Merhaba,
Aldığım SMPS'lerin -V ile fiziksel toprak arasında 20V AC 0.6V DC potansiyel fark olmakta.
Sistem USB ile haberleştiği için notebookların touchpadleri dokunduğumuzda kendi kendine hareket edip tıklama yapmakta ve bu gürültü bazen USB bağlantısını da koparmakta.
Bu sorunu -V ile fiziksel toprak arasına 6.8nF kapasitör kullanarak çözebiliyorum. Ancak bu şekilde kullanmak doğru mudur? Kapasitöre seri toprağa doğru bir diyot bağlamak gerekir mi? Aklımda bu şekilde daha doğru olduğu kalmış. Kapasitörü de ekarte edip GND ile -V'yi telle birleştirmek ilerleyen zamanda bir probleme neden olur mu?
Edit: Boşta kısadevre edildiğinde oluşan akım 100uA, yükte 300uA DC, işin ilginci AC'de akan akımı multimetre ile okuyamıyorum ama kapasitör ekleyince potansiyel fark 2.5V'a kadar düşüyor.
İşin ilginci kullandığım ekonomik güç kaynağında da, Mervesan güç kaynağında da bu durum var ve gürültüye neden oluyor.
Bende yerinizde olsam diyot ilave ederdim. Toprak ile -v doğrudan bağlamak soruna neden olabilir. Şebekede Notr ile toprak arası kaç volt görüyorsunuz.
Nötr ile toprak arası 95V AC, 2V DC
Şu an diyot eklememeyi planlıyorum. Bu durumda kırpıcı gibi davranacak negatif alternans yine gürültü kalacak. Direk bağlamak yerine kapasitör bu işi çözer gibi, denemelerde sıkıntı çıkarmadı şu an.
Nötr ile Toprak arasında 95VAC çok radikal bir değer, toprak dediğiniz şey toprak olmayabilir...
usb izolator kullanmak daha mantıklı olacaktır.
https://www.google.com/search?q=usb+izolat%C3%B6r&safe=strict&sxsrf=ALeKk03HmKO9IjSI9j4_N01KkKOsBgSfvg:1611854857727&source=lnms&tbm=shop&sa=X&ved=2ahUKEwjSqOWhk7_uAhXrxoUKHQmrCzcQ_AUoAnoECAgQBA&biw=1492&bih=790 (https://www.google.com/search?q=usb+izolat%C3%B6r&safe=strict&sxsrf=ALeKk03HmKO9IjSI9j4_N01KkKOsBgSfvg:1611854857727&source=lnms&tbm=shop&sa=X&ved=2ahUKEwjSqOWhk7_uAhXrxoUKHQmrCzcQ_AUoAnoECAgQBA&biw=1492&bih=790)
Toprağın topraklık hali kalmamıştır. Malum bir kere göm bir daha ardına bile bakma olduğu için. Yeni bir bina değil, iş yerim.
Lakin toprak arasına kapasitör bağlamak problemi çözdü. SMPS'i tasarlarken 1 kapasitörü mü fazla gördüler yoksa benim yaptığımda sıkıntı bir şey mi bilemedim. Akan akım mikro amper seviyesinde. Statik elektrik gibi cılız bir şey işi bozan.
Toprak ile fazı ölçünce 290 volt çıkıyor. Trü RMS multimetre ile ölçüyorum :)
USB izolatörü kullanamam. Hem maliyetli, hem de daha önce kullandığımdan biliyorum hızlı iletişimde sıkıntı çıkarıyor, bazen usb aygıtı tanınamadı gibi saçma sapan yanıtlara neden oluyor.
DC beslemeli cihaz girişlerindeki koruma ekipmanları sürekli stres altında bu voltajı bastırmakla meşgul olacaklar. Kısa vadede çalışıyor gibi gözükseler de uzun vadede arızalanmaları muhtemel. Tecrübeyle sabit :)
Emc tesinden geçmesi için şebeke tarafındaki dc beslemesinin negatifinden gnd ye atılan kapasitör den
kaynaklanıyor.
Alıntı yapılan: Cemre. - 28 Ocak 2021, 21:02:38DC beslemeli cihaz girişlerindeki koruma ekipmanları sürekli stres altında bu voltajı bastırmakla meşgul olacaklar. Kısa vadede çalışıyor gibi gözükseler de uzun vadede arızalanmaları muhtemel. Tecrübeyle sabit :)
Toprak hattı 5 yıldır böyle desek 5 yıldır bozulan bir cihazım olmadı henüz. Cihazlar şu ana kadar 7-8 bin saatin üzerinde çalışmıştır. Bana bıraksalar ben toprak hattını yaptırırım fakat iş yeri kira ve iş hanı gibi düşünün. Cihazlardan önce ben önemliyim.
