İnternette bir röle kartı resmi verilmiş, satış amacı ile...şema yok ,pcb den anladım..
PIC bc546 yı kontrol ediyor, kollektörede röle bağlı...
baz direnci yerine kırmızı led bağlı...
anot pic e bağlı, katot ise transistörün beyz ine bağlı....
yani baz direnci kullanmamış...
rölenin çalıştığı led ile anlaşılıyor.
Ya base direnci SMD ise? Kartın altını da gördünüz mü?
Altta başka eleman yok,bağlantı böyle ...
(http://img262.imageshack.us/img262/4729/adszfbk.jpg)
(http://img4.imageshack.us/img4/4138/adsz2rl.jpg)
Sıkıntılı bir tasarım o zaman.
Aslında sıkıntılı değil. Çünkü LED üzerinde yaklaşık 2.2V gerilim düşümü olacaktır.
Transistörün Vbe gerilimi 2.8V civarında olduğu için transistör direkt olarak doyuma geçer.
LED de bir çeşit dirençtir aslında. Ama direnci nonlineer olarak değişir gerilim ve akımına göre.
Dolayısıyla bu tür anahtarlama uygulamalarında sıkıntı olacağını zannetmem.
Alıntı yapılan: maytere - 03 Ekim 2011, 21:11:55
Sıkıntılı bir tasarım o zaman.
Hocam; PIC ' in çıkış akımı 20 mA ' i geçmeyeceğinden sıkıntı olmaz bence.
healme ' nin de dediği gibi zaten ledde de gerilim düşümü olacaktır. Adam aynı pin ile hem ledi yakmış hem de transistörü tetiklemiş. :)
Alıntı yapılan: healme - 03 Ekim 2011, 21:27:24
Transistörün Vbe gerilimi 2.8V civarında olduğu için ...
?
Transistör'ün Doyum Bölgesinde çalışabilmesi için Base-Emitter geriliminin 0'dan büyük ve Base-Collector geriliminin 0'dan büyük olması lazım.
Aksi takdirde doyuma geçemez. Anahtarlamayı da transistörü doyum ve kesim bölgelerine geçirerek yaparız.
Hocam 2.8 volt kısmını anlamadım ben.İletim ve saturasyon kısmını değil.
PIC 5V veriyor, 2.2V LED'de düşüyor ve Vbe=2.8V oluyor. Bu kadar.
Pardon PCB yi inceleyince led in seri bağlandığını gördüm,ben paralel düşünmüştüm.
Q1'in BC546 oldugundan eminmisin? Transistorun ustunde oyle mi yaziyor?
PCB üzerinde öyle yazıyor,to92 kılıfında transistör..
güvenlik ne olacak peki? Transistör bozulur ise, pic tehlikeye girer.
Transistörün beyzine 0.6V gibi bir voltaj düşer. Geri kalan gerilim Led'in üzerine düşer. Led daha yüksek akım çekmek isteyecektir sürekli. Bu şekilde PIC'in verebileceği akımı zorlayacaktır. Yanlış mı düşünüyorum. Uzun süreli kullanımda sıkıntı oluşturabilir. Bu yüzden güvenli değil. En iyisi akımı sınırlamak değil mi? Led'e seri bir adet direnç bağlayabilirdi sonuçta.
Aslında güzel bir tasarım. Aynı yöntemi zener diyot kullanarak da gerçekleştirirlebilir. Böylece transistörün sürülmesi için Vbe gerilimi yükselir. (parazitlere karşı)
LED kullanıldığında transitörün ancak B-E kısa devre olursa sorun olur. Ama entegrenin verebileceği akım sınırlı olduğundan bir sorun olşturmaz. B-C kısadevre olursa LED üzerinden ters yönde akım akmayacaktır.
Tabii tercih meselesi isteyen LED yerine bir direnç koyabilir. Oyunun kurallarını koyan sizsiniz.
