Bir kondansatorun icindeki yalitkan malzemeyi gozunuzun onune getirin.
Sarjli bir kondansatorde plakalara bakan yuzeylerde yalitkan tabaka polarize olmus resmedilir.
Kafama yatmayan kisimlar.
Yalitkan malzemelerde serbest elektron diye bir sey yoktur. Atomun etrafinda surekli donup duran parcaciklar nasil olur da polarize olur?
Yalitkan malzemenin elektronlari nasil olur da bir tarafa yigilir?
Polarize olan iletkendir ama ince oldugundan gosterimde kolaylik olsun diye oyle ifade ediliyordur.
(https://i.ytimg.com/vi/HeXnz6wnCmg/maxresdefault.jpg)
Yalıtkan malzemede az da olsa serbest elektron bulunur, yalıtkanda; valans bandı ile iletim bandı arası mesafe yarıiletkenlere göre daha yüksek değerde olduğundan yalıtkan bir malzemede yarıiletkenlere nazaran çok daha az sayıda elektron termal etkiyle valans bandından kurtulup serbest duruma geçecektir(bununla birlikte malzemenin saf olmaması yada katkılanması da birim hacimdeki serbest elektron sayısını değiştirir.) Birim hacimdeki serbest elektron sayısı az olduğu için akım taşımaya katılan elektron sayısı azdır yani yalıtkanların direnci iletken ve yarıiletken malzemelere göre gayet yüksektir, bu yüzden yalıtkanda delinme dayanımına kadar çok düşük bir akım akabilir.
Sayfa 13: https://academic.uprm.edu/pcaceres/Courses/MatEng3045/EME4-2.pdf
Ben kondansatorden hic anlamiyorum.
Kim bana bu aleti izah edebilir.
Iki metal levha arasina yalitkan bir malzeme koyunca neden kapasite degeri artiyor ve bu esnada yalitkan icinde ne gibi olaylar oluyor?
Kondasatör elektron protonun çekimi sayesinde çalışıyor , elekrik verildiğinde iki plaka birbirni çekiyor ve yapışmak istiyor ama olmuyor , işte depolanan enerji kapasitörün enerjisi oluyor.
Plakalar biribirne yakınlaşırsa kapasite artıyor neden çünkü çekim artıyor demek ki araya konulan malzeme E-P arası cekimi artıyor.
İki plakaya elektrik versek birbirini ne kadar çekiyor diye ölçsek daha sonra araya naylon koysak daha çok çekecek demek ki ilginç :-\ .
Anlamadigim yalitkan icinde cekirdegin etrafinda firdil firdil donen elektronlar yerlerine cakili vaziyetteler. Yani bu yorungeyi terkedemiyorlar.
Sonra da deniyor ki yalitkanda ust taraf - alt taraf + polarize.
Bence elektronlar donuyorsa ve bir metal buna yaklastirilirsa elektron donerken statik yuku metale bir yaklasip bir uzaklasacagi icin metalde AC bir gerilim indukler. Ama bu anlatilan gibi trilyon kere trilyon elektron gelisiguzel anlarda yaklasip uzaklastiklari icin induklenen gerilim 0 olacaktir.
Fakat elektrik alani etkisinde bunlar ez zamanli yaklasip uzaklasirlarsa osilator mu olur?
Kafam ancak bu kadar basiyor. Keske fizik okusaydim.
Elektronun protonun etrafında dönmesi uydurma bir şey.
Elekron protonu çekiyorsa neden yapışmıyor sorunu ortaya çıkmış, birisi de dünya ile güneş birbirini çekiyor ve yapışmıyorsa öyle demiş yapıştırmış.
Şimdi düşün hidrojen ve oksijen birleşiyor oradaki elektronlar ne oluyor hep karşı karşıya gelip çarpışmazlar mı ?
Hocam fizik okusaydın şimdi prof olmuştun yurt dışındaydın.
Carpismazlar. Tam ayni hizada karsi karsiya birbirine hizla yaklasirlarsa birbirlerini iter elektronlar yoldan pirtar. Birbirlerini gecince asil yollarindan devam ederler.
@z fizik te okusan bizim memlekette bu konunun izahini ispatini deneyini yapacak adami zor bulursun, olsa bir kapasitor fabrikamiz coktan olurdu.
