P-Kanal Mosfet Arıyor Ama Bulamıyorum.

[picmanya]

TO-92 olmazsa TO-126 kılıfda, minimum 40 Volt minimum 1 Amper, P-Kanal Mosfet arıyorum.
Yurt içinde bulamıyorum. Yurtdışındaki seçeneklerde çok kısıtlı ve yüksek fiyatlı.

Mosfetin soketli yapıda olması ve arızalandığında değiştirilebilir olması gerekiyor.
TO-220 kılıf P-kanal mosfetler pahalı kalıp, soketede uygun olmuyor.

Bilgi :
Mosfetin çalışacağı-iletime geçireceği Voltaj DC 24 V. olduğundan dolayı,
ayrı güç kaynağı kullanmamak için, N-Kanal mosfet kullanamıyorum.

Standart bir Optokuplör + 3 direnç + P-Kanal mosfet + Mosfetin takılacağı entegre soketi ile işi çözmek isterim.
makul-uygun mosfet bulma kısmında problem yaşıyorum.

Ne tavsiye edebilirsiniz?

[Mr.Thinking]

İki tanesini paralel bağlarsanız 1 amper kaldırır gibi. Çok ucuz..
Gerçekten de to-92 P-kanal mosfet sıkıntısı var gibi.
https://ozdisan.com/guc-yari-iletkenleri/mosfetler/discrete-mosfetler/ZVP3304A/9153

[M.Salim GÜLLÜCE]

Şu ürün sanırım hem soketlenebilir hemde 1 amper 50 volt.
aynısının 100 volt olanı da aynı kılıfta mevcut.
https://www.ozdisan.com/guc-yari-iletkenleri/mosfetler/discrete-mosfetler/IRFD9010/3508

[seron]

TO-92 kılıfta 1A bulamazsınız diye tahmin ediyorum.

İlla TO-92 ya da TO-126 şart değil derseniz, TO-220-3 için soketli bir tasarım yapabiliriz.

2,54mm pinsocket kullanarak soketli yapmayı deneyebilirsiniz. Elimde hem 2,54 soket hem de TO-220 komponent vardı, şimdi test ettim bacaklar sığıyor.



Fotoğraftaki tam oturmuş hali. Daha fazla girmiyor. Bacakları yankeskiyle kesip uçlarını törpüyle düzeltirseniz dibine kadar oturur.

TO-220 de olur derseniz bu şekilde soketli kullanabilirsiniz.

[istinaf duvarı]

TO-92 olmazsa TO-126 kılıfda, minimum 40 Volt minimum 1 Amper, P-Kanal Mosfet arıyorum.
Yurt içinde bulamıyorum. Yurtdışındaki seçeneklerde çok kısıtlı ve yüksek fiyatlı.

Mosfetin soketli yapıda olması ve arızalandığında değiştirilebilir olması gerekiyor.
TO-220 kılıf P-kanal mosfetler pahalı kalıp, soketede uygun olmuyor.

Bilgi :
Mosfetin çalışacağı-iletime geçireceği Voltaj DC 24 V. olduğundan dolayı,
ayrı güç kaynağı kullanmamak için, N-Kanal mosfet kullanamıyorum.

Standart bir Optokuplör + 3 direnç + P-Kanal mosfet + Mosfetin takılacağı entegre soketi ile işi çözmek isterim.
makul-uygun mosfet bulma kısmında problem yaşıyorum.

Ne tavsiye edebilirsiniz?

Soketlenebilir arıyorsan en uygunu optokuplöre benzeyen DIP kılıf olanlardır. Standart Dip soketlerle kullanılabilir.

[picmanya]

Mr.Thinking

Ürünü incelemiştim max. 250 mA. diye sunulmuş. İki tanesi 500 mA. kaldırır diye gördüm ben. Hatta 160 mA. diye birşeyde yazıyor.
Pin adları yazılı değil pdf. dosyasıda eksik gibi.
Pals değilde sürekli çekilecek akımı ve ortamın 40 derece olacağı verilerini göz önünde bulundurmam gerekir.

