Yeni uyelere hitaben: Bilmece bulmaca anahtar kelimeleriyle yola çıkıp eski tarihli benzeri konulara da ulaşabilirsiniz.
Yeni bilmecemiz, son zamanlarda tartışmaya açılmış mühendislik şartmı başlıklı konuya da cevap olacaktır.
Orta uçlu bir bobinimiz var. (Mesela sekonderi 2x12v olan bir trafo)
A ve B, bobinin en dış iki ucu O da orta ucu olsun.
A ve O ucuna bir buton baglayalım.
A ve B uçlarına DC bir gerilim kaynağı bağlayalım.
Butona basalım ve uzunca sure bu vaziyette bekleyelim.
Butondan birden elimizi çekelim.
Bu andan itibaren A ve O uçlarındaki gerilim hakkında neler söylersiniz.
Bu uçlarda nasıl bir voltaj oluşur?
Şimdi bu soruyu bir de mühendislere de soralım.
Her bir ucun orta uca göre endüktansı 1H, DC gerilim kaynağımız 10V. Endüktanslar birbiri ile ideal kuplaj yapıyor ve sonuçta ideal bir orta uçlu transformatörümüz var. Sisteme voltaj uygulandıktan 1 sn sonra butonu açıyoruz.
Sargı direnci sıfır ohm.
A ve O uçlarındaki gerilimin fonksiyonunu elde edin.
Alıntı yapılan: z - 17 Temmuz 2012, 20:05:22
A ve O uçlarındaki gerilimin fonksiyonunu elde edin.
Sebep?
hoca ödev vermiş
@T2
Beğenmediysen sana farklı bilmece sorayım. Küçücük fıçıcık içi dolu turşucuk.
Gençlerin aklını karıştırıyon boş (https://www.google.com.tr/search?q=logaritma+cetveli+ezberletmi%C5%9Fler&ie=utf-8&oe=utf-8&aq=t&rls=org.mozilla:tr:official&client=firefox-a#hl=tr&client=firefox-a&hs=gau&rls=org.mozilla:tr%3Aofficial&sclient=psy-ab&q=%22logaritma+cetveli+ezberletmi%C5%9Fler%22&oq=%22logaritma+cetveli+ezberletmi%C5%9Fler%22&gs_l=serp.3...19573.22959.0.23234.4.4.0.0.0.0.625.1061.0j3j5-1.4.0...0.0...1c.0jzWBPGoeAU&pbx=1&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.r_qf.,cf.osb&fp=bfa0a6318af0896d&biw=991&bih=654) işlerle uğraştırıyon,
Boş ver şimdi onu bunu, bobin sorusunu hesaplayamıyorsan şatap.
Bu t2'de herşeye muhalefet..
Soru güzelmiş. İsiste denemeden ilk aklıma gelen şu;
Kaynak A-B uçlarına bağlandığı için A-0 uçlarını butonla kısa devre etmenin hiçbir değişiklik yapmaması gerekir. Yani butona basılması ile basılmaması arasında fark olmaması gerekir gibi geliyor.
Evet ben de oraya takıldım. Bobinin iç direnci olmadığı zaman, düğmeye basmanın nasıl bir etki yapacağını çözemedim. Düğme basılı iken (normalde açık düğme olduğunu düşünürsek) akımın nasıl dağılacağını kestirebilir miyiz? Yani direnci 0 olan iki paralel hatta akım dağılımı nasıl olur?
Alıntı yapılan: FxDev - 18 Temmuz 2012, 00:37:38
İlk kısmı ben yanıtlayım, matematiksel ifade ile uğraşacak vaktim yok, uğraşmak isteyene ipucu olabilir.
Bobinler ideal değildir € kadar iç dirençleri olsun.
1) Eskiden AB arasına gerilim uygulandığında 0 noktasının gerilimi V/2 olacak.
2) AB arasında ilk başta I akımı akıyordu. Butonu basarak A ve O ucu arasında kısa devre yapılmış oldu. Dolayısı ile ilk bobindeki akım bir yerden yol bulup bobin € direncinden kendini sönümlendirmeli.
3) OB arasına eskiden V/2 gerilim uygulanırken şimdi V gerilimi uygulanıyor.
4) Vx=L*dI/dt kadar bir gerilim zıplaması O noktasında bizleri bekleyecek.
5) Alttaki bobinin akımı önce [(V+Vx-V/2)*t/L] bir süre hızlı şekilde artacak, daha sonra (V-V/2)*t/L ile yavaş bir şekilde kararlı bir hale oturacaktır lineer şekilde.
Bobin ideal düşünülmezse bu dedikleriniz doğru. Soruyu soran neden ideal olsun dedi acaba?
Alıntı yapılan: maytere - 18 Temmuz 2012, 00:04:45
Bu t2'de herşeye muhalefet..
T1 öyle değildi. Versiyondan dır.
Alıntı yapılan: muhittin_kaplan - 18 Temmuz 2012, 00:43:31
T1 öyle değildi. Versiyondan dır.
;D
Muhalefet iyidir be yahu. Olmasa farklılık nasıl ortaya çıkar.
Direnci sıfır kabul edersek matematiksel olarak ifade edemeyiz çünkü butona basıldığı anda bobinden akan akım sonsuza gidecektir.
Bobinin sarım direncini (DC deki direnci) 1ohm kabul edelim.
Butona uzun bastığımızda Lob bobini 1A akımı (I=10/1) üzerinde depolayacaktır.
Butondan parmak çektiğimizde bu kez kaynağa ters yönde bu bobin üzerinde ikinci bir (geçici) kaynak oluşur.
Bu kaynağı s domeininde ifade etmek istersek Vob(s)=1 x 1 = 1V olur (depolanan akım ile bobin değerini çarptık)
Bu geçici kaynak ile bizim DC10v luk kaynağımız birbirine zıt kutuplarda olacağı için toplanacaktır ve nihayetinde AB uçları arasında ki kaynak değerimizi 10V tan 11V a yükseltmiş oluyoruz.
Bu 11V luk değer 1V luk oluşan ters emk voltajı boşalana kadar devam edecektir. Ardından 10V da stabil kalacaktır.
Tabi burada bobin direnci 1ohm değeri ise 1H alınmıştır ki bunlar pek gerçekci değerler değildir.
Özetle butonu bıraktığımız anda OA arasındaki voltaj bir anlık 5.5V a çıkar sonra 5V a geri döner.
Hadi bende bir soru sorayım. Gerçi soru bana lisede sorulmuştu ve ben sözlüden 100 almıştım. Soru uzmanlara kolay gelebilir.
Soru basit. Bir bakır tele aynı gerilim değerinde(Örneğin 12v) AC ve DC'de aynı akımı nasıl çektirebilirsiniz. Herhangi bir ek malzeme vs kullanmak yok.
XX_CİHAN_XX
Bobin direncinin 0 ohm olması akımın sonsuz olacagı anlamına gelmez.
Enduktans degeri DC sistemlerde goz ardi edilemez.
Eger akim sonsuz olacaksa ya zamana ihtiyac vardir yada 0H enduktans degerine.
mesaj birleştirme:: 18 Temmuz 2012, 02:10:46
Alıntı yapılan: FxDev - 18 Temmuz 2012, 00:37:38
İlk kısmı ben yanıtlayım, matematiksel ifade ile uğraşacak vaktim yok, uğraşmak isteyene ipucu olabilir.
Bobinler ideal değildir € kadar iç dirençleri olsun.
1) Eskiden AB arasına gerilim uygulandığında 0 noktasının gerilimi V/2 olacak.
2) AB arasında ilk başta I akımı akıyordu. Butonu basarak A ve O ucu arasında kısa devre yapılmış oldu. Dolayısı ile ilk bobindeki akım bir yerden yol bulup bobin € direncinden kendini sönümlendirmeli.
