Selam arkadaşlar. Ben şu aralar bi ses sistemi üzerinde çalışmaktayım. Ama entegrelerle başım dertte. Aslına bakılırsa kullanmayı düşündüğüm entegreleri çoktan seçmiştim ama temin konusunda biraz pürüz çıkınca vargeçtim.
Anlıycağınız bana ses entegresi lazım. Bana önerebileceğiniz kaliteli ve ucuz entegre var mı? özellikleri aşşağı yukarı şöyle olacak.
2*50watt stereo yada 100 watt mono
2*20watt stereo
Stk 4141 2*20 civarı bişeydi yanlış hatırlamıyorsam.
diğeri içinde Stk 4221 kullanabilirsin.
100 watt .. tda7293-7294 mono
tda 7382 4x22w
tda 7383 4x30w
tda 7384a 4x25w
tda 7385 4x30w
tda 7386 4x40w
sanırım işini görür .. fiyatları 7.5 milyon civarı.
kolay gelsin.
slm dostum birde TDA8563 var 2x40 w 2 ohm 14.4 volt
cevaplar için sağol(http://img151.imageshack.us/img151/9500/dilimdilim2ge7ak5.jpg) (http://imageshack.us)un arkadaşlar.
bişey daha sorcam bu STK serisi neden bu kadar pahalı. TDA lar ise aksine ucuz. Niye? sanırım TDA alcam..
Distorsiyon, ses kalitesi başlıca özellikleri bunlar stk ların ama hangi STK ile hangi TDA yı kıyaslayacağına bağlı bunlar.
Dostum anfiyi evde kullanacaksa STK4141 al memnunkalırsın
Sanırım bu işini fazlasıyla ve düşük maliyetle görebilir..
http://www.siliconchip.com.au/cms/A_30614/printArticle.html
Büyük görmek istediğin resme sağ klik yaparak properties'ten link'ini al;
http://us1.webpublications.com.au/static/images/articles/i306/30614_6tb.jpg
gibi ..
sonrada ... _6tb.jpg yazan yeri ..._6mg.jpg olarak değiştir. Bu şekilde resimlerin büyük hallerine ulaşabilirsin. :)
Kolay gelsin.
Arkadaşlar bu entegre sadece 3.5$ civarında piyasada da var. pcb vs de aşağıda
LM3886 68W amp: http://www.nebadje.org/archive/trivial-amp.pdf
Applications
* Component stereo
* Compact stereo
* Self-powered speakers
* Surround-sound amplifiers
* High-end stereo TVs
Alıntı yapılan: "cozturk"Arkadaşlar bu entegre sadece 3.5$ civarında piyasada da var. pcb vs de aşağıda
LM3886 68W amp: http://www.nebadje.org/archive/trivial-amp.pdf
Applications
* Component stereo
* Compact stereo
* Self-powered speakers
* Surround-sound amplifiers
* High-end stereo TVs
selam Cozturk bu LM serisi entegreler nerde var ben aradım aradım bulamadım. ben özellikle LM4780 ve LM1876 ve ya LM 4765 aradım ama bulamadım. internette
www.arrow.com da var ama kargo masrafı aldığım entegre fiyatını 2 ye katlıyo. böylece bi mantığıda kalmıyo.
bu entegrenin olduğu yerde senibn aradıklarımn yokmuş malesef. Karaköyde biryerdi.
TDA1514 yalniz semayi phillipsin sitesinden al ve sakin boostrapli olani kullanma!!!
Slm,
ayban once davranmisin :D:D:D
tda1514 li amfi bende yapacam gitar icin , Fender in semalarini buldum
nette ordaki bazi modellerde kullanmislar bu entegreyi ;) , ama
fiyati sanirim 10$ civari
arkadaşlar güçlü ve berrak ses isterseniz STK4131 önerilir fiyatı 11$ civari hemde 2-CH
dostum sen en iyisi stk 401-90 yada 100 olanı al geçen yıl karaköy pasajında 14 milyon falandı diğer malzemeler falanda tutsa tutsa 4,5 milyon bişey tutar kaliteli bir besleme de hazırlarsan 150 watlık falan bu sana yeterde artar bile bu entegrenin biri 2*50watt sonu 90 olan diğeri de 2*60watt daha güçlü isterim diyorsan bu seri 140 a kadar gidiyor STK401-140 olan entegrede 2*120 watt aralarında çok büyük bir fiyat farkı yok 2,3,milyon birşey oynuyo oda bence bu güce değer yani tabi beslemeden dolayı fiyat biraz artacak trafo falan yani kolay gelsin
STK4231 de var. Fiyatı 8 $ gibi. 2x100 Watt
tavsiyeler için sağol(http://img151.imageshack.us/img151/9500/dilimdilim2ge7ak5.jpg) (http://imageshack.us)un arkadaşlar. benim yapmayı planladığım sistem aşşa yukarı şöle bişi
200W subwoofer
100W main (woofer+tweeter)
4*60w uydular(woofer+tweeter)
toplamda 540W beni korkutan ise gereken güç kaynağı aşşağı yukarı 1KW olacak. tabi ağırlığını siz düşünün artık.
biraz abartı oluyo ama napıyım bıktım bu ufaklıklardan. birde isteklisi çok eğer yapabilirsem alıcısıda var hehehe:)
STK ların datasheet lerini inceledim baya iyi görünüyolar. özellikle TDA serisiyle karşılaştırınca.
