Arkadaşlar bizim ürettiğimiz bayraktar İHA lari, ABD eğer gps sistemini kapatsa uçabilir mi? Uçsa bile hedef vurabilir mi?
ABD GPS'i kapatsa bile diger uydu konumlama sistemleri var. GLONASS (Rusya), BeiDou (Cin), Galileo (Avrupa birligi).
Hepsi kapatirsa ne olur bilmiyorum.
GPS hala açıkken hedef ve koordinat tespiti yapılır. Hafızaya alınır.
10km düzgit 5m sağ yap, vur. gibi rota ayarlanır. GPS kapalıyken çalışır?
İHA, gidiyor ama doğru yolda mı? belirsiz
Eskiden gps yoktu ama istenen hedef vuruluyordu..nasıl vuruluyordu ise o şekilde vurulur.
Hedef harita verisi görntü işleme bilgisayarına (AI/YZ)yüklenir ve kendi üzerindeki kamerayla görün işleyerek hedefe varılır.
Alıntı yapılan: Kılıç - 09 Ekim 2020, 14:01:03GPS hala açıkken hedef ve koordinat tespiti yapılır. Hafızaya alınır.
10km düzgit 5m sağ yap, vur. gibi rota ayarlanır. GPS kapalıyken çalışır?
İHA, gidiyor ama doğru yolda mı? belirsiz
Bu dediğin durum araç ve hedef cam bir fanusun içinde iken olsa olur idi ama bunun yağmuru var çamuru rüzgarı var bu durumlarda dediğin gibi sağ gider sola gider ama sadece gitmiş olur 😂
Alıntı yapılan: MC_Skywalker - 09 Ekim 2020, 15:06:57Hedef harita verisi görntü işleme bilgisayarına (AI/YZ)yüklenir ve kendi üzerindeki kamerayla görün işleyerek hedefe varılır.
Uçağın mevcut konumu bilmediği müddetçe uçak hava şartlarından dolayı rotadan çıkarsa bunu nasıl algılayacak?
Ben şunu merak ediyorum bu tarz gps verileri için dgps dedikleri askeri gpsler kullanılıyor diye duymuştum.
Bu ihalar bu tarz bir gps verisi mi alıyor yoksa tüm uydularadan geln bilgileri mi alıyor bileniniz var mı?
Alıntı yapılan: mustafa_cmbz - 09 Ekim 2020, 15:09:46Uçağın mevcut konumu bilmediği müddetçe uçak hava şartlarından dolayı ortadan çıkarsa bunu nasıl algılayacak?
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5134437/
Alıntı yapılan: mir_as82 - 09 Ekim 2020, 13:39:52Arkadaşlar bizim ürettiğimiz bayraktar İHA lari, ABD eğer gps sistemini kapatsa uçabilir mi? Uçsa bile hedef vurabilir mi?
Hali hazırda elektronik harbe karşı geliştiren GPS bağımsız uçuş konusunda akıllı mühimmatlar ve IHAlar üzerinde çalışmalar sürmektedir. Aşağıya da şöyle bir link bırakayım.
https://www.defenceturk.net/roketsan-atmaca-hedefi-gps-destegi-olmadan-vurdu
GPS, GLONASS, BEIDU, COMPASS, GALILEO bunlar aslında hepsi GNSS (Global Navigation Satellite System) diye tanımlanan sistemi kuran ülkelerin verdiği isimler. Kağıt mendile selpak demek gibi biz bunlara GPS deyip geçiyoruz.
Her neyse, GNSS kullanılmadığı yerlerde INS (Inertial Navigation System) kullanılıyor.
https://tr.wikipedia.org/wiki/INS
Dahili sensör füzyonu ile seyri sefer dedikleri şey ne oluyor?
Vurur.
Vuran başka sistemlerimiz var.
Askeri bilgiler olduğu için yöntemden bahsetmeyi doğru bulmuyorum.
Hoş hiç bilinmeyen şeylerde değil zaten.
Havan topu zaten hesap kitap ile ateşleniyor olsa gerek. İHA da öyle top mermisi gibi, balistik füze gibi gider
benim asıl merak ettiğim konu misal amerikadan çıkan füze gelip suriyede yada ırakta bir hedefi nasıl vuruyor gps mi var sistemde ??
İha radarla da takip edilir, kameralarla izlenip pilotaj yapılıyor uzaktan yani hedef şu git vur gel aslanım denmiyor. Misil olsa hedef belirlenir ve gönderilir ama artık kör uçuş yerine uçarken de hedef verisi güncelleniyor.
Sadece olası jamming de return to home sorun olur yani bağlantı koparsa evine otomatik dönme.
GPSlerde kapanma değilde veriler şifrelidir yada hata payı arttırılır halka açık olanlardaki gibi. Askeri olanlarda örneğin Amerika gps sistemine erişim için şifre verir. Mesela NATO sisteminde her gün şifre verilir. Böylelikle sistemler tanınabilir.
Cografi belirgin yerler işaretlenir. Yeryüzü takibi yapar kamera ile.
Jiroskop ile birşeyler yapıldığını duymuştum. Bir de birgün Thy den bir pilot ile sohbet şansım oldu. Dedimki gece gps bozuldu diyelim görsel referansta yok ne olacak diye sormuştum. Orta dalga vericileri üzerinden yön tayini yapıldiğini anlatmıştı...
Ataletsel navigasyon yöntemleri nedir ?