Alıntı yapılan: maytere - 04 Ekim 2011, 11:29:58
Transistörün beyzine 0.6V gibi bir voltaj düşer. Geri kalan gerilim Led'in üzerine düşer. Led daha yüksek akım çekmek isteyecektir sürekli. Bu şekilde PIC'in verebileceği akımı zorlayacaktır. Yanlış mı düşünüyorum. Uzun süreli kullanımda sıkıntı oluşturabilir. Bu yüzden güvenli değil. En iyisi akımı sınırlamak değil mi? Led'e seri bir adet direnç bağlayabilirdi sonuçta.
çok doğru. bu şekilde transistör pic in çıkışından maximum akım çekmeye çalışacaktır. ama röleyi collektöre değilde emiter şase arasına bağlarsa, collektörede +5v verirse beyz akımıda röle bobininden geçeceği için sınırlanabilir. ama bu şekilde transistör doyuma gider mi bilmiyorum.
ayrıca bu devrede pic çıkış vermediği zaman transistör beyzi boşta oluyor. dolayısıyla transistör parazitlerden etkilenip gereksiz yere iletime geçebilir. beyz ile şase arasına 10k gibi bir drenç bağlanması lazım
Saçma bir tasarım ve gereksiz bir tartışma olmuş.
Tasarım olarak çok yanlış bir uygulama, işlemcinin port akım basma sınırına güvenilerek tasarım yapılmaz. İşlemcinin portunu bozulabilir, bozulmasada tam yükte çalıştırmak herzaman sakıncalıdır, ömrü kısaltır.
Max akım basılmaya çalışılıyor ve yükler ise yarıiletken, iletkenliklerine göre voltaj paylaşımı yapıyorlar. Pic akım kaynağı gibi davransın ve 20mA kaynaklandırsın diyelim. Transistörün base'ından 20mA akım basılıyor bu 546 için base akım sınırına sınırına çok yakın demektir.
Led için ise 20ma yine doyum akımında(Led'e göre değişir ama genelde 5mm ledler 20ma'dir), ledi de max.(yüksek) akımda sürmek ömrünü kısaltır. Ayrıca yükler ve kaynak yarıiletken olduğu için sıcaklık değişimleri akımın stable olmasını etkiler.
Arızalanmaya meyilli bir tasarım.
Bir seferinde pcb cizerken port çıkışına direnc eklemeyi unutmuşlar, direk transistor bazına gidiyormuş. Cihazı çalıştırmışlar, onlarcasını da montaj etmişler. Sonra başka bir vesile ile pcb'yi incelediğimde direncin olmadığını gördüm. Saatlerdir de problemsiz çalışıyordu. 16F628A kullanılmıştı. Merak edip çıkış port akımını ölçtüm 20 küsür mA geçiyordu. O zaman şuna yordum, PIC kendi içinde port akımı limitlemesini yapıyor.
Üstte verilen şemaya da aynı mantıkla bakılırsa problem çıkmamıştır. Bütün PIC serisinde durum aynı olurmu bilemiyorum.
Alıntı yapılan: bunalmis - 04 Ekim 2011, 01:04:27
Q1'in BC546 oldugundan eminmisin? Transistorun ustunde oyle mi yaziyor?
[IMG]http://i.imgur.com/9FR15.jpg[/img]
PCB üzerinde yazanı değil transistörün üstünde yazanı sormuştum.
Belki devrede aşağıdakine benzer bir transistör kullandı fakat pcb de malzeme adını yanlış yazdı.
(Yazık değilmi, adamın tasarımını eleştiriyorsunuz.)
PDTD123E, PDTC123T
http://www.google.com/search?q=npn+to92+digital+transistor+internal+base+resistor&hl=tr&source=hp&gs_sm=e&gs_upl=1719l5640l0l6765l18l15l0l0l0l0l265l2640l1.7.6l14l0&oq=npn+to92+digital+transistor+internal+base+resistor&aq=f&aqi=&aql=
Bu da OnSemi'den smd örnek. http://www.onsemi.com/pub/Collateral/MUN2211T1
Kandırmaca da olabilir. Ben bazen yapıyorum. Mesela 12f629 üzerini kazıyıp pcb üzerine 741 veya 555 yazılabilir.