@vurkaçoğlu
burada anfiler hakkında bilgiler var
https://www.picproje.org/index.php/topic,1525&postdays=0&postorder=asc&start=0
200w bir anfi devresi burada
http://www.electronics-lab.com/projects/audio/013/index.html
ayrıca hemen hemen tüm entegre anfilere ait özelliklerini ve şemalarını bulabileceğin bir site adresi daha sanırım seçiminde yararlı olacaktır.
http://www.electronica.ro/audio.shtml
Kolay gelsin.
nurim
beyler anfi yapacaksanız STK kullanın ben STK4231II yi yaptım çooook memnunum STK lar çabuk bozuluyo serler ve malıyetli oldugunu sölerler ama profesyonel çalişma yaparsanız hem mukemmel ses kalitesi hemde uzun ömür kazanırsınız bendeki 2 senedır çalışıyo tık yok yapın memnun kalırsınız kim ne derse desin bir STK hiçbir entekre ile kıyaslanamaz ben 30 a yakın tda lı anfi yaptım ama STK nın verımını alamadım...
Merhaba,
Alıntı Yapprofesyonel çalişma yaparsanız hem mukemmel ses kalitesi hemde uzun ömür kazanırsınız
profesyonel olarak STK biraz tartisir ama tda2xxx e gore daha iyi.Iyi tarafi fazla komponent olmamasi ve kolay yapilmasi.
selamlar,
STK, gitar ve saz gibi çalgıların seslerinde problemlidir.
her ortamda kullanılamadığı için profesyonelliğide tartışılır.
benim önerim mosfetlerle yapılan anfilerdir. her sese duyarlıdır.
ewt öyle ama basları çok güçlü 30cm lik hoplörü bile yakacak kadar
(ben bitane yaktım)
Alıntı yapılan: "SpeedyX"
STK, gitar ve saz gibi çalgıların seslerinde problemlidir.
her ortamda kullanılamadığı için profesyonelliğide tartışılır.
benim önerim mosfetlerle yapılan anfilerdir. her sese duyarlıdır.
Speedyx, gitar ve saz gibi enstrumanlarin sesleri STK cikisinda nasil bir bozulmaya gitmektedir ?
THD mi fazla demek istiyorsun?
Ust frekans sinirlari ornegin STK4142II icin 3 dB zayiflama ile 20 hz ile 50 Khz arasinda.
Sen neyden rahatsiz oluyorsun tam olarak?
@Erol
STK ile yapılmış bir amplifikatör düşünelim. yüksek seste müzik dinliyoruz ve hp'ler de yeterli, dolayısıyla ses çok güzel çıkıyor.
Fakat bir telli enstrüman bağlandığında aynı seste bozuk ses çıkıyor.
Birde şu var;
Bunu kendim farkettim, normal müzik dinlerken (teyp,pc,vs..) STK x ısınıyorsa, telli enstrüman (gitar, saz, vs..) bağlandığında nerdeyse 2,5x ısınıyor.
Sebebini bilmiyorum ama her frekansı yakalayamama diyebilirmiyiz?
dB olarak bir değer veremeyeceğim çünkü çok ilgili olduğum konu değil. Geçmişte farkettiğim bir olay bu.
stk ları iç yapıların da transistörlerden oluşmaktadır ve genel olarak çalışmaları yüksek kazançlı dev opamplar gibidir kazanç yüksek olunca bu yüksek kazancı kontrol etmek zor cogumuzun güzel çalıştıgını sandıgımız halde aslında hatalı çalışmaktadır bunun nedeni dengesiz giriş sinyalidir.
eğer profesyonel çalışıyorsanız entegrenin datasheet inde tüm grafikler giriş gerilimine göre cıkış gucu ve ısı artısı a dan z ye uzun uzun anlatmatadır .
speedyX ben stk nın çogu yerde inceledim ve istedigi giriş gerilimini uygulandıgında mukemmel çalıştıgı ortada demek istedigim eger gitarda dinliyecekseniz preamplifier katına önemvermeliler.
sony şu anda bir dünya markası halinde ses kalıtesinde yüzlerce markayı elemiş..
sizce neden...
preamplifier katların da kullandıgı muazzam çipler sayesinde insanı şevkeden o sony kalıtesini işte o küçük akımlı çiplerden alıyor
galiba konuyu anladınız.. tşk arkadaşlar
STK beni bağlamaz, ben bu konuda mosfetçiyim.