@Endorfin35+ bene bir sivil havacılık kazası seyretmiştim,ortadoğu ülkelerinden biri kapsama alanını genişletmek maksadıyla yerel orta dalga vericisini başka bir yerleşkeye taşımıştı.ve cehalet bunu IARU'ya bildirmemişti,pilotlar ne yapsın doğru dağa gittiler.. belki son çare ama doğru bir yöntem değil.
Biraz jimlastik yapalım.
elimizin altında yaklasım 30x30m gridlerle yükseklik verisi bulunan sayısal harita olsa gps vb işaretciler olmadan nerde olduğumuzu bulabilir miyiz?
30x30 demiyelim de kolay olsun diye 100x100 cm daha iyidir. Hız faktörü grid te önemlidir diye düşünüyorum.
Alıntı yapılan: muhittin_kaplan - 10 Ekim 2020, 17:06:23Biraz jimlastik yapalım.
elimizin altında yaklasım 30x30m gridlerle yükseklik verisi bulunan sayısal harita olsa gps vb işaretciler olmadan nerde olduğumuzu bulabilir miyiz?
kutup yıldızına bakıyorlar sanırım :D
Alıntı yapılan: muhittin_kaplan - 10 Ekim 2020, 14:00:36Ataletsel navigasyon yöntemleri nedir ?
https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/a5b1e4daae265b7_ek.pdf
burada bir döküman var
Elbette beyin fırtınası yapmak faydalı. Ama kısa yoldan öğrenmek için Selçuk Bayraktar'a sorulabilir. :P
O da bu tip sistemleri hazır alıyor. Yapacak kapasiteleri olmasını bir yana bırakın bu cihazlar bir anda ben yaptım oldu denilebilecek basit teknolojileri içermiyorlar.
10-15 yıl olmuştur bir otopilot sistemi üreticisinin reklamı vardı. Artık rotaları vektörlere bölüp düz çizgilerden oluşturmuyoruz yay çizebiliyoruz teknolojimizle diyordu.
Yerdiğimi sanmayın yerli ihalarla ilgili olarak. Emeklemeden yürümek yürümeden koşmak olmaz tabi. Bu tip aviyonikleri üretenler köklü firmalar. Yıllardır çeşitli jenerasyonları üretip bugün bilmem kaçıncı jenerasyon cihazlarını üretiyorlar. Haliyle birkaç senede bizden birilerinin bunu üretmesi imkansız gibi birşey. Piyasadaki firmalarda milyar dolarlık arge bütçeleri olan dünya devleri.
Asıl olay bunları üretmek ve ihanın tamamını yerli yapmak değil güçlü devlet olup üretenden almak istediğinde karşı koymayla karşılaşmamak.
Bugün 100.000 usd paran varsa ve bakım-onarım-havaalanı kirası gibi bedelleri karşılayabiliyorsan basit te olsa bir uçak sahibi olabiliyorsun. Haliyle çok daha fazla ulaşılabilir durumda birçok şey. Mesela 80 li yıllarda hava kuvvetlerinden emekli olunca dedemler arkadaşları ile Cessna firmasının Türkiye distribütörü olmuşlardı. Tarım ilaçlama uçaklarını satıyorlardı. Uçak parçalarını yasak olduğu için araba yedek parçası diye getirtiyorlarmış. Oysa Kanada ve Amerika da adamlar uçak sahibi hatta kendi uçaklarının pilotları olabiliyorlardı.
Yani demek istediğim kapalı olmanın dezavantajları, uçak teknolojilerine çok uzak kaldık yıllarca. Yasak felan olmasaydı çok daha önceden uçak üretir (Hürkuş ve Demirağ'lara Allah rahmet eylesin) bugün basitte olsa daha fazlasını üretebiliyor olurduk.
Mesela dikkat ettiniz mi bilmiyorum ama pervaneli uçak tipindeki bazı ihalar, A400m gibi pervaneli kargo uçaklarının motorları aslında türbin motorları, içten yanmalı piston motorları kullanılmıyor. Yani bir nevi jet motoru tıpkı helikopterlerdeki gibi çalışıyorlar.
Alıntı yapılan: muhittin_kaplan - 10 Ekim 2020, 17:06:23Biraz jimlastik yapalım.
elimizin altında yaklasım 30x30m gridlerle yükseklik verisi bulunan sayısal harita olsa gps vb işaretciler olmadan nerde olduğumuzu bulabilir miyiz?
Evet, ne kadar butcemiz var ona gore hassasiyet ve sensor vb analizi yapalim.
net söylüyorum ki TB2 GPS olmadan eve bile zor döner. zaten bu sınıfta bir İHA'dan böyle bir beklenti anlamsız. neticede gördüğün hedefi işaretleyip atış yapabilirsin buna bir engel yok da GNSS olmadan işaretleyicinn bile performansı düşer. zaten İHA denen araç GNSS olmadan birşeyler yapmak üzere tasarlanan birşey değil zira en temelde uçakta pilot yok, nerde olduğunu mutlaka bilmeli ki GNSS bundan başka işlere de yarar.
yerli İHA'lardan ancak ANKA'nın ataletsel seyrüsefer sistemi bir süre idare edecek bir performansa sahip ki o da kısa bir süre.
