iyi günler
smps tarafoları neye göre hesaplanır?
bu soruyu sormamın nedeni birçok yerde birbirinden farklı birçok şema var elektronik mazemeler kolayca temin edilebildiğinden şu an için benim karşıma en muamma olarak trafo ve ayni nüveye sarılmış bobinler çıkıyor, önce bu konuda bilgi sahibi olup sonra diğer tasarım yöntemlerine geçelim
kısaca önce yapılmışı yapıp sonra kendi tasarımımı ortaya çıkarmak istiyorum
not: bu başlık altında bir smps ile ilgili yaşadığım butun problemleri dile getirmek istiyorum sorunlar güncellendikçe geçici mesajlardan link atmayı düşünüyorum
sanıyorum smps trafosunun bobin hesaplamasından bahsediyorsun bunun için bir formül var oda şu;
Npri= V x 10^8 / 4.44 x F x Ae x Bmt
Npri: çıkacak olan sonuç primer sipir sayısını verir
V: primere uygulayacağınız anahtarlamalı voltajın tepe değeri 315V veya 155V olarak alınır şebeke smpslerinde half veya full köprü olarak değişir
F: anahtarlama frekansı
Ae: trafonun gaus oranı (manyetik iletkenlik) trafonun katalog bilgilerinde bulunur
Bmt: trafo kesiti, trafonun katalog bilgilerinde bulunur
çıkan sonuçda primer sipir sayısı elde edilir daha sonra orantı kurarak (trafodaki %5-%10 kayıplarıda hesaba katarak) Npri / Vgiriş den sipir başına düşen voltaş ordanda çıkışda elde etmek istediğimiz voltaja göre sekonder sipir sayısı bulunur.
güç hesaplarındada ise çekilmek istenen akıma göre yeterli güçte trafo seçilir daha sonra tel akım standartlarına bakılarak taşınacak akıma göre en uygun tel seçilir gerekirse litz dediğimiz çoklayarak sarılabilir. trafolarda akımın telin yüzeyinden gittiğini biliyoruz yüzeyi arttırmak için çoklu tel kullanmak daha verimlidir.
saygılar
Nüve konusu biraz muamma malesef piyasadaki coğu ferit nüvelerin yapıldığı malzemenin manyetik özellikleri belirsiz ama yüksek frekanslı bi smps yapmayı düşünmüyorsanız bu çokta etkilemez sizi standart trafo ebatları var genelde simens ( epcos) referans alınarak ebatlar söyleniyo tasarımda kullanacağınız topolojiye göre ve muhtemelen kullanılacak entegreye göre hesapları datasheet lerden bulabilirsiniz flyback ve forvard en çok kullanılan topoloji eğer tekbir voltaj çıkışı olacaksa flyback yeterli ama birden fazla çıkış olacaksa forvard topolojisi işinizi görebilir kolay gelsin
öncelikli yapmak istediğim devre budur
(http://img515.imageshack.us/img515/4967/adszlub.th.jpg) (http://img515.imageshack.us/my.php?image=adszlub.jpg)
51M rirencin yanındaki kcapasitenin kodu 2J103J dir 100n olması lazım
tarfo primer .3mm çap 126 sipir içe sarılı sekonder çiftlenmiş .6mm 12 sipir olarak dışa (primer sargılarının üstüne) sarılmış
nuve iç ve dış çapı konusunda şuan bişi söyleyemiycem ama kabaca iç çap 14mm dış çap 20mm civarı
bobinler 5mm iç çap 8.5mm dış caplı nüveye
L1 0.5 sipir 0.50mm çap (nuvenin içinden sadece geçiyor sipir bile atmamış)
L2 2.5 sipir 0.35mm çap (sarı renkli)
L3 2.5 sipir 0.35mm çap (kırmızı renkli)
spot lambası devresi için tasarlanmış bir smps olduğundan çıkışı doğrultma gereği duymamışlar
burda bilmediğim trafo ve bobin değerleri nasıl oluşturulur X_Fi nin verdiği bilgilere göre bi analiz etmeye çalışıcam
bu devrede bobinlerin ve trafo bobinlerinin yönü varmı varsa neye göre belirlenir
Arkadaşım bende TopSwitch lerle smps yamaya çalışıyorum...
Fakat bendeki sorun da ısı sorunu.
Top249Y deki, trafodaki ve çıkış diyotundaki ısı çok yüksek nedense.
Hatta çıkışa 20Amper200V luk bir diyot bağladım, soğutucu da bağladım ama yinede fazla ısınıyor.
Trafo ve Top249 daki ısı da 50C yi geçiyor...
Sorun ne olabilir acaba, tecrübesi olan arkadaşlar püf noktalarını paylaşırlarla sevinirim bende...