Bu arada bozuk stk nın içinden çıkan (muhtemelen sağlam kalmış) transistörleri güneş ışığına tutunca 0,5-0,6V gibi bir gerilim ölçülüyor. :)
2N3055 lerin tepesini kesip güneş ışığına tutunca da aynı.
SpeedyX
evet kardeş doğru hatta yarın denicem özellikle 2n3055'i
ama anfi konusunda mosfetten şaşamak lazım...
kolay gelsin
Tabiii ki mosfet veya belki 2SBxxx serisi br transistor.STK lar bence su ucuz ve uyduruk chin mali teypler icin.Bu enteggreyi standart olarak Sony ve Pioneer kullaniyodu hani buyuk kasa ici bos icinde kanarya besle :D .
Muzik enstrumanlarinda daha fazla isinmasi bunlarin calistigi frekans bolgesinin daha dusuk olmasindan kaynaklaniyo.
beyler anladık mosfetcısınız peki içinizde 400W ın üstünde mosfet anfi çalıştırabilen :lol: ve bu anfiden verim alnınız kaç kişi :lol:
Bunu anlayabilmen için mosfet yazı dizisi hazırlıyoruz, biraz beklemen gerekecek
Alıntı yapılan: "X_Fi"beyler anladık mosfetcısınız peki içinizde 400W ın üstünde mosfet anfi çalıştırabilen :lol: ve bu anfiden verim alnınız kaç kişi :lol:
Arkadaşım internetten bulduğu mosfetli hazır bir şema ile 1000W'lık anfi yaptı ve bir defada çalıştı. Geçen 2yıl izmir fuarına kiraladı cihazı. Bir yığın hoparlör yığıp çalıştırdılar. Ses mükemmel ve ayrıca bilirsiniz ki orada canlı konserler yapılır.
beyler anladık mosfetcısınız peki İÇİNİZDE 400W ın üstünde mosfet anfi çalıştırabilen ve bu anfiden verim alnınız kaç kişi.. demiştim ama anlamadınız heralde
neyse speedyX arkadaşının tel numarasını versene benimde çalışmayan bi mosfet anfim var.. ;)
Alıntı yapılan: "X_Fi"beyler anladık mosfetcısınız peki İÇİNİZDE 400W ın üstünde mosfet anfi çalıştırabilen ve bu anfiden verim alnınız kaç kişi.. demiştim ama anlamadınız heralde
neyse speedyX arkadaşının tel numarasını versene benimde çalışmayan bi mosfet anfim var.. ;)
Sen bekle biraz, inşallah eylüle kadar içimizde istediğinden en az 1 kişi olacak. Biraz vakit bulayım yeter.
Birde mosfete çamur atmak gibi anlıyorum bu lafını ama neyse :)
istisnalar kaideyi bozmaz.
projen varsa yap sen vakit bulamıyosun bense yaklaşık 10 yıldır bu işle vaktimi dolduruyorum ne garip demi.... ;)
umarım yapacağın proje çalışır... :lol:
STK nin ici bellidir. BJT transistorlerle kurulmus hibrit bir yapidir.
Bircok parametresi bellidir.
Muzik ve enstruman baglayinca farkli seyler yapiyor olmasi ilginc.
Bir anfinin cikisina bakmadan once girisine bakarim.
Giris sinyali temiz değilse cikistan duzgun bir sinyal beklemem.
Telli enstrumanlari STK ya girerken ki sinyal sekillerini inceledin mi?
Yeterli mi? Duzgun mu?
Isinma olayina gelince, Dusuk seste daha fazla isinma var gibi geldi bana da. Bu da cikis geriliminin buyuk oranda cikis transistorleri uzerinde dusurulmesinden kaynaklanabilir.
Frekans bandi STK lar icin yeterince genistir. Duyabilecegin ust siniri 20 kHz varsayarsak 50 kHz baya iyi bir rakam.
http://audiolabga.com/pdf/STK4048XI.pdf
Bir de bu STK lar da gelistirilmis, Tek bir modelle kalmamislar.
4048 in orjinal 4-5 modeli var. Bir de patates baskilar var ki onlari saymiyorum :) En krali bu XI olani.
Mosfetliyi yaparsan haber ver de biz de yapalim.
http://www.redcircuits.com/Page2.htm nasil? sadece cikis mosfet ama ???
4048 iyi gibi görünüyor,
aslında benim STK ya karşı çıktığım falan yok, yanlış anlaşılmasın. sadece mosfet ile yapılanlar daha iyi sonuç veriyor diyorum.
birde şu var; adam mosfetle anfi yapacağım diye yüzüne gözüne bulaştırır oda iyi olmaz. stk lar hem kolaydırda.
Ben sadece geçmişte gördüğüm birkaç hatayı yazdım.