.. benim hatırladığım kadarı ile öyle bir tarafa elektron yığılması diye birşey yok..
iletkende bile bütün elektronlar hareket etmiyor..
polarize denince aklıma yön geliyor.. yani belki oldukları yerde bir hareket yapıyordur parçacıklar..
bende bir soru sorayım..
Yalıtkan nedir? Dielektrik madde nedir?
Alıntı YapYalıtkan nedir? Dielektrik madde nedir?
Hic farki yok diye biliyorum.
Tamam yalitkani unutalim.
Demir atomlarinin normalde miknatisiyet ozelligi yok.
Fakat kuvvetli bir magnetik alana girince miknatisiyet kazaniyor.
Simdi demir atomlarina ne oluyor da miknatisiyet kazaniyorlar.
Cevabini bilirsek yalitkanlardaki diipolu de aciklayabiliriz o zaman.
Maddeyi oluşturan tanecikler yine tanecikli yapıda değil mi. Bunlar da polarize manyetize veya ne bileyim kategorize oluyorlar.
Bu madde katı sıvı gaz (ve diğerleri) halinde olabilir. Sıvı ve gaz akışkan özellik taşırken katı maddelerin tanecikleri sabit mi , bir birine kenetlenmiş durumda mı. Mutlak sıfırı atalım bir kenara her madde molekül veya atom lardan oluşuyor ve bunlar sürekli titreşiyor. Titreşim yoğunluğu ısısını belirliyor. Çünkü foton yayıyor ve biz bunu ölçüyoruz. katı sıvı veya iletken yalıtkan fark etmeden temazsız ölçüm yapıyoruz.
Katı cisimler bizim düşündüğümüz gibi katı değil :du:
Serbest bölge diye dağıttım biraz , toplamaya çalışayım.
Katı haldeki demir parçayı kuvvetli manyetik alana maruz bıraktığımızda içindeki tanecikler dirsek temas hizaya gel komutuyla dizilir. Sonra yavaş yavaş muhabbet falan derken sıra yavaşça bozulur.
Bu arada bu nesne (demir çubuk) manyetik alandan etkilenebiliyorsa her bir tanecik için (pil gibi) kutupları vardır diyebiliriz. LCD çalışma prensibi gibi (ama likit değil bunlar)
Manyetik alanın yönüne göre cephelerini dönüyorlar , izlediği yola göre sıra oluyorlar. Etki ortadan kalkınca materyalin tepkisine bağlı bir hızda eski haline geri dönüyor. (belkide bu işi yaparken aldıkları enerji azaldıkça eski haline dönüyordur)
Zaten atom modelini bile şüpheli , elektron çekirdeğin etrafında , dünya güneşin etrafında hatta bir de kendi etrafında dönüyormuş. Bize hep yalan söylediler.
Dünya düzdür. Gerisi büyük yalanın parçaları. İnanmayın.
Not: Bu işten bile kazanç sağlanıyormuş. Ben de bir kaç video seyrettim çorbalarına tuz attım galiba.
Demiri miknatislayalim ardindan tek atom kalana dek zimparalayalim.
Nihayetinde nasil bir atom yapisi ile karsilasiriz ki magnetik ozelligi olan bir tek atomumuz olur?
(https://i.hizliresim.com/dbjhd77.jpg) (https://www.hizliresim.com/dbjhd77)
Fizikciler okusa kiclariyla gulebilirler. Fikir cimlastigi benimkisi.
Simdi resimde sol ustteki gibi bir iletkenden akim akitirsak sekilde goruldugu uzere N vs S kutuplari olusuyor.
O zaman cekirdek etrafinda donen elektron da (resimde sol altta) dondugu icin magnetik alan olusturur.
Eger bu atomu tepe taklak yaparsak magnetik alan yonu degisir. (Resimde sag altta.) Resimde N ve S i yer degistirmeyi unutmusum !!!
Cekirdek yerinden oynamayacak sekilde elektrona bir kuvvet uygulayip yatay olan yorungesini resimde sag ustteki gibi pek ala her hangi bir aciya getirebilirim.
O halde bir demir kutlesinde trilyonlarca cekirdek ve elektron var. Elektronlarin her birisinin yorunge acisi farkli. Sonuc olarak ortalama magnetik alan sifir.