Bu arada çıkışım 24V 2.5 A....
alone kardeş bende top 250 ile bi devre yapmıştım deney amaçlı ve ilk denemem için güzel sonuç aldım diyebilirim hatta baya şey öğrendim, burada spir sayıları çok önemli diye düşünüyorum, mesela spir sayısı biraz az veya fazla sarsanda devren aynı voltajı verecektir fakat çektiğin akıma göre duty cycle oranını iyi ayarlatamazsan sorun olacağını düşünüyorum, belkide sorunun bundan kaynaklanıyor, osilaskopun varsa bi kontrol et derim.bu arada nüve boyutunda çok önemli flyback lerde nüve tam verimi ile kullanılamıyor diye biliyorum.
iyi çalışmalar
hocam duty oranını ayarlayan faktör direk olarak sipir sayıları mı acaba?
yada duty yiy ayarlayan faktör ne? :)
Bu arada hocam kullandığım trafonun nüve boyutu 29,5 x 33,5 mm gibi birşey...
duty cycle darbe boşluk metoduyla çıkış voltajını ayarlar periyoda oranla duty cycle %50 ise max dur %99 ise min. bu değişmeyide çıkışdan alınan geri besleme sağlar ama iki konumdada ısı oluturmaz elemanlarınız ısınıyorsa farklı bir sorun var demektir. anahtarlama sinyali doğru değildir ve mosfetler aynı anda açıyordur veya bir köprü tam kapanmıyordur bunlar ısı yapar çözüm bulmanız için osilaskop şart pwm nin açık şemasınıda eklerseniz bilindik bir yanlışlık varsa düzeltmeye çalışırız ;)
hocam şema yanımda değil, ptesi gönderebilrim anca. fakat şema zaten power integrations ın kendi şemalarından biri. Yani tek farklı şey trafo. Trafoda sorun olabilir diye düşünüyorum, fakat trafonun ısınmasıyla TOP249 un ısınması arasındaki ilişki ne olabilir... Sonuçta çıkıştan 50-60 W kadar bir güç çekiyorum...
(http://img23.imageshack.us/img23/2066/devreemasq.th.jpg) (http://img23.imageshack.us/my.php?image=devreemasq.jpg)
Aşağıdaki linkte smps de kullanılan trafo ve bobinlerin hesaplanması ile ilgili programlar ve açıklamalar var.(ferrit,toroidal,current transformer v.s)
http://rapidshare.com/files/216049220/smps_trafo_hesaplama.rar
şemayı unutmuşum hemen ekliyorum hocam...
(http://www9.picfront.org/picture/0J8Hb9nxAYI/thb/devreemas.JPG) (http://picfront.de/d/0J8Hb9nxAYI/devreemas.JPG)
Mutlaka biliyorsunuzdur ama ben yinede hatırlatayım...
pi expert programı smps tasarımı yapıyor
Alıntı yapılan: "murbay"Mutlaka biliyorsunuzdur ama ben yinede hatırlatayım...
pi expert programı smps tasarımı yapıyor
tabi ki zaten onunla çalışıyorum...
TOP200Y ile 85-265VAC giriş 24VDC 250mA çıkış smps yapabilirmiyim?
datasheetindeki örneklerde enfazla 15V gördüm
Yapabilirsin, istersen 3-5 kV üreten bir kaynak bile yaparsın. Control pini 5V civarı olacak şekilde duty cycle ayarlıyor, istediğin sekonder sargı sayısını kullanarak istediğin gerilimi üretebilirsin.
Yöneticilerin dikkatine !!!
Başlığı açmak için tıkladığımda :
(http://img406.imageshack.us/img406/8684/deniedk.png) (http://img406.imageshack.us/i/deniedk.png/)
alone_lover, şemasını verdiğin devreyi bende kurdum. Fakat her seferinde BYW29 diyodu yandı. Trafodan şüpheleniyorum geriye başka seçenek kalmıyor.
o dosyayı sildim..
Alıntı yapılan: "xenix"Yapabilirsin, istersen 3-5 kV üreten bir kaynak bile yaparsın. Control pini 5V civarı olacak şekilde duty cycle ayarlıyor, istediğin sekonder sargı sayısını kullanarak istediğin gerilimi üretebilirsin.
peki iki çıkışlı smps yapmak istesem 0-5-24V olacak şekilde ve 24V max 250mA yani 6W hangi nüveyi kullanmalıyım (bilmemekle birlikte) nette araştırırken şu dökümanı buldum
http://www.disoncores.com/Pic_Img/EE.pdf buradaki EE16 ile istediğim gücü elde edebilirmiyim? edersemde türkiyede bulabilirmiyim?
birde bu trafoların sargıları nasıl hesaplanıyor? sipir sayısı tel çapı?
Kolay bir hesaplama yöntemi yok hocam, bir sürü parametre bir biri üzerinde etkili. Örneğin, flyback trafosunun indüktansını azaltırsak trafonun boyutları da azalır, smps yine çalışır, ama bu sefer de kondansatörler üzerindeki akım artar.