3) OB arasına eskiden V/2 gerilim uygulanırken şimdi V gerilimi uygulanıyor.
4) Vx=L*dI/dt kadar bir gerilim zıplaması O noktasında bizleri bekleyecek.
5) Alttaki bobinin akımı önce [(V+Vx-V/2)*t/L] bir süre hızlı şekilde artacak, daha sonra (V-V/2)*t/L ile yavaş bir şekilde kararlı bir hale oturacaktır lineer şekilde.
Bobin direncini sifir verdim.
Orta uclu bir bobin sadece bir bobinmidir?
Kuplajdan bahsettim
O halde bir transformatorden bahsediyorum.
Bunlari ip ucu almalisiniz.
1H bobin ne zaman 0H olur?
Hocam mühendis adayı olarak şöyle bir fikre vardım: ilk durumda OB bobininden geçen akım sanırım zamanla doğrusal bir şekilde artıyor olacak. BO gerilimi de zamanla ters orantılı olarak azalıyor. Yani transformatörde diğer bobinde de sabit bir akım oluşmasına sebep olacaktır sanırım. Kayıp olmadığı için bu bobin bir etkide bulunmaz diye düşünüyorum. Buradan sonra kafam karıştı :)
Alıntı yapılan: z - 18 Temmuz 2012, 01:16:53
XX_CİHAN_XX
Bobin direncinin 0 ohm olması akımın sonsuz olacagı anlamına gelmez.
Enduktans degeri DC sistemlerde goz ardi edilemez.
Eger akim sonsuz olacaksa ya zamana ihtiyac vardir yada 0H enduktans degerine.
Hocam endüktans olayı frekansa göre oluşan bir kavramdır. Biz burada doğru akım uyguladığımız için,
butona ilk basıldığında çok kısa süreli bir yüksek dirençten sonra sarım direnci neyse o kadarlık bir direnç göstermesi söz konusudur.
(Benim atıyorum 1ohm kabul ettiğim direnç) Siz bu direnci yok sayarsanız doğru akımdan bahsettiğimiz için endüktansı da yok saymak durumunda oluruz.
Bu da bizi çıkmaza sokmaz mı?
Bilindiği üzere ZL=jwL dir ve w=2 x pi x f dir. Doğru akım da f = 0 olduğu için ZL = 0 dır.
Sargı direnç değeri 0 ohm ise akım sonsuza gidecektir, şayet kaynak direncini ihmal edersek. Kaynak direncinide hesaba katmamız gerekir bu yüzden. Butona 1 sn basılı tutuluyormuş. O zaman 5*tau<1sn olmalıdır. Yani (5*(L/R))<1sn.. Bobinlerin orta uca göre endüktans değeri 1H olduğunu kabul edersek, (R=10ohm);
(5*(L/R)) = (5*(1/10)) 0.5sn olacaktır. (Normalde direnç değeri o kadar büyük olmaz ama 1 sn de bobin akımı son değerine ulaştığını farzedelim diye öyle seçtik.)
Yani 10V DC bir gerilimle, 10ohm - 1H lik bir yük olacaktır. Ort ucun alt tarafla arasındaki 1H lik endüktans butona basıldığı için bypass durumundadır. Akımda 0.5 sn de eksponansiyel olarak 10/10=1A e çıkacaktır. Bobin gerilimide aynı sürede 10V tan 0V a eksponansiyel olarak düşecektir.
1sn süresi dolduktan sonra buton bırakıldığında ise artık ikinci bobin tarafı bypass değildir. Ve akımı kendi üzerinden akıtmak zorundadır. t- anı ile t+ anında akım değişmeyeceği için devreye alınan ikinci bobinin üzerinde daha önce akan 1A lik akımı akıtmak için pik bir voltaj oluşur. (Yani iki bobinin ortasındaki 0 noktasında) ikinci bobinde manyetik şarj süresini doldurana kadar bu pik gerilim azalarak 0V a düşer. Nihai olarak yani sürekli halde DC devrede bobinler kısa devre kabul edilerek, 10V/10ohm=1A lik akım akmaya devam eder...
isteyen arkadaşlar simulink te devreyi kurup bakabilirler.. İkinci bobini breaker ile bypass edip, 1sn sonra açarsanız orta noktadaki gerilim dalga şeklini incelerseniz, dediğimin olduğunu göreceksiniz...
Gerilim DC ise Frekans nerde? Frekans yoksa içdirenç nerde? (Para nerede? Araba nerede? gibi oldu :) )
H veya uH dediğimiz değerler frekans altında belirli bir nüveye(hava, ferit vs) sarılmış tel sarımlardan ölçülen degerdir veya inductörün bu frekanslara verdiği cevap veya zorluk/direnç değerlerinin bir başka şekilde ifadesi diyebiliriz. Eğer frekans yoksa, DC gerilim uygularnırsa bu henry değeri mevcut olmayacaktır bu durumda indüktörden bahsedilemez. Kalan yapıya sadece tel diyebiliriz ve tel ideal ise direnci 0'dır . Butona basılmadığında normalde sistemde enerji var yani A'dan(+) B'ye sonsuz bir akım akışı olacaktır.
Butona basılırsa mı? Bence butona basmayın çünkü DC altında bastığınız buton 0 ohmdan daha iletken olamaz.
Alıntı Yap
Her bir ucun orta uca göre endüktansı 1H, DC gerilim kaynağımız 10V. Endüktanslar birbiri ile ideal kuplaj yapıyor ve sonuçta ideal bir orta uçlu transformatörümüz var. Sisteme voltaj uygulandıktan 1 sn sonra butonu açıyoruz.
Sargı direnci sıfır ohm.
A ve O uçlarındaki gerilimin fonksiyonunu elde edin.
DC Kaynakta ideal ise , ideal bir bobin üzerinde başlangıç akımı 0 A. ise , kaynak bu bobin üzerinden akım akıtamaz.
Bobin üzerindeki akımın matematiksel ifadesi ;
i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t
ifade de r=0 ise i(t) = i(0) olacaktır.
i(0) başlangıçta 0 ise akım 0 kalmaya devam edecektir.
Alıntı yapılan: uicroarm - 18 Temmuz 2012, 10:23:13
Gerilim DC ise Frekans nerde? Frekans yoksa içdirenç nerde? (Para nerede? Araba nerede? gibi oldu :) )
H veya uH dediğimiz değerler frekans altında belirli bir nüveye(hava, ferit vs) sarılmış tel sarımlardan ölçülen degerdir veya inductörün bu frekanslara verdiği cevap veya zorluk/direnç değerlerinin bir başka şekilde ifadesi diyebiliriz. Eğer frekans yoksa, DC gerilim uygularnırsa bu henry değeri mevcut olmayacaktır bu durumda indüktörden bahsedilemez. Kalan yapıya sadece tel diyebiliriz ve tel ideal ise direnci 0'dır . Butona basılmadığında normalde sistemde enerji var yani A'dan(+) B'ye sonsuz bir akım akışı olacaktır.
Butona basılırsa mı? Bence butona basmayın çünkü DC altında bastığınız buton 0 ohmdan daha iletken olamaz.
DC gerilim uygulanırsa bu henry değeri mevcut olmaz olurmu hiç. Bobin elemanının dc devredeki davranışı ile ac devredeki davranışı aynı değildir. Transient(geçici hal) durumunda bobin akıma bir direnç gösterir. 5*tau(to) süresi sonunda bobin tamamen kısa devre yani tel gibi davranıyor kabul edilir. Sürekli haldeki davranışı nedeni ile "indüktörden bahsedilemez" ifadesi yanlıştır.
