Merhaba,
DS1302 için datasheette C(yük) 6pF yazıyor.
Başka bir sitede C(yük) = [ C1*C2/(C1+C2) + kristal ] gördüm. Bu tam olarak ne manaya geliyor?
Anlayamadığım bir diğer olay şu; 2 tane 6pF 'lık kondansatör 32.768kHz 'lik kristalin bacaklarından toprağa mı bağlanacak?
Eğer öyleyse yukarıdaki formülle çelişiyor gibi. Yani datasheette 6pF yazıyor. Bu kondansatör yukarıdaki formülde C(yük) oluyor. Bu duruma göre C1 ve C2 12pF olması gerekiyor. Piyasada bu değere yakın 12.5pF var diye biliyorum.
Şuanda DS1302 kristal bacaklarına 15pF bağladım geçici olarak. Yaklaşık 1 günde 7 sn geri kalıyor.
Asıl olan nedir? Bu konuda bilgili ve tecrübeli arkadaşlardan yardım istiyorum. Şimdiden teşekkür ederim.
Ek: Piyasada 6pF'a da en yakın 5.6pF ve 6.8pF var.
Kondansatör için 12 pF standart değerdir ( 12.5 pf değildir). Bulabilirsen onu kullan.
O sanırım kristal parametreleri ile ilgili bir durum. (kaçak kapasitler, ve entegrenin bacak kapasiteleri gibi parametreler işin içine karışıyor)
Bu entegre ile yaptığım çalışmalarda bir kondansatör ihtiyacım olmadı. Piyasada satılan kristaller yerine bilgisayar ana kartlarından sökülen (eski ana kartlarda vardı) kristallerden kullandım. PCB hazırlarken datasheet'de belirtildiği çizerseniz, daha az sorun çıkıyor. Sadece sıkıntı (ben süper kondansatör kullanmıştım) uzun süre beklediğinde kondansatör üzerindeki gerilim azaldığında saat kayması oluyor. Normal beslemede o kadar sıkıntı oluşmuyordu...
Cload nedir:
Kısaca saat entegresi içinde, kristal bağlanan pinlerde dahili kondansatörler var,
bu kondansatörler saat entegresine bağlanacak kristale, Cload yükünü oluşturuyor,
kristal datasheet lerindede bu kristal şu Cload değeriyle yüklenirse tam doğru çalışır parametresi var,
yani senin 6pF load capacitance değeri olan bir kristali direk saat entegresi pinlerine bağlaman lazım,
bunu yaparkende pcb de kristali saat entegresine bağladığın yolun ve kristalin pinlerinin oluşturacağı Cstray
(senin verdiğin formüldeki Ckristal) kapasite etkisinide olabildiğince düşük tutman lazım,
yani kristal saat entegresi bağlantı yollarını mümkün olduğunca kısa çizip etrafınıda GND kaplaman lazım.
Aynı şeyi farklı şekilde yazmış oldum, neyse bu kısımıda silmeyeyim kalsın:
Saat entegresinin içinde osilatör pinlerinde C1 ve C2 kondansatörleri dahili olarak var,
bu kondansatörler yukarıda verdiğin formüle yakın bir hesap ile
bir CLoad değeri oluşturmuş oluyor,
şimdi birde kullanılacak kristal var,
bu harici olarak saat entegresine bağlanacak kristal için ise,
kristali üreten firmanın tespit ettiği, kristalin datasheet inde yayınladığı,
benim kristalim şu kondansatör değeri ile yüklenirse
işte tamda bu frekansta çalışır diye bir Cload parametresi var,
osilatör tam istenen frekansta çalışabilsin diye,
uygun Cload değerli kristal kullanmak ve
pcb de kristal yollarını uygun çizmek gerekiyor.
Maxim kaynak application note:
Crystal Considerations for Maxim Real-Time Clocks
https://www.maximintegrated.com/en/app-notes/index.mvp/id/58
Alıntı yapılan: Kabil ATICI - 16 Mayıs 2017, 22:05:20
O sanırım kristal parametreleri ile ilgili bir durum. (kaçak kapasitler, ve entegrenin bacak kapasiteleri gibi parametreler işin içine karışıyor)
Bu entegre ile yaptığım çalışmalarda bir kondansatör ihtiyacım olmadı. Piyasada satılan kristaller yerine bilgisayar ana kartlarından sökülen (eski ana kartlarda vardı) kristallerden kullandım. PCB hazırlarken datasheet'de belirtildiği çizerseniz, daha az sorun çıkıyor. Sadece sıkıntı (ben süper kondansatör kullanmıştım) uzun süre beklediğinde kondansatör üzerindeki gerilim azaldığında saat kayması oluyor. Normal beslemede o kadar sıkıntı oluşmuyordu...