bu iş jet'lerde oluyor zira 1 saatte oluşan INS hatası görece göreve engel değil. bu sürede de hızın avantajıyla görevi yapabilir. ki en büyük avantaj uçak üzerinde gören, karar verebilen bir pilot var, GNSS olmadan da yıllardır uçuyor pilotlar. burda şunu unutmamak lazım, evet ataletsel navigasyon diye birşey var ve bu belirli ebat-fiyat-doğruluk üçgeninde var, mükemmel değil.
tabiki ileride birçok metod çıkar, INS'ler çok ucuzlar küçülür vb. mutlaka ancak inetrnetten paper'lardan bulduğunuz çoğu navigasyon metodu ya çok pahalı örneğin star tracker ya da şimdilik akademik ödev tadında henüz uygulamada çalışmıyor. yoksa bu kapsamda bin tane yöntem var GNSS'e alternatif yok görüntü işe, yıldıza bak, yer şekillerine bak, dünyanın manyetik alanı vs.
Alıntı yapılan: kudretuzuner - 10 Ekim 2020, 18:11:1030x30 demiyelim de kolay olsun diye 100x100 cm daha iyidir. Hız faktörü grid te önemlidir diye düşünüyorum.
Abi cm değil Metre.
Alıntı yapılan: mufitsozen - 10 Ekim 2020, 23:22:59Evet, ne kadar butcemiz var ona gore hassasiyet ve sensor vb analizi yapalim.
Para, canınız sağolsun kadar. :)
Alıntı Yapnet söylüyorum ki TB2 GPS olmadan eve bile zor döner
bunları kullanan bir pilot olduğunu, başka birimlerin bu havada uçan cihazları pilotla kurulan telsiz bağlantısıyla yönlendirebildiğini biliyorsunuzdur umarım.
Alıntı yapılan: muhittin_kaplan - 10 Ekim 2020, 23:47:07Abi cm değil Metre.
Para, canınız sağolsun kadar. :)
Demin bir dokuman okudum, 100,000usd'den daha fazla paramiz varsa 0.01derece/saat diyor.
NRE maliyeti icin biraz tutucu olup x400 desek, ortalama proje sureside 18 ay olsa 40M usd ile ilk surumu yapariz herhalde (kabaca)
bana bilmediğim yerden gelin, böyle olmaz.
GNSS olmayan İHA'ya datalink antenini zor takip ettirirsiniz, bunu da ekleyin. ki bir İHA için link kopabilir birşeydir, yerdeki pilot link varsa var. link gidince hangi pilot yönetecek uçağı da eve gelecek? TB2 de başka radyo navigasyonları da var eski tip ama yine de zor, bugün GNSS sistemlerinin bir alternatifi yok malesef. birbilgi daha, GNSS aynı zamanda zaman kaynağıdır, frekans atlayan telsiz ya da link için bu kadar precision bir zaman kaynağı nerden bulacaksınız mesela?
bu işler beyin fırtınasından daha kompleks işler. öyle GNSS olmadan çatır çatır görev yapan İHA kolay değil.
@berat23 adi ustunde cruise fuzeleri dtm ile geze geze hedef buluyor.
Ayrica modern inertial navigation sistemleri gnss olmadan da islevini surdurebilir.
INS icin kolay diye kimse iddia etmiyor, zor ama mumkun.
müfit hocam zor ama mümkün derken rakamların arasında epey fark olduğunu siz de bilirsiniz. cruise missile derseniz o at unut bir sistem, uçak reliability'si ve görev konsepti yok. ki onlar da ufak değil, SOM TB2 ağırlığında ki dediğim gibi yedeksiz at unut bir sistem. TB2'deki radar altimetre ile TERCOM yapamazsınız bu da açık.
bugün navigation grade başlangıcı hava INS'leri 10kg ve 100bin dolarlar mertebesinde. bu rakamlar TB2 için biraz kalın gelir. öte yandan bu INS bile free inertial 0.8nm/h hata yapıyor. 1.5-2 saat uzaktan geri geleceksiniz uçak pist yerine kuleye teker koyar. bakın f-16 olsanız 1 saat büyük süre ama 80kts ile zor.
ayrıca olmaz derken TB2 gibi İHA'lar için dedim. yoksa milyarlık devasa global hawk dönemez gibi bir iddiam yok. neticede adam 10000km+ menzilli ICBM yapıyor da kullandığı gyro bizim bahsettiğimiz uçağın gövdesinden kalın.
Alıntı yapılan: berat23 - 11 Ekim 2020, 00:39:52müfit hocam zor ama mümkün derken rakamların arasında epey fark olduğunu siz de bilirsiniz. cruise missile derseniz o at unut bir sistem, uçak reliability'si ve görev konsepti yok. ki onlar da ufak değil, SOM TB2 ağırlığında ki dediğim gibi yedeksiz at unut bir sistem. TB2'deki radar altimetre ile TERCOM yapamazsınız bu da açık.
bugün navigation grade başlangıcı hava INS'leri 10kg ve 100bin dolarlar mertebesinde. bu rakamlar TB2 için biraz kalın gelir. öte yandan bu INS bile free inertial 0.8nm/h hata yapıyor. 1.5-2 saat uzaktan geri geleceksiniz uçak pist yerine kuleye teker koyar. bakın f-16 olsanız 1 saat büyük süre ama 80kts ile zor.
ayrıca olmaz derken TB2 gibi İHA'lar için dedim. yoksa milyarlık devasa global hawk dönemez gibi bir iddiam yok. neticede adam 10000km+ menzilli ICBM yapıyor da kullandığı gyro bizim bahsettiğimiz uçağın gövdesinden kalın.
