Kablo üzerine magnetik malzemeden boncuk koymanın mantığı

[z]

Tek bir kablonun üzerine yüzük gibi magnetik bir malzeme geçirirsek tamam bunu anlarım bu telin bobin etkisini artırır.

Ama örneğin adaptörlerde olduğu gibi her iki kablonun da üzerine aynı magnetik yüzük geçirilirse bunu kafam almıyor.

Neden almıyor söyleyeyim.

Bir nüveye aynı yönde aynı sayıda iki bobin sararsanız bu bobinlerden de birbirine zıt yönde eşit akımlar akıtırsanız magnetik akılar birbirini yok eder.

Biriniz bana bu durumu izah edebilirmi? Yüzük ne işe yarıyor ve bu işe nasıl yarıyor?

[Kabil ATICI]

Ben bildiğiniz düşünüyorum. Yüksek frekanslı bileşenler için. Hani şu ethernet trafolarının girişine konan ferrit nüve gibi. Norml bir tel üzerine geçirilen ferromagnetik malzeme. (manyetik özelliği yok).
Oluşan yüksek frekanslı bileşenlerin besleme frekansına geçmesini engellerken, beslemeden gelecek yüksek frekanslı bileşenlerin de ethernet trafosu ve dolayısı ile hattına geçmesini engelliyor.

Aynı olay adaptör girişlerinde ve besleme hatları üzerindede uygulanıyor...

[z]

İşte bunu soruyorum yüzüğe tel giriyor ve çıkıyor. Yani yarım tur dan az iki sargımız var.

Sarım yönleri aynı. Akımlar ise eş ama zıt yönlü.

Bir sargının oluşturduğu mağnetik akı diğeri tarafından sıfırlanıyor. O zaman ne anladım ben bu işten.

[FxDev]

Common mode gürültüler engelleniyor. Ayrıntılar aşağıda. Conducted EMI için en önemli bileşen bu.

http://www.mag-inc.com/design/software/common-mode-filter-design/learn-more-common-mode-filter-design

[asma]

Tek bir kablonun üzerine yüzük gibi magnetik bir malzeme geçirirsek tamam bunu anlarım bu telin bobin etkisini artırır.


Bir nüveye aynı yönde aynı sayıda iki bobin sararsanız bu bobinlerden de birbirine zıt yönde eşit akımlar akıtırsanız magnetik akılar birbirini yok eder.

Anlatımım pek iyi değil.  Kısaca bifilar bobin etkisi diyorum.

[OG]

Zaten sıfırlasın diye. Şebeke filtreleride o şekilde aynı yönde sarılır. Sarılı olmayanı 1 tur veya yarım tur kabul edin.

[z]

Okey anladım.

Her iki kabloya da aynı sinyal binerse onu engelliyor. Yoksa bir kabloya binen sinyal aynen geçiyor.

[OG]

Dışarıdan binen istenmeyen sinyal her iki kabloda da aynı seviyede ve aynı yönde olacağından.

RS485 gibi taşıma mantıklarıda aynı amaçla. Harici binen sinyal vardığı noktada sıfırlanıyor. Analog için balance ses hatları vs hep aynı amaçlı gürültüden az etkilensin diye. Telefon telleri kilemetrelerce çıplak olarak uzanır ama problem çok nadir yaşanır, balance taşıma.

[FxDev]

Yüksek akım taşıyan uzatma kabloları da bu nedenle coaxial kablo olursa daha iyi oluyor gürültü açısından. Bu yüzden kaliteli adaptörlerin uzan kabloları coaxial'dir.

Bunun yanında bazı hızlarda bazı gözler var. Özellikle USB/RS485/CAN vb. hatlarda da göz uyumluluğu için common mode choke kullanılmalıdır.

Daha önce de böyle bir konu tartışılmıştı.

[ferdem]

Okey anladım.

Her iki kabloya da aynı sinyal binerse onu engelliyor. Yoksa bir kabloya binen sinyal aynen geçiyor.

Her iki kabloya aynı sinyal bindiğinde kablonun gittiği yerde bu nasıl bir etkiye sebep oluyor? Aradaki fark 9V AC veya DC, her iki kabloya aynı sinyal bindi, hâlâ 9V!
Problem nerede çıkıyor?

Sorunun bendeki cevabı "common mode filter" ve iki kabloya da gürültü bindiğinde "earth ground" referansına göre problem olabildiğini duydum.
Adaptörlerde durum nedir? sorusu cevapsız.