Siz yine devam edin stk ile, tercih meselesi. ;)
Not: Aynı olayın (anfi) birden çok yerde tartışıldığını görüyorum. oda ilginç.
sırf şu yeni gelen X_Fi adlı arkadaş yüzünden :) her taraf anfi muhabbeti oldu.
dostum rahatsız olduysan yazmaya bilirim ama ben bu forumun tün konulşara açık oldugunu sanıyordum bidaha ki sefere yazmadan önce ar-ge lere danışırım özür dilerim.... :evil:
Alıntı yapılan: "X_Fi"dostum rahatsız olduysan yazmaya bilirim ama ben bu forumun tün konulşara açık oldugunu sanıyordum bidaha ki sefere yazmadan önce ar-ge lere danışırım özür dilerim.... :evil:
Ben latife yapıyorum, neden alınıyorsun? :roll:
Ayrıca yeri gelmişken söyliyim; AR-GE yazıyor ama ben bu işi hiç bilmiyorum burada öğreniyorum. "Usta" lafı bana göre değil.
Saygılar.
STK lar ile 1980 li yılların başından beri çalıştım, çeşit çeşit anfi yaptım,
2n3055 li çıkış kalarından MJ serisi BJT lere kadar
STK nın iki avantajı var
1- Kolay montaj ve ayar gerektirmemesi
2- giriş katındaki transistörler eşlenik ve düşük gürültülü olmasından dip gürültünün azlığı
ama kesinlikle MOSFET'in yerini tutmaz
Eğer yüksek güçlü MOSFET anfi yapacaksan birden fazla mosfeti paralel bağlaman gerekecek bu da sanıldığı kadar kolay değil
MOSFETLERİ EŞLEMEK LAZIM
yoksa biri kalk gidelim diyor öbürü B.. yeme otur diyor
birde aynı ısıl koşullarda çalışmalılar (aynı soğutucu üzerinde)
Kablolar ve plaket yolları aynı boy ve kalınlıkta olmalı
Sürerken kapasitif etkileri düşünmen gerek yoksa bir mosfet iletimdeyken diğeri kesimde olur (anlık kısa devreler)
Yüksek frekans osilasyonları bastımak gerekir
yüksek güçlü MOSFET yapamamanın nedeni bunlardır.
Eğer güçlü değil kaliteli anfim olsun diyorsanız
sırayla,
1. Tüblü anfiler (çıkış trafosunu sanayide sardırmaya kalkarsanız 6. sıraya koyun!)
2. Mosfet anfiler
3. Ayrık dizayn BJT anfiler
4. STK
5. TDA
Bir iki yerde daha bu tip iddialar gördüm.
Bir zamanlar yaygın olarak kullanılan daha sonra transistörlü devrelerin piyasaya çıkmasıyla birlikte artık kimsenin yüzüne bakmadığı lambalı devreler piyasadan kalkalı yaklaşık 20 yıl oldu. Şimdilerde herkes lambalı amfi hastası oldu. Şu anda üretimleri çok azaldığı için fiyatları da aşırı yükseldi.
Lambaların ömürleri kısa, gürültüsü ve distorsiyonu fazla diye okuduk. Şimdi nereden çıktı bu kalite meselesi. Yoksa yanlış mı öğrettiler bizlere.
Lambalar bir süre transistörler karşısında güç açısından direndi, ancak yüksek güçlü transistörlü amplifikatörler ucuzlayıp piyasaya çıkmaya başlayınca elektro gitarcılar dışında kimse lambalı amfi peşinden koşmadı. Onların derdi de malum lambaların doğasındaki distorsiyonun gitar sesine verdiği ek renkti. Moslarla ve fetlerle lamba distorsiyonu sağlayacak devreler çıktıysa da gitarcıları memnun etmedi. (Son durum ne bilmiyorum)
Durum böyle iken nasıl lambalı amfiler ilk sıraya konuyor anlamadım.
@Mp3Dragon
iyi-kotu tanimlamalarindan once Mosfet hakkindaki tecrubelerini aktardigin icin teşekkürler...
STK, TDA veya ayrik BJT Transistorlu yapilarin hepsi sonucta BJT kullaniyor. Bunlari nasil birbirinden ayiriyorsunuz?
Sanirim tecrubeye bagli olarak yapilan ayarlara gore hepsi birbirinden ustun olabilir. Daha once 2N3055 ve TDA2030 lu anfilerim vardi.
TDA 2030 un tizlerdeki berrakligi digerine nazaran cok daha iyiydi. Bu durumda ayrik BJT Transistorlu anfilerin TDA lardan daha iyidir gibi bir genellemeye gidemeyiz, değil mi?
Tuplu anfinin cikisinda kullanilan trafo sonucunda frekans spektrumunda iyi bir dalgalanma olacagi kesin. Trafoyu sanayide sardirmazsak nerede sardiracagiz? (Aklima bir kac yer geliyor ama:) )
Ayrica mosfetli anfi devrelerinin sadece cikisinda MOSFET kullaniyorlar. Giris ve surus kati tamamen BJT yapisinda...