Burada uicroarm hocam butona uzun basılması durumunu düşünerek bir endüktans değerinin söz konusu olmayacağını belirtti ki buna katılmamak mümkün değil. Çünkü daha öncede dediğim gibi 1- frekans yok, 2- butona uzun basılıyor.
Elbette butona ilk basma anından 5*tau(to) süresine kadar bobin DC ye bir direnç gösterecektir ama sonrasında DC verilmeye devam edildiği için bu bobin artık kısa devredir ve bu kısa devre direncini ideal (0 ohm) kabul edeceksek sonsuz akım durumu karşımıza çıkar.
Aslında herkes aynı şeyi söylüyor. Bence bu sonsuz akım durumunu düşünmeden en başta bahsettiğim gibi bir sargı direnci olduğunu düşünerek (endüktans değil!) konuyu irdelemek daha gerçekçi sonuçlar verecektir.
@XX_CİHAN_XX
Bobin To= R/L değilmidir? Direnç 0 ise To=0 olmaz mı?
mesaj birleştirme:: 18 Temmuz 2012, 12:31:52
[IMG]http://i1114.photobucket.com/albums/k538/lordex06/bobin.jpg[/img]
Bence önce şu cevaplanmalı , resimdeki durumda akım nedir ? bobin gerilimleri nedir?
Alıntı yapılan: GreeN - 18 Temmuz 2012, 12:22:05
@XX_CİHAN_XX
Bobin To= R/L değilmidir? Direnç 0 ise To=0 olmaz mı?
R/L değil, L/R dir...
Ayrıca kaynak direncinide hesaba katmak gerekir. Oda idealse, teorik hesaplama yapmak abes olur zaten.
Alıntı yapılan: fgokcegoz - 18 Temmuz 2012, 13:00:18
R/L değil, L/R dir...
Ayrıca kaynak direncinide hesaba katmak gerekir. Oda idealse, teorik hesaplama yapmak abes olur zaten.
Düzeltme için teşekkürler. i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t ifadesindeki R/L ile karıştırdım.
Hocam simülatörde denedim, düğmeye ne kadar bastığınıza bağlı olarak birkaç megavolt oluyor :) Akımın da doğrusal olarak artıp birkaç yüz ampere vardığını söylemeliyim.
Alıntı yapılan: uicroarm - 18 Temmuz 2012, 10:23:13
Gerilim DC ise Frekans nerde? Frekans yoksa içdirenç nerde? (Para nerede? Araba nerede? gibi oldu :) )
H veya uH dediğimiz değerler frekans altında belirli bir nüveye(hava, ferit vs) sarılmış tel sarımlardan ölçülen degerdir veya inductörün bu frekanslara verdiği cevap veya zorluk/direnç değerlerinin bir başka şekilde ifadesi diyebiliriz. Eğer frekans yoksa, DC gerilim uygularnırsa bu henry değeri mevcut olmayacaktır bu durumda indüktörden bahsedilemez. Kalan yapıya sadece tel diyebiliriz ve tel ideal ise direnci 0'dır . Butona basılmadığında normalde sistemde enerji var yani A'dan(+) B'ye sonsuz bir akım akışı olacaktır.
Butona basılırsa mı? Bence butona basmayın çünkü DC altında bastığınız buton 0 ohmdan daha iletken olamaz.
@uicroarm
Bunu sen deme bari.
Omik direnci sıfır ohm olan bir bobine DC gerilim uygulandığında akım sonsuz olmaz. Sonsuz olması için beklemek gerekir. Ne kadar bekleneceğini endüktansın değeri belirler.
Örneğin enerji iletim sistemlerinde kullanılan apartman büyüklüğündeki devasa transformatörlerin primer endüktansları manyak büyük değerdedir. Trafodan şikayet varsa bu endüktans ölçülür. Bunun için 1.5v luk pillerden yararlanılır.
Böyle bir trafonun primer sargı direnci nerede ise sıfır ohmdur. (Elbette sıfır değil) Fakat 1.5v pil ile saatlerce akım akıtılır. Bir kaç saat sonra akım ancak beklenen değere ulaşır. Bu süreden yararlanılarak endüktans hesaplanır.
Sorduğum soruda akımın sonsuz olma durumu var. Fakat bu endüktans değerin in nötralize olması ile alakalı.
Soruya bilmece özelliği katan durum da bu kısım.
Sıfır ohm dirence voltaj uygulayınca akım sonsuza fırlar fakat tutup ta bana omik direnci sıfır olan bobine DC voltaj uygulandığında akım sonsuza fırlar derseniz ayıp olur.
Bana en azından belli bir endüktansa sahip orta uçlu bobinin endüktansı ne zaman sıfır olur sorusuna cevap vermelisiniz.
mesaj birleştirme:: 18 Temmuz 2012, 14:01:32
Alıntı yapılan: fgokcegoz - 18 Temmuz 2012, 13:00:18
R/L değil, L/R dir...
Ayrıca kaynak direncinide hesaba katmak gerekir. Oda idealse, teorik hesaplama yapmak abes olur zaten.
Abeslik nerede? Süper iletkenlerle yapılmış bir endüktansa DC voltaj uygulayamayacakmıyım?
Peki o zaman 10 voltluk kaynağın iç direnci sıfır ohm. Bu kaynağa omik direnci sıfır olan fakat endüktansı 1H olan bir bobin bağlayalım. Akımın 1 saniye içinde alabileceği max değer ne olabilir. Bu yeni soruyu orta uçlu bobin sorusundan farklı olarak ele alın.
Alıntı yapılan: z - 18 Temmuz 2012, 13:50:05
Peki o zaman 10 voltluk kaynağın iç direnci sıfır ohm. Bu kaynağa omik direnci sıfır olan fakat endüktansı 1H olan bir bobin bağlayalım. Akımın 1 saniye içinde alabileceği max değer ne olabilir. Bu yeni soruyu orta uçlu bobin sorusundan farklı olarak ele alın.
10 A değil mi?
Bu soruyu, akımın sonsuz olacağını söyleyenler cevaplasın.
Ya da Taglı sen izah et. Akım neden sonsuz olmadı. Çünkü bobinin direnci sıfır ohm. Ne de olsa bir tel parçası.
@z, bu bahsettiklerinin hiçbirinden anlamadım çünkü mühendis yaklaşımı ile olaya bakıyorum. Formülüze edip ispatlarsan hak veririm.
Şimdi anladıklarımı söylüyeyim, Büyük güçteki trafoların sarımları büyük olduğu için içdirenci düşüktür doğru, 0 ohma yakındır doğru mesela atıyorum 0.005ohm veya 5miliohm olabilir ama bu direnç tel direncidir yani bir direnci vardır. Bir bobin tel direnci + L'den oluşur, benim bildiğim bir başka parametre yok. Frekans çok yüksek olsa kublajda vs bir iki pf da ekleyebiliriz ama bahsedilen şartlarda yok.
1V5 pil ile trafoya dc gerilim uyguluyor diyorsun ama trafo direnci 0'a yakın , L çok büyük . Saatlerce L akıma şarj oluyor. Tamam, Şimdi bu anlattıklarını formülüze edelim.
Aşağıdaki değerleri salladım
L=10H olsun
Riç=0,001ohm(1mohm)
Pratikte bu L akım doyuma ulaşması için ilk enerji verildikten sonra 5tau gerekir tau=L/R(sn)=10/0,001=10 000sn
10 000/60sn= 166saat sonra akım exponansiyel durumdan çıkar
Ama senin bahsettiğin durumda Riç=0 bu nedenle akım hep sonsuz olmak zorundadır çünkü tau=L/R=sonsuz yani hep akım ilk enerji verilme durumunda
Alıntı yapılan: z - 18 Temmuz 2012, 13:50:05
Abeslik nerede? Süper iletkenlerle yapılmış bir endüktansa DC voltaj uygulayamayacakmıyım?
