Uzun yıllar kullanılan vantilatörün hızı yavaşladı, artık işe yaramaz oldu, çöpe attım.
Başka ürün için benzer bir durum yine oldu.
Acaba yıllar geçtikçe motorda değişen/eskiyen nedir?
Bu tip motorlara seri bağlı kondansatör var. Onı değiştirmek işe yarar mı?
Kömürünün azalması nedeniyle hızda yavaşlama olur mu?
Geçen hafta benzer bir durumla karşılaştım,
vantilatör motoru ancak elle döndürünce çalışmaya başlıyor ve yavaş dönüyor, tork neredeyse yok.
Motorun içini açtım kabaca baktım,
fırçalı motor değil,
stator dış çerçeve step motorlardaki gibi
yaklaşık 30 parça nüve üzerine sargı vardı,
ortada rotor var,
rotor doğal mıknatıs değil,
delikli diskler ile oluşturulmuş silindirik bir metal,
mıknatısiyetini tamamen kaybetmiş.
Tahminim ısıdan dolayı veya pervane takılı kalırsa rotor mıknatısiyetini kaybediyor,
yeniden uygun bir şekilde mıknatıslandırılırsa düzgün çalışacağını düşünüyorum.
Konu hakkında bilgi sahibi olan varsa
bende gerçekte ne oluyor öğrenmek isterim.
Doğal mıknatıs yok, Kaybedilecek mıknatıslık kabiliyeti yok. Rotor ve stator sargılarına AC gerilim uygulanıyor. Hareketin başlaması için faz farkı oluşturmak amacıyla bir sargıya bağlı seri kondansatör oluyor.
Kondansatör arızası değil de, pislikten dolayı oluyormuş, şu sayfada anlatılmış:
https://www.kontrolkalemi.com/forum/konu/tavan-vantİlatÖrÜ-yavaş-dönüyor.101487/
Bu tip motorlardan sabit
mıknatıs olmaz.
Asenkron motorları ve gölge
kutuplu motorları inceleyiniz.
Rotor; saçlardan oluşturulmuştur.
Aradaki metal de alüminyumdur.
Vantilatör motorları kademeli
sarılıp, kondansatör yardımı
ile hız ayarı yapılmaktadır.
Kondansatörlerde sorun olmadığını
kontrol edin.
Eğer gölge kutuplu ise; stator
üzerindeki bakır halkaları
kontrol edin. Kırık var ise
lehimle birleştirin.
Geri kalan mekanik zorlama olabilir.
Bir de hız kontrolü yapan
anahtarı da kontrol edin.
Motor ilk kalkış anında elle çevrilince dönmesi kondansatör ile alakalı olduğunu net söyleyebilirim. Ama dönüş hızı ile ilgili yorum yapamayacağım.
Sargılar ile ilgili bir sorun olduysa belki hız konusunda sorun yaşanabilir..
Yatak sarmıştır.
Motorun rotor kısmı ve bazı vantilatörlerdeki dişli kısımları temizlenip, yataklar WD40 ile temizlenip yeniden takılırsa muhtemelen sorun bir nebze çözülür, ama ilk aldığınızdaki gibi hiçbir zaman olmaz.
Kullanıma bağlı olarak bobinler ister istemez aşınıyor, bu da torkun düşmesinde bir etmen. Balastlı flüoresan lambaları düşünün, eskidikçe cızırtı yaparlar, bu bobinin eskimesinden üzerindeki emayenin yer yer bozulup diğer bobinlerle etkileşmesinden ve nüve etrafında boşluk oluşturmasından kaynaklanır. Balastı statik bir motor olarak düşünürseniz aslında torku düşer. Çünkü bu duruma bağlı olarak sarım sayısı artık azalmıştır. Birebir aynı olan vantilatör bulursanız indüksiyon ölçümü yaparsanız böyle bir durumun olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Bobin asinmasi. Himmm ilginc.