Manyetik hesaplar yaparak nüve tasarlamak için konuya iyi hakim olmak lazım, hemen öğrenilecek gibi değil, uzun vadeli bir süreç.
Simulasyon yapmak en uygun boyutları bulmak için pratik bir yöntemdir. Simulasyon karışık geliyorsa nüve üreticilerinin hazırladığı nüve seçici progragramları kullanmanızı tavsiye ederim.
trafoyu tam kapalı hava aralıksız troid tipli güç trafosu yapımına uygun 3C90-N87-N27 metaryelli olarak H köprü bir devre ile sürerek 20-25KHz. frekanslarda sürülecek şekilde oluştursanız olmazmı?
forward,flayback, pussh-pull veya diğer sürüm yöntemlerini ve farklı nüveleri bilmiyorumda yukarıdaki özelliklerde bir devre ile biz bir ara uğraştık şu aralar imkansızlıktan ve bu iş koluna ait bir çalışma elimizde olmadığından çalışmalarımızı askıya aldık uygun zamanı ve fırsatı gözlemliyoruz.
bir tane smps trafosu parçaladım (küçük güçlü bir cihazdan çıkarmıştım 2-3cm boyunda) ve içinden aşağıdaki teller çıktı
sol taraftaki primerden söktüm sanırım (100 spir) bildiğimiz emaye kaplı tel 0.2mm çap
yalnız sağ taraftaki nasıl bir teldir anlamadım yine 0.2mm çapında fakat üzerinde emayeden daha sağlam bir yalıtkan var zil teli gibi birşey sanki plastik kaplı ve üzerindeki yalıtkan yankeski ile filan sıyrılmıyor
ayrıca trafonun en alttaki emaye kaplı tel ile sarılmış sargısı çok muntazam düzgün sarılmış spirler yanyana, fakat diğer sargı üstte olan sanki gelişigüzel sarılmış gibiydi.
birde bildiğimiz saç trafolarda primer ve sekonder sargılarının çapları genelde farklı olur bunda ise aynı neden?
(http://img402.imageshack.us/img402/4144/sdc10490.jpg)
Fero Trafolara kalın tel zor sarılır ve aradaki boşluklar fazla olduğundan pek verimli olmaz. 1 adet 1mm tel yerine 5 adet 0.2mm paralel tel sarmak daha uygun oluyor.
SMPS tasarım biraz dert. Ferro trafonun nüvesinin enerji verdiğimde paramparça olduğunu bile hatırlıyorum. Fakat 2.5mm x 2.5mm 'luk bir nüveden yaklaşık 50Watt güç almaya çalıştığımdan oldu sanırım...
aşağıdaki devrede C5 kondansatörünün voltajı ne olmalıdır ve 5V çıkıştaki L1 (bead) nasıl birşeydir?
(http://img410.imageshack.us/img410/8349/top200.jpg)
üstteki mesajımdaki sağdaki telin ne olduğunu öğrendim, üç kat izoleli bir telmiş bunun için izole problemi olmadan gelişigüzel bile sarılabiliyor
http://www.furukawa.co.jp/makisen/eng/product/texe_feature.htm
şimdi smps ile ilgili araştırmalarımda örnek bir dizaynda şu ifadeye rastladım
Alıntı YapCore: EE16, NC-2H or equivalent, gapped for 126 nH/T2
gapped ... kısmını anlamadım
gapped boşluk iki nüvenin birleşim yerinde bıakılan boşluk...nüve doyuma daha geç gitsin diye bırakılan boşluk...
anlamadım derken şöyle anlamadım, boşluk olduğunu tabiki anladımda bu boşluğu nasıl hesaplayacağız onu anlamadım, 126nH/T² demiş şimdi boşluğu kaç mm yapacağız? 0.001? 0.1? 0.5?
yanlış anlamışım kusura bakmayın smps tasarımı ile ugraşırken gap nedir bilmemeniz mümkün görünmüyor... bende bir miktar ugraştım hala ugraşıyor gibiyim ama bu hesaplamalar adama çile çektiriyor...
126nH/t2 degeri sizin gap boşlugunu hesaplamanız için verilmiş olan ee16 çekirdegin manyetizm degeri olması lazım...tabi yanlışta olabilir ...
kolay gelsin...
şu anda tam anlamıyla uğraşamıyorum smps işiyle ama afedersiniz bayaa kıllı bir işmiş, TOPswich ile yapılmış bir smpsnin trafosunu parçaladım spir sayılarını tel kesitini filan aldım aynı spirlerde başka bir trafo sardım hava boşluğu bırakmadım verim alamadım, nüveler arasına bir dosya kağıdı parçası koydum, yine verim yok :)
demekki deneme yanılma ile olmuyor deyip şimdilik bıraktım