Bu devrenin derdi ne?

Başlatan HAKKITANIR, 28 Kasım 2019, 22:21:16

HexfeT

#15
Şöyle soralım; sahadaki bozucu etkiler, iletim hattına alıcı taraftaki düşük empedansa rağmen, yük direncinden geçen 4-20mA akımı sallayacak kadar nüfuz edebilir mi? Sadece hat direncinin telafisi değil de, parazitik etkilerden de büyük ölçüde kurtulunmuş olması gerekmiyor mu?

HAKKITANIR

pot orta çıkış ucundan opampa direkt olarak giden blendajlı kabloyu ister seri bir dirençle istersek direkt opampın + ucuna bağlayalım çalışmada farketmiyor. opamp voltaj takipçi modunda bağlı. pot 220R den 220k ya kadar kullanıldı. potun değerinin ne olduğu da önemsiz kalıyor gibi duruyor. pot ile opamp + giriş arasındaki direnç değerlerini 0,1 R den 1M ya kadar da denedim. dirençleri yalnız pot veya yalnız opamp girişine yada her ikisinede bağladığım oldu. pot opamp+ girişi arasına 0V. yada toprağa paralel bir direnç atamıyoruz işte bu direnç takıldığında değerine göre hatta gerilim düşümü yapıyor buda normaldir zaten gerilim bölücü olmuş oluyor bu durumda herhalde. bu hatta kondansatör de atmak sıkıntıyı çözmedi, kondansatörlerin bu çalışmamızda en ufak faydasını filtreleme açısından görmedim. opamp gördüğüm kadarıyla çok küçük bir akım çektiğinden dolayı olsa gerek zaten hatta bir gerilim düşümü hiç olmuyor. bir uçtan verilen 4,96 V. diğer uçtan 4,95-96 volt gibi ölçülebiliyor. kablo kendiside direnç göstermiyor 30 m. mesafede. tahminimce kablodan 20 mA. akım akarsa beki ufakta olsa bir gerilim düşümü olabilir. belkide voltaj kontrollüde kablodan hiç akım çekilmiyor olması asıl sorundur. bilgim yok bu konularda. belki bir miktar akımla gerilimi iletmek gerekiyordur. olamaz mı? hatta gerilim düşümü olmadığı kesinlikle doğru bunu avometre ile ölçebiliyorum. kablo blendajının tek bir başlardan veya her iki baştan toprağa yada toprak + opampın 0V. sine bağlanması kısımlarıda bende çözüm olmadı. yalnız yazılımda filtreleme kabaca yapıldı. ya tek oku direkt okuduğunu değerlendir şeklinde yada yazılımda dağınık olarak çoklu oku ortalama al değerlendir şeklinde gibi en basitinden

akım yani 0-20 / 4-20 mA. olayını sahada hiç denemedim. bir iki çalışma masada yapıldı o kadar. akım iletimi uygulamaya geçirilemedi henüz. 

voltaj kontrollü aktarma için yarın öğlen civarı son bir deneme daha yapacağım bu devreye çok güveniyorum. yazılanlardan ve en son bilgi birikimim kadarıyla bir devre geliştirdim. hattın iki başınada 5,6 V. zenerler ve ikişer adet ters paralel bağlı shottky diodlar ile bir kaç direnç bağlama yöntemlerini daha deneyeceğim. voltaj takipçilerin çıkış ve girişlerine bir kaç seramik kon. daha dağıtacağım. düzelmeyi gözle görsem yazılımada girebilirim. ama hiç düzelme olmuyorsa bu işi yazılımda tek başına çözmez gibime geliyor. zaten o yazılımı yazacak kapasitede değilim çok ciddi filtreleme yapmak lazım gelir. beni aşar.

mustafa_cmbz

#17
https://i.imgyukle.com/2019/11/30/RjnNDc.jpg

Ben hala ne nerede tam anlamış değilim.. Yukarıdaki çizgimden hangisi doğru senin pot güç kaynağı ve devre üçlüsünden?

HAKKITANIR

#18
baştan beri sağdaki devreyi kart yazanlı yı asıl uygulamak peşindeydik. ama şemaların her ikisi de çalışmalarımız sırasında uygulandı.
yalnız devreye giden kablo her zaman aynı gövde içerisinde çok telliydi. blendajlı tekbir kablo kullanılacaktı. pot kablosunu da sorunu tespit etme açısından ayırıp kullandığımızda oldu.
voltaj kontrollü üzerine yapılabilecek her şeyi yaptık diyebilirim.
yabancı firma bu işi voltaj kontrollü yapmış biz başaramadık ne diyelim sağlık olsun.
yardımlarından dolayı herkese çok teşekkür ederim.
akım kontrollü 20 mA. üzerinde uygulama yapmak istiyorum artık.
20 mA. üzerine en uygun çip nedir diye genele açık bir soru sorsam.  5V. ile çalışacak 0-5V. potu gireceğiz, 20 mA. akım çıkışı verecek. en uygun çip hangisidir ti, maxim, analog device çipleri var hangisinde karar kılmak gerekir. biraz pahalı bir çözüm olur ama sorun az çıkar herhalde. hangi çiple çalışalım.

mustafa_cmbz

https://www.ti.com/lit/ds/symlink/xtr117.pdf

Bu entegre gayet ideal senin için 12v ile beslersin kanımca.