Kondansatörü kurumuştur yada yatakları aşınmış olabilir. Hiç bobini "aşınan" motor görmedim..
kavrulmus sargidan bahsediyordur heralde.
Bobinin aşınmasını zaten gözle çok net göremezsiniz, görmeniz için bakmanız gerekir. Üzerindeki emaye boyutunda bir eskimedir, emayenin izolasyon özelliğini kaybetmesi ile ilgilidir.
Bu olay özellikle gevşek sarım yapıldığında, kalitesiz bobin kullanıldığında (bazen bobin üretim kaynaklı bazen de sarım esnasında sıyrılabilir, emayesi incelebilir), yeterli soğutması olmadığında, izolasyonu bozacak anlık gerilimlere maruz kaldığında meydana gelir. Vantilatörlerde çok iyi bir motor kullanıldığını daha görmedim. Tabi benim şu an söylediğim vantilatör için bir teori yani "bundan kaynaklanabilir" idi. Ama evet bilmeyenler için böyle bir durum mevcutta vardır. Bu durum ototransformatörlerin çok fazla sevilmemesinin nedenleri arasında yer alır.
Kendinizi elektron olarak görün. İstanbul'dan Ankara'ya gidecekken protesto eylemine maruz kalırsanız yolu 300km'daha uzatmak ister misiniz? Protestocuları dağıtacak güce sahipseniz dağıtıp mı geçersiniz?
"Sargı izolasyonun kötüleşmesi durumu" özellikle çok eski motorlarda karşılaştığımız bir durum. Motor şebekeden çalışırken hiç sorunsuz çalışır ancak sürücü ile kullanmak istediğinizde donanımsal kısadevre hataları alırsınız. PWM darbelerinin pik anları izolasyonu delmeye yeter.
Bobin aşınması derken bunun gibi bir durum kastedilmiş olabilir sanırım...
Bobin tellerinin emayesinin incelmesi enduktansini degil olsa olsa sargilar arasi kacak kapasitesini degistirir. Bu durumun da 50 Hz gibi frekanslarda etkisi hissedilmez.
Emayesi inceldigi icin donmekte nazlanan motor ne gordum ne de duydum. Hatta emayesi zamanla incelmis bobin bile gormedim duymadim.
Ya ben anlatamıyorum ya da okumuyorsun.
Emaye inceldiği için değil delindiği, dolayısıyla aslında bobin sarımlarının bir kısmının kısadevre sonucu azalması. Evet sarım var ancak sarım içerisinde kısadevre de var, o nedenle sarımı atlıyor. Bobin yerine çıplak bakır tel sarmışsın gibi.
Neyse başına gelir de görürsün o zaman diyelim.
Bahsettigin olayin adi bobin asinmasi degil izolasyon sorunu.
Kavrulmus tellerde yada surtunme/caprpma
sonucu olusur.
Literature yanlis yeni kelimeler kazandirmayin.
Bir iki sarimi kisa devre bobin, motoru ates gibi yapar. Yeni bastan sarmak gerekir.
Bahsettiği motorun fotoları:
rotoru mıknatıs olmalı mı olmamalı mı?
