Step motorda ses

[arslan74]

mrb
belki yeri değil ama bir şey soracağım.elimde 6 kablolu bir step motor var,sürücü denemeleri yaparken motoru yaktım.buradaki tüm bobinajcıları gezdim fakat saracak kimse bulamadım.step motor sarması çokmu zordur?burada step motor bulmam biraz zor oluyor.kendimiz saramazmıyız acaba.teşekkürler!

Malesef sorun sargı sorunu değil. Bobinlerin mıklatıslanması. Eğer Rotoru içinden sörkerseniz. içindeki mangetiklik kayıb olur. tekrar taksanız bile motor hareket etmez. Hareket etmesi için, rotorun takılı halede manyetiklenmesi gerek. Onunda bobinajılar yapamaz. Yabilirse ancak hoparlör imalatcısı yapabilir ama mantıklenmesi gereken mikarı bilemezler. Düzgün çalışmasını istiyorsan tamir etmek yerine, yenisi almak en mantıklı çözüm.

Türk Atasözü :

Takma kuyruk sinek avlamaz.


Selamlar

[selba]

cevap için teşekkürler z

[z]

@Arslan74

Olayi yanlis biliyorsun.

Step motordan yuksek akimlar gecirir ve rotoru demagnetize edersen o motor elden gitmis demektir.

Rotorun tekrardan yuklenmesi gerekir ki bu ap ayri bir is.

Eger rotoru soker ve miknatislari da cikartirsan basina buyuk is acarsin.
Tekrardan sac paketlerin 90 derece mekanik aciyla yerlestirilmesi gerekir ki burda yapilacak en kucuk hata motor veriminde buyuk dususe neden olur.

[ozancnc]

bu mesaji siliniz...

[z]

5 uclu motoru bipolar modda surmek eger buysa buna da birsey demiyorum, herhalde herkes akil edebilir bu semayi, lakin uygulanabilirlik nedir ? sisteme dahil edilme payi nedir o konuda sorun var ? illa surecegiz diye modulasyonlarami dalalim motoru surmek icin ? yine fantastik teoriler sinifindan bir ornek, gercek dunya uygulanabilirligi "0" bir icat. bakiniz israrla aradigim cevaplarin hicbiri hala gelmedi.

Ruyami gercekmi sen ondan haber ver? Bipolar surucu 5 uclu motoru surermiymis surmezmiymis? Motor surucu diyince sanirim aklina hep siradan seyler geliyor.

Step suruculerin tasarimi demissin, neler tasarladin bugune kadar ?

Iddiali tasarimlarimdan birisi asagida.



Bir digeri



ve bir digeri



Bu suruculerin hepsi de siradisi tasarimlar. Dunyada bu tip surucu tasarlayan firmalardan istersen bir kac ornek verebilirim. Ama sadece bir kac tane.

Bu en son surucu kreutz'un surucusunu daha yapmaya baslamadan once cnczone sitesinde fikir cimlastigi yaparken  kendisine onermis oldugum fakat dikkate almadigi 6 transistorlu unipolar surucu.

Ha dikkate alsaydi ne olurdu? Eger bu yapiya donmus olsaydi su anda unipolar surucusu fast decay değil mix modda calisabilecekti.

Su anda evdeyim, atelyeye gittigimde 6 uclu bir motor nasil 8 uclu motora donusur ve ordanda nasil 4 uclu motora  donusur konusunda bekledigin fotolari cekecegim. Ne zaman yollarsin dersen acele etme.

Pratik nedir ki? Teorinin kiri.

[z]

Evet ozancnc

Usenmedim ve bu saatte dedigimi yaptim.



Yukarida goruldugu uzere motor sargilarinin uclarini buldum ve resmin yaninda gorulen baglantiyi yapacagim.





Baglantilar soyledigim sekilde yapildi. Asagida omaj olcumu goruluyor.
Omajin 1.25 Ohm yerine 2.1 Ohm gorulmesinin tek sebebi avometrenin kalitesizligi olmali.



