Hfe'yi bir türlü tutturamıyorum. YARDIM

[Bünyamin Tamar]

Merhaba arkadaşlar.
Ben amplifikatör yapmak istiyorum. Ama Hfe'yi bir türkü tutturamıyorum. Yani, mesela BC546 için sabit bir HFE yok. Datasheet'ine baktığımda da grafikler var. O grafiklere uymaya çalışıyorum. VCE ve IB'yi grafiğe bakarak seçiyorum. Bunun sonucunda bana istediğim IC'yi sağlaması lazım. Ama sağlamıyor. Değişken bir VCE oluyor. Yani kontrolüm dışı bir voltaj ve akım oluyor. Gerilim kazancını istediğim gibi ayarlayamıyorum. Bağladığım hoparlörden de ses duyamıyorum. Bayaslamayı mı yapamıyorum bilemedim. Fikir verebilen var mı?

[Mr_YAMYAM]

Tek bir transistör ile yüksek kazanç elde edip düşük omajlı bir yük çalıştıramazsın.
En azından iki veya daha fazla transistör kullanmalısın.
Bu transistörlerin bağlantılarında ise akım ile gerilimin orantılı bir şekilde yüke göre artırılması esastır.

[polleme]

Hfe bağımlılığını azaltmanın en pratik yollarından biri geri besleme kullanmaktır. Örneğin emetör ucuna bağlanacak bir direnç, kazancı azaltma yanında Hfe farklılığının olumsuz etkilerini de önemli oranda azaltacaktır.

http://www.afguven.com/depo/dersnot/bahar22/TemelElektronik/TelektronikDersnotu/06-transistorlu_yukseltecler.pdf

Linkte bu yönde bazı bilgiler var. Baz gerilim döngüsüne dikkat ederseniz eğer Ic artarsa emetör direnci üzerindeki düşen gerilim de artar, bu da baz akımının azalmasına yol açar. Tersi de doğrudur. Böylece emetör direnci bir negatif geri besleme ile dengeyi sağlar.

Ancak geri besleme, transistör üzerindeki kazancı da düşürür. Bu sebeple normalde bir transistörle yapılabilecek bir kuvvetlendirici devre için aynı kazancı elde etmek üzere birden fazla transistör katı kullanmak gerekebilir.

[OG]

"hfe", eleman ile ilgilidir yani elemmana ait bir parametredir ve belli bir frekans için konuştuğunuz hfe değeri de o eleman için sabit dir.

Siz, bir ses amplifikatörü yapmaya çalışıyorsanız amplifikatör için tanımlayacağınız kazanç transistörün hfe'si olamaz.
Devrenin dizaynına bağlı olarak sağlanılmış bir "kazanç değeri" ortaya çıkar ve artık bu amplifikatörün parametresi olmuştur, elemanın hfe değeri sağlanan bu toplam bu kazanca etken olanlardan yanlızca birisidir.

Bunun yanısıra, kazanç sağlayan katlar arka arkaya bağlanarak daha yüksek kazançlar elde edilir.
Fakat tüm bu sistemleri elde ederken dikkate alınması gereken çok başka parametreler de vardır. Mesela giriş ve çıkış empedansları ve katları birbirine bağlarken max güç aktarılabilmesi için bu empedansların uyumu, uyumsuzluk varsa meydana gelen kayıp vs gibi.

Aynı "empedans uyumu" durumu ses amplifikatöründe (ister tek transistörlü isterse çok transistörlü olsun),
hoparlör gibi düşük empedanslı yüklere uyumlu bağlamayı gerektiren dizayn şekilleri ve tabiidir ki
amplifikatör girişinin ses kaynağı ile olan empedans uyumu gibi önemli yapısal özelliklerine dikkat gerekir.

Bu kısa bilgilerden yola çıkarak,
bir adet küçük sinyal transistörü ile hoparlor amplifikatörü yapmak, belki ancak, birkaç 10 miliwat değerlerini bile veremeyebilir. Bu değerler ile hoparlörden ne kadar ses çıkar?