Ay uzerine yerlestirilmis reflektorler sayesinde dunya ile ay arasindaki mesafe olculebiliyor.
Asagidaki linkte bu reflektorlerin koordinatlari mevcut.
Fakat denemek isteyenler icin, havaya laser yonlendirmek ucaklar acisindan sorun olusturdugundan dolayi yasaklamalar vardi.
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_retroreflectors_on_the_Moon
Mesela 32.5956° N, 19.3496° E koordinatini nasil yorumlamaliyiz?
Dunya kendi ekseni etrafinda donuyor. Ay da dunya etrafinda donuyor. Bu aynaya ne zaman ve nasil nisan alacagiz?
o uzaklıktaki aynanın vurulabilmesi ilginç, hatta bence imkansız. bu lazerin namlusunu 1 derecenin binde biri oynatsan ayda ışın 10km öteye kayar, yeryüzünün rutin sismik aktivitesinden bile etkilenir diye düşünüyorum.
Bende yalan olduğunu düşünüyorum olasılık hesaplasak ayın 2d yüzey alanı kabaca
ay yapıcapı 1737km 2.pi.r2 = 18.947.821.320.000 metrekare aynanı yapıçapı max = 10metrekare
18.947.821.320.000 /10 =1.894.782.132.000 trilyonda bir ihtimal tabi bir de fov açısı var fov açısı 1derece desek bunu bir de olasılığı 180 e böleceğiz.
Alıntı yapılan: yesilu - 14 Şubat 2020, 16:28:43o uzaklıktaki aynanın vurulabilmesi ilginç, hatta bence imkansız. bu lazerin namlusunu 1 derecenin binde biri oynatsan ayda ışın 10km öteye kayar, yeryüzünün rutin sismik aktivitesinden bile etkilenir diye düşünüyorum.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_Laser_Ranging_experiment
Zor bir islem oldugu dogrudur ama ugrasmaya deyer.
Kabaca dedigin hesaplamayi yapalim.
Aradaki mesafe 384.403km (Merkezden merkezeymis ama bu ayrintiyi bosverelim)
Aynanin capi yarim metre olsa merkezine nisan alsak 25 cm kaymma olsa isik geri donmez.
tan(teta)=25/38440300000
Teta = 3.76 x10^-8 derece.
Yani step motorun ucuna 1/48 milyon reduktor koysak tek bir mmotor adiminda laser aynaya gitmeyecek.
Inanilmaz zor bir islem ama adamlar bu isi 1962 yilinda aynasiz, 1969 da da aynali basarmislar.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_Laser_Ranging_experiment
Bu yalansa,
20 milyar kilometremi ne uzaktaki Voyager ile haberleşiyorlar
o külliyen uydurma o zaman.
19 saat sürüyor ışık hızıyla birde Voyager den gelişi var.
Saniyede 1 bit haberleşiyorlarmış.
Bence lazer noktasal değildir geniş bir alanda ışık veriyordur kilometrelerce yarıçapa ve ışık polarizedir.
Giden ışık dikey polarizedir , ayna ise dik polarizeyi yatay çevirip yansıtıyordur.
Dünydadaki sensör ise sadece yatay polarizeyi okuyabiliyordur bu sayede sadece aynadan yansıyan ışık görülüyordur dir dur dur.
Bildiğim kadarı ile Amerika'nın ay görevleri arasında aya yerleştirilecek bir parabolik ayna da vardı..Ve de yerleştirildi.
Laser konusunda huzme şeklinde gönderiliyor diye biliyorum. Tabii ki atmosferin izin verdiği ölçüde. Çünkü atmosferde ısı dalgalanmaları ve diğer optik sebeplerle bir miktar dağılma oluyor.
Titreşimler konusunda, laser deneylerinin yapıldığı masalarda bile manyetik yastıklı masalar kullanılırken, hassas mesafe ölçümlerinde titreşimleri emecek yapıların kullanılması gerektiği aklınıza gelecektir.
Birazda ben sallayayim 😁
Reflektorler parlamayi artirmak amaclidir. Arabalardaki yollardaki kedi gozu dedigimiz gibi. Yani isinin aynadan oldugu gibi dogrudan geri gelmesi dusunulmuyordur.
Simdi diyelimki laserimiz kirmizi olsun. Nisan aldik ayi vurduk. Ay yuzeyinde laser pointer vuruyormus gibi dusun. Reflektore de denk getirdik iyice parladi. Bu dursun kenarda.
Kirmizi filitreli Foto diyotunu (algilayici neyse artik basit dusunelim) uygun zoom donanimi ile parlamaya yonelttin. Bu da tamam
Kapat simdi lazeri. Laser ile saati ayni anda calistir. Foto diyottan sinyal alinca saati durdur...
Bence boyle calisiyor. Tabi tamamen fikir yurutuyorum. Birde laser interferometre ile olcum teknigi var ama uzak mesafelerde kullaniyor mu emin degilim
yukrıda verilen vikipedi sayfasının principle sekmesinde açıklanmış, adamların lazeri ayda 6.5km çapında bir nokta oluşturuyormuş, onunla ebem de vurur :)
Alıntı yapılan: yesilu - 15 Şubat 2020, 07:05:14yukrıda verilen vikipedi sayfasının principle sekmesinde açıklanmış, adamların lazeri ayda 6.5km çapında bir nokta oluşturuyormuş, onunla ebem de vurur :)
6.5km vay anasını.Sonra uzaylılar neden bizimle irtibat kurmuyorlar.Adamların gözüne gözüne lazer tutuyoruz gelirler mi :D
(https://i.ibb.co/2Fm8bPY/image.png)
Tabi laserin yapacagi acilimi dusunmedik ve sanki aynaya bir kac mm capinda huzme gidecegini varsaydik.
Bu durumda asil sorun aynaya laser gondermek degil de aynadan yansiyan isigi yakalamak gorunuyor.
Moduleli bir laser kaynagini 1sn boyunca calistirip. ardindan 1sn sonra isigin geri gelmesini beklemek gerekecek. Eger gelen isik uzerindeki modulasyon bize ait ise gonderdigimiz isik bize ait demektir.
Bu is icin gerekli laser gucu ve gonderilmesi gereken isigin dalga boyu hakkinda bilgi bulmak lazim.
https://twitter.com/NASAMoon/status/1292840133104984072
https://www.nasa.gov/feature/goddard/2020/laser-beams-reflected-between-earth-and-moon-boost-science