FAZ, NOTR ve TOPRAK nedir?

[Ziya]

Katana Hocam, linkin son kısmındaymış okudum. Ama hala kafamdaki şüpheyi atamadım.

OG Hocam, sanıyorum Aster Hocam ısrarla tavsiye ediyor (Bunalmis hocamın dijital osiloskobunun başına gelen şeyden sonra) osiloskop 220 girişindeki toprak bağlantısını koparıp atın diye. Acaba doğrultmadan sonra ortaya çıkan eksi (-) uç bina topraklaması ile aynı voltajda olur mu her zaman?

[idemirdoven]

OG Hocam, sanıyorum Aster Hocam ısrarla tavsiye ediyor (Bunalmis hocamın dijital osiloskobunun başına gelen şeyden sonra) osiloskop 220 girişindeki toprak bağlantısını koparıp atın diye. Acaba doğrultmadan sonra ortaya çıkan eksi (-) uç bina topraklaması ile aynı voltajda olur mu her zaman?

İyi geceler,

Osiloskobun başına ne gelmiştide toprağı sökün atın demiş sayın hocam? Toprak koruma amaçlıdır daima. Oradan kurallarına uygun olduktan sonra osiloskoba zarar verecek bir şey ne olabilir diye merak ettim. Bilgilendirirseniz memnun olurum.

Ayrıca DC doğrultmadan sonra topraklama hattı  ile - ucun potansiyeli aynı olmaz.

Son olarak verdiğim öküz örneğine bir arkadaşımız düğüm noktasında mak. kuvvet olur demiş. Bu yanlış Düğüm noktasında kuvvet bileşkesi 0'dır. Fizik kitaplarında vektörler konusunda bu konu ile ilgili yeterli bilgi vardır.

[Ziya]

Osiloskobun başına ne gelmiştide toprağı sökün atın demiş sayın hocam? Toprak koruma amaçlıdır daima. Oradan kurallarına uygun olduktan sonra osiloskoba zarar verecek bir şey ne olabilir diye merak ettim. Bilgilendirirseniz memnun olurum.

http://picproje.org/index.php/topic,12411&start=15
sondan bir önceki mesaj. Benim bahsettiğimle pek ilgili değilmiş maalesef.

Ayrıca DC doğrultmadan sonra topraklama hattı  ile - ucun potansiyeli aynı olmaz.

Bu durumda tam dalga doğrultulmuş (yarım değil) üç fazın - uçları birleşse herhalde tahmin ettiğim şey olur

[OG]

Son olarak verdiğim öküz örneğine bir arkadaşımız düğüm noktasında mak. kuvvet olur demiş. Bu yanlış Düğüm noktasında kuvvet bileşkesi 0'dır. Fizik kitaplarında vektörler konusunda bu konu ile ilgili yeterli bilgi vardır.

Vektör hesabına göre doğru, zaten 3 faz sistem vektörel olarak o şekilde gösterir. Ancak öküzlerin meselesi aynı iş değil. Ortadaki nokta bileşke kuvvet 0 olacağından sağa sola haraket edemez ama parçalanır  

Ziya hocam,  doğrultma meselesini tam anlayamadım galiba. Anladığım şekli; doğrultma sonucu ilgili uçların paralel bağlanması. Mahsuru yok bağlanabilir. Diyotlar istenmeyen yöne akışları engeller. Fakat yük beslemeyi daima en yüksek voltaja sahip (anlık olarak)  faz üstlenir, diğerleri akım akıtamaz, çünkü diyotlar kesimdedir. Çıkışlarına Kapasite bağlanırsa durum değişir.

[roleci]