Gelelim videoya.

www.cncdesigner.com/picproje/6UC.wmv

Scopta gorulen sinyal motor akimina aittir ve  peryodu tam 3ms dir. Bu da 400 rpm'e denk gelmektedir.


@Ozancnc

Olmaz olmaz diyorsun ama gordugun gibi oluyor. Baglantisini degistirdigim motoru isterseniz bir sartla size gonderebilirim.

Elimde bu motordan 3 adet var ve ucunu de projede kullaniyorum. Size 2 si modifiyesiz biri modifiyeli 3 adet motor gonderirim karsiliginda da es 3 adet Nema 23 step motor isterim. (Max 60 mm govde uzunlugunda)

Step motorlarin kare tip ve en az 3A, 1-2 mH araliginda enduktansa sahip olmasini, omik degerinin de en cok 1 ohm ve bipolar 4 uclu olmasini isterim. Elimdeki motorlar triger kasnak barindiriyor. Sizin bana vereceginiz motorlarda da kasnak olmali.

Boylece motoru dilediginiz gibi inceleme sansiniz olur ben de elimdekilerden daha iyi 3 motora sahip olurum.

Ayrica,  bendemi dokumanla karsilik vereyim de "al oku" diyim... demissin.  Step motor ve suruculeri konusundaki hic bir dokumana hayir demem. Yeterki gonder zevkle okurum.

[ozancnc]

bu mesaji siliniz...

[z]

Ben olsam sesimi keser haklıymışsınız der ve motoru paralel hale getirdiğimde motorum neden dönemiyor nerede hata yapıyorumun yada hata nerede arayışına girerdim.

Evet Z ve Bunalmis bana ait nikler ve bunu forumda saklamadım, gerekçesini de yazdığımı hatırlıyorum. Bu arada bu motoru dondur ben bu forumdan giderim cumlenizi de hatırlatayım. Fakat açıkcası böyle bir şey yapmamanızı dilerim.

Numune gönderebilirim dediğiniz

8 Kablo,
Max 75 Volt Operating Voltage,
3/A Phase, (unipolar tabikide, geri kalanlari hesaplarsiniz)
Kare Govde, (750 gr civarinda oturakli kasa)
0.9 mH
0.7 Ohm

özellklerindeki motoru bana hediye etmek isterseniz sizi kim tutar.

Neyse onca tartışmadan sonra bifilar sargı bağlantısında kafası karışan arkadaşlara  açıklama yapmak istiyorum.

Öncelikle bifilar sargı tekniği nedir neden ihtiyaç duyulmuştur.

Magnetik bir devrede mağnetik kollardan geçen akı yönünün değiştirilmesi istenirse bobinden akan akımın yönünün değiştirilmesi gerekir.

Akım yönünün değiştirilmesi bazı durumlarda pratik olmaz. Örneğin 4 transistörden oluşan H köprüsü yada +V ve -V den oluşan iki besleme gerekir. Bunlar devre karmaşıklığını arttırır.

Mağnetik akı yönünün değiştirilmesi için bir diğer seçenek de çift sarım tekniğidir. Bunun için karkasa sarılacak bobin, iki telin bir araya getirilmesi ve birlikte sarılması ile gerçekleştirilir. Böylece her iki sargı da aynı uzunlukta, aynı omik değerde ve aynı endüktans değerinde olacaktır.

Bu sarım tekniğine bifilar sarım tekniği denir.

Bobinlerden birinin bitiş ucu ile diğerinin başlangıç ucu bir birine bağlandığında  bu uca ortak uç denir. Bobinlerin diğer uçları da baş ve son uçlardır. Kısacası bu sarım orta ucu dışarı çıkartılmış tek bir bobinle aynı anlama gelir.

Orta uc gerilim kaynağının + ucuna bağlanırsa diğer uçlardan hangisi toprağa çekilirse o uca ait bobinden akım akar ve bir yönde mağnetik akı oluşur.