[z]

Benim yorumum şu şekilde;

Kendimize bir gözlem noktası seçelim. Bu noktaya göre ölçümler yapacağız;

Adaptörün 9V çıkışına V1, Gnd ucuna V2 diyelim.

Bu çıkışlar tartışmaya konu boncuğun içindeki telden geçip karşıya geldiler.

Buradaki +voltajımız V11, Gnd ucumuz da V22 olsun.

V1 ile V11 arasındaki endüktans uçlarındaki voltaj V1-V11
V2 ile V22 arasındaki endüktans uçlarındaki voltaj da V2-V22 dir.

Şimdi bir an için V1 ve V2 voltajlarında V gibi bir voltaj zıplaması olsun.

V1-V11 farkı normal şartlarda 0 iken şimdi aradaki fark V olacaktır.
V2-V22 farkı normalde 0 iken şimdi aradaki fark da V olacaktır.

Ancak;

Sözkonusu boncuk aslında bir transformatörün nüvesidir.

V1-V11 farkı karşıdaki endüktansa aynı polaritede endükleme yoluyla geçecektir.   
Aynı şekilde V2-V22 farkı da karşıdaki endüktansa aynı polaritede endükleme yoluyla geçecektir.

V1 potansiyeli V1+V
V11 potansiyeli V11

V2 potansiyeli V
V22 potansiyeli de V22 de kalacak. Çünkü bobin voltajın ani yükselmesi durumunda akımı aniden artırmaz dolayısı ile V11 ve V22 bu anda değişemez.

Bu durumda V11 V1+V-V den dolayı V1 değerinde
V22 gerilimi de V2+V-V den dolayı V2 değerinde yani hiç gürültü olmamışcasına sabit kalacaktır.

Şimdi boncuğun nerede olduğuna bakalım. Bu kısım bence çok önemli.

Boncuk adaptör tarafında değil de tam konnektör (jack) tarafında.

O halde aslında olaylar bizim anlattığımızın tam aksi yönde gelişiyor. Yani boncuk adaptörden çıkan parazitleri yüke değil, yükte oluşan parazitleri adaptör tarafına geçirmiyor.

Örneğin adaptör ile beslenen laptopta gürültü adaptörden değil de aslında laptoptan üretiliyor. Amaç laptoptan gelen sinyaller boncuğu geçemesin.

Geçerse ne olur konnektörden adaptöre kadar olan kablo parçası anten gibi davranır ve laptop sinyalleri uzaya yayılır.

[OG]

https://www.picproje.org/index.php/topic,49822.msg374460.html#msg374460

https://www.picproje.org/index.php/topic,35678.msg253821.html#msg253821

https://www.picproje.org/index.php/topic,39933.msg293500.html#msg293500

[mcn]

konuya biraz balıklama dalıp kesmiş olacam Z hocam kusura bakmayın,

OG hocam ne güzel konular paylaşmışsınız ve her birinde çok güzel anlatımlar yapılmış bu tarz faydalı olabilecek konuları başlıkları ile birlikte bir yere mi toplasak var mı böyle bir şey

[mustafaelektro]

konuya biraz balıklama dalıp kesmiş olacam Z hocam kusura bakmayın,

OG hocam ne güzel konular paylaşmışsınız ve her birinde çok güzel anlatımlar yapılmış bu tarz faydalı olabilecek konuları başlıkları ile birlikte bir yere mi toplasak var mı böyle bir şey

Bende arkandan geliyorum ve bunun bir gereklilik olduğunu düşünüyorum. Sayfalarca yazışma oluyor, sonuçta işe yarar bilgi belki bir sayfa tutuyor. İşe yarar kısımlarını toparlamak özetlemek çok iyi olur. Tekrar tekrar sorulan soruları da azaltacağını düşünüyorum.

[OG]

Bütüüün arkadaşların verdiği cevaplar, anlattığı hususlar çok güzel, çok katkılı. O yazıların diğerlerinden farkı yok.

Ancak
Sizin hoşunuza giden hususu galiba bende biliyor ve size katılıyorum,
O da şu olsa gerek; "Bir konunun baştan ele alınıp olabilidiğince her seviyedeki insana kadar indirgenerek anlatılması". Yani MAKALE tarzı yazılar.

Aslında forumun buna ihtiyacı var. Vakti olup da bu tür katkıyı yapabilecek arkadaşlar, yıllarca anılan, yıllarca paylaşılan derli toplu iş çıkarmış olur.