M.Salim GÜLLÜCE

Ürün çok pahalı geldi. 4 tane kullanılacak, masrafı çok arttırıyor.

seron

Soket mantığınıza ve yazdıklarınıza katılıyorum.
Ben masrafı arttırmadan, daha farklı ve sağlam olan bir tarz soket yapısı düşünmüştüm.
2X3 IC soketine, 2 adet TO-92 / TO-126 mosfeti yan olarak takarım diye düşünmüştüm. Tek sıra dişi header pin de olur tabiki.
TO-92 40V. 1A. p-ch. mosfet olmadığını farkettim. TO-126 ya bakayım dedim onada ulaşamadım. P-Kanal aramam seçenekleri çok kısıtlıyor.
TO-220 mesela IRF9540 gibi iş görüyor ama çok pahalıya geliyor.

Sonucda tüm p-kanal mosfetli çözüm seçeneklerinde;
1 Adet PC817 standart en ucuz optokuplör
3 Adet standart ucuz direnç
1 Adet mosfet (içinde ters diyotu olan) yoksa birde ayrıca diyot kullanmam gerekecektir.
1 Adet ucuz soket kullanımı gerekiyor.

bu çözümde mosfeti makul bir halde bulup kullanamadım. mosfetin kesin değişebilir bir halde olması gerektiğinden.

Bu yüzden sonunda TLP241A ve muadili ürünlere bakayım istedim.
Bu tasarımda;
1 Adet pahalı opto
1 Adet standart ucuz direnç
1 Adet standart ucuz 1 A. diyot
1 Adet ucuz soket kullanımı gerekiyor.

bu çözüm basit sade yer kaplamayan bir tasarım ve akım hedeflenenin 2 katı, opto çıkışı yanarsa değişimide çok kolay.

TLP241A ürünü en üstde verdiğim şemadaki bağlantıdaki gibi çalışırmı?. Bundan henüz emin olamadım.
Çalışmaz diyen veya şüphesi olan varmı.? Ben çalışacağından emin değilim...

opto + n-kanal mosfetli çözümü, ayrı bir gerilim regülatörü kullanımı gerektirdiğinden dolayı düşünmedim.
regüle yanında ters diyot ve 2 kapasite kullanımıda garekecektir.

[picmanya]

İlk mesajımdaki şematikde;

TLP241A opto 1-2 nolu pinlerinden elektriklendirilip iletime geçirilince, 3 nolu pine drain bacağı bağlı olan mosfet yani altdaki mosfet iletime geçip,
3 nolu bacağa bağlı +24 V. gerilim bu mosfet üzerinden akıp, üstdeki mosfet ters bağlı olduğundan bundan geçemeyip,
üstdeki mosfet üzerinden değilde bunun diyotu üzerinden geçip, yüke doğru ilerleyecektir değilmi?

Bu durumda üstdeki yani darin bacağı 4. nolu pine bağlı mosfet iletime geçse de,
ters polariteden dolayı +24 V. gerilim bu mosfetden geçemeyecek ve bu yüzden diyotu üzerinden geçecektir.
Ve üstdeki mosfetin kendisinin bir faydası görülmeyecektir.

Yanlış mı düşünüyorum? Eğer doğruysam;

+24 V. optonun 4. nolu pinine girilse ve bobin de 3 nolu bacağa bağlansa, yani bağlantıyı çıkışta tersleyerek değiştirsek,
bu seferde altdaki mosfet kullanılmamış olacaktır diyebiliriz. Optodaki bir mosfet fazladan kullanılmadan boşa duruyor olacak değilmi?
Bu mosfetin Ac çalışmaya uygun olmasından kaynaklı. DC ye yönelik tasarlanmamış diyebiliriz galiba...

[seron]

Hocam ilk mesajımdaki devre diyorsunuz ama ilk mesajda devre yok. Siz şuradan bahsediyorsunuz: https://www.picproje.org/index.php/topic,83534.msg641253/topicseen.html#msg641253

Yapı içi MOSFET'lere gelince, birisi low-side diğeri high-side olarak yapılandırılmış. Yani DC uyguladığınızda ikisinden de akım geçecekmiş gibi duruyor. (Haklıysam, "doğru mu?" diye sorduğunuz teoriniz yanlış demektir).

Bir durum daha var. Siz bir selenoid sürmek istiyorsunuz. Neden bu kadar detay var işin içinde onu anlamadım. Anlattıklarınız içinden benim için en büyük sorun, maliyetten kaçmanız. Ona birşey yapamam.

Ancak bir selenoidi;

Röle ile
Transistör ile
MOSFET ile
Opto aygıtı(bahsettiğiniz aygıt) ile sürebilirsiniz.