7.5v - 40v arası çalışıyor.

Geçen liner cetvel sökmüştüm içinde görmüştüm..

mustafa_cmbz


HAKKITANIR

#21

soldaki devre ile sağdaki devre, birbirinden 30 m. mesafe uzakta bulunuyor. 
anladığım;
soldaki opampın beslemesi, R2 direncinden 20 mA. akımı akıtabilmek için 10V. altında olamıyor.
bu opampın 5V. ile beslenebilmesi için, R1-R2 dirençleri 125 R . 0,5 W. olarak kullanılmalı ve 0....40 mA. akım R2 den akıtılarak çalışılmalı gibi bir netice oluşuyor. biz bunu da istemiyoruz. akımı maksimum 20 mA. civarında tutmak istiyor ve dirençleri 0,25 W. kullanalım istiyoruz.
gördüğüm kadarıyla 5V. ile beslenip de  0....5 V. pot referans gerilimini kabul edip, 0....20 mA. akım çıkışı veren devre modeli de yok. illa en az 8V. ile devrenin beslenmesi gerekiyor.
birde soldaki opampın çıkışına fazla yüklenmemek için, çıkış akımı  yüksek olması gerekiyor.

soldaki opampı LMC7101 veya tavsiye edeceğiniz farklı bir opamp dan kullanabiliriz.
sağdakini ise sorun olmazsa, MCP6004 kullanmak isterim. diğer kanallarıda farklı bir işte gerekiyor.  bu opampın çıkışı da besleme voltajının alt üst sınırlarına bizim için yeterince yaklaşıyor gördüğüm kadarıyla.
dirençleride 4 renkli hassas 0,25 W. kullanırız. Potun üretim direnç değeri de önemli olmayacaktır herhalde.  pot hangi değerde kullanılırsa kullanılsın farketmez herhalde.
sağdaki devrenin girişine, hattaki dalgalanmaları göz ardı edersek bu durumda zaten 5 V. üzerinde gerilim gitmeyecektir değil mi?
Yinede 5V. üzeri gerilim opamp girişine ulaşmasın diye, 5,1 - 5,6 V. gibi bir zenerle opamp girişi yüksek dc gerilimlerden korunabilir galiba.

şimdi olmuş mu? devre.

HAKKITANIR

işlem tamamdır arkadaşlar. lm7805 akım regületörüyle işi hallettim.
akımı 5mA. altına indiremediğimden dolayı 5-25 mA. civarı olarak işi başardım.
şönt direncide 200R. olarak taktım. tek bir voltaj bufer opampla direkt pic adc sine girdim. çok basit bir devre oldu. evet gerçektende voltaj ile değilde akım ile iletmenin avantajını bizzat gözümle de görüp şahit olmuş oldum. boşuna akımla çalışmıyorlarmış. varmış bir bildikleri.
beni yanlış anlamayında bir kişi bile çıkıpta lineer akım regülatörü demedi, demeye çalıştıda benmi kaçırdım acaba! kimse bu yöntemi bilmiyordu herhalde diyecem! bu lafı da pek gözüm kesmiyor doğrusu, boyumu baya aşar bu cümle galiba... (yanlış anlamaca yok demiştim baştan)
yardımda bulunanlara teşekkür ederim.
2-3 haftada iki büyük sorunu hallettik. yenisini göstermesin.




 

Sozuak

#23
Yanlış anlamayın da adamlar yapmış voltaj kontrollü deyip ille de voltajdan gideceğim diyen sizdiniz haliyle sonralarda da yönlendirme yaptığınız için cevaplar da ona göre oldu  :) . Verdiğiniz örnekte çalışan voltaj kontrollü sistem olduğuna göre akım kontrollüyü önermeye gerek yoktu. Akımı türetmenin de farklı yolları vardır. Yine çip önerisi isteyince insanlar da ona göre baktılar. Akım olayında akımı  regüle etmek şarttır. Yaptığınız devre x ayarında farklı metrajlarda ve gerilimde bile y sabit akımını verip stabil çalışıyorsa sorun yok. 7805 Voltaj regülatörüdür akım değil, farklı bağlantılarla akım ayarı yapabilirsiniz ama ne kadar stabil olur birşey diyemem. O kadar basit olsaydı sensörlerin içinde devre döşemek yerine koyarlardı 78xx iş biterdi.
Bunu şunun için söylüyorum bir işi çeşitli şekilllerde de yapabilirsiniz elbette ama yarın ayar kaçırma yanlış çalışma durumları ile de karşılaşabilirsiniz.