Yarın bir de topraktan izole çalışırsa ne olacak bir bakayım merak ettim.
Laptop adaptörü üzerinde yaptığım testte (orijinal adaptör) laptop'un fiziksel toprak ile arasında DC 1.4V, AC 1.3V olduğunu gördüm.
Evdeki toprak nötr arası 50V AC, bu yeni bina sayılır 8-9 yıllık. (Belki de saymazsınız bilemem :) ) Faz Nötr 236V, ev trafoya yakın belki ondan olabilir.
Cep multimetresi yine de çok güvenemiyorum buna.
Bu hatları cihaz stres testi gibi düşünelim. SMPS çıkışındaki -V ile fiziksel toprak hattı arasına kapasitör bağlamak sakıncalı mıdır? -V'den gelen AC bileşeni akıttık toprağa. Peki ya topraktan bir şeyler gelir mi? Kapasitör bağlantısı ile cihaz ile laptopun iç toprak hattı arasındaki potansiyel fark az çok dengelenmiş oluyor bu şartlarda.
Alıntı yapılan: sadogan - 29 Ocak 2021, 00:05:07Emc tesinden geçmesi için şebeke tarafındaki dc beslemesinin negatifinden gnd ye atılan kapasitör den
kaynaklanıyor.
Bunu biraz açıklar mısınız anlayamadım. Benim yaptığım işlem bu, -V ile toprak arasına kapasitör bağlamak? Zaten bağlı mı diyorsunuz?
-V dediginiz +V cikisinin GND ucu mu yoksa GND'ye gore negatif bir voltaj cikisin mi var?
SMPS lerdeki kaçak elektirik her zaman problem olmaktadır.
Hatta çoğu zaman USB to RS232 Dönüştürücüyü yaktığı da vakidir.
(https://i.ibb.co/yyw4FGV/mean-well-rs-25.jpg) (https://ibb.co/yyw4FGV)
Resimdeki görüldüğü şekilde Faz Nötr Toprak girerseniz problem yok.
Ancak Toprak hattınız problemli ise yada sadece faz-nötr bağlamışsanız iç yapıdaki filitre nedeniyle 110VAC yi bulabilen sızıntıya rastlarsınız.
Mutlaka sağlam topraklama ve topraklamalı kablo ile kullanmalısınız.
Özellikle pirizlerinizin topraklarının sağlam olduğundan emin olun.
Alıntı yapılan: muhendisbey - 29 Ocak 2021, 00:19:21Toprak hattı 5 yıldır böyle desek 5 yıldır bozulan bir cihazım olmadı henüz. Cihazlar şu ana kadar 7-8 bin saatin üzerinde çalışmıştır.....
Benzer bir ortamda benzer şekilde çalışan ürünlerin yanına yeni bir "endüstriyel" ürün eklediğimizde, zamansız, öngörülemeyen arızalar meydana gelmeye başladı. Ürünün TVS vb giriş koruma ekipmanları sıklıkla hasar görüyor. Muadil başka marka ürünü kullanıldığında ise bu sorun olmuyor. Tabii bu ürünün tasarımı ile de ilgili olabilir, dolayısıyla her ürün anında hasar görecek diye bir genelleme yapmak mümkün değil ancak hem özel hem de pahalı ekipmanların bu gibi riskler altında kullanılmaları maddi açıdan zorlayıcı sonuçlar doğurabiliyor maalesef.
Alıntı yapılan: muhendisbey - 29 Ocak 2021, 00:19:21Toprak hattı 5 yıldır böyle desek 5 yıldır bozulan bir cihazım olmadı henüz. Cihazlar şu ana kadar 7-8 bin saatin üzerinde çalışmıştır. Bana bıraksalar ben toprak hattını yaptırırım fakat iş yeri kira ve iş hanı gibi düşünün. Cihazlardan önce ben önemliyim.
Yarın bir de topraktan izole çalışırsa ne olacak bir bakayım merak ettim.
Laptop adaptörü üzerinde yaptığım testte (orijinal adaptör) laptop'un fiziksel toprak ile arasında DC 1.4V, AC 1.3V olduğunu gördüm.
Evdeki toprak nötr arası 50V AC, bu yeni bina sayılır 8-9 yıllık. (Belki de saymazsınız bilemem :) ) Faz Nötr 236V, ev trafoya yakın belki ondan olabilir.
Cep multimetresi yine de çok güvenemiyorum buna.