İlla ki tetikleyici sinyalden izole olacaksa tek bir röle ile ya da;

Bir opto aygıtı ve bir BD243 güç transistörü ile sürebilirsiniz.

Projenizi kısmi olarak paylaştığınız için bu kadar kolay ve genel düşünüyorum. Devreyi detaylı paylaşsanız daha fazla yardım gelir.

İşte bir örnek devre:


(Devre düzeltildi)

Fakat anladığım kadarıyla siz sadece minimum maliyet değil minimum parça da istiyorsunuz. Öyle zor. Resimde sağdaki röle devresi daha basit. Fakat operasyon süreci boyunca çok fazla aç-kapat oluyorsa kontakların ömrü kısalacaktır.

Bir de selenoid için 1A demişsiniz. BD139 için iyi bir soğutucu gerekecek ve o da bir maliyet demektir. Nerden baksanız zor mücadele

Bunları konuya yüzde yüz vakıf olmadan, anladığım kadarıyla anlattım. Bir yanlışım olduysa kusura bakmayın.

[picmanya]

Evet haklısınız burda devre yok. Diğer kısımla karıştırmışım. Bahsettiğim TLP241A devresini linkde vermişsiniz. Burda;
source bacakları ortak 2 n-kanal mosfet aynı anda iletime geçtiğinde +24 V. nasıl olupda ikisinden birden geçerek akıyor burayı anlamadım. Ayrıca voltajın iletim tarafından sonraki ikinci sıradaki mosfete paralel diyotdan düz polariteden dolayı gerilim geçeceğinden dolayı, bu diyota paralel ikinci mosfet açılsa ne olur açılmasa ne olur ki? Aslında TLP241A iş görecekse burayı anlamasamda olur. Çalışacaksa problem yoktur.
TLP241A ile çözüm pahalı gibi dursada, diğer alternatif çözümlerden pahalıya gelmeyip, devresi sade ve arızalandığında değişimide kolay olacak.

Devresi gereğince; +24V. gerilim anahtar elemandan geçtikden sonra selenoide gitmek durumunda.

Darlington olmayan normal pnp transistör ile devreyi kurduğumda, TO-220 kılıf bile kullanılsa ısınıyordu. Birde soğutucusu ile uğraşılmaz.
Röle ve röle soketi kullanmak çok pahalı bir çözüm, ayrıca çok yer kaplayıp zamanla kontakları da illaki yıpranacaktır.
Önlem alınmazsa kontaklarında kıvılcım oluştuğunu görebiliyorum. Röle bobinine bir diyot, kontağına bir diyot + kıvılcım bastırma kapasitesi işin içinden çıkılmaz.

Fotoda solda verdiğiniz opto çıkışına p-kanal THT kılıf makul bir p-kanal mosfet bulamadım. denemeyi IRF9540N ile yaptım, çalışması harika.
tek mosfete 2 selenoid bağlansa ılımıyor bile, ama pahalı bir çözüm. TO-92 kılfda niye yüksek akımlı p-kanal mosfet yok bunuda anlamadım. Sot-23 kılıfda p-kanal 30-40 V. 3-4 amper sudan ucuz, neredeyse bedavaya bir sürü mosfet alternatifi var.

[seron]

Burda;
source bacakları ortak 2 n-kanal mosfet aynı anda iletime geçtiğinde +24 V. nasıl olupda ikisinden birden geçerek akıyor burayı anlamadım. Ayrıca voltajın iletim tarafından sonraki ikinci sıradaki mosfete paralel diyotdan düz polariteden dolayı gerilim geçeceğinden dolayı, bu diyota paralel ikinci mosfet açılsa ne olur açılmasa ne olur ki? Aslında TLP241A iş görecekse burayı anlamasamda olur. Çalışacaksa problem yoktur.

Bir mosfet, bjt transistör gibi değildir. İletime geçtiğinde, anlaşılır dille, tersten de düzden de akım iletebilir. Bu sebepten iki mosfet o yapı içinde sırt sırta seri olarak bağlıdır. Bu yapı esasen AC için tasarlansa da DC uygulamalarında da kullanılabilir.