Tecrubelerimizi paylasirsak su iyi bu kotu nun kararini kullanicilar kendisi verebilir. Aksi halde sadece markalari duyariz. Isin aslini bilemeyiz. Futbol takimi taraftari gibi olmayalim yane :)
Şu an kullandığım Anfide tüm transistörler MOSFET (Fet değil MOSFET)
Lambalı Anfilere gelince artıları ve eksileri sıralamaya çalışayım
Artıları;
Biliyorsunuz bir transistörü iletime geçirmek için yaklaşık 0,6 0,7 volt beyz voltajı vermeniz gerekir bu sebeple geçiş distorsiyonu azaltmak için sükunet akımı akıtmak gerekir, eğer Class A değil AB sınıfı ise geçiş dıstorsiyonu oluşur lambalarda böyle bir sorun yoktur.
BJT lerde yüksek sürüşlerde ses yaklaşık kare dalga gibi kırpılır bu sebeple oluşan distorsiyon çok serttir ve Hoperlorleri yakan anfinin gücü değil aşırı sürülmesi sonucu oluşan kare dalga (Hoperlor uçlarında oluşan DC voltaj) dır. Gitaristlerin Lamba nın distorsiyonunu beğenme sebebi de oluşan yumuşak kırpılmadır.
Eksileri;
Yüksek fiyat
Yüksek Voltaja ihtiyaç duyması
Mekanik kusurları (Mikrofoni)
Çıkış trafosu gerekmesi ( Trafolar biliniği gibi belli frekansa göre sarılır bu sebeple geniş frekans aralığında aynı perfomansı vermesi beklenemez, orta frekans bandına göre sarılmış bir trafo sayesinde Jazz ve Klasik müzik gibi orta frekans ağırlıklı seslerde sonuş çok iyi olur)
Çıkış trafosu sarmak çok özen ister kablo kalitesi, sac kalitesi, hava aralıkları, empedans uyarlaması vs bu sebeple en doğrusu yurt dışından özel trafo getirtmek
BJT dizaynında devre ve kullanılan eleman çok fark eder aynı devrede kullanılan elemanları değiştirerek çok farklı sonuşlar elde edilebilinir.
BJT lerin gücü arttıkça frekans cevapları azalır eski 2n3055 lerde ise berbattır bu sebeple TDA 2030 daha iyi tiz vermesi normal
ama modern japon 2sa 2sd transistörleri bu konuda çok iyi
STK lar seri imal edilen uzak doğu malı ucuz müzik setleri için üretilmektedirler ( SONY de bu sınıfın içinde) Kaliteli bir uzak doğu ürününde asla STK görmezsiniz ( SONY'nin üst sınıf - YAMAHA - DENON gibi markaların havalandırma aralıklarından bir bakın)
Lambalara artı puan getirdiğini söyledikleriniz olaylar transistörler içinde geçerli.
Alıntı YapBiliyorsunuz bir transistörü iletime geçirmek için yaklaşık 0,6 0,7 volt beyz voltajı vermeniz gerekir bu sebeple geçiş distorsiyonu azaltmak için sükunet akımı akıtmak gerekir, eğer Class A değil AB sınıfı ise geçiş distorsiyonu oluşur lambalarda böyle bir sorun yoktur.
Verim artırmak için AB sınfına geçildiğinde bahsi geçen geçiş distorsiyonu kaçınılmaz ancak yüksek kazanç + negatif geri besleme ile bu bölge çok hızlı geçilerek adı geçen distorsiyon %0.1 hatta %0.01 seviyelerine kadar indirilebilmektedir. Zaten yüksek güçlü lambalı push pulllarda da aynı sorun var. Eğer BJT yerine deplacement tipi moslara geçilirse lambalara çok benzer karakteristik elde edilmekte. Hatta power tipi JFETler de artık üretilmeye başlandı.
Öte yandan transistörlerle de aynen lambalarda olduğu gibi A sınıfı amplifikatör yapılabiliyor, empedans uyumu sağlayacak çıkış transformatörü kullanarak verim kaybı uğruna A sınıfı çalışmaya geçiş her zaman için mümkün. Zaten geçmişte bu tip amplifikatörler vardı.
Alıntı YapBJT lerde yüksek sürüşlerde ses yaklaşık kare dalga gibi kırpılır bu sebeple oluşan distorsiyon çok serttir ve Hoperlorleri yakan anfinin gücü değil aşırı sürülmesi sonucu oluşan kare dalga (Hoperlor uçlarında oluşan DC voltaj) dır.
Buda bence lambaları ön plana çıkartan özellik olamaz. Aşırı sürüm varsa amplifikatör adı üstünde yüksek seviyede sinyalle besleniyor demektir.