Modern sistemler cok hassas ve minyatur olanlar var. Ticari olarak bize satilmayabilirler. Yinede bh konudaku gelismeler dusundugumden cok daha advanced.
Biz kendimiz yapabilirmiyiz orasi pek mumkun gibi degil. gnss kullanmayan hassas bir sistemin sifirdan yapilmasi cok fazla maliyetli olacaktir.
2011 tarihli boyle bir paper buldum mesela Precision Position, Navigation, and Timing without the Global Positioning System
Maj Kenneth A. Fisher, PhD, USAF
Dr. John F. Raquet*
https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a562380.pdf&ved=2ahUKEwjwx6ysgKvsAhXQzKQKHcR4AKIQFjACegQIARAB&usg=AOvVaw12zhvz8mrU4mlHhqb0Gzhj
Alıntı yapılan: berat23 - 11 Ekim 2020, 00:02:04bana bilmediğim yerden gelin, böyle olmaz.
GNSS olmayan İHA'ya datalink antenini zor takip ettirirsiniz, bunu da ekleyin. ki bir İHA için link kopabilir birşeydir, yerdeki pilot link varsa var. link gidince hangi pilot yönetecek uçağı da eve gelecek? TB2 de başka radyo navigasyonları da var eski tip ama yine de zor, bugün GNSS sistemlerinin bir alternatifi yok malesef. birbilgi daha, GNSS aynı zamanda zaman kaynağıdır, frekans atlayan telsiz ya da link için bu kadar precision bir zaman kaynağı nerden bulacaksınız mesela?
bu işler beyin fırtınasından daha kompleks işler. öyle GNSS olmadan çatır çatır görev yapan İHA kolay değil.
Şunu mu anlamalıyız Hocam, GNSS olmadan link antenini dolayısıyla pilotu bulamayız ? Görev Yapamayız ?
Düzenleme-Ekleme
Sizce Bu Cihazlara Paralar Aktaran Adamlar "Yabancıların" Cihazlarını Kapattığında Çalışmayacak bir cihazın önlemini almamışlarmıdır ?
Konunun Dağılmaması Açısından, Konu Başlığındaki sorunun cevabını yakın zamanda Roketsan Gerçekleştirdi.
Birde soyle bir makale buldum IEEE Spectrumda.
https://spectrum.ieee.org/tech-talk/transportation/sensors/accurate-navigation-without-gps
Tam bilgim olmadığı için şöyle bir beyin fırtınası yapmak amacı ile yazıyorum. Küresel konumlama olmadan ins sistemleri ile belli bir noktaya kadar uçulabilir olarak anladım. Çünkü belli bir süre sonra hata birikimi fazla oluyor.
Daha önce SLAM konusuna bakmıştım. Görüntü işleme ile nirengi noktaları belirleyip, o nirengi noktalarına göre nerede olduğunu kestirmeye çalışarak hem haritalama yapıp hemde konumunu bilmeye yarayan bir teknik.
Buna benzer bir teknik ile ins sistemni birleştirip hassas bir konumlama yapılamaz mı acaba. Yeryüzü şekilleri daha önceden işlenerek nirnegi noktaleri belirlenir ona göre de konum kestirimi yapılır. Gece ise yıldız konumlari v.b şeyler de eklenebilir.
Sadece sesli düşündüm...
Belki de jamming yapılamaması için sıradışı frekanslar kullanılıyordur yada Amerikalıların her yere üs koymasının sebeplerinden biri de budur. Her yerde referans noktaları var. Örneğin ülkemizde çok sayıda ama bilinmeyen yabancı üsler var. Askeri birlik gibi ama aslında üs noktaları.
Neyse elon musk şu uydularını atıp heryere 5g interneti ulaştırsın da
Madem bu konulara merak sardınız, FOG a da bir göz atın derim.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Fibre-optic_gyroscope
Siha,İha vs.Radio,Uydu kontrolleri olmadan Dünyanın her yerini Nokta atışı vurabilir.
Bunun için yapılacak olan şey çok basit.
İHA(İnsanlı Hava Aracı) SİHA(Silahlı İnsanlı Hava Aracı) yaparsın olayı bitirirsin:)
Bu uçakların içine Koyulacak Tilkiler Özenle seçilmeli.Mesela Toplum zararlısı tecavüzcü,Sapık,
Terörist vs.Önce bu tipler araştırılıp bulunmalı.Bunlara Diyet uygulayıp
Zayıflatılıp tüy siklet haline sokulmalı.Sonra Uçağın içine yerleştirip gördüğün hedefi vur denmeli.
Al işte fıstık gibi Son model SİHA,TİHA,İHA:)
K.Kore lideri Dombili Kimyon'un Füzelerinin içine İnsan yerleştirip uçurduğunu,hedefleri bu şekilde vurduğunu düşünüyorum:)
@JOKERAS hocam cagin gerisinde kalmisiniz maalesef.
Suni zeka F16yi cok cabuk ve kolay bir sekilde yendi (http://www.f-16.net/f-16-news-article5174.html)
@mufitsozen f16 nerden baksan 40 yasinda hadi guncellemeler filan desek yine 10 yil geriden gelir, karsilastirma daha guncel bir ucak icin olsaydi keske!
Aslında konu ile çok yakından ilgili bir soru sormak isterim.
