arkadaşlar hangi işlemciler real time çalışır.real time çalışma nedir.ne işe yarar.mesela pic16f84a real time bir işlemci midir?değilse neden?
Selam,
Real Time yani gerçek zamanlı çalışma konusu bir hayli geniş. Öncelikle gerçek zamanlı çalışma nedir, onu izah etmek gerekir. Verilen görevi belirlenen zaman aralığında tamamlayan çalışmaya gerçek zamanlı çalışma denir. Eğer görev verilen süre içerisinde çeşitli sebepler nedeniyle tamamlanamıyorsa gerçek zamanlı çalışma sınıfına girmez. Bu sebeple gerçek zamanlı işlemci tanımı pek de doğru değildir. İşlemci verilen görevi belirlenen sürede yapıyorsa gerçek zamanlı çalışmış demektir. Sözün kısası, gerçek zamanı işlemciden ziyade program belirler. Bu nedenle işlemcilerde RTOS adı verilen gerçek zamanlı işletim sistemleri mevcuttur, kullanılmaktadır. Zaman kritik olan bir çok işte kullanılmaktadır. Örneğin CNC merkezlerinin kontrol üniteleri ya gerçek zamanlı çalışmakta ya da gerçek zamana yakın (tolere edilebilir düzeyde) çalışmaktadır.
Analyzer
Real time islemi ornek uzerinde aciklayayim.
Timeri belli bir degere set ettigini ve timerin periyodik olarak int caktigini varsay.
Timer int rutininde islemci, ADC yi baslatsin ve donusum sonunda ADC gelen verileri okuyup, okudugu verilerin sinus degerini bulup DAC a yaziyor olsun.
Eger islemcin Timer int geldiginde ADC yi okuyup sinus degerini hesaplayip DACa yazincaya kadar gecen zaman dilimi icinde ikinci bir Timer int gelmiyorsa islemcin Real Time islem yapabilecek kadar hizli calisiyor demektir.
Timeri 100 mikrosaniyeye set ettiginde islemci yukaridaki islemleri 100 us icinde yapamiyor yani yavas kaliyorsa islemci ile real time islem yapamiyorsun demektir.
Programinda hic bir seyi degistirmeden Timeri 1ms ye set ettiginde islemci bu islemleri yapabiliyorsa bu durumda islemcin real time calisiyor demektir.
çok teşekkürler çok iyi açıklamışsınız.
Bir baska aciklama da soyle yapilabilir.
Elindeki veriler uzerinde islem yapip sonuc verileri o anda kullaniyorsan real time islem yapiyorsun demektir.
Yok.
Elindeki verileri depolayip daha sonra islem yapiyor ve kullaniyorsan bu da gercek zamanli olmyan islem demektir.
Ornegin 10 saniye boyunca sesi ADC ile RAMA aktariyor daha sonra RAM dan bu bilgileri DACa basarak yeniden ses elde ediyorsan bu gercek zamanli olmayan bir islemdir.
Eger ADC den gelen verileri okuyup uzerinde digital filitre islemi yapip hemen DACa basarak ses elde ediyorsan bu da gercek zamanli bir islem olur.
Gerçi arkadaşlar açıklamış ama bir açıklama da ben yapayım: Gerçek zamanlı sistemlerde işin bitmesi kadar işin zamanında bitmesi de önemlidir. Bu durum PC'lerde pek görülmez, genelde çokluortam dosyalarında görülür sadece. Çünkü mesela bir programa bir hesap yaptırırken önemli olan işin bitmesidir. Elbette hesabın mümkün olduğunca kısa sürede bitmesini isteriz ama mesela 5 yerine 10 saniye sürmesi işlemi aksatmaz. Ama çokluortam çalıştırırken bu durumdan bahsedemeyiz. Eğer dinlediğimiz müzik kesik kesik geliyorsa bunun bir anlamı kalmaz. Zaten bunun içindir ki bilgisayarlardaki işletim sistemleri farklı türdeki işlemler için farklı sıralama yöntemleri kullanırlar (bunları bir çeşit kuyruk gibi düşün). Aynı şekilde, bir robot önündeki duvara çarptıktan sonra orada bir duvar olduğunu algılaması tatmin edici bir sonuç değildir.
@z
senin bahsettiğin realtime tanımı tam olarak RTOS a uygun değil. RTOS tanımı olarak @Analyzer ın yazdıkları daha doğru. realtime kounusunda bir çok kişinin düştüğü ilk hata realtime ın çok hızlı olduğudur. realtime demek çok hızlı demek değildir. realtime, process in kendisine ayrılan sürede işini bitirebilmesidir. yani bu süre 1 saatte sürebilir. bu process her çevrimde 1 saat içinde işini bitirebiliyor ise realtime dır.
Ben de tersini demedim ki. Islemcinin hizi istenen isi istenen zaman araliginda yapabilecek kadar hizli olsun yeter. Bu hiz kimi zaman 1 dakika olur kimi zaman 10us.
Ayrica RTOS ve isletim sistemi soruda yok. Siz isin icine kattiniz.
en son anladığım real time çalışan işlemci tanımından cok real time çalışan yazılımım sonuçlarının belirledğin sürelerde gerçekleşmesi anladığım kadarıyla.