Enerjili uç topraktan ayrılır diğer uç toprağa bağlanırsa bu kez akım o uca ait bobinden akmaya başlar. Ancak oluşan akının yönü, bobinin sarım yönünden dolayı şimdi tersine döner.

Dikkat edilirse bobinden geçen akımın yönü hep orta uçtan toprağa doğru olmasına rağmen manyetik devreden akacak mağnetik akı bobinlerin sarım yönüne bağlı olarak istendiğinde bir yöne istendiğinde de diğer yöne akar.

Bu aşağıdaki animasyondan çok rahat olarak görülmektedir.



4 uclu step motorlar H sürücü ile sürülmek zorundadır. Bunun dışında kalan 5, 6 ve 8 uçlu motorlar bifilar sargı olarak sarılır.

Böylece yukarıdaki anlatımda olduğu gibi mağnetik kollardan akaacak mağnetik akının yönü sadece farklı bobinleri toprağa çekmekle değiştirilebilir.

Temel elektronikten biliyoruz ki bir yan yana sarılmış iki eş bobin aynı R ve aynı L değerine sahiptir.

Bu iki bobin seri bağlanırsa üç adet ucumuz olur. Bu iki bobinin bütün uçları da dışarı alınırsa 4 adet ucumuz olur. Bu iki bobin paralel bağlanırsa uç sayımız ikiye düşer.

Aynı karkasa sarılmış bobinler seri yada paralel bağlanırken çok dikkatli davranılmalıdır. Her bir bobin için I*N çarpımının sonucunun işareti aynı olacak şekilde bağlantı yapılmalıdır. Aksi halde mağnetik akı sıfırlanır, endüktans yok olur ve  bobin sadece omik elaman gibi davranır.

@Sezgin bir hata yapıyor olmalısın. Yanlış bağlantı sonucunda motor dönemese bile motor akımının artması gerekirdi.

[sezgin05]

Haklısın ustam senin çalıştırdığını görünce bende yeniden motoru açtım ve tekrar başlantıları değiştirdim.Bu defa başka bir sürücüde denedim.Yine 6203 sürücüsü ve bu defa istediğim gibi çalıştı.Sebebini bulursam açıklarım.
Şimdi bir soru ustam?
6 uçlu bir motordan faz başına maximum 2 amper akıtabildiğimizi düşünelim.Orijinal haliyle 2 amperin karşılığında bu motor 1 Nm üretsin.Tabii mıknatıs ve sargı nüveleri ona göre dizayn edilmiştir. Modifikasyondan  sonra sargı başına 4 amper akıtmış oluruz.Bence üretim değerlerini değiştirmediğimiz için üretilen mekanik güçde avantajımız olmaz ama motora önceden atıyorum 24 voltta 2 amper çektiriyorsak sonrasında tahmini 12 voltta 2 amper çektirmiş oluruz(muyuz)? Sadece emdeans & omikden kazancımız mı olmuş oldu..?

[z]

6 uçlu bir motordan faz başına maximum 2 amper akıtabildiğimizi düşünelim.Orijinal haliyle 2 amperin karşılığında bu motor 1 Nm üretsin.Tabii mıknatıs ve sargı nüveleri ona göre dizayn edilmiştir. Modifikasyondan  sonra sargı başına 4 amper akıtmış oluruz.Bence üretim değerlerini değiştirmediğimiz için üretilen mekanik güçde avantajımız olmaz ama motora önceden atıyorum 24 voltta 2 amper çektiriyorsak sonrasında tahmini 12 voltta 2 amper çektirmiş oluruz(muyuz)? Sadece emdeans & omikden kazancımız mı olmuş oldu..?

Açıklamalarımı orta ucun boşta bırakıldığı yani seri bağlantı durumu için yapacağım.