Mademki bu gps tarzı sinyaller çok önemli ve kullanılıyor acaba bu sinyalleri yanıltacak sinyaller göndermek mümkün mü? Öyle ki iki türlü olarak düşündüm. Birincisi bu verilerin hiç alınamyacağı bir ortam oluşturmak wifiless gibi. Diğeri de gelen bilgiyi yanıltarak tekrar göndermek gibi.
Bir fikir.
GNSS'in konum belirleme mantığı temelde çok basit aslında. Alıcı cihaz gökyüzünde görebildiği uydulara olan uzaklığını hesaplıyor. Bunun için özel bir algoritma ve sistem var tabii. Sen havada gezen uyduya olan uzaklığını tek yönlü sinyal ile nasıl hesaplayacaksın? İşin püf noktalarından biri sinyalin vericiden alıcıya direkt ulaşması. Yani uyduda bir göz olsa alıcıda da bir göz olsa birbirlerinin gözlerinin içine bakabilmeliler. Yansıyan, seken vs sinyaller işimize yaramıyor bunları ayıklamak gerekiyor.
Neyse sonuçta 3-4-10-15 artık kaç tane uydu görüyorsa o kadar uyduya olan uzaklıklarını hesaplıyor bir şekilde. Ne kadar çok uydu o kadar hassasiyet. Bu uyduların anlık koordinat bilgileri de geliyor sinyalle birlikte. E koordinatlar belli, senin bu koordinatlara olan uzaklıkların da belli, içler-dışlar ;) çarp-böl buldun işte konumunu.
Şimdi sistemi tam tersine çevirelim. Bu sefer uydular yerde sabit, bizim alıcı havada gezici olsun. Aynı teknikle havadaki cihazın konumunu hesaplayabiliriz. Havadaki cihaz yerden aldığı GNSS benzeri sinyaller ile bu noktalara olan uzaklıklarını bulur, kendi konumunu hesaplar. Tabii bunun için güzergah boyunca, anlık olarak en az 4-5 noktadan doğrudan sinyal almalı.
Şimdi, böyle olabilir diye kurguladım naçizane, konuya göz atarken. Herhalde askeri sistemleri kuranlar fazlasını yapmışlardır.
Özellikle askeri alanda hiçbir ülke başkasına bağımlı bir sistem yapmaz, GPS den yardım alır ama GPS'e bağımlı olan, GPS kapanınca kendini yok eden bir sistem yapmaz. Dünyanın binbir türlü hali var. ABD bize uçak satmayıp PKK ya tırlar dolusu malzeme gönderiyor. Bunu gören Bayraktar da GPS olmadan çalışamayacak sistem mi yapacak. Merak etmeyin, kimse o kadar basit düşünmüyor.
Başlı başına tek kaynaktan bilgi alan bir konum belirleme sistemi ile savunma/savaş olmaz. Birkaç bilgiyi beraber alır, işler ona göre hata düzeltmesi yapar. Ne ABD ne Türkiye ne başka ülke herhangi bir İHA veya SİHA ya görev verip "nasıl olsa yapar" diyerek kalkıp kahve içmeye gitmez.
Benzer bir durum örneğini vereyim; Kasparov ile IBM deep blue arasında santranç oynanacak denilince herkes insan bilgisayara karşı oynayacak sandı. Ama IBM, deep blue yu kullanması(!) için 12 kişilik bir ekibi deep blue nin yanına koydu.
Yani bu sistemleri kontrol ederken, keşif uçaklarından alınan bilgiler, uydular, yer istasyonları, ilgili ülkedeki gizli ajanlar vs merkeze bilgi göndermektedir.
Ayrıca, Üniversitedeki hocam "biz sadece bildiğimiz kadar hesap yapabiliyoruz, bizim bilmediğimiz neler vardır" derdi. Konum tespiti için internette bulduğunuz yöntemler olduğu gibi internette paylaşılmayan birçok askeri bilgi(bilimsel) de bulunmaktadır. Yani bir sistem/teknoloji, internette yoksa dünyada yoktur diye düşünmeyin.
@kasif Doğru söylüyorsun elbette ama bunlar o teknolojiyi geliştirebilen ülkeler için geçerli. Yani biz hazır olanı kullanıyoruz şimdilik bu nedenle alternatif teknolojilerden haberimiz olsa bile uygulayamayız yada yine lisanslı kullanırız. Haliyle kısıtlanması için de tedbirler alınmış olur.
Bugün ticari gps modülünü alıp uçan bir askeri araçta kullanmıyorlar. Askeri gps sistemleri de izinle ve kontrollü satılıyor. Örneğin Amerikan gps sistemini kullansan Türkiye ye özel kodlu ürün satarlar ve uydudan alınan konum bilgileri yanında kontrol komutları yollayarak belirli ürünleri bloke edebilirler, hata payını arttırabilirler, karartma uygulayabilirler.
Benzer şekilde alternatif yön bulma uygulamalarında kullanılan çipler piyasadan tedarik edilemiyor. Bunlar da sonuçta içlerinde mikrokod barındıran çipler yada bu çiplerin olduğu cihazlar. Bunları da kapatabilirsiniz haliyle. Amerika dünyada üs kurarken bu tip cihazların bloke olması için gerekli yöntemleri de geliştiriyor, bu üslerde kullanıyor.
