlestirilmesi. Bu durumda monofaz calisan bir sistemde R sinusunu faz olarak alirsak S ve T  notrumuzu olusturuyor, ama nasil. Bunun aciklamasi bekledigim. Bu uretim esnasinda ne oluyor da bize verilen bir linye(faz) aktif olurken diger iki faz notru olusturabiliyor.

Amacim su; sadece faz ve notr olan bir sistemde surekli fazi algilayabilmek.

notr (neuter), toprağa karşı potansiyeli olmayan demektir. Çünkü bu uç kaynak ucunda (trafo çıkışı) hemen toprağa bağlanır (Toprak metal kadar olmasa da bir iletkendir.)

Faz ise malumunuz, aynı frekansda senkron koşan ayrı üreteçler arasındaki zaman farkıdır. Faz ismi buradan gelir.

1 fazlı sistemde sürekli fazı algılamak için benim aklıma toprak bağlantısı ile karşılaştırmaktan başka bir yöntem gelmiyor.

Faz ve nötr kavramı hakkında;

nötr ucu trafodan faz uçlarının kısa devre edilmesi ile oluşturulur. simetrik sistemlerde 120 derece faz farkı nedeniyle oradan teorik olarak akım geçmez.

Örneğin trifaze bir motorda nötr ucu yoktur. Sargıların yıldız noktasından bir kablo çıkartsanız bile oradan akacak akım göremezsiniz. (teorik olarak)

Ancak monofaze sistemlerde nötr hattından akım akar. Çünkü nötr hattının dengesini, bir fazdan daha fazla akım çekerek bozuyoruz.

Sonuç olarak nötr hattı RST'den farklıdır. Monofaze sistemlerde R fazını kullanınca S ve T nötr olur diye birşey yoktur. Nötr hattı tüm fazların birleşmesinden oluşmuştur. Adı gibi nötrdür. Hiçbir faz değildir.

Amacına gelince; toprak iletkeni ile bunu kolayca yapabilirsin. Toprakla faz arası gerilim yaklaşık faz-nötr arası gerilim kadardır. Nötr toprak arası gerilim ise yaklaşık sıfırdır. (Teorik olarak aslında tam sıfırdır)

Faz R ise, notru saglayan S ve T nin bileskesidir bence. Normalde R nin diger ucu birlesim noktasinda olsa da kullandigimiz faz ucu(R) notr icin referansi diger fazlardan alir.Aksam vaktim olursa 3 fazin durumlarini evre evre grafiksel olarak cizecegim, borda koyarim ve daha rahat tartisabiliriz sanirim.
Amacim konusunda ise; sistemimizde toprak baglantisi yok, olsa sizlerin onerdigi gibi gayet kolayca bulabilecegim. Elimizde sadece Faz ve Notr var.

Dediğiniz kavram yanlış. Tek fazdan enerji çekilince fazlar arası denge bozuluyor. o nednele de nötrden akım geçiyor.

Dediğiniz kavramı şöyle dersek biraz daha doğrultabiliriz. Örnek vereyim;

üç tane aynı kuvvette öküz düşünün. bir iple birbirilerine 120 derece açıyla bağlılar. ve tüm kuvvetleriyle çekiyorlar. orta düğümünden de bir ip uzatıyoruz. ortadaki ipte gerilme olur mu olmaz? işte nötr mantığı bu.

sonra bir şekilde aralarındaki açıyı bozmadan öküzü çıkartıp yerine eşek bağlıyoruz. Ne oldu? denge bozuldu. Dengeyi nasıl sağlarız? eşeğin olduğu yere öküzlerin bileşke kuvvetine denk gelecek şekilde ortadaki ipe fazladan kuvvet uygulayarak. Alın size 1 faz mantığı.

sonuç olarak hiçbir zaman R fazını kullanıyorum. Diğerleri de nötr demek sonucu çıkmaz. sistem bir bütündür.

iyi çalışmalar.

