BOBİN NEDİR?

Başlatan Fixxer, 14 Eylül 2006, 22:40:28

Fixxer

-----------------------------------BOBİN----------------------------------------
SABIT BOBINLER VE YAPILARI:Bobin bir yalıtkan makara (mandren veya karkas) üzerine belirli sayıdaki sarılmış tel grubudur.
Kullanım yerine göre, makara içerisi boş kalırsa havalı bobin, demir bir göbek (nüve) geçirilirse nüveli bobin adı verilir. Bobinin her bir sarımına spir denir.

BOBINDEKI ELEKTRIKSEL OLAYLAR

Bilindigi gibi bir iletkenden akım geçirildiginde, iletken etrafında bir magnetik alan oluşur. Bu alan kagıt üzerinde daireler şeklindeki kuvvet çizgileri ile sembolize edilir. Bir bobinden AC akım geçirildiginde, bobin sargılarını çevreleyen bir magnetik alan oluşur. Akım büyüyüp küçülüşüne ve yön degiştirmesine baglı olarak bobinden geçen kuvvet çizgileri çogalıp azalır ve yön degiştirir.
Bobine bir DC gerilim uygulanırsa, magnetik alan meydana gelmeyip bobin devrede bir direnç özelligi gösterir.

ZIT ELEKTRO MOTOR KUVVETI (EMK)

Bobin içerisindeki kuvvet çizgilerinin degişimi, bobinde zıt elektromotor kuvvet (zıt
EMK Ez) adı verilen bir gerilim endükler.Kaynak gerilimine ters yöndedir.
Dolayısıyla da zıt EMK, bobinden, kaynak geriliminin oluşturdugu akıma ters yönde
bir akım akıtmaya çalışır. Bu nedenledir ki, kaynak geriliminin oluşturdugu "I" devre
akımı, ancak T/4 periyot zamanı kadar geç akmaya başlar.
Zıt EMK 'nın işlevi, LENZ kanunu ile şöyle tanımlanmıştır.
LENZ kanununa göre zıt EMK, büyümekte olan devre akımını küçültücü,
küçülmekte olan devre akımını ise büyültücü yönde etki yapar.

ENDIKTIF REAKTANS (X)


Bobinin, içinden geçen AC akıma karşı gösterdigi dirence endüktif reaktans denir.
Endüktif reaktans XL ile gösterilir. Birimi "Ohm" dur.

a) AC kaynak geriliminin pozitif alternansındaki devre akımı.
b) Kaynak gerilimi (v), devre akýmý (i) ve zýt EMK (Ez) arasındaki baglntı
"L" nin degeri bobinin yapısına baglıdır.
Bobinin sarım sayısı ve kesit alanı ne kadar büyük olursa, "L" o kadar büyük olur.
Dolayısıyla AC akıma gösterdigi dirençte o oranda büyür.
"L" nin birimi yukarıda da belirtildigi gibi Henry (H) 'dir. Ancak genellikle degerler çok
küçük oldugundan "Henry" olarak yazýmda çok küsürlü sayı çıkar.
Bunun için miliHenry (mH) ve mikrohenry (µH) degerleri kullanılır.
Henry, miliHenry ve mikroHenry arasında şu bagıntı vardır

KARŞILIKLI ENDÜKTANS (M)

Aynı nüve üzerine sarılı iki bobinin birinden akım geçirildiginde, bunun nüvede oluşturdugu kuvvet çizgileri diger sargıyı da etkileyerek, bu sargının iki ucu
arasında bir gerilim oluşturur. Bu gerilime endüksiyon gerilimi denir.
Bu şekilde iletişim, karşılıklı (ortak) endüktans denen belirli bir degere göre olmaktadır. Karşılıklı endüktans (M) ile gösterilir ve şu şekilde ifade edilir:
M= L1 ve L2, iki bobinin self endüktansıdır.M 'in birimi de Henry(H) 'dir.
Aynı nüve üzerindeki iki bobinin birincisinden geçen 1 amperlik AC akım 1 saniyede,ikinci bobinde 1V 'luk bir gerilim endükliyorsa iki bobin arasındaki karşılıklı endüktans M=1 Henry 'dir.
Bobinler seri baglanýrsa toplam endüktans: L=L1+L2+L3+.......... olur.
Aynı nüve üzerindeki iki bobin seri baglanırsa: L=L1+L2±2M olur...