Hocam bi dökümanda gördüğüm kadarıyla program işlemciye belirli bir proses tanımlıyor.Tanımlanan proses başka dosylarıda çağırabiliyor.Ancak önemli olan herkezin bahsettiği gibi olmaması.Yani işlemci hızı yada programın proses için tanımladığı sürede bitirmesi falan değil.sadece o prosesin programda verildiği kadar dosyaları çağırması ve bütün girdi/çıktıları kilitlenmelere gitmeden tamamayabilmesidir.
Cevap yazarken mesajların gönderildiği tarihleri kontrol etmelisin. :)
Alıntı yapılan: ByteMaster - 14 Şubat 2011, 11:21:10
Cevap yazarken mesajların gönderildiği tarihleri kontrol etmelisin. :)
Ben yazarken cevap verilir ümidiyle yazmadım ki.Maksadım insanların bilgilenmesini sağlamaktı sadece.Yani bilinin ki farklı kaynaklarda farklı şeylerde de söz ediliyor...: :P
Ya seni kandırmışlar, yada okuduğunu tam anlayamamışsın.
bence gerçek zamanlı işlem ile gerçek zamanlı işletim sistemi birbirinden ayrı kavramlar.yukarıda arkadaşların belittiği gibi bir işlemci belirli bir işi belirlenen sürede gerçekleştirebiliyorsa o işlemci gerçek zamanlı çalışıyordur fakat o işi işlemciye yaptıran program gerçek zamanlı işletim sistemi(RTOS) değildir.Zira işletim sistemi bir çok farklı işlemi gerçekleştirebilen komplex bir yazılım türüdür.
Alıntı yapılan: controller - 14 Şubat 2011, 13:24:19
Ya seni kandırmışlar, yada okuduğunu tam anlayamamışsın.
diyosunuz....?İki ihtimaldede ben hatalı oluyorum.Yanlışımı düzeltirseniz bari bir ihtimalde doğru olmak isterim????
@GERBAY,
Öyle ise, gerçek zamanlı olmayan bir mcu ile kesinlikle daimi olarak kesin bir zamanlama elde edilmesi garanti edilemez. Bu, yazılımda ne kadar değişiklik yapılırsa yapılsın, hangi dil'le yazılırsa yazılsın, (sanırım donanım mimarisi desteklemediği sürece) mümkün değil. Gerçek bir zamanlamaya ancak [benim hala çalışma mantığını mikro düzeyde anlayamadığım] gerçek zaman işletim sistemine sahip işlemciler ile ulaşılabilir.
"Gerçek Zamanlı MCU" ifadesi bana anlamsız geldi. Elbette ki gerçek zamanlı bir işletim sisteminin çalışabilmesi için MCU yapısının buna elverişli olması gerekli, o ayrı bir konu.
Hocam açıklama çok fena olmuş.Hani alda lazım olunca kullanırsın dercesine :)Kendimi kötü hissettim.Bir daha asla bir konuyu bilsemde kendi yapmadığım şeyi paylaşmam :D.Çok ağır geldi bana :)Ama hakikaten harika bir yazı olmuş yazandan ve paylaşandan Allah razı olsun.Şimdi anlamadığım donanımı nereden çıkardı arkadaşlar.Yani orda amele işlerini halleden temel yazılım var BIOS gibi diyebiliriz heralde?Üzerine de linux.Ki buda kişisel sistemi yani kullanıcının işlerini hallediyor sanırım?Ama burdan mcunun donanımsal olarak rtos desteği olması gerektiğini nerden çıkardılar anlamadım...
Kimsenin biryerlerden birşey çıkardığı yok. Öncelikle bunu anla. Mcu'nun donanımsal olarak RTOS desteği olması GEREKMEDİĞİ konusunda yanılmamı düzelltiğin için de teşekkür ederim.
Alıntı yapılan: FEHMİ_ASM - 15 Şubat 2011, 22:09:29
Kimsenin biryerlerden birşey çıkardığı yok. Öncelikle bunu anla. Mcu'nun donanımsal olarak RTOS desteği olması GEREKMEDİĞİ konusunda yanılmamı düzelltiğin için de teşekkür ederim.
Tamam da neden kişisel alıyorsun ki?Benim sözüm sana değildi.Ayrıca ben sadece bir soru sordum çünkü anlamıştım.Garip garip yorumlar yapmaya gerek yok bence...Uzatmayada gerek yok ama bazen dikkatli olmakta gerek...Ayrıca rica ederim...
Üstadım konuyu kapatalım diyorken garip garip yorum yapma diyerek tekrar başlatma eğilimindesin. Ama ben fazla birşey demeyeceğim ve bu son mesajım bu konuda. Sonra ne yorum yaparsan yap. Kalp kırdı isem de özür dilerim.
PIC12F675 gibi bir islemci ile bile real time calisma yapilabilirken, "Real Time" calisma denince neden sadece RTOS ve coklu islemler anlasiliyor ve aciklamalar bu yonde yapiliyor anlamiyorum.
Eger islemcinin ustesinden gelmesi beklenen gorevler birbirinden ayri dusunulecek, ayri ayri yazilarak islemciye ayri birer gorev olarak verilecekse yani OS uzerinde kod kosturma benzeri bir yapi kurulacaksa evet o zaman RTOS dan bahsedilebilir ve islemcinin ozellikli olmasi gerekir.
Bu durumda islemcinin olmazsa olmazlari;
Yeterince uzun ram
Stack icin genisce alan
Stack register uzerinde islem yapabilecek komut seti
olacaktir.
Led 1 saniye yanıp 1 saniye sönecekse tüm picler Real Time işlemcidir.