Alıntı YapFaz R ise, notru saglayan S ve T nin bileskesidir bence.

Yanlış tanım ollmuş.

Notr, toprağa (arza karşı ) karşı notr demektir, toprak ile arasında gerilim yok demektir.. Faz ile r ile s ile t ile ilgisi yok.

Notr hattından akım gecip geçmediği konusunda RST önemlidir. Arkadaş yukarıda örneklemiş ama o da tam açıklayıcı değil. Aksine öküzler ortadaki noktaya max kuvvet uyguluyor.

Fazlardan geçen akım değerleri eşit ise (1. şart) ve akım açıları gerilimleri ile aynı ise (2. şart) 3 faz kullandıkça notr hattı çekmeseniz de olur. Çunku bu hattan akım gecmez.

Sizin işiniz ise notrden akım gecip geçmediği ile ilgili değil. Amacınız 2 uçtaki fazı bulmak ise direk toprak ile aralarındaki gerilim ile anlayabilirsiniz.

10 katlı bir bina düşünün. her katta 3 daire var ve binada toplam 30 daire var. Üç fazı bu dairelere paylaştıracağız (her daire tek faz olaracak). Her kattaki 1. daire R, ikinci daire S, üçüncü daire T fazından beslensin. Şimdi aynı kattaki iki evde bulunan bilgisayarlar arasına rs232 kablosu bağlayıp seri haberleştirme işlemi yaparsak ne olur?

Alıntı yapılan: "elmaalma"

Alıntı yapılan: "Ziya"Seconder tarafı trafo sargılarının da birer ucu birleştirilir ve nötr oluşturulur, diğer uçları ile birlikte iletim hattına gönderilir. Toprak ise bildiğimiz toprak.

Toprağın iletken olarak kullanılıp devreyi tamamlaması içinde trafo tarafındaki nötrden ek alarak topraklama levhasına bağlantı yapılmasıda toprak hattını oluşturur.Bunun içinde koruma için topraklama direnci önemlidir. (Yıldım için yapılan topraklama farkldır.)

Evet doğru. 50N/51N, bu bağlantı direk toprağa bir direnç üzerinden yapılır. Bu dirençten önce de bir akım trafosu trafo koruma röleleri için kullanılır. Aynı şekilde generatör nötr direncine (veya dağıtım trafosu seconder tarafı direncine) seri akım trafosu generatör koruma rölesine gider.

Not: pardon bu son gönderilen mesajmış gibi görüp cevap yazmışım (nasıl oldu ben de anlamadım) kusura bakmayın, silemediğim için bu notu yazdım.

Alıntı yapılan: "OG"
Notr, toprağa (arza karşı ) karşı notr demektir, toprak ile arasında gerilim yok demektir.. Faz ile r ile s ile t ile ilgisi yok.

Fazlardan geçen akım değerleri eşit ise (1. şart) ve akım açıları gerilimleri ile aynı ise (2. şart) 3 faz kullandıkça notr hattı çekmeseniz de olur. Çunku bu hattan akım gecmez.

Sayın OG,
İlk açıklamanız için;
1_220/220 V Yalıtım trafosu kullansak sekonder tarafında nötr ya da faz hangi uç olacak?
2_Bu sistemden beslenen bir cihazda (örnek motorda) topraklama gerekir mi?
İkinci açıklamanız içinse;
3_İki fazdan beslenen sistemde nötr şart mıdır? Nereye bağlanır?
4_Farklı güçdeki üç adet yük (ısıtıcı vb ) yıldız ya da üçgen bağlantı ile çalıştırılamaz mı?

Sayın Katana,
Çalışmasını tam bilmemekle beraber elektronik kontrol kalemi mantığını kullanabilirsiniz .
Sonuçta hava ve toprağın iletkenliğinden yararlanarak faz tespit ediliyor sanırım.

Sayın Ziya,
Hiç RS232 üzerine çalışmam olmadı. Hepsi aynı fazda iken  sistem çalışıyorsa  sorduğunuz koşulda da çalışır.