Aslını sorarsanız motorun sarım sayısını yarı yarıya azaltıp akımı iki kat arttırmakla motorda teorik anlamda hiç bir şey değişmez. Motor torku ve devir sayısı gene aynı kalır. Pratikte farklılık gözlenmesinin nedenini sona bırakacağım.

Chopper sürücüde besleme voltajınız ile motorun maruz kaldığı  voltaj arasında fark var. Biz omik şartlardan yola çıkalım ve hesabımızı kolaylaştıralım.

Her bir sargısı N sarımdan oluşan ve R omik direnci olan bobinler seri bağlıyken I akımı akıtılırsa bobinde P=2R*I*I gücü harcanır.

Sargıları paralel bağlamakla bobin direnci R/2 olacaktır. İlk  durumdaki ısı kaybına neden olan güç şimdi de aşılmamalıdır.

O halde paralel durumdaki akımımız Ip=Kök(2R*I*I/(R/2)) olmalıdır. Buradan Ip=2I bulunur. Yani motor akımını 2 kat arttırabiliriz.

Peki motora uygulanan voltaj ne olmalıdır?

Seri bağlantıda V=2RI iken paralel bağlantıda voltajımız V=R/2(2I) olacaktır. Yani voltaj yarı yarıya düşürülmelidir.

Ancak chopper sürücüde voltajı düşürmeniz gerekmez zira  sürücünün kontrol elektroniği, voltajın darbe sürelerini otomatik olarak ayarlayarak akımın istenen değerinde sabit kalmasını garanti eder. (Gayret eder)

Ancak;

Motoru endüktans açısından ele alırsak sarım sayısının yarı yarıya azalması endüktansı 4 kere düşürür. Bu ise yüksek frekanslarda akımı belirleyen reaktansın düşmesi demektir. Bu nedenle yüksek devirlerde çalışacak motorun daha düşük endüktanslı olması tercih edilir. Aksi halde yeterli akım akıtabilmek için sürücünün besleme voltajını çok yukarılara çıkartmak gerekecektir.

Peki teorik anlamda bu bağlantı değişikliği motorun devir ve tork değerinde değişime neden olmazken pratikte neden farklılık gözleniyor?

2N sarımlı bir bobinden I akımı akıtmakla N sarımlı bobinden 2I akımını akıtmak MMK (magneto motor kuvvet) olarak eşdeğerdir. (Her iki  bobin de aynı amper sarıma sahiptir)

Pratikte ise kurtulamadığımız mağnetik kaçaklar vardır.  2N sarımlı bir bobin 4N^2/Relüktans değerinde endüktans oluşturur. Kaçak endüktanslar da sarım sayısının karesi oranında artar.

Sarım sayısı yarı yarıya azaltılmakla kaçak endüktans da 4 kere küçülür.

Les eşdeğer endüktans,
L işe yarar endüktans,
Lk kaçak endüktans olarak adlandırılırsa

Les= L + Lk olacaktır.

Motora uygulanan gerilim, asıl sargımız olan L ye Lk değerinden dolayı eksik gidecektir.

Siz Lk yı ne kadar düşürürseniz motordaki kayıplar da o oranda azalacaktır.

P = T w  olduğuna göre;

Belirli bir w açısal hızında dönen motorda P, L endüktansından rotora aktarılan magnetik güçle orantılı olduğuna göre Tork kaçak endüktansdan etkileniyor demektir.

Bu durumda endüktanların önemli olduğu yüksek frekenslarda (yani yüksek devirlerde) motorun paralel bağlantıdaki torku da yüksek olacaktır.

Bu nedenledir ki yüksek hız uygulamalarında endüktansı düşük motorlar tercih edilir.

Yani paralel bağlantıda asıl amaç omik değerden ziyade endüktansı düşürmektir.

[selba]

mrb
arkadaşlar sözünü ettiğim motoru sardım ve çok da güzel çalıştı.z dostum sarımı dediğin gibi kalın telle yaptım.orjinalinde 0.35 mm tel ve çift sargı vardı,ben 0.6mm tek kat sardım,dediğin gibi manyetiğinde falan herhangi bir sorun olmadı,ilgin için teşekkürler.