Alıntı yapılan: t2 - 04 Ekim 2011, 19:31:26
Kandırmaca da olabilir. Ben bazen yapıyorum. Mesela 12f629 üzerini kazıyıp pcb üzerine 741 veya 555 yazılabilir.
Zannetmiyorum...entegrelerin adı belli...
zaten aşağı yukarı standart bir devre..
"bunalmış" digital transistör olabilir diyor...
forumda arkadaşa sordum...bakalım ne tip transistör kullanmış...
Beysinde gerilim bölücü direnç bulunan transistörlerin beysi ortası olmuyor en azından benim bildiğim
TO92 kılıfında 2n7000 ve 2n7002 vmosfet transistörler genelde röle işlerinde görüyorum gate'sınde direnç falan yok direkt MPU'ya bağlı orta ayağıda gate.....
emiteri şasede olduğu için base 770mv'tan fazla gelince transistor bozulur belki led akım sınırlama gibi bir şey vazifesi görüyor tabi tahmin..........
Devreyi yapana sorduğum soru ve cevabı arkadaşlar..;
Soru:
Devrede baz direnci kullanmamışsınız...
transistör bc546 mı yoksa değişik bir transistör mü?
Cevap:
Merhaba,
Transistörleri aynı zamanda bir diod olan led ile tetikliyoruz. Çalışması gayet stabil ve garantilidir. Ledin üzerinden akım geçtiğinde aynı zamanda ledde yanmaktadır. Bir taş ile iki kuş vurmaktayız. Teori olarak bilemem ama çalışmasının stabilliği tecrübelerimizle sabittir.
Teorik olarak bilmediğini yazmış arkadaş. Bu şekilde çalışıyor olması , tasarımın doğru olduğunu göstermez. Led'e seri bir direnç bağlanabilirdi.
ben de azıcık ortalığı kızıştırayım bari:
1) 12V'luk standart bir röle yaklaşım 20-30mA çeker, bu BC546'nın kollektör akımıdır ve bazından ise (katalog verilerine göre hfe'si 100-800 arası) kabataslak bir hesapla bu akımın ancak 300'de biri kadar bir akım geçer yani 70-100 mikro amper kadar.
2) 100 mikro amperde (0.1mA) nominal gerilimi 2.2V olan bir led neredeyse ışıldamaz ve üzerinde düşen gerilim de artık 2.2V değildir.
3) PIC, 5V çıkış veriyor diyelim, bunun 0.6V civarı be gerilimi olarak gerekliyse geriye kalan 4.4V led üzerinde düşecektir ki bu da ondan geçecek akımı artmaya zorlar.
4) çoğu transistörün Vbe gerilimi en çok 2V'a dayanır, sonrasında transistör bozulur.
bunlara ne diyeceksiniz?
Alıntı yapılan: timpati - 07 Ekim 2011, 01:25:38
ben de azıcık ortalığı kızıştırayım bari:
1) 12V'luk standart bir röle yaklaşım 20-30mA çeker, bu BC546'nın kollektör akımıdır ve bazından ise (katalog verilerine göre hfe'si 100-800 arası) kabataslak bir hesapla bu akımın ancak 300'de biri kadar bir akım geçer yani 70-100 mikro amper kadar.
2) 100 mikro amperde (0.1mA) nominal gerilimi 2.2V olan bir led neredeyse ışıldamaz ve üzerinde düşen gerilim de artık 2.2V değildir.
3) PIC, 5V çıkış veriyor diyelim, bunun 0.6V civarı be gerilimi olarak gerekliyse geriye kalan 4.4V led üzerinde düşecektir ki bu da ondan geçecek akımı artmaya zorlar.
4) çoğu transistörün Vbe gerilimi en çok 2V'a dayanır, sonrasında transistör bozulur.
bunlara ne diyeceksiniz?