Peki o zaman 10 voltluk kaynağın iç direnci sıfır ohm. Bu kaynağa omik direnci sıfır olan fakat endüktansı 1H olan bir bobin bağlayalım. Akımın 1 saniye içinde alabileceği max değer ne olabilir. Bu yeni soruyu orta uçlu bobin sorusundan farklı olarak ele alın.
Kaynak direnci 0 ohm ise, sargı direnci 0 ohm ise bu devrede direnç yok ise sadece endüktans var ise o devreden akan akım endüktans değerine bağlı olarak sonsuza gider.
"Sonsuza gider ile sonsuz olur arasında fark vardır. " Sonsuza giderkenki hızını(lineer değil-eksponansiyel olarak) ise endüktans değeri belirler. Direnç olmadığından akım sınırlama yoktur.
yani t sonsuza giderken akımda sonsuza gider...
Örneğin 10H değerindeki bir endüktansı 10V luk bir gerilim kaynağına bağladığında devredeki eşdeğer direnci 1ohm kabul edersek (hiçbir zaman idealde de pratikte de 0 olmayacağından) Tau(to)=L/R = 10/0.1 = 100sn olur.
5*to = 500sn de akım değeri i=10/1=10A olur.
L değeri büyüdükçe bu süre uzadıkça uzar... Ama sonuç olarak kaynağın direnci 0, sargı direnci 0 deyip ortalığı bulandırmanın anlamı yok. Çünkü hiçbir zaman 0 olmaz. 0.00000000000000000000001 olur ama yinede 0 olmaz... Epsilon kadar olur yani en küçük :)
Alıntı yapılan: GreeN - 18 Temmuz 2012, 13:16:46
Düzeltme için teşekkürler. i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t ifadesindeki R/L ile karıştırdım.
Yok bu yazdığın gibi bağıntı yok. Hangi bağıntıya bakarsan bak üstel kısımda hep L/R görürsün hep.
Arkadaşlar üstünüze geliyormuş gibi oluyorum ama yazdığınız cevaplarda yanlışlık gördüğümden müdahale etmek zorundayım.
Örneğin bobin direnci sıfırsa DC voltaj altında akım sonsuz olur gibi sanat okulu talebesi ağızlarından sanırım kurtulduk artık. Endüktansın DC devrede frekans olmasa bile etkili olduğunu da biliyoruz. DC bir devrede bobini kısa devre etmenin önemsiz olmadığını da biliyoruz. (uicarm)
Gelelim bobin direncinin 0 olması yada 0.00000000000000000000001 gibi bir değer olmasına.
Mühendislikte hep ihmal yaparız deriz ya. En tepedeki soruma bir göz atın sonra bobin direncinin 0.00000000000000000000001 olmasının bir önemi olup olmadığına bir bakın.
Ortalığı bulandırmayın demişsiniz de sizler bulandırıyorsunuz.
Neden ortalığı benim değil de sizin bulandırdığınızı hesapla gösterelim. Hesaplamanın ilk kısmı benden olsun.
Sıfır iç dirence sahip 1H lik bobin (Dikkat bobin diyorum sorudaki gibi orta uçlu bobinden bahsetmiyorum) 10v altında 10xT şeklinde akım çeker.
Şimdi sorumda 1sn gibi bir zamandan bahsetmişim. Haydi kırmayayım sizleri 1000 saniye diyeyim.
1000 saniye sonunda akım 10000 Amper olur.
Peki bir de dediğiniz gibi bobin direnci 0 olmasın da 0.00000000000000000000001 olsun.
Onuda siz hesaplayın. Formülü de burada I=V/R x [1-e^-(LT/R)]
Bakın bakalım akım 10000 amperden ne kadar farklı? Aradaki fark mühendislik açısından ne kadar önemlidir?
Evet bunu cevapsız bırakmayın ve sonucu yazın bilelim. Omik direncin sıfır olması ile 0.00000000000000000000001 olmasının bir endüktansda ne anlama geldiğini görelim.
-----------------------------------------------------------------------------------------
O halde ilk sorumu tekrar okuyun ve kaldığımız yerden devam edelim.
1 saniye sonunda parmağımı butondan çektiğimde voltaj ne olur?
z,
i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t formülünde
i(0) hesaplar mısın?
t=0 anında L'den bahsedebilir miyiz? Bunuda cevapla lütfen
e^0=1 dir
e^∞=∞ dur.
Sayı/0 = ∞ dır.
Sayı/0.000000000000000000000001 => Sayı
Aradaki farkı bilmeyen daha doğrusu anlamayan ukalalar mı sanat okulu ağzıyla konuşuyor acaba...:)
Sırf ego tatmini için böyle laf ebeliğine soyunan insanlar yok mu... :) :)
Alıntı yapılan: uicroarm - 18 Temmuz 2012, 16:55:58
z,
i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t formülünde
i(0) hesaplar mısın?
t=0 anında L'den bahsedebilir miyiz? Bunuda cevapla lütfen
Önce bağıntıyı doğru yazalım sonra soru soralım. Bu neyin bağıntısıdır?
Alıntı yapılan: fgokcegoz - 18 Temmuz 2012, 17:01:46
e^0=1 dir
e^∞=∞ dur.
Sayı/0 = ∞ dır.
Sayı/0.000000000000000000000001 => Sayı
Aradaki farkı bilmeyen daha doğrusu anlamayan ukalalar mı sanat okulu ağzıyla konuşuyor acaba...:)
Sırf ego tatmini için böyle laf ebeliğine soyunan insanlar yok mu... :) :)
Bu nedemek şimdi?
Ego tatmini yapan benmi oluyorum?
e^sonsuzu, bir sayıyı sıfıra bölmeyi falan bırak da akım kaç amper onu hesapla bana. Sayısal değerini ver.
Google'a aç 0L circuit diye arattır pardon RL circuit veya bazı sayfalarda LR diyede geçebilir mesela aşağıdaki gibi sayfalar gibi
http://en.wikipedia.org/wiki/RL_circuit (http://en.wikipedia.org/wiki/RL_circuit)
http://www.electronics-tutorials.ws/inductor/LR-circuits.html (http://www.electronics-tutorials.ws/inductor/LR-circuits.html)
Bak yazdım, Tamam şimdi cevaplarsın artık
Alıntı yapılan: GreeN - 18 Temmuz 2012, 13:16:46
Düzeltme için teşekkürler. i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t ifadesindeki R/L ile karıştırdım.
Green kusura bakma lütfen, ben de bu bağıntında yanlışlık olduğundan emindim fakat ben hata yaptım. To ile R/L yi karıştırdım.
@uicarm
Gelelim senin soruna.
i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t formülünde i(0) hesaplar mısın?
t=0 anında L'den bahsedebilir miyiz? Bunuda cevapla lütfen
Bu bağıntı derki;
Şu anda t=0 anındayız ve bu anda akan akım Io dır. Bu andan sonraki akım değerleri bu bağıntı ile hesaplanır demektir.
Durum böyle olunca zaten bilinen Io değerini benim söylememi istiyorsun.
Io ın değeri mi nedir? Io dır.
Eğer Io ı hesaplayacaksan bu bağıntıdan değil daha önceki akım bağıntısından yararlanarak hesaplayacaksın. Ne demek istediğimi anlamadı isen tekrar konuşalım.
Fakat illede verdiğin bağıntıdan Io değerini çekmemi istiyorsan
I(0)=i(t) *e^(R/L)*t yazabiliriz.
