Tek Fazlı Gölge Kutuplu Motoru "Zero crossing" Yöntemi ile süremiyorum.

Başlatan FurkanKeleşoğlu, 07 Şubat 2020, 01:06:43

FurkanKeleşoğlu

Elimde düşük güçlü 1 adet Tek fazlı Gölge Kutuplu motor var bu motor " FAN " görevi görüyor. bu motoru farklı devirlerde calıştırmak istiyorum. Fakat Zero Crossing bir işe yaramıyor. Açık kaynak olarakta calışan bir kaç program ve devreyi denedim fakat değişen bir şey olmadı. motor birden tam devir alıp bırakıyor veya Zırıltı yapıp kesik kesik calışıyor.

Motorumun güçü cok düşük olsada elimde hali hazırda olan Solid State Relay (25 Amperlik) kullandım  Basit bir sıfır geçiş dedektörü yaptım. osiloskop ile sıfır geçişi Solid State Relayın tetikleşini izledim her şey normal.

Fakat Bir tek yük üzerinde bozuk bir sinüs oluşuyor. bunu bir türlü cözemedim. internette akkor flamanlı ampul ile yapılmış hep bu örnekler. ben ise endüktif bir yük üzerinde calışıyorum bu yüzden sorun cıkıyor olabilir diye düşündüm.. fakat camaşır makinelerinin motorlarınında devir kontrolünün aynı yöntem ile sağlandığını duymuştum.

Bunun üzerine Acaba Gölge Kutuplu Motor üzerinde bu kontrol yöntemi geçerli olmuyormu veya başka bir şey mi yapmamız gerekiyor. şuanlık sardığım bir oto transformatör üzerinden 5 kademe olarak sürüyorum ama bu biraz kaba oluyor. cözüm bulana kadar böyle kontrol edeceğim.

Yardım Edicek arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.

M.Salim GÜLLÜCE

Alıntı yapılan: FurkanKeleşoğlu - 07 Şubat 2020, 01:06:43Elimde düşük güçlü 1 adet Tek fazlı Gölge Kutuplu motor var bu motor " FAN " görevi görüyor. bu motoru farklı devirlerde calıştırmak istiyorum. Fakat Zero Crossing bir işe yaramıyor. Açık kaynak olarakta calışan bir kaç program ve devreyi denedim fakat değişen bir şey olmadı. motor birden tam devir alıp bırakıyor veya Zırıltı yapıp kesik kesik calışıyor.

Motorumun güçü cok düşük olsada elimde hali hazırda olan Solid State Relay (25 Amperlik) kullandım  Basit bir sıfır geçiş dedektörü yaptım. osiloskop ile sıfır geçişi Solid State Relayın tetikleşini izledim her şey normal.

Fakat Bir tek yük üzerinde bozuk bir sinüs oluşuyor. bunu bir türlü cözemedim. internette akkor flamanlı ampul ile yapılmış hep bu örnekler. ben ise endüktif bir yük üzerinde calışıyorum bu yüzden sorun cıkıyor olabilir diye düşündüm.. fakat camaşır makinelerinin motorlarınında devir kontrolünün aynı yöntem ile sağlandığını duymuştum.

Bunun üzerine Acaba Gölge Kutuplu Motor üzerinde bu kontrol yöntemi geçerli olmuyormu veya başka bir şey mi yapmamız gerekiyor. şuanlık sardığım bir oto transformatör üzerinden 5 kademe olarak sürüyorum ama bu biraz kaba oluyor. cözüm bulana kadar böyle kontrol edeceğim.

Yardım Edicek arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.
Sinüs PWM ilemi sürüyorsun yoksa AC şebekeyi mi uyguluyorsun.
Net anlatabilirmisin?
Ayrıca Gölge kutuplar belirli bir frekansta sinüs besleme ile çalışırlar.
Zero Cross ne için kullanmaktasın.?
Uygulama şeması yokmu?

sadogan

Alıntı yapılan: FurkanKeleşoğlu - 07 Şubat 2020, 01:06:43Elimde düşük güçlü 1 adet Tek fazlı Gölge Kutuplu motor var bu motor " FAN " görevi görüyor. bu motoru farklı devirlerde calıştırmak istiyorum. Fakat Zero Crossing bir işe yaramıyor. Açık kaynak olarakta calışan bir kaç program ve devreyi denedim fakat değişen bir şey olmadı. motor birden tam devir alıp bırakıyor veya Zırıltı yapıp kesik kesik calışıyor.

Motorumun güçü cok düşük olsada elimde hali hazırda olan Solid State Relay (25 Amperlik) kullandım  Basit bir sıfır geçiş dedektörü yaptım. osiloskop ile sıfır geçişi Solid State Relayın tetikleşini izledim her şey normal.