Bu hatları cihaz stres testi gibi düşünelim. SMPS çıkışındaki -V ile fiziksel toprak hattı arasına kapasitör bağlamak sakıncalı mıdır? -V'den gelen AC bileşeni akıttık toprağa. Peki ya topraktan bir şeyler gelir mi? Kapasitör bağlantısı ile cihaz ile laptopun iç toprak hattı arasındaki potansiyel fark az çok dengelenmiş oluyor bu şartlarda.
Bunu biraz açıklar mısınız anlayamadım. Benim yaptığım işlem bu, -V ile toprak arasına kapasitör bağlamak? Zaten bağlı mı diyorsunuz?
https://320volt.com/wp-content/uploads/2016/10/devre-semasi-smps-smps-devresi-flyback-smps.png (https://320volt.com/wp-content/uploads/2016/10/devre-semasi-smps-smps-devresi-flyback-smps.png)
CY1,CY2,CY3
Alıntı yapılan: z - 29 Ocak 2021, 01:23:29-V dediginiz +V cikisinin GND ucu mu yoksa GND'ye gore negatif bir voltaj cikisin mi var?
-V dediğim SMPS'in ground çıkışı. Fiziksel toprakla karışmaması için -V notasyonu ile belirtilmiş SMPS üzerinde ve fiziksel toprak girişi ile izole durumda. Negatif çıkış değil.
SMPS faz-toprak-nötr bağlantısı yapılarak kullanılıyor. Ölçümlere göre prizlerdeki toprak hattı pek o kadar da toprak değil.
SMPS değiştirmeyi denedim. Mervesan'da bile bu sorun var. Meanwell kullanayım dedim, şu anki kullandığım ürünün 5 katı, mervesan'ın 3 katı fiyatı var.
İki güç kaynağının çıkışı da toroidli ve kapasitörlü, sözde SMPS'lerdeki gibi, çıkışına 6 kapasitör konulmuş ürünler değil.
@sadogan bahsettiğiniz giriş kapasitörleri. Bu sorunun giriş kapasitöründen kaynaklanmadığını düşünüyorum. Her ne kadar -V izole de olsa fiziksel topraktan ciddi sayılabilecek bir potansiyel fark olmamalı.
Buna benzer bir durumdan forumda daha önce bahsetmiştim. 5V ile çalışan bir mikrodenetleyici 200V VCC, 195V GND verirsek ne olur diye. Durum bundan pek farklı değil. Bu durumda halihazırda fiziksel toprağa göre mikrodenetleyicim fiziksel toprağa göre 95V VCC, 90V GND ile çalışmış oluyor.
Alıntı yapılan: muhendisbey - 29 Ocak 2021, 10:18:23-V dediğim SMPS'in ground çıkışı. Fiziksel toprakla karışmaması için -V notasyonu ile belirtilmiş SMPS üzerinde ve fiziksel toprak girişi ile izole durumda. Negatif çıkış değil.
SMPS faz-toprak-nötr bağlantısı yapılarak kullanılıyor. Ölçümlere göre prizlerdeki toprak hattı pek o kadar da toprak değil.
SMPS değiştirmeyi denedim. Mervesan'da bile bu sorun var. Meanwell kullanayım dedim, şu anki kullandığım ürünün 5 katı, mervesan'ın 3 katı fiyatı var.
İki güç kaynağının çıkışı da toroidli ve kapasitörlü, sözde SMPS'lerdeki gibi, çıkışına 6 kapasitör konulmuş ürünler değil.
@sadogan bahsettiğiniz giriş kapasitörleri. Bu sorunun giriş kapasitöründen kaynaklanmadığını düşünüyorum. Her ne kadar -V izole de olsa fiziksel topraktan ciddi sayılabilecek bir potansiyel fark olmamalı.
Buna benzer bir durumdan forumda daha önce bahsetmiştim. 5V ile çalışan bir mikrodenetleyici 200V VCC, 195V GND verirsek ne olur diye. Durum bundan pek farklı değil. Bu durumda halihazırda fiziksel toprağa göre mikrodenetleyicim fiziksel toprağa göre 95V VCC, 90V GND ile çalışmış oluyor.
GND ile çıkış arası Potansiyel fark olmasının tek sakıncası kullandığın aygıtın biyerden toprak alabilir olup devreyi kendi üzerinden tamamlıyor olabilmesidir.
Birçok laptop adaptörü sağlam toprak alır. Laptopa bağlamaya kalktığınızda tehlike başlar.
Siz bunu zaten biliyorsunuzdur.
Biz 800-850 volt izole sistemi kontrol devrelerimizde kullanıyoruz.
Ama asla dış dünyaya bağ oluşturmuyoruz.
