Oktav nedir?

[z]

1 oktavın tam tanımını merak ediyorum. 7 tam notadan oluşur diye biliyordum ancak tam sesler ve yarım sesler konusuna bakınca oktavı yanlış bildiğime karar verdim.

Bir oktav;

Do ile balayıp Si'den sonraki Do'yu da içerirmi?

Birbirini takip eden iki oktavda birinin bitiş notası diğerinin başlangıç notasımıdır?

[ULAGA]

Aslında aşağıdaki bağlantıda cevabın bir kısmı var.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Oktav

Zaten Oktav kelimesi de latinceden geliyor.
Sekiz anlamında, sekizlik de denilebilir.
O yüzden Do'dan Do'ya kadar. (Son Do da dahil - 8 Notalık Grup)
Evet, birinin bitiş noktası, diğerinin başlangıç noktasıdır.

[z]

Doğru ya Octav ile Octal ın alakası olması lazım.

[ULAGA]

Doğru ya Octav ile Octal ın alakası olması lazım.

[OG]

Oktav'ı kulağımız kavrayamasa da "teknik anlamda" biz elektronikçiler müzisyenlerden daha kolay kavrayabiliriz.

Duyulan ses içinde notalara göre belli frekans karşılıkları var malumunuz.

La sesi bilmem hangi oktav içinde 440Hz e denk geliyorsa, bir üst oktavda 2 katı, bir alt oktavda yarısı frekans değerine sahip.

http://yunusmusa.wordpress.com/2011/03/08/ses-ve-nota-frekanslari/

[trgtylcnky]

Bence oktavın bölünmesi Klasik Türk Müziği sisteminde daha mantıklı. Temel diziye göre bir oktav (2/1 frekans oranı) TKSTKST şeklinde eşit olmayan aralıklara bölünüyor. Burada T (Tanini) 9/8, T+K (K: Büyük Mücenneb) 5/4, T+K+S (S: Küçük Mücenneb) 4/3, T+K+S+T 3/2 frekans oranlarına karşılık gelir. Yani dizinin seslerindeki harmonik uyum açısından batı müziğindeki tampere (oktavın 5 tam 2 yarım, yani 12 eşit frekans oranına [jstex]\sqrt[12]{2} [/jstex] bölünmesi) sistemine göre daha uygun. Ama arada çok az fark var ve o hassasiyette akort yapılabiliyor mu bilmem. Aslında Batı müziğide çok seslilik olduğunu düşününce onların harmoniklere daha fazla önem vermesi gerekmiyor mu?

[z]

.... Yani dizinin seslerindeki harmonik uyum açısından .....

Harmonik uyum açısından derken? Bu kısmı açarmısınız?

[trgtylcnky]

Yani demek istediğim şu ki tam ses (mesela işaretsiz sol-la arası) 9/8 oranında olduğu zaman sesler daha uyumlu olur ama bir oktav eşit aralıklara bölündüğünde bu oran biraz daha küçük oluyor. Bir aralığın 9/8 olması atıyorum 92/83 olmasından daha uygundur diye düşünüyorum.

[z]

Ya aslında konuyu biliyorsan biraz daha aç. Çünkü olay bu oranlarda gizli. Ama hala anlayamadım.

Perfect fifth vs bunlarla ilgili de hala espiriyi anlayamadım.

Biraz daha bir şeyler yazarmısın. Sende bir şeyler var gibi.

Açıklama yapmanda aşağıdaki program işine yarayabilirmi? Düşümleri görmek saymak anlamında...