@Z,
t=0 derken ilk enerji anında demek istedim yani sistemde V/R (L'nin Rsi) hani ideal olmayanda bir L'ye ilk enerjiyi verdiğimizde olduğu mesela 1mH için Riç=1ohm olsun, t=0 anında (veya istersen 10^-∞ ) akım max noktadır ve ideal olmayanda I=10/1ohm=10amper işte senin bahsettiğin devreki akım nedir yoksa sana t=0'dan öncekini sormuyorum. O nedenle Io benim aradığım cevap değil.
Alıntı yapılan: uicroarm - 18 Temmuz 2012, 18:47:49
@Z,
t=0 derken ilk enerji anında demek istedim yani sistemde V/R (L'nin Rsi) hani ideal olmayanda bir L'ye ilk enerjiyi verdiğimizde olduğu mesela 1mH için Riç=1ohm olsun, t=0 anında (veya istersen 10^-∞ ) akım max noktadır ve ideal olmayanda I=10/1ohm=10amper işte senin bahsettiğin devreki akım nedir yoksa sana t=0'dan öncekini sormuyorum. O nedenle Io benim aradığım cevap değil.
Eğer T=0 anı ile sisteme ilk enerji uyguladığın andan bahsediyorsan verdiğin bağıntı ile akımı hesaplayamazsın. Verdiğin bağıntı, içinden akım akan bobinin enerjisinin kesilip akımını direnç üzerinden sönümleyen devrenin bağıntısıdır.
İçinden akım akmayan bir bobine (iç direnci ne olursa olsun) t=0 anında enerji verdiğinde akım max noktada değil tam tersi 0 değerindedir.
Dolayısı ile sorduğun soru ile verdiğin bağıntı alakasız şeyler.
Aman ha iç direnci ne olursa olsun lafımı tutup ta 10 Ohm 100 Ohm gibi büyük değerler olarak ele almayın. 0.1 ohm 1 ohm gibi değerler olarak düşünün. Daha doğrusu endüktans omik davranıştan ziyade adam gibi endüktans olsun.
Sayı/0 = ∞ dır. Bu ifadenin sağdan ve de soldan limiti birbirine eşit değil, sonuç nasıl sonsuz oluyor?
Limiti boş ver böyle bir şey tanımlı değil ki sonucu sonsuz olsun.
arifin manchester a attığı golü arıyordum nereye geldim..
Doğru yere geldin. Merak ettim arama motorlarının yönlendirdiği linklerden birisi burası mı oldu?
Alıntı yapılan: mcan - 18 Temmuz 2012, 20:48:18
Sayı/0 = ∞ dır. Bu ifadenin sağdan ve de soldan limiti birbirine eşit değil, sonuç nasıl sonsuz oluyor?
Alıntı yapılan: z - 18 Temmuz 2012, 21:29:08
Limiti boş ver böyle bir şey tanımlı değil ki sonucu sonsuz olsun.
(http://d1207.hizliresim.com/z/l/9uvtm.png)
Ben susuyorum, matlab kardeşim konuşsun... (inf=infinity=sonsuz)
Sağdan ve soldan limiti eşit değilmiş :) :)
Böyle birşey tanımlı değilmiş :) :)
Atalarımız ne demiş? Bir sayıyı sıfıra bölmeye yeltenenle tartışma demiş.
Ama atalarımı dinlemeyeceğim.
0.00000000000000000000001 ohm iç dirence sahip 1H bobinin çektiği akımı hesaplayacaktın. I=V/R x [1-e^-(LT/R)]de yerine koy sonucu söyleki ahkam kesmediğini anlayalım.
Sana sıfır ohm iç dirence sahip 1H endüktansın 10v da 1000 sn sonunda 10000A çektiğini söyledim. Sen bana bahsettiğin iç dirence sahip bobinin aynı şartlarda çektiği akımı söyleyemeyecekmisin?
Bana laga luga yapma.
Alıntı Yape^0=1 dir
e^∞=∞ dur.
Sayı/0 = ∞ dır.
Sayı/0.000000000000000000000001 => Sayı
ile soruyu geçiştirme.
İş çığırından çıkmaya başladı. Fazla uzatmayalım.
Sende biliyorsunki, hiçbir bobinin sargı direnci sıfır değildir. İyikide değil. Allahın sanatı görebiliyorum burada.. O yüzden benim sıfıra bölmek gibi bir derdim yok. Ama sen diyorsunki, hem sıfır kabul et, hemde hesapla.. Boşuna zorlamanın anlamı yok. Sıfıra bölmeye çalışan sensin. Ben gibi birçok arkadaşta, sıfıra böldüğün zaman sonsuz meselesini söylüyoruz, mühendislik açısından ne kadar fark ederki diyorsun.. Atalarımız seni haber vermiş yani yıllar öncesinden... :)
Amacın bilim yapmaksa, sonsuz saygım var.. Ama tarzın yanlış, bunuda kabul et kardeşim :)
Tarzimda yanlislik yok.
Yanlislik yanlis yorumlari duzeltmek istendiginde yanlis cevaplarla devam edilmesinde.
Ben yanlisini kabul etmeyen tiplerden degilim. Konu dagilmis gorunse de dagilmadi.
Eger bu baslikta daha onceki yazdiklarinizla foruma katkida bulunacaksaniz ya kendi yanlisinizi duzeltin yada benim yanlisimi.
Yanlisiniz var diyorum. Acikliyorum.
Bir bobinin direnci cogu zaman sifir alinabilir. Sifir almakla almamak arasinda onemli bir hata olmaz.
Sifir alirsaniz isler kolaylasir. Fakat sifir omaj ve DC besleme lafini duyan akim sonsuz olur diyor. Olmaz kardesim diyorum.
Sonsuz afaki bir tabirdir.
1H bobine 1v DC uygularsaniz 1 saniyede akim ancak 1 Amper olabilir. 1000 sn sonra 1000A daha sonsuza cok var.
Sonsuz saniye sonra akim da sonsuz olur. Ama sonsuz saniye cok uzun bir zamandir sen de ben de o zamana olmus oluruz.
Fakat 0 ohmluk bobine 1v uygularsam akim sonsuza firlar. (Dikkat et sonsuz olur demiyorum)
Eger 1/0= sonsuz dersen sifir ohm dirence 1v vermek ile 2v vermek arasinda hic fark olmaz. o yuzden de 1/0=sonsuz=2/0 yazamayiz. A/0 gordugun anda bu tanimsizdir diyeceksin susacaksin. Eger sonsuz kelimesini bir yerlere sokusturacaksan
0 ohm dirence 1v uygularsak akim sonsuza gider diyeceksin. Ne var bunda laf ebeligi yapma dersen kulahlari degisiriz.
Simdi gelelim sizden bekledigim soruya. Bu soru tartisma esnasinda ortaya atilan ara bir soru. (Bu arada bilmece bulmaca .... seklinde sorular bana aittir ve bunlarin cogu kavgalidir. Begenmeyen bu basliklara cevap yazmaz yazmak isteyen de kendini tartismanin icinde bulur)
Gelelim soruya;
10v luk DC gerilim kaynagina 1H bobin baglanirsa 1 sn sonunda akim 10A olur.
Burada bobin direnci sifir alinmistir. Eger sizin gibiler kardesim bobinin ic direnci sifir olmaz muhakkak direnci olur derse
ve R=1E-20 gibi sifira cok yakin bir direncden soz eder ve sonrada yalan yanlis bir akim ifadesi ile akim hesaplamaya kalkarsa dur denir. En azindan ben derim.
DC gerilim kaynagi, RL devresine uygulanirsa I=(V/R)*[1-e^(-t*R/L)] seklinde akim akar.
Ben de diyorumku madem beni sifir ohm bobin kullanmakla sucluyorsunuz boyle hesap yapilmaz bobin direncini yok sayamazsin oyle olsun, degerleri verdim yukaridaki bagintida R=1E-20 V=10 L=1H T=1sn koyun akim 10A mi yoksa cok cok mu farkli bana gosteriverin diyorum. Eger 10A cikiyorsa konuyu bosu bosuna sulandirdiniz sayfalarca yazi olusumuna neden oldunuz demektir. Ego tatminiymis vs ile bosu bosuna sucladiniz demektir.