"Topraktan geldik toprağa döneceğiz" şeklindeki söylemlerim kafalarda soru işareti yaratmak, konuyu körüklemek içindi. Toprak konusunda bir çok işin erbabı yanılgıya düşüyor. Sanki yeryüzünün elektriğin üretildiği iletildiği ve en son kullanıldığı yerde bir referans mış gibi düşünülüyor. Yani yıldırımın toprak ile arasındaki ilişki gibi fazla toprak arasında bir ilişki olduğu sanılıyor. Hiçbir şart altında ürettiğiniz dağıttığınız ve en son pirizinizdeki elektriğin toprakla alakası yok, alakası olan tek şey ucgen/yıldız tipindeki en son indirici trafonun sekonderindeki yıldız noktasının toprağa çakılması. Bundan dolayı fazlar toprağa karşı potansiyel oluşturuyor. 220/220 yada 380/380 tarzı izalasyon trafoları ardında toprak fazlara göre potansiyel oluşturmaz tek başına faz kontrol kalemi ile gözlenemez.

Burada olan şey yıldırımdan korunmadan daha farklı bir amaç için yapılan topraklamadır. Konuyu bu nokta tartışmaya devam edebiliriz. Neden bölgesel indirici trafoların yıldız noktası toprağa çakılarak o şebekeden beslenen bütün yapıları nötr e gömüyoruz. Birileri faza dokunsunda çarpılsın diyemi. Çünkü trafonun yıldız noktası topraklanmaz ise faza dokunmak yeryüzü ile potansiyel oluşturmayacağından çarpılma etkisi yapmaz. Çarpılabilmek için trafodan gelen 4 iletkenden en az ikisine dokunmanız gerekir. Kullandığınız metal gövdeli bir cihazın gövdesine direk faz kaçağı bile olsa dokunduğunuzda yine çarpılmazsınız.

Peki ama neden toprak kullanıyoruz?

Alıntı yapılan: "elmaalma"Sayın Ziya,
Hiç RS232 üzerine çalışmam olmadı. Hepsi aynı fazda iken  sistem çalışıyorsa  sorduğunuz koşulda da çalışır.

Hocam, cevabını ben de bilmiyorum. Fakat merak ettim. rs232 de üç hat var, bunlardan biri toprak (RX ve TX'e göre). Öğrenmek istediğim bir bilgisayarın seri portundaki toprak (Şaseye bağlanan şebeke toprağı değil), diğer fazdan beslenen bilgisayarın seri portundaki toprakla aynı voltaj seviyesinde olur mu?

(Galiba oluyor, dediğiniz gibi arada sadece faz farkı var, DC'ye dönüşünce sorun kalmıyor gibi)

Alıntı yapılan: "hademe""Peki ama neden toprak kullanıyoruz?

Kapasitif etki-
Aşağıdaki adreste bilgi var.
http://www.projecim.com/topraklama%20nedir.htm

Sayın hademe,
Size katılıyorum.
1-Şebekedeki topraklama,
2-Yıldırım topraklaması
3-Devrelerimizde kullandığımız -uç, ortak nokta veya toprak, şase ne dersek diyelim bunlar genelde karıştırılıyor.

Mevzu verdiğiniz linkin başka bölümünde
http://www.projecim.com/transformatorler.htm

anahtar kelime "TRAFOLARDA İŞLETME TOPRAKLAMASI"

Alıntı yapılan: "idemirdoven"Örneğin trifaze bir motorda nötr ucu yoktur. Sargıların yıldız noktasından bir kablo çıkartsanız bile oradan akacak akım göremezsiniz. (teorik olarak)

Ancak monofaze sistemlerde nötr hattından akım akar. Çünkü nötr hattının dengesini, bir fazdan daha fazla akım çekerek bozuyoruz.