@Kabil ATICI "... kondansatör ihtiyacım olmadı." derken, entegreye ye bağladığınız kristalin bacaklarından şaseye herhangi bir kondansatör bağlamadığınızı anlıyorum?
Alıntı yapılan: RaMu - 17 Mayıs 2017, 00:08:46
Cload nedir:
Kısaca saat entegresi içinde, kristal bağlanan pinlerde dahili kondansatörler var,
bu kondansatörler saat entegresine bağlanacak kristale, Cload yükünü oluşturuyor,
kristal datasheet lerindede bu kristal şu Cload değeriyle yüklenirse tam doğru çalışır parametresi var,
yani senin 6pF load capacitance değeri olan bir kristali direk saat entegresi pinlerine bağlaman lazım,
bunu yaparkende pcb de kristali saat entegresine bağladığın yolun ve kristalin pinlerinin oluşturacağı Cstray
(senin verdiğin formüldeki Ckristal) kapasite etkisinide olabildiğince düşük tutman lazım,
yani kristal saat entegresi bağlantı yollarını mümkün olduğunca kısa çizip etrafınıda GND kaplaman lazım.
Aynı şeyi farklı şekilde yazmış oldum, neyse bu kısımıda silmeyeyim kalsın:
Saat entegresinin içinde osilatör pinlerinde C1 ve C2 kondansatörleri dahili olarak var,
bu kondansatörler yukarıda verdiğin formüle yakın bir hesap ile
bir CLoad değeri oluşturmuş oluyor,
şimdi birde kullanılacak kristal var,
bu harici olarak saat entegresine bağlanacak kristal için ise,
kristali üreten firmanın tespit ettiği, kristalin datasheet inde yayınladığı,
benim kristalim şu kondansatör değeri ile yüklenirse
işte tamda bu frekansta çalışır diye bir Cload parametresi var,
osilatör tam istenen frekansta çalışabilsin diye,
uygun Cload değerli kristal kullanmak ve
pcb de kristal yollarını uygun çizmek gerekiyor.
Maxim kaynak application note:
Crystal Considerations for Maxim Real-Time Clocks
https://www.maximintegrated.com/en/app-notes/index.mvp/id/58
Hocam ne yalan söyleyeyim kıt bilgim nedeniyle pek bir şey anlamadım. Entegre içinde dahili 6pF kapasitans varsa o zaman biz sadece 32.768kHz kristal bağlamamız yeterli olmaz mı?
Evet tek basina kristal takmaniz yeterli ama diger size soylenen kristal yolunu kisa ve etrafini gnd ile kaplamak sartiyla. bu arada piyasada cok patates kristal var..biraz iyi olanlarindan almaya calisin..
Bu arada ds3231 rtc kullanin yilda 3-5 sn ancak kayar.
Evet direk kristal bağlamak yeterli,
kristalin datasheet indeki C_load değeri 6pF olursa sapma az olur,
olursa artık ortamın sıcaklık değişiminden sapma olur.
Evet. projem
http://elektronikvelemciler.blogspot.com.tr/2014/04/atmega8-ve-ds1302-ile-led-ekranl-masa.html (http://elektronikvelemciler.blogspot.com.tr/2014/04/atmega8-ve-ds1302-ile-led-ekranl-masa.html)
idi.(LED ekran masa saati) DS1302 bağlantılarını standart datasheet verildiği gibi kullandım. Kristal'in bağlı olduğu bacaklara herhangi bir kondansatör bağlamadım.
Kondansatör kullanmadan ileriden gitmeye başladı. Şimdi 5.6pF bağladım. 12 saat sonra kontrol edeceğim. Olmadı masa saati kristali ile test edeceğim.
Bilgisayarın saati ile kontrol ediyorum. Otomatik yenileme kapalı iken. Bakalım ne olacak...
Evet, artık sapma yok gibi. DS1302 saatini bilgisayar saatiyle ayarladıktan beridir yaklaşık 12 saat geçti. Herhangi gözle görülür bir kayma gözlemleyemedim. Saniyesi saniyesine gidiyor denilebilir.
Verdiğiniz bilgiler için tekrar teşekkür ederim.
erkantr67 Ustam, sapma var mı? 2, 3 gün dolunca gözlemini burada paylaşır mısın?
Alıntı yapılan: xoom - 17 Mayıs 2017, 06:35:34
Bu arada ds3231 rtc kullanin yilda 3-5 sn ancak kayar.
Bu entegre neden büyük kılıf tutulmuş olabilir? 16 pin den yarısı boş.
Bir de bir hayli revision update yapılmış, maxim bu malzemeyi ciddiye alıyor gibi.
Edit,
Kılıf büyüklüğü konusu anlaşıldı gibi, kristal ve osilatörü kılıf içindeymiş.
with an integrated temperaturecompensated
crystal oscillator (TCXO) and crystal.