Günümüz amplifikatörlerinde onbinde 1 seviyelerinde distorsiyondan ve 100Khz band genişliğinden bahsedilirken artık lambaları övmek, dinleyici açısından plakları CD lerle mukayese etmeye benziyor.
acizane olarak edindiğim tecrübelerimi aktarmak isterim.
sace teknik verilere bakarak bir sistemin ses kalitesini belirlemek mümkün değildir. ses ( müzik) çok karışık bir sinyaldir içerisinde çok fazla enstüruman ve harmonik vardır. sabit 1 khz sinus sinyal jeneratörü ile yapılan ölçümlerle elde edilen sonuçlar yanıltıcı olabilir. Son kararı kulak verecektir. Örneğin La notası (1. oktav) yaklaşık 440 Hz dir ama piyanonun La notası ile Kemanın La notası birbirinden çok farklıdır. bunun sebebi harmoniklerdir.
Kara plaklar kanımca her ne kadar teknik verilere bakarak CD lerin çok gerisinde gözükselerde CD lere göre daha doğal bir ses vermektedirler.
o sebeple distorsiyonu %1 ölçülen bir anfi %0,001 distorsiyona sahip bir anfiden daha doğal bir ses kalitesine sahip olabilir.
push - pull çıkışlı tüblü anfiler de geçiş distorsiyonu na sahiptir ama aradaki fark yumuşaklıktan oluşur. ( yani 555 osilatöründen gelen 440 hz sinyali ile kemanın La notası gibi, biri yapay biri doğal)
Distorsiyonla sadece genlik distorsiyonundan bahsetmeyiz.
Genlik ve faz distorsiyonu düşük, grup gecikmesi küçük, genlik frekans ilişkisi doğrusal 100Khz band genişliğindeki bir amplifikatör bahsi geçen harmonikleri (çalgıların tınılarıını) aynen yükselteceğinden amplifikatörünüzün çıkışında orjinal sesin nerede ise kopyasıyla orantılı elektrik işaretleri elde edeceksiniz demektir.
Amplifikatöre ait teknik veriler kalite hakkında yeterince bilgi verir. Ancak sözü edilen kalite sesin değil hoparlöre uygulanacak sese eşdeğer elektrik sinyallerinin kalitesidir.
Yok ben sistemi kulağıma göre test ederim ve ona göre karar veririm derseniz o zaman işin içine hoparlörler hatta bulunulan ortamın akustik özellikleri de girer ve bunların kalitesi de sistemden elde edilen sesi etkiler. Hatta amplifikatörden çok daha büyük etkiye sahiptir.
Mükemmel denebilecek bir amplifikatörle sürülen bir hoparlörden elde edilen sesin kötü çıkıyor olması amplifikatörün suçu olamaz.
Amplifikatörlerin frekans/genlik karakteristiği hemen hemen doğrusal olmasına rağmen hoparlör sistemlerinde tam bir düzgünlükten bahsedilemez. Ses konusuna çok fazla hassassiyet gösteriyorsanız amplifikatör, kolanlarınız ve bulunulan ortamı bir bütün olarak ele alıp toplam sistemin özelliklerine bakmak gerekir. Böyle bir sistemde faz gecikmeleriyle ve doğrusal olmayan genlik/frekans tepkisiyle karşılaşılacağından hiç genlik bozulması (kırpılma vs) olmasa da sesi beğenmeyebilirsiniz.
Eğer kulağınıza güvenerek bir seslendirme sisteminin orjinal sesi vermediğine çok kolay karar verebiliyorsanız amplifikatörü suçlamadan önce ses üzerinde emeği geçen bütün bileşenlere bakmak gerekir.
Ayrıca, bir kolon bir amplifikatörde çok iyi bir başka amplifikatörde kötü sonuç veriyorsa iyi ses elde edilen amplifikatörün aslında kötü ses verenden daha kötü olma durumu bile vardır. Böyle bir şeyin nasıl olacağını sizin yorumunuza bırakıyorum.
Elbette bir sistemin kalitesini belirleyen tek etken distorsiyon değildir.
Kendimde YAMAHA nın 2x100 watt gücünde ve %0,008 distorsiyonuna sahip, AX 592 model anfisi vardı. Kendi yaptığım BJT, STK, TDA anfileri saymıyorum. sonra bir siteden Hİ-END bir anfi şeması buldum. (www.passlabs.com model Aleph-3,4,5) profesyonel olarak satışı yapılmakta olan bu anfilerin modeli değiştiğinden her türlü servis dökümanlarıı şemaları dahil açık.
Tamamen MOSFET Single Ended Class A yapıda olan bu anfiyi yaptım.
önceleri denemek için düşünmüştüm.Ancak sesini duyunca inanamadım.
Teknik verilerine bakınca TDA serisi entegrelerin bile gerisinde olan bu anfinin sesi aynı hoperlörlerde muazzam fark yaratıyordu.
preanfi kullanmadan sadece basit bir pot ile direkt olarak CD ye bağladığım bu anfi, içerisinde ton kontrolleri, laudness vs devresi bulunan YAMAHA yı fena şekilde bozguna uğratmıştı.