Fakat Bir tek yük üzerinde bozuk bir sinüs oluşuyor. bunu bir türlü cözemedim. internette akkor flamanlı ampul ile yapılmış hep bu örnekler. ben ise endüktif bir yük üzerinde calışıyorum bu yüzden sorun cıkıyor olabilir diye düşündüm.. fakat camaşır makinelerinin motorlarınında devir kontrolünün aynı yöntem ile sağlandığını duymuştum.

Bunun üzerine Acaba Gölge Kutuplu Motor üzerinde bu kontrol yöntemi geçerli olmuyormu veya başka bir şey mi yapmamız gerekiyor. şuanlık sardığım bir oto transformatör üzerinden 5 kademe olarak sürüyorum ama bu biraz kaba oluyor. cözüm bulana kadar böyle kontrol edeceğim.

Yardım Edicek arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.
Solid State Relay de zaten zero crossing vardır. Yapmanız gereken dimmer gibi sürmek. Yanı zero crossingi yakaldıktan sonra gerilim istediğiniz açıya geldiğinde tiryakı tetiklemeniz lazım.

z

Dusuk guclu motorun L/R orani cok yuksek oldugundan triac enduktif yuku surmek durumundadir.

Enduktif bir yukte akim geriden gelir. Sebeke voltaji sifir oldugunda yukun akimi maksimumdadir. Sebeke voltaji tepeye ulastiginda akim sifir olur ve ancak triac susar.

Tetiklenip akim akitmaya baslamis bir triacda sebeke sifirdan gecerken siz yeni tetik vermeseniz bile  triac zaten daha susmamistir. Dolayisi ile sorun yasamaniz normal.

Motoru iIlk kez enerjilerken triaci sifirda tetiklersiniz, motor donmeye (akim akmaya) basladiginda artik tetik aciniz enduktans degerine gore 0..90 arasinda bir yerde olmalidir.

Bu sebeple zero crossing yerine zero cressing olmayan bir tetikleyici kullanmaniz gerekir.

Ya da motora paralel lamba vs takacaksin.

Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

FurkanKeleşoğlu

Alıntı yapılan: Mehmet Salim GÜLLÜCE - 07 Şubat 2020, 15:49:04Sinüs PWM ilemi sürüyorsun yoksa AC şebekeyi mi uyguluyorsun.
Net anlatabilirmisin?
Ayrıca Gölge kutuplar belirli bir frekansta sinüs besleme ile çalışırlar.
Zero Cross ne için kullanmaktasın.?
Uygulama şeması yokmu?





Bu MCU nun external interrupt pinine kadar olan kısım diğer kısmı ise bildiğimiz SSR ı sürmek. onuda on-off olarak kontrol ediyorum. tetikleme yani  fakat pwm sinüs bir şey yok öyle bir şey kullanmadım bilmiyorum da.

kullandığım ssr ise şu :
https://www.direnc.net/ssr-40da--40a-solid-state-role?language=tr&h=d68303a6&gclid=EAIaIQobChMIvY6KhfrH5wIVh7PtCh0C9g-SEAQYASABEgIXZvD_BwE

Alıntı yapılan: sadogan - 07 Şubat 2020, 16:12:15Solid State Relay de zaten zero crossing vardır. Yapmanız gereken dimmer gibi sürmek. Yanı zero crossingi yakaldıktan sonra gerilim istediğiniz açıya geldiğinde tiryakı tetiklemeniz lazım.

bunuda denedim direk pwm verdim farklı frekanslarda denemeler yaptım fakat hem konuyu galiba tam kavrayamadım veya ben birr şekilde bu işi beceremedim. ama hiç bir şekilde optimizasyonlu çalışan bir devre oluşturamadım.


Alıntı yapılan: z - 07 Şubat 2020, 16:27:39Dusuk guclu motorun L/R orani cok yuksek oldugundan triac enduktif yuku surmek durumundadir.

Enduktif bir yukte akim geriden gelir. Sebeke voltaji sifir oldugunda yukun akimi maksimumdadir. Sebeke voltaji tepeye ulastiginda akim sifir olur ve ancak triac susar.

Tetiklenip akim akitmaya baslamis bir triacda sebeke sifirdan gecerken siz yeni tetik vermeseniz bile  triac zaten daha susmamistir. Dolayisi ile sorun yasamaniz normal.

Motoru iIlk kez enerjilerken triaci sifirda tetiklersiniz, motor donmeye (akim akmaya) basladiginda artik tetik aciniz enduktans degerine gore 0..90 arasinda bir yerde olmalidir.

Bu sebeple zero crossing yerine zero cressing olmayan bir tetikleyici kullanmaniz gerekir.