BOBININ KULLANIM ALANLARI
Bobinin elektrik ve elektronikte yaygın bir kullanım alanı vardır. Bunlar kullanım alanlarına göre şöyle sıralanabilir.

Elektrikte:
• Dogrultucular da şok bobini
• Transformatör
• Isıtıcı v.b.
• Elektromıknatıs (zil, elektromagnetik vinç)


Elektronikte:• Osilatör
• Radyolarda ferrit anten elemanı (Uzun, orta, kısa dalga bobini)
• Telekomünikasyonda frekans ayarı (ayarlı göbekli bobin)
• Telekomünikasyonda röle
• Yüksek frekans devrelerinde (havalı bobin)
Özellikle de radyo alıcı ve vericilerinde de anten ile baglantýda degişik frekansların
(U.D,O.D,KD) alımı ve gönderiminde aynı ferrit nüveyi kullanan degişik bobinler ve
bunlara paralel baglı kondansatörlerden yararlanır.
a) Ayarlı hava nüveli bobin
b) Ayarlı demir nüveli bobin
c) Ayarlı ferrit nüveli bobin
d) Sabit hava nüveli bobinler
e) Demir çekirdekli bobin
f) Şiltli ses frekansı şok bobini
g) Güç kaynagı şok bobini
h) Toroid
i) Şiltli, yüksek endüktanslı şok bobini


herkeze kolay gelsin arkadaşlar ;)
...............................

mcan

Alıntı yapılan: "Fixxer"BOBINDEKI ELEKTRIKSEL OLAYLAR

Bilindigi gibi bir iletkenden akım geçirildiginde, iletken etrafında bir magnetik alan oluşur. Bu alan kagıt üzerinde daireler şeklindeki kuvvet çizgileri ile sembolize edilir. Bir bobinden AC akım geçirildiginde, bobin sargılarını çevreleyen bir magnetik alan oluşur. Akım büyüyüp küçülüşüne ve yön degiştirmesine baglı olarak bobinden geçen kuvvet çizgileri çogalıp azalır ve yön degiştirir.
Bobine bir DC gerilim uygulanırsa, magnetik alan meydana gelmeyip bobin devrede bir direnç özelligi gösterir.
dc gerilim uygulandığında manyetik alan meydana gelir.çünki hareket eden her yük manyetik alan oluşturur.

kirli heri

Bir devre de aynı özellikte ve değer de birbirine seri bağlı 2 adet  bobinimiz var,

Toplam değer nedir? açıklayarak gösterebilirmisiniz.

Fixxer

Sınav mı yapıyorsunuz hocam 3. mesajınızda ?
...............................

ise

bobin fizikteki yayların tüm özelliklerini taşır . seri bağlı yayların uzama miktarı daha fazla olacağı gibi bobininde henry si daha fazla olacaktır. kondansatörle tamamen ters çalışırlar..   kondasatör üzerinde gerilimi depo eder bobin ise akımı depo ettiğinden formulleri birbirinin tersi şeklindedir..  
seri bağlı    C için (1/c1) + (1/c2).... =1/cx        L için   l1+l2+.... =lx;
paralel bağlı  C için c1+c2+....=cx    L için   (1/l1) + (1/l2).... =1/lx  dir.

Fixxer

Yüzeysel olarak zaten yukarıda formüllerde var. Ama kirli arkadaşımızın sorusunu beğenmedim.Bu konu hakkında uzman değilim kaynaklardan edindiğim bilgileri aktardım.
...............................