Bravo bu arkadasa. Digital, elektronik muzik....

[z]

Her dinleyisimde tuylerimi diken diken eden, icimi urperten bu muzigi PIC den de duydum sonunda....

http://www.pic24.ru/doku.php/en/osa/articles/pk2_osa_piano

Bu cocugu hem elektronikciliginden hem de muzisyenliginden dolayi tebrik etmek isterim.

Muzigin profesyonel versiyonu asagida.

http://www.youtube.com/watch?v=Zd_oIFy1mxM&playnext=1&list=PLCF762A2B06B1DBC2
http://www.youtube.com/watch?v=CTVraVgzC9U
http://www.youtube.com/watch?v=ipzR9bhei_o

http://tr.wikipedia.org/wiki/Johann_Sebastian_Bach

[t2]

müzik tek parça değil başı farklı,  sonrası farklı.

[z]

Forumumuzun muzik elektronigi diye bir bolumunun acilmasi icin Gevv'e bir talepte bulunuyorum.

Zaman zaman nota frekansi gibi konularda sorular geliyor, bu tip soru ve cevaplari Muzik elektronigi altinda biriktirirsek forumumuz teknik anlamda muzik konusunda da zenginlesecek.

Muzikle hic alakam olmasa da son yillarda zamanimi sadece titresimler uzerine yogunlastirdigim icin Muzik elektronigine baslangic olacak yazilar yazabilecegimi dusunuyorum.

Konusu muzik olan ayni zamanda elektronikle ugrasan hatta en azindan bir enstruman calan arkadaslarin da katkilariyla bu bolumu zenginlestirmeyi amacliyorum.

Muzik elektronigi denince kuskusuz akla gelen en uc nokta synthesizer olacaktir. Bunu da kendi icinde gruplara ayirirsak en uc nokta digital synthesizer, bunun da en uc noktasi
sesi tamamen matematiksel olarak hesaplayip olusturan synthesizerlardir. (Synthesizerin bu tipine literaturde ne isim veriliyor su anda aklima gelmiyor)

Muzikde kullanilan bizi ilgilendiren bazi terimlere girmeden once muzik aletlerinin siniflandirilmasina bir bakalim.

Muzik aletlerine bazi ornekler

Uflemeli  (flut, zurna)
telli         (gitar, saz)
yayli       (keman, kemence)
vurmali   (davul, dumbelek)
klavyeli   (org, akordiyon)

Bunlardan bazilari bir kac tipi ayni anda icerebilir. 

Asagidaki linkteki muzigin hic olmazsa ilk girisini dinleyin ve burada duydugunuz seslerle buzzer sesini kendinizce mukayese edin.

http://www.youtube.com/watch?v=_FXoyr_FyFw&feature=related

Klasik muzikten hic hoslanmasam da Bach ve org denince ilk akla gelen bu dehset eser benim gibi muzik kazmalarini bile derinden etkileyebilmekte.

Oncelikle buradaki orgdan bahsetmek isterim. (Pipe organ)

Bahsi gecen orgun benzerlerinin (hatta minyaturlerinin) resimleri asagida gorulmekte.





Bu org tipi, cok ama cok eski tarihlerde yapilmis. Kimi kaynaklar 1300 lu yillardan, kimi kaynaklar ise cok daha oncelerinden  bahsetmekte.

Bu aleti daha yakindan taniyalim.

Muzik aletlerinin hepbirinden birer tane alarak evinize koyabilirsiniz. Fakat yukaridaki orglar, siradan muzik salonlarina bile giremeyen, ancak Klise gibi devasa binalara sigdirilabilen, onbinlerce borudan olusan ve bu borularin icinden akan hava sonucu ses ureten, ciplak hali bile biz teknik insanlar icin son derece gizemli ve estetik gorunen makinalardir. Ancak diger insanlarin estetik duygularina hitap etsin diye borularin bulundugu bolumlerin sanatsal calismalarla kapatilarak gizlenmesi sayesinde sadece bir klavye goruntusune burundurulmustur.

Bunu yukarida verdigim youtube vidosundan gorebilirsiniz. Duvarlara dikkat ediniz.

(Boylesine devasa bir makinanin isleyisi icin fizikde muzik borusu olarak gecen konuya goz atin. Daha detayli bilgi icin http://w3.gazi.edu.tr/~mkaradag/tezler/emelbek.pdf (sayfa 26))


Bu orgun sesinin buyusune kapilmis insanlar bu alete evlerinde de sahip olmak isteseler buna nasil cozum uretilir?