İkinci detay diyot. Burada akım diyottan değil mosfetten geçecektir. Bir mosfet tam iletime geçtiğinde drain ve source arası voltaj düşümü o kadar küçüktür ki sıfır kabul edilir. Oysa diyotun voltaj düşümü 0,55v-1,2v aralığındadır (üzerinden geçen akım, ısıl şartlar, akımın lineer olup olmaması etkiler). Hal böyle olunca akım diyot üzerinden değil, daha iletken olan mosfet üzerinden akar. Gövde diyodu dediğimiz o diyotların amacı farklıdır.

Yani eğer termal şartları ve akım kapasitesi yetiyorsa (datadheetini incelemedim) o optokupl elemanı sizin ihtiyacınızı göreceğe benziyor.

[picmanya]

Anladım. Çok güzel anlatmışsınız, teşekkür ederim.
Evet ben olaya normal transistör mantığıyla bakıyordum.
_______________________________________________________
selenoid enerjisi kesilirken oluşabilecek yüksek voltaj dalgalanmasını bastırsın diye,
 selenoid besleme uçlarına ters paralel bağlı olan bir diod kullanılıyor.

TLP241A çıkışındaki mosfetlere paralel bağlı, gövde içinde sabit diodlarda var.

Tüm bu diodlar aynı görevi görmez değilmi? indüktif yük olan selenoide bağlı paralel ters diod kullanılmalıdır denebilirmi?
Birde bu tür devrelerde selenoide ters paralel bağlı diodla birlikde, 100 nF. 50V. seramik kutupsuz kapasitede bağlanabiliyor.
Bu kondansatörde voltaj yükselmesini engellemek içinmi dir? diodla aynı görevi görüp, voltaj çok sert kesilmesin soft-yumuşak sönümlensin ve artmasın mantığı gibi galiba.

Altdaki hesaplamalarda hatam varmı?

TLP241A için;
ON-state resistance Ron, 2 Amper sürekli çıkış-akımı için, en fazla 0,15 Ohm olarak pdf. dosyasında verilmiş.
Bu en zor sınır şartlar için verilen gerilim düşümü değeri olarak görünüyor.
bu değer her bir mosfet için ayrı ayrı veriliyorsa,

Bu durumda;
2 Amper X 0,15 Ohm X 2 Adet seri Mosfet = 0,6 Volt (Bu voltaj opto enerjiliyken 3-4 nolu bacaklardan avometre ile ölçülebiliyor olmalı.)
0,6 Volt X 2 Amper = 1,2 Watt (2 mosfet üzerinde harcanan ısıl enerji)
1,2 Watt / 2 = 0,6 Watt (1 mosfet üzerinde kalan ısıl enerji)
Mosfetlerin giriş Voltajı +24V. burdan;
mosfet çıkışından selenoide giden voltaj = +24 Volt - 0,6 Volt (Seri bağlı 2 Mosfetler üzerinde düşen Voltaj) = +23,4 Volt.
Verilen Output power dissipation rating değeri = 0,5 W.

Hesaplamalar yanlış değilse, Elemanı 1 Amper yük akımında kullanıp, sürekli olarak çalıştırmayacağımdan dolayı, sıkıntılı bir nokta yok gibi görünüyor.

[seron]

Tüm bu diodlar aynı görevi görmez değilmi?

Görmez. Yetersiz kalırlar.

selenoide paralel bağladığım ters diod kullanılmasa olmaz denebilirmi?

Ters diyodu mutlaka kullanın. 100nF kondansatör de ilave edin. Amacı parazitik bastırmaktır.

Bu durumda;
2 Amper X 0,15 Ohm X 2 Adet seri Mosfet = 0,6 Volt (Bu voltaj opto enerjiliyken 3-4 nolu bacaklardan avometre ile ölçülebilir olmalı.)
0,6 Volt X 2 Amper = 1,2 Watt (2 mosfet üzerinde harcanan ısıl enerji)
1,2 Watt / 2 = 0,6 Watt (1 mosfet üzerinde kalan ısıl enerji)
Mosfetlerin giriş Voltajı +24V. burdan;
mosfet çıkışından selenoide giden voltaj = +24 Volt - 0,6 Volt (Seri bağlı 2 Mosfetler üzerinde düşen Voltaj) = +23,4 Volt.
Verilen Output power dissipation rating değeri = 0,5 W.

Ben elemanı 1 Amper yük akımında kullanıp, sürekli olarak çalıştırmayacağımdan dolayı, sıkıntılı bir nokta yok gibi görünüyor.