Ama bir kuvvet etkisiyle tum yorungelere ayni aciyi verirsek ve sistemi kendi haline birakirsak artik demirimiz miknatis haline gecer.
Hic bir atomun yerini fiziksel olarak degistirmedik. Sadece fir dondulerin acisini degistirdik.
Bu durumda hidrojen atomu tek basina bir miknatistir.
Tek bir demir atomu da miknatistir. Tek bir bakir atomu da.
Miknatis teorim nasil?
Bakir atomlarinda her bir atomun en dis yorungeslerini nasil ayni aciya getiririz. Bunu aciklayamiyorum. Eger bunu basarirsak her cins atomu da mesela bakirdan aluminyumdan miknatis yapabiliriz demektir.
Atomlari bir biri ile bag kuracak sekilde bir araya getirirsek molekul yapiyoruz. Belki atomlari bir arada tutan elektron baglarindan dolayi bakir vs de bu yorunge acilari ni degistiremiyoruzdur. Demirde degistirebiliyoruzdur. (Salladim.)
Eger teorim dogruysa miknatisla hidrojen avlanabilir.
Bunun icin elektroliz kabinda hidrojen cikan elektroda miknatis yaklastirip bir sure beklemek, ardinda da miknatisi biraz uzaklastirip yaninda ates yakmak yeterli.
Denesem mi. Basit bir deney.
Yalıtkanlar yüklenebilir.
Örnek:
Peki neden kutuplanmasın? Kutuplanır elbette, ancak bu kutuplanma iletkenlerdeki gibi + ve - yüklerin bir tarafta toplanması şeklinde gerçekleşmez. Dipollerin yönlenmesi kutuplanmadır. Tıpkı mıknatıslarda olduğu gibi. Fakat bu kutuplanmayı elektrik alanın olmadığı durumda çok fazla sürdüremezler.
Dipol dersen dipolun ne oldugunu sormamız farz olur.
Zaten kutuplaşmayı merak etmiyormuyuz. Kutuplaşma dipolleşme yade polleşme dersen olmaz.
Yalıtkan ve kap katı bir kütlede dipol denen şey nasıl bir şeydir ki yönleniyor?
@devrecii Söyledikleriniz baştan sonra uydurma. Kapasitör elektronun protonu çekmesi sonucu çalışmaz. Elektron fazlalığı +, elektron eksikliği - ile ifade edilir. Pillerde + yazan kısımda proton yoktur, elektron fazlalığı vardır, - yazan kısımda da elektron yokluğu (kimi yerlerde oyuk olarak da anlatılır) vardır. O nedenle akım + dan - 'ye akar. Lisedeki hocaların iş bilmezliğidir, akım tersten akar demesi. Proton hareket etmez. Protonu nükleer bir işiniz yoksa kullanamazsınız.
Elektron durağan değildir. Moleküllerin elektronu nasıl paylaştığını görmek istiyorsanız kimyasal bağlar konusuna özellikle de kovalent bağa bakabilirsiniz.
Protonun elektronu çektiği doğrudur, yapıştırmadığı konusunda "elektron yakalama" adı verilen radyasyon ışımasına bakabilirsiniz, pek ala yapışır ancak bu atomun radyoaktif yapısı ile ilgilidir. Normal zamanda düşmemesi çekirdek etrafındaki mesafesi ve dönüş hızı ile ilgilidir.
@zElektronlar atom boşluğunda bulunur, sürtünme yoktur. Haliyle de indükleme gibi bir olayı yoktur. Ancak yüklü parçacıklar hareket ederse EMD oluşur. Boltzmann Siyah Cisim ışımasını araştırabilirsiniz, zaten oluşturuyor.
Mıknatıslar manyetik alanla kutuplanmış manyetik dipollerin sabitlenmesi prensibi ile yapılır. DC akım geçen bir boru etrafına erimiş demir dökerseniz (verimi artırmak için farklı oranlarda farklı elementler katkılanır) mıknatıs elde etmiş olursunuz. Ya da akım geçen bi telin yakınına demir çubuk koyup dipolleri kutuplanmasını sağlayacak şekilde çekiçle vurursanız yine mıknatıs elde edersiniz. Buradaki mantık dipollerin serbest durumda konumunu korumasıyla ilgili.