(https://lh3.googleusercontent.com/DLG_uBGWsArvOvKPB_GwmofXzf4Hw_sYbOeoZPW1h2tpDauq6yjx1AtLAKaR5LZvdoMBu17hE3Ejf2-s2kfdWHQEfgBmhjR-PIwxQGSj4NvJ3Zkq5-Hd5pxWMTE_dTltKHVkyNkeBMO-1tLBYjmmApyzLWh3bsrriVasaFS3d22CcHhax-fAyyLgwi4caE3SVcVoTUsYNdPeTdwBbRWNa8KPfshH7oWFl7Hz2vggQo5AXQPAraopC5hDLE4ztMQe3Rl41PXzwtGwrGdUVAF494ZOaxTZXKYhizc4_tlTwlCq8uZ49IlYiGP1e6FyeP2nRVcupGtmRAcnjMqnZtGyH1Ta3ZGd_gc92wJCaRLNV5gB_EB-tLWfFmW2GpTn2deQneZJBkmObtbMG6133SlijH2cLKzHwsszs9FvGdxAfxSZHi2CeNqj6HOgCXoOpJoAW-pNXFjZD47FTR3gKgs0VTn7hSw_LGokAidRvfX2owstxvqZvYdW0WJNrajDLamZ67nYatjkvmMbrFE5WMcSs4M3Otu0mOuvDdVdPR_gyEaJV61nR_aaDz5hQQOYWA-LZAcfFtuoKLbLG14N-mMGTe2WquzJmPTYfdLuplLRXTaiX89meZofeZp58AoX4vsJvafFScfLNBiNhxX5Pv-wxEdZbES0-0jAPSUpwZVvTwMMyBYn_RfKmZ7fJvs4edaPZIwpGWUCpy2bM4AKrUQ1qZpR=w630-h1118-no)
(https://lh3.googleusercontent.com/dOkVrF_4PQJGlRWl80szKXMYeajZrl-CnWoERD0l3bQhot0OWuavfhCtGkiQamiQ2mDVk6z_MZBYRprNo3CXQvjg616jxJaIlntteCDxnsIH8HyyxIoTgAN_Wt9POQ9XHv5ymzZ2AO3uzixDrlZx4VADKp_56D1jJas-5v4qgHJ-JAoOicSD2En-rlNFEPVgJGY7EiRuXsCTrcatGVKbAk_x4ZOeaGfm2RyPlVyJVrQYiq43xWJPIwvg2dLArmLNMJVq2c4kpVNKrQeRw-vw7f-SAe8dHn-zy4C4U9u9oeylEcn_Tnrzvo-_lbnoqdcAHv6fccVRRjwIuvJnemVcpF7x4TASLq1-Z7OFzOPJFU650NMNda92iteBxk9dALRdSYmtsctopAWIHt1aY4lKrAkJlfnR9aDJdf7FuFMdGK-RjYGiMmGGD1OsraXK1j1JrnY_eq2XsZqn8nQZpoA0RP-YePrnIGNx7yIPlYA9CdHJTogflvnStFa4tk6ZhKYM1US2tySYkRUw2hcrMebq2r6ZqLobj_9GMN1RFe2af6bLXdtEFUhEHxWMVFHGJ9BWYAyKFi097gdXB_GbShqfUtHM6ZXo527Tk9pWKWFo5u-mRVUitBwTTDpy0loZY8XY08mwpvmiROeryLaesZk9ybBDmTrtYMs=w720-h406-no)
Mantıken sargı yoksa, sabit mıknatıs olması gerekir. Fakat hiç biri yok. Sargı sökülmüştür. Belki bu, ortasında demir olan mıknatıs gerektirmeyen başka bir motor türü.? Tüm sargıyı kenara almışlar fırça derdi kalmamıştır.
Mıknatıs sadece ufak DC motorlarda olur AC motorlarda olmaz diyebilir miyiz?
https://www.elektrikport.com/makale-detay/1-fazli-asenkron-motorlar-nasil-calisir/15144#ad-image-0
Mekanik bir aşınma yoksa stator içinde döner manyetik alan oluşmuyordur. Bu da tek fazlı sistemde yardımcı sargıya 90 derece faz farkı kazandırmak için kullanılan kondansatör arızasını işaret eder. Tabi bunları fırçasız motor olduğunu farz ederek söylüyorum.
Bunun dışında üste hocalarımın da değindiği emaye aşınmasıda yani sarım sayısındaki değişiklik(azalması) akımın artmasına, gücün artmasına ve zincirleme reaksiyon olarak ısının artarak emayeyi dahada baskılamasına yol açar.
Ek olarak; sarım sayısının azalması stator ve rotor üzerindeki akının azalmasına ve buna bağlı olarak akının rotor üzerine etki edeceği manyetomotor kuvvetinin azalmasına yol açacaktır. Buna da bağlı olarak yüke(Hava) karşı gösterilen momentte azalacaktır. Bu da yavaş dönmesini açıklayan bir durum.