Transistörü anahtarlama olarak kullanacağımız için doyumda çalıştıracağız.Hfe değeri doyumda düşer (bkz:datasheet). Transistor kollektör akımı baz akımı ne kadar değişirse değişsin yük akımını geçemez.Kaba hesapla : Ic:20ma Ib:2ma (Hfe=10 seçtim.) yani kollektörden 20ma akıtmak istediğim zaman baz akımını min 2 ma olarak ayarlanmalı .Baz akımı fazla olursa ne olur kollektör akımı artmaz neydi akımı belirliyen yüktü.Transistörün max baz akımını geçmedikten sonra sorun yok.
Alıntı yapılan: timpati - 07 Ekim 2011, 01:25:38
4) çoğu transistörün Vbe gerilimi en çok 2V'a dayanır, sonrasında transistör bozulur.
bunlara ne diyeceksiniz?
Bunda yanlışlık var. V
eb demek istemiş olabilirsiniz. Yani, beyze uygulanan maksimum ters gerilim önemli. Vbe doğru yöndeki polarmadır. Bunda dayanacak bir şey yok çünkü o, 0.6 civarıdır. Akımla ilgili dayanma sınırı olabilir.
Alıntı yapılan: timpati - 07 Ekim 2011, 01:25:38
ben de azıcık ortalığı kızıştırayım bari:
1) 12V'luk standart bir röle yaklaşım 20-30mA çeker, bu BC546'nın kollektör akımıdır ve bazından ise (katalog verilerine göre hfe'si 100-800 arası) kabataslak bir hesapla bu akımın ancak 300'de biri kadar bir akım geçer yani 70-100 mikro amper kadar.
2) 100 mikro amperde (0.1mA) nominal gerilimi 2.2V olan bir led neredeyse ışıldamaz ve üzerinde düşen gerilim de artık 2.2V değildir.
3) PIC, 5V çıkış veriyor diyelim, bunun 0.6V civarı be gerilimi olarak gerekliyse geriye kalan 4.4V led üzerinde düşecektir ki bu da ondan geçecek akımı artmaya zorlar.
4) çoğu transistörün Vbe gerilimi en çok 2V'a dayanır, sonrasında transistör bozulur.
bunlara ne diyeceksiniz?
1) 100uA minimum gerekli base akımıdır istersen 100uA'le süresin ister 1mA ile, önemli olan transistörü saturasyona sokmaktır.
2) bu soru değil zaten, aynen söylediğin gibi
3) öyle düşünürsen base ve ledden 2A geçer :) ama güç kaynağı yani port akım sınırlı olduğu için port voltajı düşecektir. Yukarıda açıklamıştım, pic içindeki mosfet, led ve B-E arasında voltaj paylaşılır.
4) Çoğu transisörün Vbe'si 2V'a değil 5V'a kadardır o nedenle bişey olmaz. Ama akım sınırlaması olmasaydı çok şey olurdu. :)
Asıl ben sorayım, uzmanlık sorusu:
Bir BJT düşünün ve kollektör akımı max 1A olsun bu transistörün base'dan gerilebilecek max. akım nedir?
Alıntı yapılan: eemkutay - 07 Ekim 2011, 09:46:46
.....
4) Çoğu transisörün Vbe'si 2V'a değil 5V'a kadardır o nedenle bişey olmaz. Ama akım sınırlaması olmasaydı çok şey olurdu. :)
.....
Vbe=2 yada 5v oldugunu nerden uydurdunuz. Vebo ile karistirmayasiniz.
Transistore gore vbe genelde 0.6 ila 0.9 arasinda degisir. Guc transistorlerinde 1 voltu biraz asabilir.
Alıntı yapılan: timpati - 07 Ekim 2011, 01:25:38
ben de azıcık ortalığı kızıştırayım bari:
1) 12V'luk standart bir röle yaklaşım 20-30mA çeker, bu BC546'nın kollektör akımıdır ve bazından ise (katalog verilerine göre hfe'si 100-800 arası) kabataslak bir hesapla bu akımın ancak 300'de biri kadar bir akım geçer yani 70-100 mikro amper kadar.