Alıntı yapılan: z - 28 Ekim 2021, 15:50:43Dipol dersen dipolun ne oldugunu sormamız farz olur.
Zaten kutuplaşmayı merak etmiyormuyuz. Kutuplaşma dipolleşme yade polleşme dersen olmaz.
Yalıtkan ve kap katı bir kütlede dipol denen şey nasıl bir şeydir ki yönleniyor?
Dipol çift kutup demektir. + ve - nin bir pakette olduğu şeyin adı bir dipoldür. Ya da N-S kutbunun bir pakette olduğu şeyin adı dipoldür. N-S olunca manyetik dipol, +-- olunca direk dipol diyoruz. Bunlar paketlidir. + ile -, N ile S ayrılmaz. Sadece bulunduğu konumda dönme hakkına sahiptir, o da maddenin yapısıyla ilgili.
Mıknatıslarda Mıknatıs boyunca bu paketler N kısımları N'e, S kısımları S e gelecek şekilde yönlenmiştir. O nedenle mıknatısı ne kadar bölseniz de N ve S kutupları olmaya devam eder.
Su dipol bir malzemedir mesela. H2O'nun element olarak gösterimini düşünün mesela kabaca bir ok gibi. Altta iki hidrojen, ortada ve üstte oksijen. Bu molekül şekli ve yapısı doğrultusunda bir elektomanyetik alana / dalgaya maruz kalınca yönünü değiştiriyor. Oksijen aşağıya, hidrojenler yukarıya, ya da oksijen sağa hidrojenler sola bakıyor.
Biz bu atomların yönünü sürekli değiştirirsek her değiştirmede sürtünme meydana geliyor.
Sürtünme bir ısınma kaynağıdır. Mikrodalga fırın elde ettik.
Ama su molekulleri kendi aralarında çok kaygan.
Plastik oyle degil. Plastiği ancak eritirsek molekülleri yön değiştirebilir.
Alıntı yapılan: muhendisbey - 28 Ekim 2021, 16:12:11Dipol çift kutup demektir. + ve - nin bir pakette olduğu şeyin adı bir dipoldür. Ya da N-S kutbunun bir pakette olduğu şeyin adı dipoldür. N-S olunca manyetik dipol, +-- olunca direk dipol diyoruz. Bunlar paketlidir. + ile -, N ile S ayrılmaz. Sadece bulunduğu konumda dönme hakkına sahiptir, o da maddenin yapısıyla ilgili.
Mıknatıslarda Mıknatıs boyunca bu paketler N kısımları N'e, S kısımları S e gelecek şekilde yönlenmiştir. O nedenle mıknatısı ne kadar bölseniz de N ve S kutupları olmaya devam eder.
Tamam mıknatısı yanlış yada doğru demir atomlarını kımıldatmadan N ve S i istediğimiz yönde dipolleştirmeyi izah ettim zaten.
Şimdi sorun plastik gibi katı ve yalıtkan malzemelerde dipolleşme nasıl oluyor onu merak ediyorum.
Dediğim gibi elektronlar çekirdek etrafında fılfır fıldır dönuyor ve ortalıkta serbest halde değiller.
Alıntı yapılan: z - 28 Ekim 2021, 16:39:40Tamam mıknatısı yanlış yada doğru demir atomlarını kımıldatmadan N ve S i istediğimiz yönde dipolleştirmeyi izah ettim zaten.
Şimdi sorun plastik gibi katı ve yalıtkan malzemelerde dipolleşme nasıl oluyor onu merak ediyorum.
Dediğim gibi elektronlar çekirdek etrafında fılfır fıldır dönuyor ve ortalıkta serbest halde değiller.
Elektrik alanın yönünü düşünelim. Plastik malzeme sonuç olarak normalde elektriği iletmez. Bu cepte.