Alıntı yapılan: Cemre. - 02 Nisan 2019, 00:59:04"Sargı izolasyonun kötüleşmesi durumu" özellikle çok eski motorlarda karşılaştığımız bir durum. Motor şebekeden çalışırken hiç sorunsuz çalışır ancak sürücü ile kullanmak istediğinizde donanımsal kısadevre hataları alırsınız. PWM darbelerinin pik anları izolasyonu delmeye yeter.
Bobin aşınması derken bunun gibi bir durum kastedilmiş olabilir sanırım...
Aynen bunu kastetmiştim.
Alıntı yapılan: Kılıç - 09 Nisan 2019, 22:53:05Mantıken sargı yoksa, sabit mıknatıs olması gerekir. Fakat hiç biri yok. Sargı sökülmüştür. Belki bu, ortasında demir olan mıknatıs gerektirmeyen başka bir motor türü.? Tüm sargıyı kenara almışlar fırça derdi kalmamıştır.
Mıknatıs sadece ufak DC motorlarda olur AC motorlarda olmaz diyebilir miyiz?
https://www.elektrikport.com/makale-detay/1-fazli-asenkron-motorlar-nasil-calisir/15144#ad-image-0
DC motorlardada olmak zorunda değil.
Sonuçta elektriğin kendiside mıknatıs oluşturma yetisine sahip.
Rotor ve Stator bobinleri seri bağlanır yada ayrı ayrı beslenir.
Sonuçta bir elektromıknatıs oluşur.
Seri bağlandığında AC ilede çalışır duruma gelir.
Sadece Statorda bobin warsa rotor sargıları kapalı devre çalışır.
Yani dışarıya ucu çıkmayan şönt aluminyum sargılardan oluşur.
Buradaki çalışma mantığıda AC akımın babası Teslanın dehasının sonucu dur.
Resimde görülen asenkron motora benziyor arızasına dair 3 senaryo var 1 kondansatör arızalı 2 yardımcı veya ana sargı kopmuş 3 varsa stator sargıları arasına yerleştirilmiş termik malzeme açık devre olmuş.
kalorifer kazanı devirdaim motorumuz arıza yaptığında incelemiştim, rotorda ne mıknatıs ne sargı vardı, alüminyum bir blok nasıl motor bu böyle demiştim (daha da ilginci motorun içine su serbestçe giriyor). bizimki kapasitör arızasıydı, bir tornavidayla rotora ilk hareketi verince çalışmaya başlıyordu. o alüminyum bloğun içine gömülü sargı mı var acaba o gün bugün hep merak etmişimdir.
http://bfy.tw/N9lk
Bu tip motorlar sincap kafesli motor olarak geçiyor. Mono faz yada tri faz birçok asenkron motor bu şekilde. Rotor İletkeni olarak rotor nüvesi üzerindeki kanallarda alüminyum döküm iletkenler var. Rotor nüvesinin iki başında birleşmiş vaziyette oluyorlar. Resimde de görünüyor zaten.
Alıntı yapılan: yas - 10 Nisan 2019, 13:55:21Bu tip motorlar sincap kafesli motor olarak geçiyor. Mono faz yada tri faz birçok asenkron motor bu şekilde. Rotor İletkeni olarak rotor nüvesi üzerindeki kanallarda alüminyum döküm iletkenler var. Rotor nüvesinin iki başında birleşmiş vaziyette oluyorlar. Resimde de görünüyor zaten.
O yüzden Kapalı Devre Şönt Demiştim.
Fakat en büyük problemleri yataklardaki sarı pirinçten burçların aşınması oluyor genelde.
Kullanılan yağ katılaşıp donabiliyor. Bazende yatak yada yatak ekseni kayıp sıkıştırıyordu (Bu daha ziyade sök tak yapınca oluyordu)