Picproje Elektronik Sitesi

ENDÜSTRiYEL OTOMASYON => Güç Elektroniği => Konuyu başlatan: magnetron - 19 Eylül 2020, 14:30:38

Başlık: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 19 Eylül 2020, 14:30:38
merhaba forum,

12 V 1 amperlik bir motoru BDX53C ile tek yön PWM sürebilir miyim ?

STM32 den 3.3 V ile süreceğim için en basit çözüm olarak BDX53C geldi aklıma

eğer uygunsa PWM frekansı kaç yapmalıyım ?

teşekkür



Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: mehmet - 19 Eylül 2020, 15:08:37
Motora göre frekans seçmelisiniz. Ancak
genelde kulağı rahatsız etmeyen bir
frekans seçilebilir.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 19 Eylül 2020, 16:23:01
teşekkür hocam,

BDX53C bu iş için uygun mu onu sormak istemiştim

yani mesela 10 KHz e çıkabilir miyim ?

esas sormak istediğim bu şekilde kullanan var mı ?
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: selimkoc - 19 Eylül 2020, 16:41:53
İnsan kulağı 20Khz'e kadar olan frekansları işitebilir. 20Khz üzeri olursa daha iyi olur.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 19 Eylül 2020, 20:27:48
BDX53C 24 V 10 Khz %20 duty'de ateş gibi oluyor motor da dönmüyor

mosfet kullanmak gerekli galiba
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: OG - 19 Eylül 2020, 20:44:29
Alıntı yapılan: magnetron - 19 Eylül 2020, 20:27:48BDX53C 24 V 10 Khz %20 duty'de ateş gibi oluyor motor da dönmüyor

mosfet kullanmak gerekli galiba
Frekansla ilgisi yok, frekans açısından BJT'ler Mosfet'lere göre daha iyi.
Sorunu başka yerde arayın, dizayn, akım, voltaj vs.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: fide - 19 Eylül 2020, 21:31:51
Alıntı yapılan: magnetron - 19 Eylül 2020, 20:27:48BDX53C 24 V 10 Khz %20 duty'de ateş gibi oluyor motor da dönmüyor

mosfet kullanmak gerekli galiba

Olayın ters emk ile ilgili olduğunu düşünüyorum. Motor kalkış yapabilmek için ilk anda yüksek akıma ihtiyaç duyar. İlk anda istediği yüksek akımı alamadığı için dönemez. Motor dönmediği için ters emk oluşmaz. Bu süreçte bobin gibi davranır. Dc akım altında geçen akım transistörü ısıtır.

Motoru ilk anda enaz %50 pwmde sürüp sonra düşürürseniz dönmeye devam edecektir.( tabi yük durumuna göre değişir)

Bunu bir deneyin.
Motoru hareket ettireceğiniz zaman önce yüksek pwmde kısa süre çalıştırıp sonra pwm oranını düşürün.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: z - 20 Eylül 2020, 00:25:42
Base direncini 330R yap. Motorun uclarina paralel mesela ters UF4007 diyod bagla.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: aliveli - 20 Eylül 2020, 12:10:18
frekansla ilgisi var sanki 1khz veya altını dene
10kHzde %20 duty motora 20 mikrosaniye güç verip sonra kesiyorsun demek.
20 mikrosaniyede bobinler dolmadığı için yeterli tork üretilmeyip motor dönemiyor, hemen deşarja geçip motorun kısa devre gibi davranmasına neden oluyo demekki
frekansı motorun endüktansına,direncine  göre seçmek gerekir. elinde veri yoksa düşük frekanslardan başlamalısın.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 20 Eylül 2020, 12:27:27
şöyle oldu

base direncini 1k yapmıştım onu @z nin dediği gibi

330 Ohm yapınca motor döndü

yalnız bende 24 V 2A smps güç kaynağı var

stm 32 boot yaparken kısa süre base giden port logic 1 oluyor

ama motor kalkarken de güç kaynağı çöküyor bu şekilde sürekli aç kapa yapıyor boot tamamlanıp normal çalışmaya geçemiyor

onu engellersem olucak gibi yazılımdan mı onu anlamaya çalışıyorum

yorum yazanlara teşekkür
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: M.Salim GÜLLÜCE - 20 Eylül 2020, 14:30:11
Motora seri şok bobini koy.
3mm çapında 1-1,5 santim uzunluğunda ferrit çubuk üzerine 0,6-0,8 mm telle 20 tur kadar birşey sar.
Motora paralel bir kapasitörde ekle 100 nF falan.