Örneğin Amerikan üretimi bir akıllı silah (f16 daki atış kontrol bilgisayarı mesela) Amerikan hedeflerine karşı kullanılamaz.
Yine tekrarlıyorum. Ordumuz nato ordusuna üye olduğu için envanterine kayıtlı askeri techizatı kendi üretse bile bilgilerini paylaşmak zorunda. Bu da o techizatın ne olduğunun bilindiği anlamına gelir. Zaten bu techizatta ileri teknoloji ürünleri gelişmiş ülkelerden alınmak zorunda. Mesela Rusya dan alamazsınız, alırsanız kapıyı kapatırlar. Haliyle ne kadar ne aldığınız ne durumda olduğu bilinir.
Yani üzülerek söylüyorum ihalarımız iyi güzel ve demek ki uçabilecek sağlam bir yapıyı üretebiliyoruz ama ileri düzey sistemlerini hazır almak gerekiyor. Normali bu zaten ama onun teknolojisine hakim olabilirsek güçlü oluruz.
Örneğin bu tip askeri çipler için Ankara Akyurtta mikroelektronik tesisleri vardı Aselsan'ın. Ne derece ne üretebildiler/üretebiliyorlar bilmiyorum ama bunu arttırmak gerekli. Bu da ancak devlet eliyle olabilecek bir yatırım.
Çip tasarlanması ayrı, üretilmesi ayrı. Sonuçta analog işlemiyor artık sistemler. Herşey bir şekilde akıllı. Devletin Aselsan mühendislerini ve yöneticilerini üst düzey koruma altına alıp birşeyler üretmesi şart yoksa sizin bizim gibi arabasına binip evlerine giden insanlarla birşey yapamayız.
GPS sistemini kapatmak demek dünyanın ulaşım sistemini komple kapatmak demek. Uçaklar gemiler vs. Şu anda Amerika bile olsa hadi ben bunu kapatayım diyebilir miki? Dünyanın sistemini çökertir. Daha da kimse Amerikan yapımı hiç birşeye güvenmez.
Alıntı yapılan: fahri- - 12 Ekim 2020, 14:48:16GPS sistemini kapatmak demek dünyanın ulaşım sistemini komple kapatmak demek. Uçaklar gemiler vs. Şu anda Amerika bile olsa hadi ben bunu kapatayım diyebilir miki? Dünyanın sistemini çökertir. Daha da kimse Amerikan yapımı hiç birşeye güvenmez.
Heheh amerikan yapımına güvenen var mı ki? Hadi güvenmeyecekler, Amerika'nın da çok da umurunda olacak. :)
Lokal olarak kapatabilir belli hata paylarini arrtirabilir. Belli cihazlara Engel koyabilir. Uzaya tonla masraf edip uydular yollayip bunu insanlara bedava sunmak gibi bir yukumlulukleri yok. Bunda garip birsey de yok. Amerikan GPS sistemi askeri bir projedir sonucta.
Alıntı yapılan: fahri- - 12 Ekim 2020, 14:48:16GPS sistemini kapatmak demek dünyanın ulaşım sistemini komple kapatmak demek. Uçaklar gemiler vs. Şu anda Amerika bile olsa hadi ben bunu kapatayım diyebilir miki? Dünyanın sistemini çökertir. Daha da kimse Amerikan yapımı hiç birşeye güvenmez.
Elbette kapatır, Soran olursa da "sistem bakımda" der olur biter.
Alıntı yapılan: Erol YILMAZ - 13 Ekim 2020, 10:27:28Elbette kapatır, Soran olursa da "sistem bakımda" der olur biter.
@Erol YILMAZ cumle gercekci olmamis, dogrusu asagidaki gibi olmali:
"Elbette kapatır, soran olursa da "sana ne ulan, sistem benim! canim ne isterse oyle yaparim" der.
(Aslinda o kadar nazik olmazlar, si...r git! derler kisaca)
.. artık dünyada öyle yada böyle kamuoyu denen kavram var..tek kutup yok.. büyük devlet olsa da başta kendi içinde tepki olur..
Alıntı yapılan: Andromeda - 13 Ekim 2020, 13:09:12.. artık dünyada öyle yada böyle kamuoyu denen kavram var..tek kutup yok.. büyük devlet olsa da başta kendi içinde tepki olur..
Amerikayi ve amerikalilari tanimadan boyle bos konusmayin. Bosnada dunya kamuoyu neredeydi?
Alıntı YapAmerikayi ve amerikalilari tanimadan boyle bos konusmayin.
katılıyorum,
artı olarak,
birkaç sene içinde kimse tanıyamayacak.
GPS sistemine yani Amerikalilara guvenselerdi neden avrupa birligi, cin, rusya, hatta hindistan kendi sistemlerini oturtmaya calissin ki. Gucu olan kendi guvenilir sistemini kuruyor yani Amerikaya guvenmiyorlar. Bunun tartismasi bile abes. Ben milyarlarca dolar harcayacagim sonra hadi herkes bir dereceye kadar kullansin diyecegim isime gelmeyince kapatacagim yada hata payini arttiracagim sonra da bana birileri laf edecek.
Kaldi ki bu kapatma olayi belli bir bolgeyi kapsayabilir belli cihazlari kapsayabilir. Kapattim deyince her yer kapanmiyor ki.