Yok eger akim dediginiz gibi cok farkli bir seyse sorun degil ben sizden ozur diler konuyu sulandirdim hatta ustunuze gittim derim. Beni ister affeder isterseniz affetmezsiniz.
Uslubum bu arkadas. Begenmiyorsan basligi terket. Konuyu sulandirmadim diyorsan hesapla sonucu ver.
Sayisal sonucu veremiyorsan lagaluga yapma.
Hocam ben bu işte daha yeninin yenisiyim ama bence sargı iç direncini sıfır almakta bir kötülük yok hatta alınmalı diye düşünüyorum. Uygulamada bile eğer çok düşükse sıfır kabul edilebilir. Nasıl gazları teoride de uygulamada da ideal kabul ediyorsak bobini de en azından teoride ideal kabul edebilmeliyiz. Devrede pilleri koyarken pil boşalırken zamanla gerilimin düşmesini dikkate alıyor muyuz? Alternatif akım devrelerinde kondansatörler ve bobinleri iç dirençsiz kabul edebiliyoruz. Dirençlerin ısınmayla beraber artmasını kabul ediyor muyuz? Sürtünme olmazsa kütle çekimi de olmaz diyor muyuz? Bence her şeyi ideal kabul edebilmeliyiz. Ayrıca bu soruyu bu forumda çoğu kişinin cevaplamasını beklerdim. Sanırım iç direncin sıfır olması dikkatinizi dağıtıyor. Eğer iç direnç sıfır olduğu durumda denklemler iflas ediyorsa o zaman tüm bilim adamlarını kınıyorum çünkü iç direnç olursa o artık bir bobin değil bir direnç ve bobin haline gelir ve bizim aradığımız bu değil. Bence ideal kabul edin de bizi de meraktan çatlatmayın. Gerçi ben simülatörle baktım ama bir de bilenler anlatsın istiyorum.
Alıntı yapılan: z - 18 Temmuz 2012, 16:04:57
i(t) = i(0)*e^(-R/L)*t
Yok bu yazdığın gibi bağıntı yok.
Hocam ben bu bağıntıyı şu durum için yazdım. Bir bobin üzerinden akım akarken , akım kesilip bir direnc ile paralel bağlanırsa bu bobin üzerindeki akım bu şekilde izlenir. (resme göre önce s1 de duran anahtar s2'ye alınır, s2 konumunda bobin için bu bağıntı yazılabilir.) R2 sıfır diye düşünün yani s2 konumu "butona basıldığı andaki durum" olarak değerlendirilebilir.
[IMG]http://i1114.photobucket.com/albums/k538/lordex06/bb.jpg[/img]
Içdirenci çok çok küçük kabul etmekle bilgisayarın ve hesapmakinelerinin standart verilerinin çalışma alanının dışına çıktık. Gerçi bilgisayar için yüksek bit uzunluklarında floating point işlem yapan yazılımlar bulunabilir. Bu nedenle sıradan hesaplayıcılarla içdirenci 1E-20 gibi bir bobinin exponansiyel hesaplamalarını yapamazsınız.
Hesap makinelerinin işleyebileceği aralıkta iç direnç seçersek,
Bobin direncini 1miliohm alırsak (10/0.001)*[1-e^(-0.01*1/1)]=9.995 A hesaplarız.
Halbuki iç direnci 0 aldığımızda akımımız 10A çıkmıştı. Aradaki fark 1mohm için bile ihmal edilebilir düzeyde iken
1E-20 gibi bir içdirençde tamamıyla görmemezlikten gelinebilir.
Bu durumda gördüğünüz gibi iç direnci sıfır olan bir endüktansa DC voltaj uyglandığında akım sonsuz olur gibi bir şey demek yanlış olur.
Akımın sonsuz olması için ne kadar zaman beklemeliyiz ona cevap arayalım.
Benim için sonsuz 1000 rakamı olabilir. Ahmet bir milyonu sonsuz kabul edebilir. Sonsuz afaki bir değerdir.
İçdirenci ihmal edilmiş bir bobine DC voltaj uyguladığımızda akacak akım
I=(V/L) *t olacağına göre
ve örneğin bir milyon amper sonsuz amperdir kabulu yaparsak akımımın sonsuz değere ulaşması için ne kadar zaman geçmesi gerekir? Voltajımız 10v endüktansımız da 1H (içdirenç 0)
t = (L/V) * I = (1/10)*1E6 dan 100 Bin saniye gereklidir. Bu da 1 günden biraz fazla zaman demektir.
Eğer iç direnci 0 kabul etmeseydik;
Akımın limit değeri olacaktı. Örneğin 10v altında 1miliohmluk dirence sahip endüktansdan ne yaparsak yapalım 10 Bin amperin üstünde akım akıtamayacaktık.
Bu son yazıda yapılan hesaplamalarda mantık hatası yoktur ve işlemler doğru yapılmıştır. (umarım) Dikkatler bir yöne çekilmiş ve endüktansın DC voltaj altındaki davranışı açıklanmaya çalışılmıştır.
O halde ana sorumuza dönebiliriz.
(http://i1114.photobucket.com/albums/k538/lordex06/bobin.jpg)
Ana soru esprisi olan bir sorudur. Birbiri ile ideal transformatör oluşturan orta uçlu bir bobinin (iç direnci sıfır) bir yarısı butonla kısa devre edilirken diğer yarısına DC voltaj uygulanmıştır. 1 sn sonunda ise butonla kısa devre yapılan bobinin kısa devresi kaldırılmıştır. Butondan parmağımız kaldırıldığında ne olur? Her bir endüktansın değeri 1H dir.
Bu soruyu çözmek için 1 sn lik zaman diliminde bobin akımı hangi değere ulaşmıştır? Bobin açılınca akım nasıl değişmeye devam eder sorulara kafa yormak gerekir.
Bobinin façasını çizebilirmiyiz?
İlk tartışılan konu için şöyle bir açıklama yapmama izin verin lütfen . Sonsuz akım olsa bile bu akıma birden ulaşamaz. Sürede sonsuz olur.
To hesabından da sonuç sonsuz çıkıyor. (r=0 için , ama pratikte bu akımın max değeri var.yinede o akıma ulaşması uzun sürecek)
Sayı / 0 =sonsuz gibi görünüyor , ama ifadenin sadece bir kısmını değerlediriyoruz ,
I=(V/R)*[1-e^(-t*R/L)] ifadesinin R->0 (R sıfıra giderken) limitini alın.
Sonuç lim(I) = t.V/L
= 1*10/1 =10 Amper (sn * volt /[volt*sn/Amper])
Çok ilginç ama bobin konusunda birşey daha öğrendim.
Endüktans birimine Henry dememize rağmen aslında bu bir yakıştırmacadır. Kolaylık olsun ve aynı zamanda Henry nin anısına Henry denmektedir. Aslında Endüktansın birimi Ohm x Saniyedir.
Benzer şekilde Kapasitenin birimi de Saniye / Ohm dir.
Ohm da aslında temel bir büyüklük değil.
Aslında Kaşık ta yok.
Yoğurt ve göl tamam diyorsun yani öyle mi
Alıntı YapAslında Kaşık ta yok.
Hocam bir kaşıktır gidiyorsunuz, hadi hayırlısı. :D
Alıntı yapılan: fgokcegoz - 18 Temmuz 2012, 23:45:35
İş çığırından çıkmaya başladı. Fazla uzatmayalım.