Ya da motora paralel lamba vs takacaksin.



evet 0-90 arasını farklı T sürelerinde tetikleme yapınca fark ettim. bazı sürelerde iyi şekilde alıyor bazılarında sapıtıyor.  peki paralel lamba bağlamamın sebebi nedir ? kondansatör bağlayıp faz ve akım arasındaki açı farkını kapatsam olmaz mı. veya bu uyguladığım kontrol yöntemini direk rezistif bir yük üzerinde uygulasaydım. faz ve akım arasında kayma olmayacağı için sorunsuz çalışaktı diye anlıyorum. doğru mudur ?

mfurkanuyar

Merhabalar, Yük endüktif olduğu için triac seçimini de ona göre yapmanız gerekiyor. STMicroelectronics firmasının çok iyi dökümanları ve ürünleri var konuyla ilgili.

Ör: https://www.st.com/content/ccc/resource/technical/document/application_note/2f/f7/75/f5/9d/3d/44/04/CD00003867.pdf/files/CD00003867.pdf/jcr:content/translations/en.CD00003867.pdf

Bunun dışında snubberless olayına da bir göz atarsan iyi olur.

Daha önce benzer bir projde;
- Zero Crossing için Vishay firmasının " H11A1 " ürününü kullanmıştım.
- MOC3023M ile de izole etmiştim.


z

Alıntı yapılan: FurkanKeleşoğlu - 11 Şubat 2020, 00:48:20....
evet 0-90 arasını farklı T sürelerinde tetikleme yapınca fark ettim. bazı sürelerde iyi şekilde alıyor bazılarında sapıtıyor.  peki paralel lamba bağlamamın sebebi nedir ? kondansatör bağlayıp faz ve akım arasındaki açı farkını kapatsam olmaz mı. veya bu uyguladığım kontrol yöntemini direk rezistif bir yük üzerinde uygulasaydım. faz ve akım arasında kayma olmayacağı için sorunsuz çalışaktı diye anlıyorum. doğru mudur ?

Paralel lamba baglayinca motor + lamba ikilisinin yuk karakteristigi (reaktansi) resiztif tarafa yaklasir ve sorun azalir.

Ever motor yerine rezistans kullansaydin hic sorun yasamayacaktin.


Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

M.Salim GÜLLÜCE

Ben hâlâ motoru nasıl sürdüğün konusunda bir fikir sahibi olamadım.
AC motoru DC ilemi, Yoksa Dimmer ile mi sürüyorsun..?
Kullandığını söylediğin SSR DC anahtarlamak için sanırım.

FurkanKeleşoğlu

Alıntı yapılan: Mehmet Salim GÜLLÜCE - 12 Şubat 2020, 09:27:57Ben hâlâ motoru nasıl sürdüğün konusunda bir fikir sahibi olamadım.
AC motoru DC ilemi, Yoksa Dimmer ile mi sürüyorsun..?
Kullandığını söylediğin SSR DC anahtarlamak için sanırım.


Sıfır geçiş dedektörü ile sıfır geçişi yakalayıp sinüsün istediğim bir T zamanında sinüsü kıyıp motorun devir ayarını yapmaya calışıyorum. burada SSR işlemcinin 5v I/O ile rahatca triyakı sürmek. SSR'ı kullanmamın tek sebebi baştan devre kurmamak için. hazır içinde izolesi herşeyi var soğutucusu var. direk AC kıyarak motoru sürmeye calışmak istedim fakat olmadı.

 @z nin dediği Faz farkını kapatmam gerekiyor. bunu deneyeceğim fakat başka bir yöntem varsa bunuda öğrenmek isterim. Galiba Başka yöntemmde yok gibi :D

z

Fazi kiyarak golge kutuplu motorun hiz kontrolu hic saglikli olmaz. Zaten cok da ise yaramaz.

Motor gucu dusukse en ucuz cozum, motorun mekanik zaman sabitinin yuksek olusundan faydalanmaktir.

Bunun icin zerocrossing yerine normal opto triac ile tetiklenen triac vasitasiyla motoru mesela 200ms on-200ms off calistirirsan motor nominal devrin yarisi kadar devir sayisiyla doner.

Eger motor fazla isinmazsa gurultu de olmazsa bu yontem ise yarayacaktir.

Tek fazli V/F surucu de yapabilirsin fakat golge kutuplu motorda ise yararmi hic fikrim yok.
Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

M.Salim GÜLLÜCE

Alıntı yapılan: FurkanKeleşoğlu - 13 Şubat 2020, 12:38:55Sıfır geçiş dedektörü ile sıfır geçişi yakalayıp sinüsün istediğim bir T zamanında sinüsü kıyıp motorun devir ayarını yapmaya calışıyorum. burada SSR işlemcinin 5v I/O ile rahatca triyakı sürmek. SSR'ı kullanmamın tek sebebi baştan devre kurmamak için. hazır içinde izolesi herşeyi var soğutucusu var. direk AC kıyarak motoru sürmeye calışmak istedim fakat olmadı.