Yıldız bağlı trifaze motorun yıldız ucunu topraklayın veya nötüre verin
motor çalışıyorken sorun yok (faz akımını ölçün)
motorun bir sargısını devre dışı bıraktığınızda aynı faz akımının bu sefer nötürden aktığını görürsünüz.

@sitenindelisi, ölçümlerini yaparken dengeli ve dengesiz akımların her zaman vektörü değiştirdiğini (bozduğunu) unutma

Belki yeri burası değil ama fazladan başlık açmak istemedim. IEC 62270 ve IEEE std. 1249-1996 standartlarını nereden bulabilirim? Birincisi santrallar için ünite koruma, kumanda ve kontrol sistemleri için, diğeri otomasyon sistemine ait.

Alıntı YapSayın OG,
İlk açıklamanız için;
1_220/220 V Yalıtım trafosu kullansak sekonder tarafında nötr ya da faz hangi uç olacak?
2_Bu sistemden beslenen bir cihazda (örnek motorda) topraklama gerekir mi?
İkinci açıklamanız içinse;
3_İki fazdan beslenen sistemde nötr şart mıdır? Nereye bağlanır?
4_Farklı güçdeki üç adet yük (ısıtıcı vb ) yıldız ya da üçgen bağlantı ile çalıştırılamaz mı?

Yalıtım trafosu kullanılırsa notr ortadan kalkar. Yalıtım trafosu kullanmaya gerek yok, şebeke trafo çıkışındaki toprağı kesin aynı şey olur. Yalıtılmış olur. O zaman tehlike daha büyük olur. Zira RST dediğimiz hatlardan birisi herhangi bir yerde kaçak yapıp toprağa değerse diğer uçlar toprağa karşı potansiyel sahibi olur, o taktirde önlem alınamaz. Notr -toprak bağlantısı bu sebeple.

Sistem kaç fazlı olursa olsun yukarıdaki aynı mantıkla notr hattı teşkil edilir.

Farklı güçlerdeki yükler eğer 380V ise üçgen bağlantı ile çalıştırılabilir. Fazların dengeli yüklenmesi ayrı bir konu. Güç farkı sebebi ile yüklere voltaj dağılımı bozulur, kimi 400V gibi 300V olabilir.

(http://img123.imageshack.us/img123/5978/3faziq5.th.jpg) (http://img123.imageshack.us/my.php?image=3faziq5.jpg)

Alıntı yapılan: "Ziya"

Alıntı yapılan: "elmaalma"Sayın Ziya,
Hiç RS232 üzerine çalışmam olmadı. Hepsi aynı fazda iken  sistem çalışıyorsa  sorduğunuz koşulda da çalışır.

Hocam, cevabını ben de bilmiyorum. Fakat merak ettim. rs232 de üç hat var, bunlardan biri toprak (RX ve TX'e göre). Öğrenmek istediğim bir bilgisayarın seri portundaki toprak (Şaseye bağlanan şebeke toprağı değil), diğer fazdan beslenen bilgisayarın seri portundaki toprakla aynı voltaj seviyesinde olur mu?

(Galiba oluyor, dediğiniz gibi arada sadece faz farkı var, DC'ye dönüşünce sorun kalmıyor gibi)

Alıntı yaptığım kendi yazımdaki Galiba ile başlayan kısmı iptal ediyorum, çünkü emin değilim.

Diyelim ki üç fazı yanlarına da nötrden birer bağlantı ayırıp verdik. Üç tane tek fazlı hat var. Bu hatlardaki AC elektriği tam doğrultma devresi ile doğrultsak elimizde üç tane DC elektrik hattı oluşur. Bunların eksi ( - ) ve artı (+) uçlarını birleştirirsek ne olur?

Ziya Ustadim,
Linkin faydali olacagini zannediyorum.

http://www.turkcenet.org/wown_htm/ground.htm (http://www.turkcenet.org/wown_htm/ground.htm)

Alıntı YapDiyelim ki üç fazı yanlarına da nötrden birer bağlantı ayırıp verdik. Üç tane tek fazlı hat var. Bu hatlardaki AC elektriği tam doğrultma devresi ile doğrultsak elimizde üç tane DC elektrik hattı oluşur. Bunların eksi ( - ) ve artı (+) uçlarını birleştirirsek ne olur?