Sende biliyorsunki, hiçbir bobinin sargı direnci sıfır değildir. İyikide değil. Allahın sanatı görebiliyorum burada.. O yüzden benim sıfıra bölmek gibi bir derdim yok. Ama sen diyorsunki, hem sıfır kabul et, hemde hesapla.. Boşuna zorlamanın anlamı yok. Sıfıra bölmeye çalışan sensin. Ben gibi birçok arkadaşta, sıfıra böldüğün zaman sonsuz meselesini söylüyoruz, mühendislik açısından ne kadar fark ederki diyorsun.. Atalarımız seni haber vermiş yani yıllar öncesinden... :)
Amacın bilim yapmaksa, sonsuz saygım var.. Ama tarzın yanlış, bunuda kabul et kardeşim :)
Buraya geri dönüş yapalım. Yukarıda yazılanları tekrar okuduğumda fgokcegoz'in neden beni 0 a bölme yapmakla suçladığını farkettim.
Endüktans ve dirençten oluşan seri devreye DC gerilim uygulandığında akacak akım aşağıdaki bağıntı ile hesaplanır.
I=(V/R)*[1-e^(-t*R/L)]
Bu bağıntıya seri RL devresine Kirşof kanununu uygulayıp elde edilen diferansiyel denklemin çözümü ile ulaşılır.
Eğer bu bağıntıda R=0 olursa akım ne olur sorusuna cevap ararsanız V/0 ı hesaplamanız gerekir. Bu tanımsızdır ve sonsuza gider. Öte yandan e^0 da 1 dir. (1-1)xV/0 0*sonsuz belirsizliğine sahiptir. Bu durum limit ile aşılabilir.
Fakat bunlara hiç gerek yoktur. Çünkü RL devresinde R=0 ise devreye daha en baştan Kirşof kanunu uygulanırken
elde edilecek dif. denklem zaten RL devresinin dif denkleminden çok farklıdır. Sözkonusu dif denklem çözüldüğünde zaten sonuç i=(V/L)*t olarak çıkacaktır.
Başından beri seri RL devresine ait bağıntıyı kullanmadığım için 0 Ohm'a bölme gibi bir işlem de yapmadıım. Zaten akımın sonsuz olacağı yanılgısı da I=(V/R)*[1-e^(-t*R/L)] deki R ye bölmeden kaynaklanmaktadır. Halbuki burada limit işlemini yapsalardı akımın sonsuz değil zamana bağlı olarak sonsuza gittiğini göreceklerdi.
Buradan önemli bir sonuç çıkar.
Her gördüğün denklemi her yerde kullanmayacaksın. Bana bir özür borcunuz var.
Hocam bahsettiğiniz şu konuya biraz dikkat çekmek isterim ;
I=(V/R)*[1-e^(-t*R/L)] ifadesinde sayı/0 belirsizliği yok , arkadaş burada yanılıyor. 0/0 belirsizliği var. Buda bir takım yollarla üstesinden gelinen bir durum.
(x-5)/(x^2-25) x=5 sonuç 0/0 çıkıyor.
ama sadeleştirerek 1/(x+5) çıktığını görürüz. 1/10 eder.
Zaten sayı bölü sıfır belirsizliğinden bahsetmedim.
Sayı bölü sıfır tanımsızdır dedim. Sayı bölü sıfır sonsuza giderken 1- e^0 da sıfıra gider sonsuz*sıfır belirsizliği olur dedim. Fakat Senin yazdığın daha doğru (sayı/ 0) * 0, 0/0 belirsizliği oluşturur. Gerçi 0/0 ve 0*sonsuz kolayca birbirine dönüştürülen ara işlemlerdir. Sonuçta belirsizlik var. Bu belirsizliği de limit ile aşabilir.
Fakat sen limitten, ben de sıfıra bölmenin tanımsızlığından bahsedince ağzımızın payını hatırlarsan matlabla vermeye kalktı.
Alıntı YapMatrix'teki kaşık mı bu hocam.
Evet hocam ondan bahsediyo ben ikinci kez karşılaşıyorum :)
Kaşığı çatalı bırakın da soruya kafa yorun. Kaşık olmasa bile kaşığın kodları vardır.
Başlamadan önce
1-bahsedilen kublaj bobin toplam indüktans 4H yapar mı?
2-buton basılı iken kublaj bobinin biri kısa devre olunca toplam indüktans 1/2 H'mi olur ? biri iptal kalan 1H 'dir akla geliyor ama ...
(a)Tek bobin 1H , 10v , 1sn sonra 10 A akım
(b)2 bobin 2H , 10v, 1sn sonra 5 A akım (kublaj yokken)
(c)2 bobin 4H , 10v, 1sn sonra 2.5 A akım akar (kublaj 1:1 ise müşterek indüktas 4H olur diye düşündüm.)
Bu durumlar anahtar olayın içine girmeden oluşan durumlar.
Hehe...
Daha sorunun can alıcı kısmına yeni geldik. Soruyu soru yapan da bu kısım zaten.
Buton basılı iken toplam indüktans 2H , Kendisi kısa devre ama müşterek indüktansa etkisi hala sürüyor diye fikir yürütüyorum.
i= t.V/L 'den
i= 1sn * 10V / 2H = 5A . 1. sn'de devreden akan akım bu.
buton kısa devre ettiği bobini devreye sokunca toplam indüktans 4H olur , akan akım 2.5 A'e düşer. Bundan sonra yine zamanla yükselir.
Bu soruya adamakilli cevap veremiyor fakat SMPS tasarimliyorum diyen varsa ahkam kesiyor demektir.
SMPS in temeli bobin ve transformatoru anlamaktan gecer.
Alıntı yapılan: z - 19 Temmuz 2012, 21:38:01
Bu soruya adamakilli cevap veremiyor fakat SMPS tasarimliyorum diyen varsa ahkam kesiyor demektir.
SMPS in temeli bobin ve transformatoru anlamaktan gecer.
Lafın bana ise ben tasarlıyorum, Step-up, step-down, ac-dc benim deneyimlerim içine giren kadarını. Hata yaparsamda kabul ederim ben çok hata yapa yapa deneyim sahibi oldum. Dikkatimi çekmeyen birşeyi söylemiş oldun. Bilmediğim veya bu forumda kimsenin bilmediği birşey değil. Sonuçta VL=L*dI/dt ve Vs=VL yaptın işte tümü bu. Bu tür sorular pratikte çalışan insanların dikkatini dağıtır çünkü L=1H diye birşey yok pratikte veya R=0 diye birşeyde yok. Dikkatimizi çektin eyvallah ama sanki yeni birşey bulmuş gibi bunuda bilmiyorsanız smps tasarlamayın vs falan filan, bunlar yanlış davranışlar z arkadaş. Senin yaptığını bende yapardım, dalga geçerdim daha RL formülünü bilmiyor diye ama yapmadım çünkü insanlık hali.
Cevabı Bilmiyorum Z. Beni Aydınlatırmısın ?
Alıntı yapılan: uicroarm - 19 Temmuz 2012, 22:23:41
Lafın bana ise ben tasarlıyorum, Step-up, step-down, ac-dc benim deneyimlerim içine giren kadarını. Hata yaparsamda kabul ederim ben çok hata yapa yapa deneyim sahibi oldum. Dikkatimi çekmeyen birşeyi söylemiş oldun. Bilmediğim veya bu forumda kimsenin bilmediği birşey değil. Sonuçta VL=L*dI/dt ve Vs=VL yaptın işte tümü bu. Bu tür sorular pratikte çalışan insanların dikkatini dağıtır çünkü L=1H diye birşey yok pratikte veya R=0 diye birşeyde yok. Dikkatimizi çektin eyvallah ama sanki yeni birşey bulmuş gibi bunuda bilmiyorsanız smps tasarlamayın vs falan filan, bunlar yanlış davranışlar z arkadaş. Senin yaptığını bende yapardım, dalga geçerdim daha RL formülünü bilmiyor diye ama yapmadım çünkü insanlık hali.