Bu tartismayi dusununce aklima geldi 6 ay bir sene kadar once arabadaki GPS sistemi bir sure sapitik konumlar vermisti cihaz mi bozuldu dedim ki sonra kendi kendine duzeldi. Su rahip Brunson vakasi zamanlarindaydi sanirim. Basina Boyle birsey gelen oldu mu?
inertial navigation konusunda yeterince anlattım diye düşünüyorum. henüz taktik İHA'ya sığacak kadar küçük ve ucuz değiller. ayrıca yineliyorum, iyi bir INS bile İHA hızını düşünürseniz yine de yüksek hatalı kalıyor. füze gibi terminal aşamada başka bir sensör (seeker, iir vs.) kullanan uçan şeyler ise ataletsel navigasyonu kullanır zira bunlar çok kısa süreler uçuyor ve oluşan hata terminal fazda seeker ile düzeltiliyor. uzatmak istemiyorum ama füzeyle uçak bu anlamda çok alakasız, aradaki tek benzerlik aynı 6-dof kinematikle ivme, rate kullanıp hız, pozisyon vs. hesaplanması, yani temel fizik haricinde benzerlik yok.
şimdi GPS konusunda güncel bilgileri vermek isterim.
tanımları yapalım, GNSS için iki saldırı var jamming ve spoofing. jamming temelde kabakuvvet sinyalden büyük bir sinyal üreterek baskılamak, yani sistem çalışmaz. spoofing ise sahte uyduymuşcasına bir sinyal üretip yanış konum hesaplattırmak. tahmin edileceği üzere spoofing daha pis bir saldırı, hem engellemek hem de farketmek daha zor.
ayrıca gnss sadece konum değil aynı zamanda zaman kaynağı ki çoğu sistem için bu zaman gerekli. bu temel bilgileri unutmayalım.
öncelikle abd bu sistemi kapatır mı, elbette şalter onlarda. selective availability diye birşey var, bölgesel olarak sistem doğruluğunu düşürebiliyorlar ki global kısıtlama 2000 yılında kalktı. yani gps'i yüksek doğrulukla 20 yıldır kullanıoruz, öncesinde sadece abd askeri amaçlarla yüksek doğruluklu kullanıyordu. hala gps'de bazı kanallar kriptolu, saasm çipli bir gps alıcınız varsa bu kanalları kullanıp konumlandıma yapabiliyorsunuz. bu sistem ITAR regülasyonuna tabi, bizde de abd üretimi birçok askeri hava aracında saasm çipsetli EGI(embedded gps ins) var. bu sistemde bir kipto anahtarı var vs. yani askeri gps denen şey özetle bu. saasm ile spoofing'i engelliyebilirsiniz zira bildiğim kadarıyla henüz kriptoyu kırıp spoofing için sinyal üretemedikleri gibi kripto anahtarları periyodik olarak değişir. ama saasm yani military gps demek ITAR demek. zaman kaynağı olması hasebiyle de geniş bölgelerde gps kapatmak çok olası değil, bu tüm telekom sistemini de zora sokacaktır.
modern gnss dünyasında ise şöyle bir gerçeklik var, dünyada sadece gps değil birçok başka uydu konumlandırma sistemi var örneğin rus glonass'ı, beidou, galieo vs. tek değil yani. ankara'da bile japon GNSS sistemi qzss uydusu görmüşlüğüm var. yani abd kaparsa rusu var, avrupası, çini, hindistanı vs. alteratifleri mevcut. "burası çok önemli", mevcut dünyada kimse kendi kullandığı sistemi jam etmiyor zira kendi ne kullanacak. diyelim rusya bölgede ise gps l1-l2-l5 jam eder, glonass çalışır. modern alıcılar da olası tüm uysu sistemlerini desteklediği için aslında gnss'i tamamen kullanılamaz hale getirmek teoride mümkün ancak dediğim gibi pratikte olmuyor. öte yandan radiation patterni değiştirilebilen crpa antenler kullanıp jamming kaynağını antene körleştirip jammingden kaçmak mümkün ki bu crpa antenler oldukça gelişmiş, şahsen gördüm kullandım. bu tip anetnleri de bastırmak için nerdeyse 360 derece açıda N adet(N:1-10 gibi, antenine göre değişir) jammer olmalı ki savaş alanında böyle bir durum çok olası değil, etrafımda 8 jammer beni sardıysa yani salla gps'i öldüm zaten. crpa antenler de expor license altında çoğu, hatta ITAR'lı olan da var ancak ülkemizde bile birden fazla yerli üretim crpa antenler mevcut, bulunmaz bir teknoloji değil.
yani özetle kapanması pek olası birşey değil ancak çeşitli saldırılar yapılabilir, hatta yapılıyor ancak çözümleri bir şekilde mevcut.
Şimdi diyorsunuz ki Amerikan yapımı bir askeri ekipman kullanıyor olalım. Amerikanın istemediği bir bölgede o ekipman kullanılırken adamlar bizim cihazımızın doğru konumu algılamasını kesemez, keserse de başka uyduya geçeriz doğru mu anlamışım.
1-Öyle ise adamlar kendi askeri ekipmanlarına neden başka ülkelerin sisteminin uyumluluğunu koysunlar.
2-Saat bilgisi iletiliyor demişsiniz. Saat bilgisine dokunmadan konum bilgisini değiştiremiyorlar mı sizce
3-Kendilerinde daha farklı bir sistem yok mudur? Aynı bölgede istemediklerini engelleyip sadece kendi sistemlerini çalıştırsınlar?