HAKKITANIR

#24
"yarın ayar kaçırma yanlış çalışma durumları ile de karşılaşabilirsiniz."

2 gündür tüm kurcalamalarıma rağmen kaçmayan ayar, daha sonra sistemde bir şey değişmezken, yani tek ayar yapılan yer olan pot değeri değiştirilmezken, 7805 den dolayı ilerleyen zamanlarda kaçar mı? Yani potdan bir kere ayarladığım akım sabit kalmayıp zaman içinde 7805 in dandik çalışması sonucu değişir mi?
Bu kısmın cevabı şimdiden verilebilir mi? Böyle bir sorunla karşılaşmam ilerleyen zamanlarda mümkün mü dür? Sonuçta Sozuak 'ın dediği gibi bu işe özel bir çiple çalışmış olmayacağız. Pozitif voltaj regülatörünü basit bir akım regulatorü olarak kullanmış olacağız. hepsi bu.

aslında bu iş için elimde hazırda yalnızca DC 5V. tam izole bir kaynak var. işin devamını Lm317-350 tarzı çıkışı sabit olmayıp değişken olan ve 1,25V. çıkış gerilimlerine kadar inebilen bir elemanı, DC 5V. ile besleyerek yapmak niyetindeydim. Dün Lm317 ilede bir deneme yaptım. bunun alt akım sınırını 7 mA.e kadar indirebildim. üst sınırı 20-25 mA. yapmada sorun olmuyor. Alt sınırı biraz yüksek kalıyor bunun. sonra aklıma 78lxx serisi 3,3V. veya çıkışı ayarlanan bir modeli varsa onunla yapmak geldi. belki alt akım sınırı açısından 5 mA. altına inmektede sorun çıkartmaz bunlar diye düşündüm. gördüğüm kadarıyla bunlarla 3-4 mA. alt sınır garanti alınacak gibi duruyor. elimde 78l08 varmış onunla deneme yaptım. 78lxx ayarlanabilir çıkışlı modeli varmı bilmiyorum. ama 78l3,3V. regülesinin girişide en az 5,5-6 V. diye verilmiş yine bizim 5V. değerimizi aştı. buda besleme açısından işimize gelmedi.

Yada Sozuak 'ın dediği gibi birde çiple işi denemekte fayda var. Onun çalışmasınıda görmek lazım. İkiside sanayide çalışsın iyi olan kazansın. Farklı şekilde işi yapmakda fayda var. Çipli çözümü yapana kadar, tabiki yapabilirsek! pozitif akım regülatörüyle iş devam etsin.
 
Hangi çiple çalışalım tavsiyeniz ne olur. Yalnız çipi DC5V. ile beslememiz gerekecek, çıkışı 4-20 mA. olur 5-25  olur 0-20, 0-25, 1-20 vesaire ne olursa olsun işimizi görecek. Yeterki çipin beslemesi DC5 volt veya daha aşağıda bir şey olsun. 3,3V. da olur. lm317 gibi 1,25V. lara kadar düşürmemizde gerekmez.  Birde girişine basit bir potu takabilelim. SAde bir devresi olması tercihimdir.
Gördüğüm kadarıyla bu tip çiplerin ucuz ve ufak 8-10 pinli olanları 7,5V.-44 V. arası besleme ile çalışıyor.(yinede 5V. ile bir denebilir tabiki belkide çalışır.) yada 2,5-5-6 V. civarı çalışıp çok fazla pinli ve pahalı oluyor. Bilmediğim bir çip elemanına ulaşmam konusunda yardımcı olursanız sevinirim.

Çipli Çözüm için önerileriniz nedir? 

HAKKITANIR

#25
yokmu 5V. besleme ile çalışan makul bir mA. çıkışlı çip tavsiyesi?

XTR115 in 2,5V. referans çıkışı da var. bu 2,5V. referans  gerilimiyle girişine takacağımız bir potu besleyip, 4-20 mA. akıttırma yapılabilir diye düşünüyorum. yalnız çipi 5V. ile besleyip, çip üzerinde ayrıyeten sunulan 5V. regüleli çıkış kısmını hiç kullanmayacağız. çip çalışır veya çalışmaz diye yorumlarınız nedir? çipden alıp bir deneme yapacağım ama burada görüşleride almak isterim.