Plastik içerisinde de malzemeden kaynaklı olarak (safsızlık, maddenin yapısı) sebebiyle kapsüller bulunduğunu düşünün. Her dielektrik malzeme molekülünü bir kapsül gibi düşünebilirsin. Bu kapsüller elektrik alanın zorlaması ile bir ucunda + bir ucunda da - olacak şekilde hiza alıyorlar. Bu da molekül içerisindeki atomların vektörleri ile ilgili. Saça bakalit çubuk sürersen elektriklenir ya, benzer mevzu işte, yüklenebiliyorlar. Bu durum kapasitörlerde istenmeyen durumdur zaten. Seramik kapasitörlerde dipol oluşumu az olduğu için frekans cevabı daha iyi, elektrolitik kapasitörlerde bu dipolleşme daha fazla olduğu için frekans cevabı daha kötü olmakta. Elektronların etrafında dönmesi ile ilgili bir durum değil, madde içerisinde bulunan iyonlar ve moleküler yapısı ile ilgili. Bir ortamda iyon varsa elektron taşınabilir. Zaten sızıntı akımını taşıyanlar da temelde bu iyonlar. Zaman içerisinde kapasitörlerin eskimesi olayı da budur, içerisinde istenmeyen iyonların oluşması ve sayısının artması. Plakadan kopan iyonlar, safsızlıklar, hatta yüksek gerilimde kopan elektronlar da var... hepsi iyon oluşturur.
Valans Yasak bandı aşabilecek kadar potansiyel uygulanması dielektrik malzemenin artık akım taşıyacak kadar deforme olması yani kapasitörün delinmesi anlamına gelir. Kapsüllerin delinip bir sonraki kapsüle, onun bir sonraki kapsüle... hareket ederek yol oluştuğunu düşün. Normal şartlarda vakum en iyi yalıtkandır, ta ki içine bir iyon karışana kadar.
Alıntı YapPlastiği ancak eritirsek molekülleri yön değiştirebilir.
Zaten bu sebeple elektrik alanı kaybedince eski haline geliyor olarak düşebilirsiniz. Tam doğru değildir bu tabir gerçi, atomik boyutta atomların bazısının dönmesi illa serbest olmasını gerektirmez. Bıçak örneğini bundan verdim. Bıçakla molekülü de kesemeyiz. Bunlar kendi içerisinde devlet, dirsek temaslı değil, sadece yapmış olduğu bağlar var. Bu bağlar bu molekülleri yerinde tutuyor. Bu bağlar da illaki bir yere kadar esneyebilir.
Alıntı yapılan: Andromeda - 28 Ekim 2021, 00:05:06.. benim hatırladığım kadarı ile öyle bir tarafa elektron yığılması diye birşey yok..
iletkende bile bütün elektronlar hareket etmiyor..
polarize denince aklıma yön geliyor.. yani belki oldukları yerde bir hareket yapıyordur parçacıklar..
bende bir soru sorayım..
Yalıtkan nedir? Dielektrik madde nedir?
https://www.elektrikde.com/dielektrik-nedir-yalitkan-ile-farki/
Bu sayfadaki bilgilerin bir baska kaynaktan daha teyide ihtiyaci var.
Isin icinden cikamayinca bilgisine guvendigim ve cok sevdigim fizik profesoru arkadasim var ona danisirim.
Der ki;
Alıntı YapDielektrik polarizasyon maddenin cinsine göre biraz farklı tanımlanabilir,
Ekte verilen linkte resimlenmiş, elektrik alan yokken ve uygulanırken.
Özellikle kristallerde (iyonik, polar) ve atomlarda dışardan uygulanan elektrik alanı altında aslında elektronlar kopup metal anot ve katoda gitmiyorlar, sadece atomlar polarize oluyor. Malzemenin veya kristalin (dielektrik) içindeki sabit atomlardaki elektronların yörüngeleri biraz sünüyor, dairesellikten elipse geçiyor. Yani atomun çekirdeği ile elektronun yörüngesinin merkezi kaymış oluyor. Tabi bu bozulma çok çok küçük. Ama birim hacimde Avagadro sayısı mertebesinde aynı olayın meydana geldiğini düşünürsen genede metal plaka arasındaki elektriksel alanı biraz azaltır.
https://www.researchgate.net/figure/Polarization-mechanism_fig1_241153737
https://www.researchgate.net/figure/Polarization-mechanisms-in-the-dielectric-materials_fig1_270853984
Iste bu kadar. Dielektrik malzemeler elektrik alanina girince elektronlarin dairesel yorungeleri eliptik yorungelere donusuyor.