[ozancnc]

bu mesaji siliniz...

[z]

Ozancnc neden üstüme üstüme geliyorsun?

6 uçlu motoru paralal hale getiremezsin-olmaz dedin getirdik. Getirsen bile o motor dönmez dedin 400 devir/dakikada döndürdük.

Şimdide 400 dev/dak devir sayısımı diyorsun. Ne yapmamı istiyorsun yüksek hız demosumu? O modifiye ettiğim motoru mekanizmaya monte ettim ve şu anda mekanizmayı 20m/dakika ile hareket ettirebiliyor. Bu cevap yetermi yok sa video mu istersin?

En son mesajımın tepesine "Açıklamalarımı orta ucun boşta bırakıldığı yani seri bağlantı durumu için yapacağım." şeklinde ifade eklemiş ayrıca,  her bir sargısı N sarımdan oluşan ve R omik direnci olan bobinler seri bağlıyken I akımı akıtılırsa bobinde P=2R*I*I gücü harcanır şeklinde devam etmiştim. Yani bu şartlar altında hesabımızı yapmıştık.

Dönüp dolaşıp akım 2 kat değil 1.4 kat artar şeklinde yazacağından emindim. (İnternette de, forumlarda  1.41 rakamı geçiyor ama hangi durumda geçiyor hangi şartlarda buna hiç dikkat etmemişsin.)

Şimdi, akım ne zaman 2 kat artar ne zaman 1.41 kat artar onu cevaplayayım.

Her biri N sarımlı, 2 adet bobini  seri bağladığımızda bobinden akmasına izin verilen max akım I olsun.

Acaba bu sargıları paralel bağlarsak toplam akımımızı ne kadara çıkartabiliriz hesabını yukarıdaki mesajımda hesaplamış ve 2I bulmuştuk.

Şimdi, her biri N sarımlı 2 adet bobini olan motorun bir bobininden max I akımı akıtmaya izin varsa, sargıları seri hale getirdiğimizde motordan ne kadar akım akıtabiliriz onu hesaplayalım.

N sargının direnci R ve sargıdan akan akım In ise, N sarımda ısı kaybına neden olan güç  P=In*In*R dir.

Motorumuz bu güçden daha fazlasını kaldıramıyor olsun. Aksi halde motor oluşan ısıyı uzaklaştıramayıp sıcaklığı artacaktır.

Sargılar seri bağlanırsa toplam direnç 2R olur.

Bu şartlarda biraz evvel hesapladığımız P gücünü oluşturacak akım

I=Sqr(P/2R)=In*In*R/2R=In/sqr(2) olur.

Yani motor akımı 1.41 oranında azaltılmalıdır.

Gördüğün gibi kelimelerle oynamasını iyi bilmek gerekiyor. O ibareyi boşu boşuna yazmadım. Ayrıca senden ricam, olur/olmaz türü iddialarda bulunacaksan lütfen edebiyat değil matematik kullan. Zira matematik, pratik denen uygulamaların kağıt üzerindeki görüntüsüdür.

Elindeki sürücülerden çok çok hızlı sürücü ihtiyacın olursa ara beni.

[z]

Bu arada vakti zamanında sanat okulu elektrik bölümünü okudum. Her ne kadar hocalarımız bizlere step motor sardırmadılarsa da bolca DC motor endüvisi ve bolca tek ve üç faz asenkron motor sarımı yaptık.

Bu da demektirki sarım tekniğinden az buçuk anlarım. Bunca tecrübeden sonra step motoru nasıl 4 uca nasıl 6 uca nasıl 8 uca çevireyim bileyim istersen.

Step motorlar sandığın kadar karmaşık sarımlı motorlar değiller.

[ozancnc]

bu mesaji siliniz...