Yaptigim, yazdiklarimla dalga gecmeye calisanin ustune gitmek sadece. Daha en basindan duzgun duzgun cevaplar gelse zaten tartisma ortami olusmazdi. Bastan itibaren yazilanlari okursan bana hak vermen gerekir.
SMPS tasarimi switching regulator tasarimina hic benzemez. Step down yada step up da regulatorlerde tek bir bobin olur bunun da enduktansini tutturduysan nuve de bu sarim sayisi ve icinden gecen akimda doymadan calisabilecekse geriye bir sey kalmaz.
Fakat SMPS dedikmi isler degisir. Sargilarin yonu, gap olacaksa degeri, primer ve sekonder sarim sayilari her sey bilinmeyen durumundadir. Dolayisi ile bu basliktaki ana soruyu cevaplayamayan SMPS'e elini bile surmemelidir.
Neyse, bilmecemize devam edelim.
@Muhittin Kaplan
Bu tartismaya katilarak aydinlanabilirsin.
Ideal bir transformatorun primer enduktansi kac Henry dir? Miknatislama akimi ne demektir? Miknatislama bobini ne demektir? Bir transformator de kacak enduktans ne demektir?
1w lik ideal transformatorum primer enduktansi 1000w lik ideal transformatorun primer enduktansina esitmidir?
Transformatorun sekonderi kisa devre ise primer tarafinda gorulen enduktans nedir?
Bir transformatorun sekonderi yuklenince ne olur da primer akimi artar?
Bir transformatorun primeri bir enduktansdir. Peki sekonderdeki bir yuk primer tarafta neyi degistirir?
Tum bu sorulara kafa patlatmak gerekir.
Yukaridaki sorular can alici sorulardir. Bu sorulara cevap veremeyen ana soruya da cevap veremez.
Dalga gecmek isteyen varsa gecsin arkadas. Halep ordaysa arsin burada.
Transformator Deney Modulunu Kurdurup Sabahlatacaksın Arkadaş.
Alıntı yapılan: z - 19 Temmuz 2012, 23:23:19
SMPS tasarimi switching regulator tasarimina hic benzemez. Step down yada step up da regulatorlerde tek bir bobin olur bunun da enduktansini tutturduysan nuve de bu sarim sayisi ve icinden gecen akimda doymadan calisabilecekse geriye bir sey kalmaz.
Fakat SMPS dedikmi isler degisir. Sargilarin yonu, gap olacaksa degeri, primer ve sekonder sarim sayilari her sey bilinmeyen durumundadir. Dolayisi ile bu basliktaki ana soruyu cevaplayamayan SMPS'e elini bile surmemelidir.
Ben kimseyi küçümsemem, küçük görmem elektronik nankör bir meslektir, iki dakikada adamı maskara eder ama bu işi bilmediğinden değil, herşeyi hesaplayamazsın çünkü sadece bir sınır çizersin.
Ve SMPS kelimesini yanlış kullanıyorsun, SMPS ingilizcesi Switch Mode Power Supply'ın baş harflerini alarak yapılmış kısaltmadır. Adı üstünde switching olan tüm power supply'lar bu ismin kapsamın içine girer. Step-Up, Step-dowm da birer switching'dir. Lineer power supplylarda verim çok düşük olduğu için(ortalama %50-70 arası) yerine SMPS tekniği bulunmuştur. Burada transistör anahtarlama modunda sürüldüğünden saturasyona sokulur ve transistör üzerinde minimum enerji kaybı olur dolayısıyla verim %95'lere kadar çıkar. Bundan sonrası değişir, ister izolasyonlu yaparsın istersen izolasyonsuz. İzolasyonlu(flyback, halfbridge, fullbridge, pushpull vs) veya izolasyonsuz(buck boost, sepic) olarak değişik topolojiler vardır. Bu arada yukarıdaki yazımda AC-DC diye bahsettiğim flyback smpsdir 150W'a kadar izolasyonlu power supply tasarlayabilirim. Üstü beni ilgilendirmiyor zaten. AC-DC smps olarak bahsedilen tüm smpsler genelde izolasyonludur, izolasyonsuz az sayıda vardır onlarda birkaç watt zaten.
Geçmişte trafo merkezinde Herry'lik trafolar üzerinden deneyim kazanmışsın, 2-3 sayfa önce yazdın zaten pil, devasa trafo, saatlerce şarj ediyorlar falan dedin tamam orada öğrenmişsin, eyvallah senin böyle bir deneyimin olmuş iyide olmuş öğrenmiş olduk ama bunu siz bilmiyormusunuza getirmek yanlıştir yoksa sende orada görmeden önceye kadar sende bişey bilmiyordun olur.
Bende sana smps bilgini sorabilirim, input frekansı 100Hz, switching frekansı 500Khz, giriş voltajı 100-300Vac çıkış voltajı 30Vdc 2Amper flyback smps'in giriş kapasitörünü hesapla ve snubber olarak RCD yapısını kullanarak tüm komponentleri temel formüllerden giderek formül çıkarımını yap ve hesapla derim, çünkü bunlar her smps tasarımında gerekli şeyler özellikle RCD kısmı, yapamazsan hiçbir smps'e elini sürme derim hoş olmaz. Sanırım sorduğum soruda nereleri sorduğumdan anlamışsındır ne bilip ne bilmediğimi.
Sen daha bir vitaminken muhtemelen smps onarimi yapiyordum.
Benden büyük olabilirsin, yaşına deneyimlerine saygım sonsuz ama tarzın yanlış, küçültücü bir tarzın var, yoksa şimdiye kadar kimseye kırıcı konuşmadım (bilmeden belki olmuştur). Sonuç, Mevlananın sözü gibi, "senin bana veya benim sana söylediklerin gerçekleri değiştirmez, onlar sadece kelimelerdir".
Benim neyi ne kadar bildiğimi nereden biliyorsun da bana yükleniyorsun.
En nefret ettiğim şeylerden birisi hazır formüllerdir. Formüle değerler koyup çıkan sonuca göre tasarım yaptığını sanan PC de simülasyon ve tasarım programı ile dayılanan google mühendisleridir.
Eğer smps tasarımında RCD snubberlardan bahsediyorsan onların formüllerinin nasıl çıkartıldığını benimle tartışabilirsin. Bir smps in kararlılık analizini benimle tartışabilirsin.
Eğer amacın beni sınamaksa ne geçecek eline. Bu bilim dalına yıllarımı verdim. Köfteden uğraşmıyorum.
Evet nerde kaldık uicarm, smps tasarımını snubberı falan boşver önce şu ana soruya bir el at.
Gevv benim üyeliğimi ve mesajlarımı da sil. Çok üstüme geliyorlar ;D
Sahurda bile Elektronik respect :D
Düdük yarışı
Ee herkes pes mi etti yok mu bir mühendis denklemi verecek
Konuyu hortlatacam ama ,gecenin bu saatinde soruyu görünce uğraşmaya başladım @z hocam Vo ucunda ki gerilimi laplace domeninde (5*s*L*(s*T+1) )/((s^2)*L) olarak buldum.T sizin bahsettiğiniz yeterince uzun butonun basılı kalma süresi.
Edit:Sadeleştirme yapmadım çünkü kutup ve sıfır sayısını değiştirmek istenmeyen durum diye hatırlıyorum.
Velev ki sadeleştirme yapılırsa 5*T alanında bir impuls ve ondan sonra 5 volt dc olarak yoluna devam eder.
Aynen hocam burda mutual inductance olayı devreye girer usendigim icin hesaplama yapamadım
Bknz:mutual inductance. :-)