Aklıma YAMAHA da bulunan preanfi katının bu farka yol açabileceği geldiğinden aynı şekilde sadece bir pot ile çıkış katını CD ye bağladım.
Sonuç değişmedi. Katalog verilerine göre bakıldığında ise (distorsiyon, frekans bandı, damping faktör, S/N ratio) YAMAHA nın açık üstünlüğü vardı.
isterseniz internetten modellerini verdiğim anfilerin teknik özelliklerini kıyaslayabilirsiniz. Bu arada YAMAHA nın fiyatı yaklaşık 300 Avro iken bahsettiğim anfi piyasada 4.000 USD fiyatla satılmıştı.
Sonuç olarak YAMAHA bir arkadaşa satıldı. (tabii benim anfi dinletilmeden :D )
tabii ki bir sistemin kalitesini çıkış katında kullanılan transistör tipine bağlamak yanlış olur.
Şu an kullandığım sistemi de aşağıda vermek isterim.
CD - YAMAHA CDX-592
A/D Konvertör _ kendim yaptığım 24 bit 192 khz upsampling
Preanfi - 12AU7 tüblü (kendim yaptım)
Power anfi - Passlabs Aleph 5 kopyası (kendim yaptım)
Hoperlör - JAMO 128 series
Tamam işte söylediklerimi destekler nitelikte iki sistemi deneme şansına sahip olmuşsunuz. Umarım aşağıdaki deneyleri yapmışsınızdır.
Acaba kalite neden farketti diye merak edip, Yamaha amfiyi suçlamadan önce, aynı giriş sinyaline (beyaz gürültüye) karşılık iki amplifikatörün çıkışındaki voltajı audio spectrum analiser ile inceleyip grafikleri kağıda çizilirse ardından da referans preamlifikatör girişine referans mikrofon bağlayıp ortamdaki sesi yakalayıp birde preamplifikator çıkışındaki sinyalin spectrumuna bakılır ve grafikleri elde edilirse asıl suçlu(lar) kimmiş çok iyi ortaya çıkacaktır.
Ses sinyalinin bütün bileşenlerini aynı K değeri ile çarpıp hoparlöre uyguladığımızda, elde edilen sesin bütün bileşenleri her an (küçük ama sabit sayılabilecek geçikme kabul edilebilir) için girişteki sinyalin K katı olarak elde ediliyorsa hem amplifikatör hem de hoparlör biribirine çok iyi uymuş giriş sinyalinin bütün bileşenleri gerek genlik gerekse faz açısından bozulmaya uğramadan akustik ses K kat yükseltiliyor demektir.
Şayet amplifikatör, elektrik sinyallerinin her bir frekans bileşenini an ve an sabit K1 değerinde çarpamıyor buna karşılık hoparlör de kendisine verilen elektrik sinyallerini an ve an sabit K2 değeri ile çarpıp akustik sese dönüştüremiyorsa ancak buna rağmen oluşan ses sizi tatmin ediyorsa, amfi + hop sisteminin bileşimi toplam sistemin spectrum analizi ilginc bir grafiği gözler önüne sereceğinden toplam sistem, kulağınıza çok hoş gelen seslerin oluşmasına neden olan gizli bir filitreyi doğasında barındırıyor demektir. Amfi yada kolan bir başka ürünle değiştirildiğinde söz konusu gizli filitrenin parametreleri bozulacağından yeni sistemin sesini beğenmeyebilirsiniz.
Eğer amplfikatör ile kolon birbirine bağlandığında tatmin edici ses alınamıyorsa bence yapılması gereken girişi 20Hz-20Khz aralığında sabit genlik ile taramak (özel gürültü üreteci de olabilir) ve ortaya çıkan akustik sesin spectrumunu elde edip amplifikatörümüzün önüne özel filitre katarı ilave etmek ve toplam sistem cevabının düz çizgi olmasını sağlamaktır.
Equalizer ile yapılmak istenen de budur ancak bu spektrumu düzeltme işlemi tek bir kolan için labaratuar şartlarında teknik olarak yapılmaz ve sabitlenmez, ayarlama işlemi, dinleyicinin fizyolojik özelliklerine bağlı olarak kendisi ayarlasın diye kişinin kulağına ve parmaklarına bırakılır.
Sonuçta amfi çıkışına kim hangi hoparlörü bağlayacak üretici bunu da bilemez (ama öneride bulunabilir).
Ancak üretici açısından amaç spectrumu düz bir çizgi verecek amfi ve kolan üretmektir.
Neden amfiyi bir çırpıda karalamamak gerektiğini sanırım bu kez ifade edebilmişimdir.
İlk önce şunu belirtmek isterim benim markaları karalamak gibi bir niyetim yok neticede her sınıf için anfi olması normal
değinmek istediğim nokta cihazların broşüründeki teknik verilere bakıp bu iyidir demek doğru değil.