Eleştri olarak değil soru olarak yazdım. Günümüzde bu sorduklarımı gerçekleştirebileceklerini düşünüyorum. 4. jenerasyon sistem kullanılıyor diye okumuştum şu anda. Kaldı ki Askeri ve sivil GPS arasında 10:1 oranlı bilgi akışı var haliyle sivil sistemlerde de hız sınırlı olmalı yani askeri araçta sivil sistem vardır diye söylemiyorum, sivil gps için aracın bir hız sınırı olmalı bu durumda yanılıyor muyum ne dersiniz?
http://www.acikbilim.com/2012/01/dosyalar/kuresel-konumlama-sistemi-gps.html
Bu yazı geçmişten bu zamana kadar GPS sisteminin nasıl geliştiği ve şekillendiğini anlatıyor. Yanlış anlamadıysam da öyle tek bir merkezden kontrol gibi bir durum yok. Ancak hacking yöntemleriyle iha ve siha'lar belki de yanıltılabiliyordur ama bunun da karşı önlemleri mutlaka vardır.
GPS ABD'de bulunmuş ama yönetimi bir tek ABD'ye bırakılamayacak kadar hayati bir sistem.
@Sozuak hocam abd isterse keser, kendi selective availability ile devam eder biz kullanamayız. ancak kesmek anlattığım gibi pek işine gelmez. yani kolay kolay kesmek istemez ki gps yoksa glonass var.
askeri ekipmanda bir uyumluluk yok, saasm lı gps i almanız ITAR'a tabi. dünya genelinde kullanılan ise sivil GPS.
saate dokunmadan konum bilgisine dokunmak diye bir kavram yok aslında. konum ve zamanı aynı veriden hesaplıyorsunuz desem çok yanlış olmaz.
kendilerinde çalışan bir versiyonu var demiştim, bkz:saasm
elbette sivil gps'lerde irtifa, hız ve ivme gibi kısıtlamalar var. ancak mesela hız limiti 515m/s, yani burada bahsedilen İHA'ların limitlerinin çok üzerinde. şimdi sivil-askeri gps arasında doğruluktan ziyade başka farklar var. yoksa SBAS correction ya da DGPS-RTK benzeri çözümler oldukça yüksek doğruluklu ki RTK inşaat-haritacılar tarafından kullanılan bir sistem. özetle askeri gpsin sivilden farkı, spoofing korumalı ve sivil kapatılsa bile devam edebiliyor olması denilebilir.
@mrtymy gps gayet abd malı, anahtarı abd de olan bir sistem. hacking yöntemleri ise yazdığım gibi, jamming ve spoofing denen yöntemler. yine anlattığım gibi de bunların çözümlerinin bazılarına tm dünya, bazılarında da abd sahip.
Şimdi size bir koordinat veriliyor. Koordinatın olduğu yerde GPS olacak. Bu mecburi. Yoksa oraya gidemezsin. Yani uçuş ekranında o koordinatı göreceksin ki orada olduğunu bileceksin. Eee koordinat ekrana nereden düşecek?
Vurmaya gelince, yine birilerine koordinat veriliyor ki, adam (İHA) oraya gidiyor, ekrandan görüyor. Silah varsa vuruyor. Eğer yoksa lazerle işaretliyor, siha veya F16 işarete roketi çakıyor.
Bu arada, İHA'da halk tipi GPS yeterli, askeri GPS'e gerek olmuyor. Yani 16 metre sağdan soldan gitmiş, bir sıkıntı yok. Vururken de zaten görerek vuruyor.
40 yıl yaşadığın kendi memleketinde bile eğer daha önce orada uçmamışsan aradığın yeri bulamıyorsun. Eve dönüş yapamıyorsun. Ama daha önce uçmuşsan, bazen, GPS'siz gideceğim uleynnn diyip manuel kontrole geçiyorsun.
GPS olmadan İHA-yer hızını da alamazsın. İha'nın içinde olmadığın için hissetmen de zor olur.
İha-hava hızını hava basınç tüpü alır, yüksekliği barometre alır vs.
İHA'da kamera genelde yeri gösterir. Alçak uçuşta GPS olmazsa sistem seni uyarmaz, dağa çakılabilirsin.
GPS iptal olur ama yer-İha bağlantısı sağlamsa pilot bir şekilde iha'yı geri getirmeye çalışır. Eğer getirmezse bölgeyi bilen bir operatörden yardım ister.
En azından Türk topraklarına düşürmeye çalışır. Eğer bağlantı kopmuş, GPS de gitmişse İHA sizlere ömür. 1 km lik alanda önceden ayarlanmış irtifada daire çizer ve yakıtı bitene kadar GPS veya bağlantı gelmezse düşer.
Alıntı yapılan: birkan - 15 Ekim 2020, 22:49:21Şimdi size bir koordinat veriliyor. Koordinatın olduğu yerde GPS olacak. Bu mecburi. Yoksa oraya gidemezsin.
Maalesef dogru degil. GPS olmadan da Dunya uzerinde verilen belirli bir noktaya gidebilirsiniz, hemde 1960lardan beri.
Duzeltme:
1960lardan beri tanimi yanlis olmus. Bir dostum ikaz etti.
18 yy son ceyreginden beri Dunya uzerinde verilen belirli bir noktaya GPS olmadan da gidebiliriz.
https://www.youtube.com/watch?v=Cf6mOzyTT9I&t=2m31s