Eğer Mos kullanırsan daha rahat çalışacaksın.
IRFZ44 iyidir bu konuda.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: Murat Mert - 20 Eylül 2020, 20:27:05
S.A.
STM32103 ile bdx53 ile 12v rezistans sürmem gerekiyordu haır devre vardı kullandım. bdx53 birkaç dakikada alev gibi oldu IRLZ44 ile değiştirdim aynı şartlarda çalıştı ve hiçte öyle aman aman ısınmadı...
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: Murat Mert - 20 Eylül 2020, 20:33:42
optolu bdx53 lü bir devre vardı lojik çıkışlı stm ile 1,2A li 12v motoru 1.5 Khz de sürdün 2-3 dk dan sonra ısınmaya başladı IRLZ44 ile direk stm ye bağlı ile sürdüğümde 1-15 khz arası sorun olmadı birde bdx li devre daha çok öttü ne hikmetse.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: OG - 20 Eylül 2020, 20:52:22
Murat Mert,
mosfet'de açığa çıkan ısı (kabaca) I x I x Rds
BJT'de açığa çıkan ısı (kabaca) I x Vce

ısı konusu bu.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 20 Eylül 2020, 21:32:20
resimdeki soğutucuyu bağladım gene ısınıyor

CE arasına 100 nF 100 V kapasite koydum base direnci 330 Ohm

base sinyali ve motor üstünde kalan gerilimi de ekledim

frekans ~10 Khz

IRLZ44 3.3 V ile sürülüyormu ?

(https://i.imgyukle.com/2020/09/20/x7l4NI.jpg)
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: Murat Mert - 20 Eylül 2020, 23:00:02
Alıntı yapılan: magnetron - 20 Eylül 2020, 21:32:20IRLZ44 3.3 V ile sürülüyormu ?


Evet
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: M.Salim GÜLLÜCE - 21 Eylül 2020, 12:28:10
Alıntı yapılan: magnetron - 20 Eylül 2020, 21:32:20resimdeki soğutucuyu bağladım gene ısınıyor

CE arasına 100 nF 100 V kapasite koydum base direnci 330 Ohm

base sinyali ve motor üstünde kalan gerilimi de ekledim

frekans ~10 Khz

IRLZ44 3.3 V ile sürülüyormu ?

(https://i.imgyukle.com/2020/09/20/x7l4NI.jpg)
3.3 ile sürersen lineer bölgede çalışırsın ki o zaman ısınma olacaktır.
Mos u Bir transistör yada  Gate Driver ile 10 15 volt gibi bir kaynakla sürersen problemin olmaz.
Kaldıki BDX53 ün Base akımınıda 3.3 Volt MCU çıkışıyla doyuramazsın.

3 volt ile çalışan moslarda war araştırıp onuda kullanabilirsin.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: Murat Mert - 21 Eylül 2020, 12:55:06
Alıntı yapılan: Mehmet Salim GÜLLÜCE - 21 Eylül 2020, 12:28:103 volt ile çalışan moslarda war araştırıp onuda kullanabilirsin.

Fuji electric in bir mosunu kullandım çok iyiydi lojik seviye. Pahalı ve bulunması zol olduğundan IRLZ44 kullandım aynı performansı verdi hocam.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: z - 21 Eylül 2020, 14:00:16
BDX53 darlington oldugu icin 3.3v sorun olmaz.

Kesim suresini kisaltmak icin icin base direnci olarak 330 Ohm onermistim. 330 Ohm uclarina bir de paralel 1nF eklenebilir.

Darlington oldugu icin bir miktar isinacaktir.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 21 Eylül 2020, 14:58:35
hocam yorumlarınızı alabilir miyim ?

motor voltajı neden %20 duty kare dalga değil ?

base sinyali gibi %20 duty kare dalga olması gerekmiyor mu ? ( motor voltajı daha üstteki resim )

ordaki bozulmaya ne dersiniz ? ( motorda ters diyot var ölçtüm sağlam ) ( STM32 çıkışı PP )

ters diyot kesime gidince motor EMF si mi görünüyor ?
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: z - 21 Eylül 2020, 15:09:01
Duzgun yorum yapabilmek icin Base sinyali scopta A kanalinda, kollektor voltaji da scopta B kanalinda gorunecek sekilde tek ekranda grafikleri alt alta cizdirmelisin.

Ayrica A ve B sifir iken grafik scoptaki yatay eksenlerle cakissin.

Ortada tuhafklik yok aslinda. Motor voltajini kestiginde iki olay olur.

Ilki motor sargilarindan gecen akim dusene dek olan zit EMK
Digeri de motor dondugu icin olusan EMF.

Aslinda EMK ve EMF ayni seyler (birisi Turkce diger Ingilizce) ama zit EMK deyince
farkli bir seyden bahsetmis oluyoruz.

Neyse dedigim grafikleri gorelim sonra konusuruz.
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: magnetron - 21 Eylül 2020, 17:20:17
@z hocam emiterden aldım

mavi base sarı sinyal ters çevrilmiş collector voltajı

(https://i.imgyukle.com/2020/09/21/xdIcye.jpg)
Başlık: Ynt: BDX53C ile tek yön motor hız kumandası yapımı
Gönderen: z - 21 Eylül 2020, 17:48:24
Kollektor voltajini ters cevirmesen iyiydi.

Neyse base sinyalini verdigin anda transistor iletime giriyor. Motora 24v gidiyor.
 
Base sinyali low oldugunda transistor devreden cikiyor. Sari grafikte low olan bolge.
Bu esnada motor sargilarindan akmakta olan akim diyod uzerinden dolasiyor nihayetinde akim sifira iniyor.

Sari grafikte 10v civarinda olan bolge ise dinamo voltajinin grafigi. Motor dondugu icin akimi sifir olsa bile dinamo ozelliginden dolayi voltaj uretiyor. 10v olctugumuze gore 24-10=14v uretiyor.