2) 100 mikro amperde (0.1mA) nominal gerilimi 2.2V olan bir led neredeyse ışıldamaz ve üzerinde düşen gerilim de artık 2.2V değildir.
3) PIC, 5V çıkış veriyor diyelim, bunun 0.6V civarı be gerilimi olarak gerekliyse geriye kalan 4.4V led üzerinde düşecektir ki bu da ondan geçecek akımı artmaya zorlar.
4) çoğu transistörün Vbe gerilimi en çok 2V'a dayanır, sonrasında transistör bozulur.
bunlara ne diyeceksiniz?
Transistör burada lineer olarak çalışmıyor doyuma gidiyor. 0,1 ma yerine diyelim ki transistörün beyzinden 10 ma akım akıtırsanız transistör kesime mi gider ki led ışıldamasın? Aslında burada gözden kaçırılan konu ledin rezistif karşılığı, burada ledi (rengine-çalışma gerilimine göre) 200-300 ohm direnç gibi düşünürseniz bulmaca kendiliğinden çözülecektir. Buradaki sıkıntı çıkarma ihtimali olan durum şu olabilir, led üzerinden muhtemelen sürekli 20 mA gibi bir akım akıyordur, bu da picin verebileceği sınır demek, ama piclerde genellikle çıkış akımındaki aşırı yüklenmelere karşı koruma bulunuyor bildiğim kadarıyla...
Alıntı YapBir BJT düşünün ve kollektör akımı max 1A olsun bu transistörün base'dan gerilebilecek max. akım nedir?
beyzi ne kadar akım taşıyabiliyorsa o kadar. :) transistörün özelliğine göre değişir. ama normalde beyz akımı kollektör akımından büyük olacak şekilde imal edilmezler. zaten böyle birşey saçma olur. bu soruya max 1A diyorum ben
Alıntı Yap
Aslında burada gözden kaçırılan konu ledin rezistif karşılığı, burada ledi (rengine-çalışma gerilimine göre) 200-300 ohm direnç gibi düşünürseniz bulmaca kendiliğinden çözülecektir. Buradaki sıkıntı çıkarma ihtimali olan durum şu olabilir, led üzerinden muhtemelen sürekli 20 mA gibi bir akım akıyordur, bu da picin verebileceği sınır demek, ama piclerde genellikle çıkış akımındaki aşırı yüklenmelere karşı koruma bulunuyor bildiğim kadarıyla...
burada ledi direnç olarak düşünemeyiz çünkü ledin iç drenci lede verilen voltaja göre değişir. örneğin 2,5v ta 15mA akım akarken, 3,5v ta 50mA akım akabilir. yani akım birden artıyor.iç drenç değerlerini hesaplarsanız verilen voltajlara göre farklı çıkacaktır.
Alıntı yapılan: bunalmis - 07 Ekim 2011, 10:10:51
Vbe=2 yada 5v oldugunu nerden uydurdunuz. Vebo ile karistirmayasiniz.
Transistore gore vbe genelde 0.6 ila 0.9 arasinda degisir. Guc transistorlerinde 1 voltu biraz asabilir.
Haklısın, aklım ters voltaj altındaki sınıra gitmiş.
Devreyi yapan normal transistör kullanmış, bu durumda led e seri bir direnç mi takılmalı yoksa
led kollektöre mi bağlanmalı...?
led kollektöre bağlanırsa röle sürülemez.
Bence de sıkıntılı bir tasarım olmuş, devrede görünen kırmızı led + transistörün BE jonksiyonu(2. bir diyot) 5V ile beslendiğinde akan akım diyotların karakteristiklerine göre PIC in sağlayabileceği(<20mA) aralıkta olabilir ancak Von gerilimi 0.1 V farklı olan bir led bağlansa akım 20mA in üzerine çıkabilir. PIC i ip üstünde yürütmeye gerek yok, pin çıkışına 100-470 ohm arası bir direnç bağlayarak hem ledin yanması hem de base tetiklemesi yapılabilir, bir pot ile uygun direnç değeri belirlenir. Konuyu açan elek arkadaşa cevap: evet araya direnç takılmalı.