Fedakarlik edip bass seslere ait notalar kaldirildiginda buyuk borular ortadan kalakacagi icin bu orgun daha kucuk versiyonlari yapilmistir.

Devami sonraki bolumlerde.

[z]

Amac boylesine buyuk bir aletin sesini evde de uretmek olabilecegi gibi essiz sesleri baska yollardan elde etmek te olabilir.

Ornegin amac, kaf daginin ardindaki zulubulu agacinindan kesilen odunun  10 sene kurutulmasi, kurumus odunun buyuk bir usta tarafindan yontulmasi ardindan afrikanin bili bili hayvaninin yagiyla yaglanmasi gibi sureclerden sonra essiz bir calgiya donusen agacin sese kattigi buyuleci etkinin bir benzerini farkli yollardan elde etmek de olabilir.

Gercekten de, bir kac bin dolara da piyano alinabiliyor bir kac yuzbin dolara da. Bir kac yuz dolara da keman alinabiliyor bir kac yuzbin dolara da.

Duduk sesi bana yetmiyor, sesdeki ruh nasil oluyoru merak ediyorsaniz devam edelim.

Muzik aletlerinin urettigi, ozel seslere nota denir.  (Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si)

Bu temel seslere muzisyenler nota derken, isin fizigi ile ilgilenenler icin bu seslere ozel secilmis frekansda sinyaller deriz.

(Tabloyu alinti yaptim ve Si frekansinda hata var)

(Diyezleri daha sonra ele alacagiz)

7 ana notadan olusan gruba (Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si) bir oktav denir. Bunlarin tam iki kati frekansdaki notalari da bu notalarimizin sag yanina koydugumuzda 2 oktav elde ederiz. Ayni sekilde yeni elde edilen notolarin da tam iki kati frekansdaki notalarla oktav sayimiz uce cikmis olur. Ana nota frekanslarimizin tam yarisindaki frekanslarla yeni bir oktav elde ederek sola yerlestirirsek dusuk oktavi elde ederiz.

Sonuc olarak bir oktav ileri yada geriye gitmek, frekansda 2 katlik degisim demektir.

Tini

Dunyanin en pruzsuz sesi, distorsiyonu 0 olan yani y=Ksin(wt) sinyalidir.

Ancak bu sinyalle olusturulan notalarla calgi aleti yaptiginizda bu aletin hic bir cazibesi olmayacaktir. (Kulak oyle diyor begenmiyor)

Cok pruzlu (ornegin 555 li kare dalga ureteci ile ureteceginiz) seslerin de hic bir cazibesi olmayacaktir. (Bunu da kulak begenmiyor)

Ornegin 440.0 Hz lik temel La sesini ele alalim.

Saz, Gitar, Keman, Piyano, Flut ve diger muzik aletlerinin her birinden 440.0 Hz La sesini urettigimizde hic birinin bir digerine benzemedigini en egitimsiz kulak bile anlar.

w1=2Pi440 e denk gelen acisal frekans olsun,  w2 ve K2 yi degistirerek sadece 2 frekans ile

y=K1sin(w1t) + K2sin(w2t) gibi olusturulacak az bir karmasik ses bile kulakta daha guzel bir etki birakir.

Burada K1 ve K2 sabit olabilecegi gibi e^-at yada benzeri sonumlemeler sesi daha bir renklendirir.

Iste kaf daginin ardindaki zulubulu agaci, buyuk bir ustanin isciligi, bili bili hayvaninin yagi sonucu elde edilen ses, sesin matematiksel yaziminda asagidaki a,b,c,d,e,f..... gibi katsayilarin ozel olmasini saglar.

y=asin(bt) +csin(dt)+esin(ft)+..................+......+

Iste, sesin rengini buradaki fonksiyonlar belirlemektedir.

Daha da ileri gidersek 100$ lik kemanla 100 bin dolarlik kemanin da farki da buradaki a,b,c,d,e,f katsayilari ve biraz da boya cila parasidir.

Boya cila isin goz boyama kismidir geriye a,b,c,d,e katsayilarinin gizemi kalir.