Fazların birbiri ile bağlantısı  yok ve çıkışları doğrultulup hem - hem + uçları hep beraber paralel bağlanacak şeklinde anladım. Doğru anladı isem problemsizce çalışır, ismi de 3 fazlı dinamo (DC üreteç anlamında) olur. Bu tip uygulamar var zaten. Otolardaki dinamolar yıldız bağlı alternatör sargılarının diyot ile doğrultulmasından elde ediliyor.

Alıntı Yap10 katlı bir bina düşünün. her katta 3 daire var ve binada toplam 30 daire var. Üç fazı bu dairelere paylaştıracağız (her daire tek faz olaracak). Her kattaki 1. daire R, ikinci daire S, üçüncü daire T fazından beslensin. Şimdi aynı kattaki iki evde bulunan bilgisayarlar arasına rs232 kablosu bağlayıp seri haberleştirme işlemi yaparsak ne olur?

Büyük bir TV istasyonunun binası içinde UPS çıkışı 3 faz olarak dağıtılmasına rağmen herhangi bir problem yaşanmamakta. Fakat her ciddi yük çeken oda/salon içinde lama olarak topraklama sistemi mevcut. Yani bütün birimler tek noktada topraklı.

Katana Hocam, linkin son kısmındaymış okudum. Ama hala kafamdaki şüpheyi atamadım.

OG Hocam, sanıyorum Aster Hocam ısrarla tavsiye ediyor (Bunalmis hocamın dijital osiloskobunun başına gelen şeyden sonra) osiloskop 220 girişindeki toprak bağlantısını koparıp atın diye. Acaba doğrultmadan sonra ortaya çıkan eksi (-) uç bina topraklaması ile aynı voltajda olur mu her zaman?

Alıntı yapılan: "Ziya"OG Hocam, sanıyorum Aster Hocam ısrarla tavsiye ediyor (Bunalmis hocamın dijital osiloskobunun başına gelen şeyden sonra) osiloskop 220 girişindeki toprak bağlantısını koparıp atın diye. Acaba doğrultmadan sonra ortaya çıkan eksi (-) uç bina topraklaması ile aynı voltajda olur mu her zaman?

İyi geceler,

Osiloskobun başına ne gelmiştide toprağı sökün atın demiş sayın hocam? Toprak koruma amaçlıdır daima. Oradan kurallarına uygun olduktan sonra osiloskoba zarar verecek bir şey ne olabilir diye merak ettim. Bilgilendirirseniz memnun olurum.

Ayrıca DC doğrultmadan sonra topraklama hattı  ile - ucun potansiyeli aynı olmaz.

Son olarak verdiğim öküz örneğine bir arkadaşımız düğüm noktasında mak. kuvvet olur demiş. Bu yanlış Düğüm noktasında kuvvet bileşkesi 0'dır. Fizik kitaplarında vektörler konusunda bu konu ile ilgili yeterli bilgi vardır.

Alıntı yapılan: "idemirdoven"Osiloskobun başına ne gelmiştide toprağı sökün atın demiş sayın hocam? Toprak koruma amaçlıdır daima. Oradan kurallarına uygun olduktan sonra osiloskoba zarar verecek bir şey ne olabilir diye merak ettim. Bilgilendirirseniz memnun olurum.

http://picproje.org/index.php/topic,12411&start=15
sondan bir önceki mesaj. Benim bahsettiğimle pek ilgili değilmiş maalesef.

Alıntı YapAyrıca DC doğrultmadan sonra topraklama hattı  ile - ucun potansiyeli aynı olmaz.