En başta belirttiğim gibi müzik birçok frekansın karışımı, suni sinyaller ve elektriksel ölçümler size fikir verir ama son sözü kulak söyler.
anfi ile hoparlör arasında uyumsuzluk olabilir. ama bunu filtre ile gidermek yapılabilecek en kötü seçim hele ekolayzır gibi ses üzerinde aşırı oynamalar sadece sisteminizin açığını kapamak daha doğrusu göz (kulak) boyamaktır.
ortada suçlu aramıyorum ben sadece tesbitlerimi ve deneyimlerimi paylaştım.
filtreler vs ile devreyi karmaşıklaştırmak orjinal sesten daha fazla sapma ve daha fazla bozulmadan öteye bir sonuç sağlamaz.
ses ne kadar az eleman üzerinden geçerse o kadar az bozulur.çünkü her elemanın kendine özgü bir bozucu etkisi vardır.
bir anfinin %1 olarak öçülen bozulması kulağınıza tırmalayıcı gelmeyebilir
ama %0,001 lik bir bozulma duyulmasa bile sizin sistemi olumsuz etkileyebilir.
verdiğim örnek gibi düşünün lm555 entegresinin çıkışındaki kare dalga ile kemanın sesi aynı frekans olabilir ama kulak bambaşka bir şey duyar.(sadece frekansa bakarsak) müzik denilince o kadar çok parametre çıkar ki karşınıza bunları birbirleriyle mukayese etmek imkansızlaşır.
Guzel, teknik veriler gelmeye basladi :)
Oncelikle Keman veya baska bir aletin 440 Hz i sadece zarftir.
Duz bir sinus veya kardedalga sinyal değildir. Icinde baska frekansta sinyalleri de icerdigi malumdur.
Bir de plagin dogal sesinden bahsediliyor. :) Belki plaktan cikan sesin ugradigi asamalar rahatca anlasilabildiginden daha cok zevk veriyor olabilir. Yada plagin teknik sinirlarini zorlayip ses vermeye calismasi da olabilir bu. Iyi bir sistemle plaktan cikan sesi CD ye kaydedip CD yi dinlediginizde bu sefer dogal ses CD den gelmeye baslayacaktir, diye dusunuyorum.
Son kararı kulak verir derseniz işin içine hoparlörleri de kattığınızdan hoparlörlerin suçunu farkında olmadan masum amplifikatörünüze atabilirsiniz. Amplifikatör testi için illede kulağımı kullanacağım derseniz bunu profosyonel tip kolonlarla değil labaratuar tipi test kolonları ile yapmalısınız. Ancak bu test sonucunun başarısı kişiden kişiye değişecektir zira her duyu organımız gibi kulağımızda kolayca yanılır, dolayısı ile kulağı amplifikatör testinde sensör gibi kullanmak yanıltıcı olur.
Kalite bir amlifikatörün hiç bir filitre sistemine sahip olmaması gerektiği doğrudur, Eğer hoparlörleriniz amplifikatörle birlikte mükemmel uyum içine girememişse filitre kullanmak kaçınılmazdır.
Hala neyi tartışıyoruz anlamıyorum.
Bu arada lambalı amfilerin kalitesi iyidir iddiası da tam olarak açıklığa kavuşmadı.
lambalı anfilerin en büyük üstünlüğü kırpma ve bozulmalarının solid state yapılara göre daha yumuşak olmasıdır.
Transistörler çok keskin ve sivri bozulmalar yaratırken lambalarda bu daha soft olmaktadır.
örneğin aşırı sürülmüş bir transistörlü anfinin sesi pazarcı anfisi gibi çıkar sesler anlaşılmamaya başlar.
1960 lı yıllarda kullanılan lambalı anfilerin aşırı sürülmesi sonucu oluşan distorsiyon hala rockçılar arasında bir efsanedir. ve hiç bir tasarım bu etkiyi tam olarak yakalayamaz.
CD teknolojisi 1980 yılların başında Sony ve Philips tarafından geliştirilmiştir.o yıllardaki teknolojik imkanlar ve maliyet faktörleri nedeniyle kısıtlı tutulan teknolojik yapı günümüze kadar aynı gelmiştir.
En başta şu yanılgı vardır kağıt üzerinde insan kulağı 20 hz ile 20.000 hz arasında ki frekansları duymaktadır ve CD de bu şartları rahatlkla yerine getirmektedir.
ancak uygulama tamamen farklı!
sıkı Hİ-END çiler kesinlikle plaktan vazgeçmez
CD teknolojisi ise şu an yerini SACD ve DVD Audio ya bırakma durumunda çünkü frekans bandı artık 50-60khz lere dayanmakta ve amaç baştan beri analog ortamın kalitesini yakalayabilmektir.
CDnin sesi asla bir plak kadar doğal değildir.
Bu sebeple upsampling (16 bit 44,1 sampling orjinal CD verisini üst frekanslarla tekrar yaratmak)yapılması yaygındır.