Kazara statik birikimler vs. sebebiyle 10kV lara çıkış olursa da tüm üniteyi kavuran enerji aktarımı başlıyor. Statik birikimi sıfırlayacak kadar izin veriliyor.
Alıntı yapılan: M.Salim GÜLLÜCE - 29 Ocak 2021, 10:46:19Kazara statik birikimler vs. sebebiyle 10kV lara çıkış olursa da tüm üniteyi kavuran enerji aktarımı başlıyor. Statik birikimi sıfırlayacak kadar izin veriliyor.
Spark gap'in mantığı budur zaten. Elektriksel potansiyel sıçrayacak kadar artarsa kontrollü sıçrasın mantığında.
Bir başka laptop adaptörü ölçümüm: 0.4V AC, 0V DC, toprak ile kısa devre değil.
Şunu anladım, geliştirilen ürünlerde fiziksel toprak ne kadar kötü olursa olsun -V ile arasında birkaç volttan fazla gerilim farkı olmamalı. İster kapasitör kullan, ister direnç, ister zener. Bunu dengelemek gerekli. Bunu dengelerken de doğrudan bir kablo ile birleştirmek gibi bir hata yapılmamalı.
Laptop'in adaptorunun Gnd ucu adaptor icinden toprga bagli olmasa bile laptopa illaki bir printer vs bir cihaz baglarsin.
Bu cihazin da govdesi pek ala sebeke topragina bagli olabilir. Dolayisi ile laptopun Gnd bacagini topraklamanda hic bir sakinca olmaz.
Sirf bu yuzden data kablolari birbirine baglanacak cihazlarin GND leri arasinda dikkate deger bir voltaj okunmamalidir. Aksi takdirde data kablosundan tehlike GND akimlari akabilir ve hem bilgisayar hem de bilgisayara bagli cihazda buyuk hasarlar olusabilir.
Gecmis yillarda terminal ve printerlerde RS232, RS485 ve centronix interface devrelerinin hem ciplerin hem de PCBnin kavrulduguna cok sahit oldum.
Bu yuzden birbirine baglanacak cihazlarin metal govdesindeki bir vidaya kablo baglayip bu kabloyu tum cihazlarin govde vidalarina tek tek baglardim.
Boylece cihazlardan birisi toprakli prizle calissa diger cihazlar topraksiz prize bagli oldugunda bu GND kablosu tum cihazlari toprakli hale getirirdi.
Bu tecrubeleri edindigim yillarda bilgisayarin elektrikle beslendigi uzatma kablosuna elektrikli isitici takani, kalorifer takani vs bol olurdu ve yuzlerce kez interfacei patlamis cihaz tamiri yaptim. Bu kablo cekme olayindan sonra arizalarda bir hayli dusus oldu.
Uzak cihazlarin RS485, RS232 kablolarinin tel orgusunu muhakkak ama muhakkak konnektorun GND pinine lehimlemeyi de adet edindik. Boylece cihazlar bu tel orgu uzerinden birbirlerine fiziki olarak baglanmis oluyorlardi.
yazılarınızı dikkatle okudum,hemen evde kullanılan ürünlere göz attım ,çoğu 4 yılı geçmemiş ürünler,_HP laptop topraksız,L_enovo topraksız,L_G tv topraksız Pi_oneer ses düzeni topraksız,elektrik süpürge topraksız,D_smart topraksız ,bu ürünlerin elektrik kabloları ikili,mutfak ve banyodaki büyük ürünler topraklı,küçük el aletleri topraksız.
bu ürünlerin çoğu marka ürünler,altını çevirdim VDE TUV daha bir sürü onayı alıp lisanslanmış,içimde bir çelişki doğdu,soru işaretleri uçuştu,bu ürüne gerekli iken diğerine niye duyumamış ?.
eski laptop'un adaptörünü yere düşürdük kabak gibi açıldı, o topraklı fişe sahipti,inceleme fırsatım olmuştu, 2 adet Y Class 4.7nF kapasitör blok kapasitörün negatif ucuna gidiyordu, birde canlı tarafın şasesi ile soğuk tarafın şasesine 1 megaohm seri direnç vardı bunu kesip attım,zira laptopun gövdesi aluminyum idi,ve elimizin tersi ile dokunduğumuzda ısırma hissi vardı şimdi acabalarıma yeni bir acaba daha ekleyerek _HP buna nasıl izin alabilmişti,bu hiç lab ortamında test edilmemişmiydi ?
konunuzu dağıtımsa affola..