Bu durumda tam dalga doğrultulmuş (yarım değil) üç fazın - uçları birleşse herhalde tahmin ettiğim şey olur :)

Alıntı YapSon olarak verdiğim öküz örneğine bir arkadaşımız düğüm noktasında mak. kuvvet olur demiş. Bu yanlış Düğüm noktasında kuvvet bileşkesi 0'dır. Fizik kitaplarında vektörler konusunda bu konu ile ilgili yeterli bilgi vardır.

Vektör hesabına göre doğru, zaten 3 faz sistem vektörel olarak o şekilde gösterir. Ancak öküzlerin meselesi aynı iş değil. Ortadaki nokta bileşke kuvvet 0 olacağından sağa sola haraket edemez ama parçalanır  :)

Ziya hocam,  doğrultma meselesini tam anlayamadım galiba. Anladığım şekli; doğrultma sonucu ilgili uçların paralel bağlanması. Mahsuru yok bağlanabilir. Diyotlar istenmeyen yöne akışları engeller. Fakat yük beslemeyi daima en yüksek voltaja sahip (anlık olarak)  faz üstlenir, diğerleri akım akıtamaz, çünkü diyotlar kesimdedir. Çıkışlarına Kapasite bağlanırsa durum değişir.

TEDAŞ' bir işletmesinde Röle ve Ölçü Aletleri Mes.Teknisyeni olarak çalışıyorum.
İşim YG'deki -15,8-31,5KV- (Eskiden OG - Orta Gerilim idi) Koruma sistemleri...(Akım Trafosu , Kesici , Aşırı Akım Rölesi , Yardımcı Besleme , ....).
------------------------
Gerek Dağıtım Trafolarının gerekse Güç Trafolarının Yıldız Noktalarının (Nötr) levha-lar ile toprağa bağlanmasına İşletme Topraklaması denir.
Bunun 1. amacı ; Faz-Toprak arızalarının algılanabilmesidir.(bkz ; Faz-Faz için ihtiyaç ve gerek te yok zaten).
YG direğindeki kısa devre olan izolatör (arızalanan) Fazı Toprağa iletecekti.Güvenli olan (!) Yıldız Noktası artık bu güvenini kaybetmiş olur.
31,5KV (F-F) işletme geriliminde 31,5/1,73=18,2KV Toprak ile Yıldız Noktası arasında olacaktır.
Nitekim geçtiğimiz 1 ay içinde böyle bir olay yaşandı şehrimizde.
31,5KV/15,8KV - 10MVA'lık Güç Trafosunun (Üçgen/Yıldız) , Yıldız Noktasını 1x70mmkare kablo ile toprağa bağlamışlar.(Dağıtım Trafolarının Yıldızını bağlar gibi !!! , -düşük bir kesit ile-).
10MVA bir Trafonun (3 Fazın toplam Görünür Gücü --> S) 1 sargısı ;
Sfaz=Stoplam/3 --> 10/3=3,33MVA olur. 1 sargı üzerindeki Gerilim ;
Ufaz=Uhat/1,73 --> 15,8/1,73=9,13KV olur.Bu sargının üzerinden geçecek Nominal Akım ;
Ifaz=Sfaz/Ufaz --> 3333/9,13=365A olur.
Bu akım , Faz-Toprak Kısa Devre Akımlarında çok daha fazladır.(%Uk)
Normalde Yıldız Noktasından Toprağa bir akım akmazken (Kapasitif Akımlar hariç) izolatörün arızasından dolayı sistemin izolasyonunun bozulması üzerine kapalı bir devre oluşur.Bu devreden geçen akımın değeri Kaynağa olan uzaklıkla da ilişkilidir.Arıza halinde dahi Nominal akımın geçtiğini varsayarsak 365A'lik bir akım 1x70mmkare üzerinden geçmeye çalışacaktır.Nitekim arıza mahalline gittiğimizde bu kablonun ergiyip koptuğunu gördük.Enerjiyi kesmemiş olsaydık güvenli olarak dolaştığımız Trafo çevresi potansiyel bir tuzak mahalline dönüşebilirdi artık.Sadece , ileride bir yerde , kalıcı veya geçici bir Faz-Toprak arızasının olması bunun için yeterliydi.
...
Buradan , yukarıda bir mesajda bir arkadaşımızın Topraktan geçen akım değerinin fazla olamayacağı yönündeki düşüncesinin doğru olmadığı görülmektedir.Yeine göre Topraktan Binlerce Amper geçebilir.Ve bu tesise oldukça büyük bir zarar verir.Onun için Aşırı Akım Rölelerinde Toprak Akım Ayar Skalası Fazlara göre -Beşte Bir- gibi değerlerdedir.
(Aşırı Akım ayarları 1-17xIn , Toprak Akım Ayarları da 0,2-3,35xIn gibidir).
...
2.Husus)_ Özellikle Dağıtım Trafolarının Yüksek Gerilim tarafında bir izolasyon bozukluğu halinde Alçak Gerilim Abone (bizlerin) tarafına (220V-380V) , Yüksek Gerilimin zararlı etkilerini ortadan kaldırmak içindir.
...
...