Çocukken kondansatorun içini açmıştım. İçinden yağ gibi birsey çıkmıştı. Bende aydinger kağıda yağ döküp arasına bant koyup kondansator yapmaya çalışmıştım. Elektrik verince duman çıkıyordu 🤣🤣
Ey gibi günler.
Universitedeki hocalarima simdilerde daha fazla kiziyorum.
Diyorlar ki elektrik alani icine konan yalitkan malzemede (belki de dielektrik malzeme dediler hatirlamiyorum) dipol olusur. Dipol polarize olmak demektir bla bla bla.
Ulen desene elektrik alanina giren dielektrik ya da yalitkan malzemede elektron kopamaz ama dairesel yorungesi eliptik hal alir.
Kac saniye surer su kirmizi renkteki cumleyi kurman. Hirt.
Gezegenlerin de yorungeleri eliptik degil mi? Ayni sey iste.
Gokyuzunde sadece gunes ve dunya olsaydi yorunce dairesel olurdu. (Her ikisi de kusursuz kure olmadiklarindan belki dairesel yorunge kayabilirdi ama onemli degil.)
Daireselligi bozan diger gezegen ve yildizlarin cekim gucu.
Elektrik alani verilince ister istemez dairesel yorunge de elipse donusecek tabi ki.
Kim diyordu elektronlar donmez gezegenler donmez hepsi yalan diye.
Alıntı yapılan: z - 29 Ekim 2021, 10:55:44Gezegenlerin de yorungeleri eliptik degil mi? Ayni sey iste.
Gokyuzunde sadece gunes ve dunya olsaydi yorunce dairesel olurdu. (Her ikisi de kusursuz kure olmadiklarindan belki dairesel yorunge kayabilirdi ama onemli degil.)
Daireselligi bozan diger gezegen ve yildizlarin cekim gucu.
Elektrik alani verilince ister istemez dairesel yorunge de elipse donusecek tabi ki.
Kim diyordu elektronlar donmez gezegenler donmez hepsi yalan diye.
lakin kutle cekim kuvveti ile elekteomanyetik alan kuvveti ayni degil diye biliyorum, yaniliyor da olabilirim belki ama yillardir bunun izahini yapamamalarinin nedenide biraz bu, yapabilselerdi yapay yercekimi icad olurdu bu zamane kadar, bunun guzel bir deneyi vardi, cavendish experiment
Yine mi Atomu Parçalıyorsunuz?:)
Alıntı yapılan: Yuunus - 29 Ekim 2021, 18:19:51lakin kutle cekim kuvveti ile elekteomanyetik alan kuvveti ayni degil diye biliyorum, yaniliyor da olabilirim belki ama yillardir bunun izahini yapamamalarinin nedenide biraz bu, yapabilselerdi yapay yercekimi icad olurdu bu zamane kadar, bunun guzel bir deneyi vardi, cavendish experiment
Farkeden bir sey yok. Macro boyutta kutle cekim gezegenleri yorungeden saptiriyor, mikroboyutta elektrik alani elektronu saptiriyor.
Onemli olan kutleye bir kuvvet etkimesi.
Alıntı yapılan: z - 29 Ekim 2021, 10:55:44Kim diyordu elektronlar donmez gezegenler donmez hepsi yalan diye.
Genellemiyelelim hocam.
Şimdi dünya düz (tabak ya da tepsi gibi) ve kendi etrafınada ya da güneşin etrafında dönmüyor. Güneş , yıldız, gezegen ,uydu dephi bizim etrafımızda pervane. ;)
Dünya dönerse biz düşeriz.
Bunu ara sıra evangelistler ortaya atıyormuş.
Ben sadece atom modeli ile ilgili bildiklerimiz için "hepsi yalan" yazdım.
Dunya duzdur teorisinin yanlis oldugu ispatlandi.
Bildiginiz/gozlemlediginiz gibi kediler masa gibi duz bir yuzeye ciktiginda o yuzeydeki atilabilecek ne varsa hepsini patileriyle atarlar.
Eger dunya duz olsaydi dunyada milyonlarca kedi oldugu dusunulurse atilabilecek her seyi patileriyle duzlemsel dunyadan atar uzaya dusururlerdi.
O yuzden siz o evangelistlerin soylemlerini dikkate almayin.