[My75]

Bir zamanlar bende profesyonel olarak klavye çaldım,şimdi ise kafayı dağıtmak için ara sıra takılıyorum.Bu konuda sizi destekliyorum..

Fiyat farkına gelince,bu fark kullanılan ağaç,işçilik ve telli aletlerdeki klavyenin tesviye ve perde kalitesinden kaynaklanır.Yukarıdaki orgların tınısını şimdi profesyonel bir aletten ayırt edilemeyecek şekilde alabilirsiniz.Bende Korg PA80 vardı,flash kartı takardım ve o mey,ney,zurna,bağlama,davul ve darbuka soundlarının gerçekten içinde yaşardım..

[Mucit23]

Üsteki müzik aletleri insanı büyülüyor. Gerçekte nasıl görünür çok merak ediyorum. Bilgisayarın hoperloründen duymakla kendisinden duymak arasında dünya kadar fark var.

[z]

Bastan soyleyeyim, elime muzik aleti aldigimda orta okulda aklimda kalan notalarla cocuk sarkisini bile calmakta zorlanirim. Ben muzisyen değilim. Sadece forumu zenginlestirmek adina boyle bir konu actim.

Gunu geldiginde ihtiyaci olanlar bu baslik altinda belki aradigi soruya cevap bulabilir babinda....

[z]

NOTA ve TINI hakkinda fikir sahibiyiz.

Simdi ozel bazi sorulara cevap ariyalim.

Muzik insanlik tarihi kadar eskidir.

LA sesi nicin 440.0 Hz secilmistir.

Diyez olarak adlandirilan ara notalar nedir neden bunlara ihtiyac duyulmustur?

Neden notalar bu frekans degerlerindedir?

Iki nota frekansi arasinda nasil bir iliski vardir?

Eski caglarda farkli kulturler kendi calgi aletlerini uretti. Bunlarda notalar farklimiydi? Farkliysa ne zaman uzlasiya varildi?

Logaritmik ses siddeti nedir nicin amplifikatorlerde volume potu logaritmik calisir?

Bu sorularin cevabini atlarsak hic hos olmaz.

@My75 Perde terimini muzisyenlerden cokca duyarim ve ne anlama geldigini bilmiyorum. Perde ile neden bahsediyorsunuz?

[My75]

Notalar tabiki rastgele üremedi,eski çağlarda insanlar kendi kültürleri doğrultusunda ürettikleri veya mırıldandıkları şarkı tonlarına uyacak şekilde bir kalıp tını oluşturdular.Bir oktav 12 notadan oluşur(batı müziği) ve bu notalar zamanla batı kültüründe bir standartda oturdu.Türk müziğinde ise arap kökenli koma dediğimiz yarım seslerin çeyrek çekimidir.Mesela mi minör kalıbında fa# ve do# koma seslerdir,bu komalar olmadan bir çiftetelli meyanı(macun) olmaz..

[z]

Yalniz bastan analasalim.

Muzik konusundaki bilgileri muzisyenlerin anlayacagi dilden değil de muzikle ilgilenmeyen elektronikcinin anlayacagi  dilden konusalim.

Iste burda sizin gibi muzisyenlere cok is dusuyor. Evet biz muzik aleti calamiyoruz ama konulari da tartismak istiyoruz.

Ustteki mesajini hic editleme ve yada alinti yapip meailini tekrar yazarsan cok sevinirim.

Mi minor kalibini izah edebilirmisin.

Logaritmik ses siddeti, neden amplifikatorlerde volume potu logaritmiktir?

Sn. Prof Ahmet Dervisoglu hocamiz bir gun dersde buna benzer bir konuya degindi ve soyle demisti.

Masa satin almak istediniz ve mobilyaciya gittiniz ve begendiginiz masanin 100 Lira oldugunu ogrendiniz.
Bir diger masa ise, begendiniz masadan iki kati daha guzel gorunuyor daha parlak ve fiyati 1000 Lira.

Neden iki kat guzel gorunen masanin fiyati ilk masanin fiyatinin iki kati degil de 1000 lira diye sordu ve kendisi cevapladi.

Duyu organlarimiz logaritmik davranir. 
Bir nesne ovalanarak parlatilmis olsun ve goze cok guzel gorunuyor olsun.
Eger bu nesneden iki kat guzel gorunen nesne yapmak isterseniz bu nesneyi 10 kat daha fazla ovalamalisiniz demisti.