Kırmızıyla işaretlediğim hesaplamayı anlamadım. Ama takip eden satırlardakiler doğru. Mosfetler üzerine düşen voltajı da evet ölçebilirsiniz.

Yani bilgiler verdiğiniz gibiyse evet, sıkıntı yok görünüyor. Soketli şekilde bile yapmanıza gerek kalmıyor. Çünkü opto aygıtı bu şartlar altında kolay kolay bozulmaz. Siz bilirsiniz.

[picmanya]

2 Amper X 0,15 Ohm X 2 Adet seri Mosfet = 0,6 Volt
kısmında;

2 Amper = Opto çıkış yük akımı
0,15 Ohm = Opto pdf dosyasında verilen,
ON-state resistance Ron, 2 Amper sürekli çıkış-akımı için, en fazla 0,15 Ohm olarak pdf. dosyasında sabit olarak verilen RON omaj değeri.
2 Adet seri Mosfet = Bir üstde verilen mosfet direncini her bir mosfet için ayrı ayrı olarak verilmiş olarak düşünmüştüm, ROn yazıp,
RDS (darin source direnci) olarak yazmadığına göre, sanıyorum her iki mosfetide kapsayan RDD (drain drain arası direnç) yani optonun çıkışı için toplam iç direnç düşüm değeri olmalı bu.

Eğer böyleyse hesaplama değişir;
2 A. X 0,15 R = 0,3 V. (opta üzerinde çıkışında düşen gerilim.)
2 A. X 0,3 V. = 0,6 W. (2 mosfet toplamı için, optoda harcanan toplam ısı yayılımı gücü.)

Opto ısı gücü 0,5 W.
ROn değeride en fazla 0,15 R.  verildiğinden dolayı sıkıntı çıkaracak bir durum yok denebilir sanıyorum.
Zaten optoyu yarı akım ve voltajında kullanacağım. süreklide enerji altında kalmayacak.

soketli yapmayacak olsaydım smd modelini tercih ederdim.
dip kılıf kullanıp soketli yapma düşüncem.
kullanıcı hatasını telafi etme amaçlı.
tutar 2 tane selenoidi tek opto çıkışına bağlar.
opto çıkışında enerji varken tutar şaseye-toprağa değdirir.
selenoid kablosu zamanla yıpranır ezilir metal şase-toprak gövdeye değer.
smps besleme ünitesinin 0V. sini gövdeye yada nötüre sıfırlar bağlar.
çeşit çeşit insan var.
Afedersiniz atmıyorum! orasını - burasını / burnunu kaşıyıp, parmağıyla çıkardığını devre iletkeni üzerine sürene bile şahit oldum.

amacım 16 adet DC 24V. selenoid valfi (aynı anda yalnız 1 tanesi devrede olacak halde)
4 X 4 matris mantğıyla kontrol etmek.
Bunun için;
4 X TLP241A Dip-4  ..... +24V. hatları,
4 X ULN2803 Dip-18 ..... 0V. hatları kontrol edecek gibi düşündüm. ULN2803 Dip-18 in giriş ve çıkışları 2 şerli halde paralel bağlı olacak.

TLP241A yerine ST VN330SP-E SMD-10 pin elemanıda düşünüp sonra vazgeçtim, fiyat aşırı pahalı geldi. Bunun muadilinide bulamadım.
Eskiden maliyete pek takılmıyordum ama devir değişti. Aynı işi görecekse ucuz olan yöntemi tercih etmeye çalışıyorum.

Bir yeri daha sormak isterim?
TLP241A 2 amper verebiliyor. Biz normalde en fazla 1 A. çekeceğiz.
opto çıkışına basit bir kaba akım koruma özelliği ilavesi için ne düşünülebilir?
opto çıkışından 1 A. üstü yada kaba dediğim için 1,25/1,5 A. üzeri bir akım çekilse opto çıkışı korunsun ve akım 2 A. değerinin üzerinde müsade edilmesin.
böyle bir şey ilavesi için bir şey yapılabilirmi?
direnç gibi 2 pinli opto çıkışına seri takılan ve sonra yükün bağlandığı direnci çekilen akımla hızlıca artıp opto çıkış akımını sınırlayp koruyabilen bir elektronik devre elemanı varmıdır?
PTC gibi birşey yani. ama hızlı olmalıki optoyu aşırı çıkış akımından korusun, amaç bu olacak.