Toprakdan çok akım akıtabilirsin ama uzun süreli değil.Çok çabuk polarize olur.Bu yüzden hat olarak kullanamazsın.
Kısa devrelerdeki geçici rejimler çok kısa sürer.
Şalt sahalarındaki kısa devre hesaplarında bir kaç 10bin Amper normal değerlerdir.

Yüksek gerilim hatları altında özellikle yağışlı havalarda adım atılamaz.Adım ne kadar büyük gerilim o kadar büyük.Çobanların zıplatılarak çıkarılma hikayeleri meşhurdur. :)
Burada toprak topraklayan değil çarpandır  :)
Topraklasakdamı gömsek topraklamasakdamı gömsek ?  :)

http://www.emo.org.tr/resimler/ekler/a551829d50f1400_ek.pdf?dergi=

Alıntı YapYüksek gerilim hatları altında özellikle yağışlı havalarda adım atılamaz

Kollar da açılamaz, hava iyonize olup cm'ler arasında ciddi potansiyel farklar bulunur.

Önceden Toprak+Aşırı Akım Röleleri sabit zamanlı üretiliyordu.
Arızanın boyutu ne olursa olsun ayarlanan bir sabit zamanda Kesici açtırılıyordu.
Dha sonraları mantıklı bir düşünce ile Ters Zamanlı AAR'ler ve hatta genel kullanıma hitap eden daha çok fonksiyonlu (Aşırı Ters , Uzun Zaman , ... ) AAR'ler imal edildi.
Adından da anlaşılacağı üzere Ters Zamanlı Röleler Arıza Akımı arttıkça Açtırma Zamanları düşmektedir.Bu süreler 0,1sn mertebelerindedir.(AAR'nin çalışma zamanı + Yardımcı Rölenin kontak değiştirme zamanı + Kesicinin Açma Bobininin Kesiciyi açtırma zamanı)...
Bir arıza halinde herhangi bir sebeple açmayan kesici zayıf noktalardan tesisi zorlar ve oradan patlak verir !.

(Konu biraz dağılmış olabilir)...

Halen sadece faz ve notr olan bir sistemde elektronik olarak faz tesbiti konusunda bir ilerleme saglayamadim :D  Ama gayet detayli bilgilere sahip oldum genel anlamda. Tesekkur ederim hepinize...

Alıntı yapılan: "katana"Halen sadece faz ve notr olan bir sistemde elektronik olarak faz tesbiti konusunda bir ilerleme saglayamadim :D  ......................................

Konu Faz-Nötr arasında bundan ibaret...
Şimdi bu bilgiyi nasıl değerlendirebiliriz ?

Katana, fazı ve nötr ü algılayan hazır aletler var.

Monofazede güçlü bir yükte her zaman nötr güvenli olmaz akımın bir miktarını nötr de görürsün. !...