Amplifikatorde volume potunu lineer secmis olsaydik dugmeyi iki kat ses artisi neden olacak konuma getirseydik sesdeki artisi kulak iki kat artmis duymayacakti.
2 kat daha gur ses duyabilmek icin 10 kati dondurmek gerekirdi. Bu nedenle volume potansiyometresinin donusundeki dogrusal artis, direnc degerinde logaritmik artisa neden olmalidir.

[My75]

Tamam hocam bende hatırımda kaldığı doğrultuda yardımcı olurum uzun zaman oldu en son 2000 yılında türkü barda çalışmıştım..

Kalıblar vardır,insanlar bir şarkıyı seslendirirken bu kalıbları kendilerine seçerler,mesela şu şarkı için Do bu şarkı için La minör veya major olarak orkestraya bildirir..Bir erkek ve kadın birlikte düet yapacakları zaman her ikisinide zorlamayacak bir kalıp seçer.

Mi minör kalıbı..Mi,fa,sol,la,si,do ve re ' dir..Majör ise,Mi,fa#,sol#,la,si,do# ve re# 'dir.Major kalıp genelde hicaz makamdır.Minör kalıp ise bana göre daha duygusaldır..

Minör kalıp görüldüğü üzere tam,yarım,tam,tam,tam,yarım ve tam geçişlerden oluşuyor.Mi fa ve si do geçişi yarım sesdir.

Hocam şimdi çıkmak zorundayım,müzik öyle bir konuki bu şekilde ifadesi çok zordur.

[z]

.....
Kalıblar vardır,insanlar bir şarkıyı seslendirirken bu kalıbları kendilerine seçerler,mesela şu şarkı için Do bu şarkı için La minör veya major olarak orkestraya bildirir..Bir erkek ve kadın birlikte düet yapacakları zaman her ikisinide zorlamayacak bir kalıp seçer.

Mi minör kalıbı..Mi,fa,sol,la,si,do ve re ' dir..Majör ise,Mi,fa#,la#,la,si,do# ve re# 'dir.Major kalıp genelde hicaz makamdır.Minör kalıp ise bana göre daha duygusaldır..

Minör kalıp görüldüğü üzere tam,yarım,tam,tam,tam,yarım ve tam geçişlerden oluşuyor.Mi fa ve si do geçişi yarım sesdir..... müzik öyle bir konuki bu şekilde ifadesi çok zordur.

Müzik öyle bir konuki bu şekilde ifadesi çok zordur.

Ne demek istedigini anlayabiliyorum. Gene de izah etmeye calisalim.



Ara sesler

Ara sesler ana sesin yanina konan # sembolu ile ifade edilirler.

Do, Do#
Re, Re#
Mi, 
Fa,  Fa#
Sol, Sol#
La, La#
Si

Diyez notalar da dahil olmak uzere 7 ana nota ile birlikte bir oktavda 12 nota bulunmaktadir.

Iki nota frekansi arasinda nasil bir iliski vardir?

La, La#
Si
Do, Do#
Re, Re#
Mi, 
Fa,  Fa#
Sol, Sol#

Bu notalari oktav oktav yan yana yazar ve 0. oktavdan itibaren numaralandirirsak;
En soldaki en bas ses veren LA tusunun numarasi 1 olur. Bunun sagindaki tus 2, yanindaki 3 diye gitsin.

1 = LA0
2 = LA0#
3 = Si0
.
.
.
49=La49
50=La49#
.
.



Herhangi bir tusun numarasi n ise bu tusun frekansi

Fn=440 x 2^[(n-49)/12] den hesaplanir.

Ornegin 1 numarali tusa ait LA sesinin frekansini hesaplayalim

n=1

Fn=440 x 2^[(1-49)/12]=440x2^-4=27.5 Hz

49 numarataki tus frekansi ise F49=440Hz bulunur.

Bu sihirli formul nereden gelmistir? Bu gercekten bir sihirmidir. Sihirdimidir gorecegiz fakat sarkilarin matematigini aciklar.


-1. oktav teorik olsa da boyle bir oktava iliskin notalar muzik aletlerinde olamaz. Cunku kulak artik bu frekanslari duymaz.

Neden bazi ana notalarin diyezleri yok? 7 ana notanin diyezleri ile birlikte toplam sayisi 14 olmazmiydi?