Alıntı yapılan: mehmetemin - 19 Mayıs 2017, 08:56:45
erkantr67 Ustam, sapma var mı? 2, 3 gün dolunca gözlemini burada paylaşır mısın?
Yaklaşık 2 gün olacak herhangi gözle görülür sapma yok.
Yaklaşık 25 °C oda sıcaklığında test edilmiştir.
Düzenleme:
Bu saatten sonrada saparsa ortam sıcaklığından sapar. 1 haftadan sonra 1 saniye sapsa yılda 48 saniye sapar. Bu şahsen çok iyi.
@erkantr67 kullanmış olduğunuz osilatör
ppm toleransı nedir ? ayrıca siz bu testi sadece pil üzerinden mi yapıyorsunuz yoksa harici beslemeli mi ? 1 haftada 1 saniye hata vermesi normal görünmüyor :)
Kondansatör bile kullansanız , saatin ileri gitmesini yada geri kalmasını önleyemezsiniz. Çünki kullandığınız kristal ortam sıcaklığına bağlı olarak farklı farklı frekanslar üretir. Sorunun çaresi, sıcaklığı kompanize edilmiş özel osilatörler TCO kullanmaktır.
Ayrıca öyle 1 günde 2 günde 15 günde yapılan değerlendirmelerde bir şey ifade etmez. 15 gün doğru giden saat hava ısınınca birden geri kalmaya başlayabilir yada ileri gitmeye başlayabilir. Uzun vadeli değerlendirmeler yapmak gerek.
DS3231 kullanın . Dahili osilatörü olduğu gibi bu osilatör sıcaklık kompanizasyonuna sahiptir. 2 yıldır kullanıyorum henüz ayar değişikliği yapmadım. Saniye bazında ufak sapma var ama hala doğru gidiyor kabul edilebilir. Çözüm budur . Aliexpress de fiyatları da düştü epeyce tavsiye ederim.
bir saat mekanizması 1 günde 24*60*60=86400 sn işler yada üretir.
Olaya ppm hassasiyeti açısından bakarsanız , kullandığınız kristallerin ppm değerleri 100 civarındadır. Bu ise 100/1.000.000=0,0001 hata payı demektir. Bunu günlük üretilen sn değeri ile çarparsanız 86.400 * 0,0001=8,64 sn kadar saatiniz 1 günde ileri yada geri kalacak demektir.
DS3231 ppm değeri 0-40 derece sıcaklık aralığında 2 ppm olup bu ,2/1000.000=0,000002 ve günde 0,000002 x 86.400=0,1728 sn lik bir şaşmaya eşdeğerdir.
30 gün (1 Ay) da 0,1728*30=5,184 sn lik bir şaşma meydana gelir. Yılda ise yaklaşık 1 dak. lık şaşma söz konusu olabilir.
Elbette bu teorik hesap ve illa şaşma olacak diye bir kanun yok. Bu hesaplanan değer olabilecek maksimum şaşmayı gösteriyor ki kullandığım 3 saat de hala 1 dak. şaşma sınırına 2 yıldır ulaşamadı.
Bu arada merak edenler için söyleyeyim en düşük ppm değerine sahip saat osilatörü Rubidyum Atomik saat osilatörü olup 0,001ppb (yani milyarda bir hassasiyet) hassasiyete sahiptir ve ayda 2,6 us şaşabilme ihtimali bulunur.
Ete
Bahsettiğim kaba saba az parametreli hesap yapacağım proje için gayet normal duruyor. Bu durumu; kullandığım "Şahsen" kelimesiyle vurgulamaya çalıştım.
Oda ortamında yaptığım 1-2 günlük testi paylaştım ve belirttim. Çünkü ilgili değişimi yapmadan 4 saat sonra gözle görülür sapma rahatlıkla hissediliyordu.
Test %99 pilde gerçekleştirildi. Sadece 12 saatte bir kontrol için bilgisayar beslemesini kullandım.
Ve kristalin o anki ortamına göre tam frekansını ayarlayabileceğim ekipmana sahip değildim.
32.768 KHz GWX-26
50 kuruşluk.
Satıcının dediğine göre eşdeğer datasheet:
http://www.ersinelektronik.com/class/INNOVAEditor/assets/Datasheets/R38.pdf (http://www.ersinelektronik.com/class/INNOVAEditor/assets/Datasheets/R38.pdf)
Ben buradan almadım ama aynı model.
@ete hocam ds1302 ile başlangıç yaptık, bundan sonra ds3231 'i test edeceğim. PPM kavramını merak ediyordum sayenizde pekişti.
Başta konuyu açan arkadaş olmak üzere , katkıda bulunan herkese teşekkürler..