çip beslemesi 5V. üzerine çıkınca, devre kalabalıklaşıp maliyeti artıyor. hazır sağlam 5V. elimizde var. bununla opampsız ayrıyeten ayrık izole kaynaksız işi başarma peşindeyim. o yüzden fikrinizi soruyorum.

mustafa_cmbz

Chip beslemesi min 7.5v civarı yazıyor sanırım altında besleme voltajı vermen kararsız çalışmasına neden olabilir. Ayrıca ref voltajı girişi istediğin şekilde kullanıma uygun değil. Opamplar da vref girişi ne işe yarıyor bir araştır net anlayacaksın. Buraya pot bağlasan evet çıkış değişir ama katalog bilgilerindeki gibi çalışmayacaksın.

HAKKITANIR

#27
regüleli model birkaç gündür iyi çalışıyor. birde çipli deneyebilir miyiz diye çabalıyorum.
ama çipli modeli yapamıyacaz galiba, çiplerde 5V. besleme kabul edenler çok pahalı. daha başka görmediğim uygun bir çip var mı diye bakınıyorum. bulamıyorum. olmazsa regüleli model üzerinden yolumuza devam ederiz.
regülede sorun çıkabilir, çiple boşuna yapmazlar dendiğinden, birde onu görelim diye inanın gayretim. yoksa bu konuda işimize yarayan bir çözümü elde ettik aslında.

Sozuak

Akım regülasyonu  demek devre direnci değişse de (kablo olur alıcı taraftaki devre empedansı olur) ayar yapılan ana  devrenin buna göre akımı sabit tutmasıdır.

Şöyle düşünün; bir sensörünüz var. Bu sensör örneğin basınç sensörü olsun. Üzerinde de 12-24V ve 4-20mA yazsın.

Bu şu demek bu devre örneğin x değerindeki uyaranı tespit ettiğinde besleme voltajı da değişse, bağlı hattın empedansı da değişse, alıcı hattın empedansı da değişse orada  aynı x değeri için   hep sabit y akımını akıtır.

Oysa sizin devre bu regülasyonu sadece o anki direnç değerlerine göre yapıyor saydıklarım değişse akım da değişebilir. Bu da sorun. O nedenle özellikle  kritik bir uygulama ise  tedbirli olun.

Bir de öneri isterken şöyle olsun bu elemanla , yöntemle yapılsın diye yönlendirme yerine şöyle bir durum var ne ile nasıl yapayım benm bunları denedim derseniz isteğinize göre  daha geniş yelpazede cevap alırsınız.

Tabi sonuçta burası bir forum ve insanlar, paylaşmaktan hoşlandığı, bildikleri anlatmayı sevdiği, mesleğine tutkun oldukları için gönüllü olarak yazıyorlar. Sizin için değil ama bazı arkadaşlar istedikleri cevabı alamayınca  sinirlenip kızıyorlar . Sonuçta o işi bilen yoktur, yazmak istemiyordur yada görmüyorlardır vs. Kızıp gücenmece de yok.


HAKKITANIR

#29
anladım ortada makul bir çip yok. daha doğrusu yazdıklarımdan başka bir çip de yok. aslında web den görüp incelediğim çipler de direkt pot ile sürülmeye müsait değiller, böyle bir şematiğe ben ulaşamadım. işin içine başka ayrık izole kaynak ve pot bağlamak için opamp giriyor. fiyat uçup gidiyor. gerçi ucuza yapılacak diye bir kuralda yok.
regulatorlu devrede bizim hattın uzunluğu sabit, akım ölçme direncide sabit, beslemede eldeki mevcut kaynak üzerinden sabit, opamp da devrede mevcut. yalnızca akım ayarı için tek bir potansiyometrenin değeri akım değişimi için, ayarlandığından dolayı, işin doğası gereği sabit olmayıp değişken.
olayın diğer bir yönü hatta etki eden havadan gelen parazitik etkenler, gözümle gördüğüm kadarıyla böyle bir etkide mevcut olmuyor. zaten bu etkileri saf dışı bırakmak için akım iletimi kullanılıyor diye bir gerçek de var. analog elektronik hatta komple elektronik zayıf bende, regulator akımı sabit tutmak için çabalıyormu çabalamıyormu bilmiyorum ama sabit tuttuğuda bir gerçek. bizim devre 4-20 mA. aralığını yani diğer bir değişle 1-5 volt aralığını 800 gibi bir değere bölüyor. belkide bu oran çok hassas kalmıyordur. şimdi çip için tırmalayıp durmama gerek yok o zaman. demek ki benim için ideal ve mükemmel olan elimdeki devre. yok benim işimi görecek bir çip. varda biz mi görüp - bize bildirildide değerlendirip kullanmadık. cevaplamalar için teşekkür ederim.