 @z nin dediği Faz farkını kapatmam gerekiyor. bunu deneyeceğim fakat başka bir yöntem varsa bunuda öğrenmek isterim. Galiba Başka yöntemmde yok gibi :D
Dimmer ile gücünü kontrol edebilirsin sadece.
Devir kontrolü yapman için frekansı değiştirmen gerek.

necati

saykıl kontrol yapın
1saykıl ver 20saykıl bekle
2saykıl ver 19saykıl bekle
biraz ses yapar
bircok cihazda gordum
ve benzeri uygulama yaptım
[email]entegreterbiyecisi@yahoo.com[/email]

FurkanKeleşoğlu

Hepinize Teşekkür ederim. Elimde bu aralar motor olmadığı için denemelerimi 100 Watt'lık akkor flamanlı bir lamba üzerinden yapmaktayım.

Öncellikle SSR'ı bir çok kez denememe rağmen doğru dürüst calıştıramadım  Dimmerlemekte. YouTube de  gördüklerim sanki Lambaya DC vermişte pwm ile oynuyormuş gibi görünüyor zaten bir sıkıntı olduğu belliydi . lamba pır pır ya yanıyor ya hiç yanmıyor.

Bende bunun üzerine BTA136 kullanarak bir devre kurdum. MOC3021 ile de sürdüm. bu sefer doğru calıştı. Osiloskop ile de lamba üzerinde ki sinyale baktığımda ise cok güzel kıyılmış bir AC dalga şekli görüyorum.

Şimdi aklımda ki soru ise acaba Fan Motoru bu yüzden mi sacma sapan calışıyordu. en kısa zamanda motoru da olduğum yere getirtirip test edicem. sanıyorum ki bu sefer doğru düzgün calışacak.



@necati Sizin verdiğiniz calıştırma şekli rezistans üzerinde güzel fakat lamba veya motor oldumu sıkıntı cıkarıyor.

FurkanKeleşoğlu

Bugün Fan motorunu da denedim ve sonuç olarak çalıştı. yani devir ayarında hiç bir sıkıntı yok tam istediğim gibi fakat motor üzerine düşen kıyılmış AC bana biraz sacma geldi snubber bloğu calışmıyormu acaba dedim snubber kondansatörünü çeker çekmez  triakın tetiklendiği kısımda osilasyonlar oluştu :D Kondansatörü geri taktım.

Demek ki snubber düzeltiyor ama oda bir yere kadar. Benim merak ettiğim bir şey var. snubberi ben internette genellikle ortalama kullanılan 39 ohm dirence seri 10nF kondansatör olarak kullandım. ama bunların hesabını nasıl yapıyoruz ? birde diyotlu versiyonları mevcut.  araştırıyorum ama doğru düzgün bir sonuca varamıyorum.


M.Salim GÜLLÜCE

#14
Alıntı yapılan: FurkanKeleşoğlu - 27 Şubat 2020, 19:46:58Bugün Fan motorunu da denedim ve sonuç olarak çalıştı. yani devir ayarında hiç bir sıkıntı yok tam istediğim gibi fakat motor üzerine düşen kıyılmış AC bana biraz sacma geldi snubber bloğu calışmıyormu acaba dedim snubber kondansatörünü çeker çekmez  triakın tetiklendiği kısımda osilasyonlar oluştu :D Kondansatörü geri taktım.

Demek ki snubber düzeltiyor ama oda bir yere kadar. Benim merak ettiğim bir şey var. snubberi ben internette genellikle ortalama kullanılan 39 ohm dirence seri 10nF kondansatör olarak kullandım. ama bunların hesabını nasıl yapıyoruz ? birde diyotlu versiyonları mevcut.  araştırıyorum ama doğru düzgün bir sonuca varamıyorum.


Snubberın görevi Anahtarlama elemanı açık devre konumuna geçtiğinde yük üzerinden gelecek (Kablolama sistemi bile indüktiftir) indüktif yüksek voltaj piklerini emmek ve anahtarlama elemanını yüksek gerilimden korumaktır.
İndüktif yük üzerinde biriken enerjiye bağlı bir kapasitör seçmen gerekir. İndüktif yük ve üzerinden geçen maximum akıma bağlıdır.

Şu linkte hesaplanabilir uygulama mevcut.
https://www.daycounter.com/Calculators/Snubbers/Snubber-Design-Calculator.phtml