Alıntı yapılan: ipek - 29 Ocak 2021, 13:47:51yazılarınızı dikkatle okudum,hemen evde kullanılan ürünlere göz attım ,çoğu 4 yılı geçmemiş ürünler,_HP laptop topraksız,L_enovo topraksız,L_G tv topraksız Pi_oneer ses düzeni topraksız,elektrik süpürge topraksız,D_smart topraksız ,bu ürünlerin elektrik kabloları ikili,mutfak ve banyodaki büyük ürünler topraklı,küçük el aletleri topraksız.
bu ürünlerin çoğu marka ürünler,altını çevirdim VDE TUV daha bir sürü onayı alıp lisanslanmış,içimde bir çelişki doğdu,soru işaretleri uçuştu,bu ürüne gerekli iken diğerine niye duyumamış ?.
eski laptop'un adaptörünü yere düşürdük kabak gibi açıldı, o topraklı fişe sahipti,inceleme fırsatım olmuştu, 2 adet Y Class 4.7nF kapasitör blok kapasitörün negatif ucuna gidiyordu, birde canlı tarafın şasesi ile soğuk tarafın şasesine 1 megaohm seri direnç vardı bunu kesip attım,zira laptopun gövdesi aluminyum idi,ve elimizin tersi ile dokunduğumuzda ısırma hissi vardı şimdi acabalarıma yeni bir acaba daha ekleyerek _HP buna nasıl izin alabilmişti,bu hiç lab ortamında test edilmemişmiydi ?
konunuzu dağıtımsa affola..
Kontrol kalemi içinde 330k direnç var. Herhangi bir etki göstermiyor. 1mohm bunun yanında çok daha yüksek. Toprak daha çok makine gövdesine kısa devre durumunda çarpılmayı önlemek, sigortayı attırmak amaçlı diye düşünüyorum. Çünkü plastik kaportalı elektrik süpürgesi topraklı olsa dış aksam için çok bişey değişmezdi.
Hassas elektronik cihazlar için bişey diyemem.
@ipek herhangi bir yere bağlanmayacak
floating point aygıtlar için sıkıntı yok.
ne zamanki başka bir potansiyele sahip aygıtla karşılaşırlarsa o zaman kıyamett kopuyor.
@z Bülent kardeşimin anlattığıda düpedüz bu.
Birçok bağlantı elemanında VCC pini ve data pinleri biraz geride durur. İlk temas eden GND olacak şekilde tasarlanır.
Potansiyel eşitlemeden sonra VDD-VCC sonrasında da Data pinleri connect olur.
Ancak bunun her yerde olmadığından tak çıkar aygıtlarda hasar ortaya çıkıyor.
@ipek hocam
Elektrik supurgesi gibi tamamen plastik aksamli makineler icin toprak hattina gerek olmayabilir.
Fakat evdeki elektrikli firin, bulasik makinesi, camasir makinesi, utu, buzdolabi gibi aletlere de bir bakin.
Onlarda da toprak hattindan vazgecilmis mi?
Gunumuz laptoplari ve baglanacagi cihazlar icin de benzer mantikla toprak hattindan vazgecilmis olabilir.
Mesela yeni lazer yazicilarda toprak kalkmis mi?
Eger kalkmadi ise laptopu boyle bir lazer yaziciya baglarsak ne olacak? GND nin topraga baglanmasinda hic bir sakinca yok.
Eger cihazin sagina soluna parmagimi dokundurabiliyorsam oralari topraga da korkmadan baglayabilirim.
Alıntı yapılan: muhendisbey - 28 Ocak 2021, 13:10:24Bu sorunu -V ile fiziksel toprak arasına 6.8nF kapasitör kullanarak çözebiliyorum.
Zaten doğru yöntem budur. Gürültü için hep kullanılagen yöntemdir.
(Hasara sebep olacak isole gibi güvenlik önlemleri almak ayrı bir gereklilik)
Kasası metal gövdeli telsiz, audio amp gibi sistemleri incelerseniz hep öyledir (öyle olması gerekir)
mesela bir telsiz şeması
şemanın sağ tarafından bir parça Dışarıdan yapılan - giriş direk
gövdeye bağlanmaz,
gövde ile - arasında kapasiteler vardır.
Direk bağlanırsa da çalışır ama gürültüye daha açıktır.
(https://i.ibb.co/PrRbMTz/Ekran-Al-nt-s.jpg) (https://ibb.co/XW9dDyk)
şemanın tamamı(https://i.ibb.co/tZx8JC1/cb166.jpg) (https://ibb.co/tZx8JC1)
Yardımcı olan arkadaşlara teşekkürlerimi borç bilirim :)
Doğru yolda olduğumu anlamış oldum.