Cunku 7 notadan 2si bir oncekinin diyezi pozisyonunda.

[My75]

Perde telli enstrümanların  (gitar,bağlama gibi) klavyesindeki tellerin temasını sağlayarak telin mesafesini değiştiren kesin notaları veren demir yada misinedir.Gitarlardaki demir değilde sanırım pirinç olmalı tam bilmiyorum ama bağlamada kesin misine kullanılır.Bu misine kumaş boyası ile boyanarak siyah yapılırdı eskiden..Babamdan biliyorum çünkü bağlama sanatkarıdır,bende çok perde ve telleme işi yapmıştım küçükken..Perde ve klavye işi profesyonellik ister,o tesviyeyi herkes atamaz,az bir dengesizlik gitar ve bağlamada cızırtıya sebeb olur..Perde ayarı ise eşik(göbek üstünde tellerin geçtiği yükselteç) ile üst eşik arasındaki mesafeye göre ve klavye ve gövdenin orantısı ile ilgili bir formulle hesaplanırdı ama ne yazıkki aklımda değil..

Keman,kontrubas,viyolansel bu tip çalgılarda perde yoktur tamamen kulak ve yetenek işidir..

[z]

Fn=440 x 2^[(n-49)/12] bagintisina tekrar goz atalim.

Herhangi bir oktav ile bir ust oktav arasinda kac nota vardir? (12 oldugunu biliyoruz ama gene de hesaplayalim)

F=440 x 2^[(n-49)/12]

Bir ust oktavdaki tusun numarasi x olsun

2F=440 x 2^[(x-49)/12]

oranlarsak

2=2^[(x-49)/12]  / 2^[(n-49)/12]

2=2^[(x-n)/12]

(x-n)/12=1
x=13

Demekki n numarali notayi 1 diye sayarsak 13 e geldigimizdeki nota 1 numarali notanin tam iki kati frekansdadir ve bir oktav ileridedir.

O halde 1 oktavda 12 nota vardir.


Bu sihirli formul aslinda 1 oktavin 12 notadan olusacagi kuralindan ortaya cikmistir.

Buradaki sihir bu formul değil, formulun 2 nin kuvvetini iceriyor olmasidir.

Tarihler boyunca mirildanmalar, sarki sozlerinin 440Hz civarindaki frekanslarla ifade edilebilecegini gostermistir. (Kulagin yapisi geregi)
Bunun iki kati yada ikinin kuvvetleri kadar dusuk yada yuksek bolgeler ise ince sesli yada kalin sesli kisilerin sarkilarina eslik etmesine uygundur.

Acaba frekanslara ofset verebilirmiyiz. Benim sesimin baslangici, teorik LA ile baslamaya uygun değil, 2 katina da uygun değil, aradan bir yerden girersem sesime cok uyumlu oluyor dersek, bir baska sihirle karsilasiriz.

Bir baska deyisle soyle anlatayim.

Her insan ses tellerine sahiptir. Fakat bu ses telleri diyapozonla akord edilmiscesine ayni değildir.

Birimiz laaaaaa dedigimizde frekans f1, bir digerimiz laaaaaa dediginde f2 olur.

f1 ve f2 arasindakı oran. 2 yada 2 nin kuvvetleri kadar olabilecegi gibi oran  1....2 araliginda da olabilir.

Eee ne olacak simdi? Bu kizcagiz yada adamcagiz teorik frekanslara akordlu calgilar esliginde bagirip cagiramayacakmi?

Bu sihir nedir?  Muzisyenlerden cevabi bekliyelim.

[kudretuzuner]

Merhaba
Arkadaşlar çok sesli batı müziğinde iki nota arası ikiye bölünür diyez ve bemol yarım ses ince yarım ses kalın.Türk müziğinde ise iki ses arası (9)dokuza bölünür ve her bölünen parçaya bir koma denir.Böylece iki ses arasındaki nüans farkları çok daha fazla olur bu sebepten dolayı  da birçok makamlarımız doğmuştur.Bildiğim kadarı ile her notada bu 9 komayı da verebilen cihaz yok,belki vardır ama kulak problemlerimden dolayı müzikten uzak kaldım tam bilgi veremeyeceğim.Artık ney'de üfleyemiyorum kulaktan dolayı baş dönmesi yapıyor.Dip not:Yukarıda bahsedilen çalışma gerçekten çok başarılı olmuş.