Program linki

[trgtylcnky]

Ben yaklaşık 9 yıldır Ney sazıyla ilgileniyorum ve bu vesileyle bazı teorik bilgiler de edindim. Frekans oranlarını görmemde Ney'deki nefes perdelerinin etkisi olduğu için onunla açıklayayım:
Ney'de aynı parmak pozisyonlarından farklı nefes şiddetleriyle farklı sesler çıkar. Mesela tüm delikleri kapatıp en zayıf/sıcak/hafif nefesle en kalın ses olan "Kaba Rast" (bildiğimiz sol sesinin bir oktav altı) sesi çıkar. Biraz şiddetlendirince bu sefer "Rast" yani normal sol yani bir öncekinin bir oktav tizi çıkar. İlk sesin frekansına f dersek bu 2f olur. Bir sonraki nefeste "Neva" yani re (ikincinin 4 nota üstündeki) sesi çıkar ve frekans 3f olur. Belki de sol-re arası "tam beşli" aralık 3/2 frekans oranına sahip olduğu için buna "perfect fifth" deniyor olabilir. Bir sonraki nefeste frekans 4f olur ve ses "Gerdaniye" yani tekrar sol (ikincinin bir oktav tizi) olur. Bir sonraki nefeste de 5f frekansındaki "Tiz Segah" yani si (son çıkan sesin 3 üstündeki) ses çıkar. Buradan da "tam dörtlü" aralığın 5/4 oranına sahip olduğunu görebiliriz. Bildiğim kadarıyla seslerin dalgaları ne kadar örtüşürse o kadar uyumlu oluyorlar. Yani gönderdiğiniz programda oluşan yeni dalganın periyodu ne kadar kısaysa sesler o kadar örtüşüyor diyebiliriz. Zaten bir sese bir sese bir oktav farklı bir sesle eşlik ederseniz çok uyumlu oluyor. Dört ya da beş ses üstü de her yerde olmasa da (özellikle kanuncular tarafından aynı anda iki ya da dört parmak kullanılarak yapılır) eserlere güzel bir hava katıyor.
Bu konudaki bilgimin yanıltıcı olmasından çekiniyorum çünkü bunları aşağı yukarı kendi gözlem ve yorumlarımdan çıkardım, teorik eğitim pek almadım. Fakat bana oldukça mantıklı görünüyor.

[z]

Hocam,

Belki de sol-re arası "tam beşli" aralık 3/2 frekans oranına sahip olduğu için

Bir de buna açıklık getirirsen sanırım kendimce bir açıklama yapabileceğim.

Sol, La arası 1
La,  Si  arası 1
Si,  Do arası 1/2
Do, Re arası 1

Ben tam ve yarım ses olayında çuvalladığım için tam beşli de takılıyorum. Diğer sitelerde de aynı sorunu yaşıyorum.

5 ve 3/2 heabını yapabilirmisin? Nerede hata yapıyorum?

[trgtylcnky]

Haaa, anladım.
Bu 1 ses olayı duymamızla alakalı. İncelik-kalnlık farkına cent, koma gibi isimler verilmiş. Sanırım tam ses 1000 ya da 100 cent. Bu durumda yarım ses de 500 ya da 50 ses oluyor. Fakat frekanslar bu şekilde doğrusal artmıyor. Mesela bir "tam beşli" aralığı kabaca 4,5 "tam sesten" oluşuyor, frekans olarak 3/2 oranına eşit oluyor. Yani sol-re arası 4500 cent etmiş oluyor. Bir cent de bu hesapla [jstex]\sqrt[4500]{3/2}[/jstex] olmuş oluyor.

[z]

Peki neden tam beşli deniyor o zaman.

Sol RE arası denince;

Sol La Si Do Re  5 tane ve arada hiç diyez yok bu nedenle mi?

[trgtylcnky]

Sanırım o sebepten deniyor. Daha doğrusu tam beşli 3/2 olmuyor da 3/2 olan sesi doğal/işaretsiz diziye yerleştirmiş olmalılar.
Ayrıca cent konusunda çok hata yapmışım: http://www.musiki.org/batida_arayislar.htm bu sayfada işe yarar bilgiler olabilir. Türk Müziği'nden yola çıktığı için biraz karışık olmuş.

[z]

Valla bu tartışma çok hoşuma gitti.

5.Oktavda;

Sol notasının frekansı 784 Hz.
Re sesinin frekansı da 587 Hz.

Oranları 1.33 ve bu 1.5 olan 3/2 ile eşleşmedi.

Kafam karışık çünkü hiç müzik eğitimi almadım.