TEDAŞ' bir işletmesinde Röle ve Ölçü Aletleri Mes.Teknisyeni olarak çalışıyorum.
İşim YG'deki -15,8-31,5KV- (Eskiden OG - Orta Gerilim idi) Koruma sistemleri...(Akım Trafosu , Kesici , Aşırı Akım Rölesi , Yardımcı Besleme , ....).
------------------------
Gerek Dağıtım Trafolarının gerekse Güç Trafolarının Yıldız Noktalarının (Nötr) levha-lar ile toprağa bağlanmasına İşletme Topraklaması denir.
Bunun 1. amacı ; Faz-Toprak arızalarının algılanabilmesidir.(bkz ; Faz-Faz için ihtiyaç ve gerek te yok zaten).
YG direğindeki kısa devre olan izolatör (arızalanan) Fazı Toprağa iletecekti.Güvenli olan (!) Yıldız Noktası artık bu güvenini kaybetmiş olur.
31,5KV (F-F) işletme geriliminde 31,5/1,73=18,2KV Toprak ile Yıldız Noktası arasında olacaktır.
Nitekim geçtiğimiz 1 ay içinde böyle bir olay yaşandı şehrimizde.
31,5KV/15,8KV - 10MVA'lık Güç Trafosunun (Üçgen/Yıldız) , Yıldız Noktasını 1x70mmkare kablo ile toprağa bağlamışlar.(Dağıtım Trafolarının Yıldızını bağlar gibi !!! , -düşük bir kesit ile-).
10MVA bir Trafonun (3 Fazın toplam Görünür Gücü --> S) 1 sargısı ;
Sfaz=Stoplam/3 --> 10/3=3,33MVA olur. 1 sargı üzerindeki Gerilim ;
Ufaz=Uhat/1,73 --> 15,8/1,73=9,13KV olur.Bu sargının üzerinden geçecek Nominal Akım ;
Ifaz=Sfaz/Ufaz --> 3333/9,13=365A olur.
Bu akım , Faz-Toprak Kısa Devre Akımlarında çok daha fazladır.(%Uk)
Normalde Yıldız Noktasından Toprağa bir akım akmazken (Kapasitif Akımlar hariç) izolatörün arızasından dolayı sistemin izolasyonunun bozulması üzerine kapalı bir devre oluşur.Bu devreden geçen akımın değeri Kaynağa olan uzaklıkla da ilişkilidir.Arıza halinde dahi Nominal akımın geçtiğini varsayarsak 365A'lik bir akım 1x70mmkare üzerinden geçmeye çalışacaktır.Nitekim arıza mahalline gittiğimizde bu kablonun ergiyip koptuğunu gördük.Enerjiyi kesmemiş olsaydık güvenli olarak dolaştığımız Trafo çevresi potansiyel bir tuzak mahalline dönüşebilirdi artık.Sadece , ileride bir yerde , kalıcı veya geçici bir Faz-Toprak arızasının olması bunun için yeterliydi.
...
Buradan , yukarıda bir mesajda bir arkadaşımızın Topraktan geçen akım değerinin fazla olamayacağı yönündeki düşüncesinin doğru olmadığı görülmektedir.Yeine göre Topraktan Binlerce Amper geçebilir.Ve bu tesise oldukça büyük bir zarar verir.Onun için Aşırı Akım Rölelerinde Toprak Akım Ayar Skalası Fazlara göre -Beşte Bir- gibi değerlerdedir.
(Aşırı Akım ayarları 1-17xIn , Toprak Akım Ayarları da 0,2-3,35xIn gibidir).
...
2.Husus)_ Özellikle Dağıtım Trafolarının Yüksek Gerilim tarafında bir izolasyon bozukluğu halinde Alçak Gerilim Abone (bizlerin) tarafına (220V-380V) , Yüksek Gerilimin zararlı etkilerini ortadan kaldırmak içindir.
...
...

[KAZIMUGUR]

Toprakdan çok akım akıtabilirsin ama uzun süreli değil.Çok çabuk polarize olur.Bu yüzden hat olarak kullanamazsın.
Kısa devrelerdeki geçici rejimler çok kısa sürer.
Şalt sahalarındaki kısa devre hesaplarında bir kaç 10bin Amper normal değerlerdir.

Yüksek gerilim hatları altında özellikle yağışlı havalarda adım atılamaz.Adım ne kadar büyük gerilim o kadar büyük.Çobanların zıplatılarak çıkarılma hikayeleri meşhurdur.
Burada toprak topraklayan değil çarpandır  
Topraklasakdamı gömsek topraklamasakdamı gömsek ?  

http://www.emo.org.tr/resimler/ekler/a551829d50f1400_ek.pdf?dergi=

[OG]

Yüksek gerilim hatları altında özellikle yağışlı havalarda adım atılamaz

Kollar da açılamaz, hava iyonize olup cm'ler arasında ciddi potansiyel farklar bulunur.

[roleci]

Önceden Toprak+Aşırı Akım Röleleri sabit zamanlı üretiliyordu.
Arızanın boyutu ne olursa olsun ayarlanan bir sabit zamanda Kesici açtırılıyordu.
Dha sonraları mantıklı bir düşünce ile Ters Zamanlı AAR'ler ve hatta genel kullanıma hitap eden daha çok fonksiyonlu (Aşırı Ters , Uzun Zaman , ... ) AAR'ler imal edildi.
Adından da anlaşılacağı üzere Ters Zamanlı Röleler Arıza Akımı arttıkça Açtırma Zamanları düşmektedir.Bu süreler 0,1sn mertebelerindedir.(AAR'nin çalışma zamanı + Yardımcı Rölenin kontak değiştirme zamanı + Kesicinin Açma Bobininin Kesiciyi açtırma zamanı)...
Bir arıza halinde herhangi bir sebeple açmayan kesici zayıf noktalardan tesisi zorlar ve oradan patlak verir !.

(Konu biraz dağılmış olabilir)...

[Veli B.]

Halen sadece faz ve notr olan bir sistemde elektronik olarak faz tesbiti konusunda bir ilerleme saglayamadim  Ama gayet detayli bilgilere sahip oldum genel anlamda. Tesekkur ederim hepinize...

[roleci]

Halen sadece faz ve notr olan bir sistemde elektronik olarak faz tesbiti konusunda bir ilerleme saglayamadim  ......................................

Konu Faz-Nötr arasında bundan ibaret...
Şimdi bu bilgiyi nasıl değerlendirebiliriz ?

[aster]

Katana, fazı ve nötr ü algılayan hazır aletler var.

Monofazede güçlü bir yükte her zaman nötr güvenli olmaz akımın bir miktarını nötr de görürsün. !...