Picproje Elektronik Sitesi

ENDÜSTRiYEL OTOMASYON => Güç Elektroniği => Konuyu başlatan: picmanya - 25 Temmuz 2011, 23:39:38

Başlık: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 25 Temmuz 2011, 23:39:38
(http://a1107.hizliresim.com/11/7/25/11792.jpg) (http://goo.gl/mc9cY)
http://a1107.hizliresim.com/11/7/25/11792.jpg

Resimdeki devreyi evdeki üç faz ile denedim. Tam yüke hat müsade etmediğinden dolayı sokamadım.
Birde evdeki üç faz sanayideki kadar kirli - parazitli - harmonikli değil.
Devreyi sanayi ortamında çalıştırmayı düşünüyorum. Bildiğiniz gibi sanayi ortamında 3 fazlı şebeke elektriği çok harmonik içeriyor. Anlık gerilim sıçramaları çok yüksek olabiliyor. Bu sıçramaların çoğunu avometre tarzı ölçü aletleri yakalayamıyor bile.
Devre üzerinde Nötr hattını kullanamıyorum. Topraklama yapacağım. Devrenin sağ tarafında Full H Bridge IGBT sürücü bağlanacak.
en kötü durumları düşünerek varistörleri 25mm. çaplı olan piyasadaki standart en büyük kılıflısından yedekli olarak fazlar arası ikişer tane kullandım.

şebeke tarafı anlık olarak çok yüksek bir şekilde dalgalandı diyelim. ve bu anda AC gerilim 1000 V. lara kadar çıkmış olsun.
tabi doğal olarak bu çok kısa bir sürede olup biter. ve bu dalgalanmaları arasırada olsa, sürekli olarak oluyor diye düşünelim.

a) kondansatörler devrede varistörlerden daha önde bağlı olduğu için yüksek gerilimden bozulur.
b) varistör devre girişine paralel bağlı olduğu için, varistörler girişdeki kondansatörlerden sonra köprü diyotun bacaklarınada takılı olsa devreyi yinede yüksek gerilimden korurlar ve kondansatörleri ve köprü diyotu, yüksek gerilimden bozulmakdan kurtarırlar.
c) anlık dalgalanma kondansatörleri bir anda yüksek olan harmonikli AC gerilimde şarj eder ve kondansatör uçları 630V. olacağından, varistörler çok hızlı davranamaz ve şebeke dalgalanmasını değilde habire kondansatördeki gerilimleri azaltmak üzere çalışır ve varistörler bu sitresi daha fazla kaldıramayıp bozulurlar ve arkasındanda kondansatörler bozulur.
d) devre girişine gelen 3 fazı tek bir simit-halka tipli ferrit nüve üzerinden 5-10 sipir aynı yönde sararakda girebilirim.
bunun bir faydasını görürmüyüm. ferrit nüvelerin 50Hz. AC gerilimde faydası olmadığını okumuştum bu yüzden bunu devreye ilave etmedim.
e) bu devre iyi bir AC hat giriş filtre devresi olmamış? daha iyisi şöyle olabilir di diyenler.........
f) yanlış sularda geziyorsun aradığın tarz cevaplar gelmeyebilir diyenler...........
g) bu kadar uzun mesajı işi bilenler okumaz diyenler. vakit nakit hesabı. iki dakkkada siteye gir çık. rekoru elinde tut.
ne kadar hız o kadar köfte misali.

devremde nötr iletkeni kullanmadığımı söylemiştim.
sağdaki dc link kondansatörlerinin orta uçlarının dirençlerle birlikde resimde görüldüğü gibi bağlanma nedeni tam olarak bu tür devrelerde ne işe yarar?
ben kondansatör orta uçları ile dirençlerin orta uçlarını ayırsam ne olur? çalışma açısından bir değişiklik olurmu? Bu avantajmı sağlar dezavantajmı olur?
Dirençler devrede hiç kullanılmasa ne olur du ki?

Aslında burda sorduğum bağlantıları tek tek deneyerek de sonuçları gözlemleyebilirim. Ama yinede ön hazırlık olarak cevapları elde etmek karambole sanayiye gitmemek, işin teknik kısmını öğrenmek istiyorum. Öyle yada böyle sorun çıkacak buna alıştım hazırlıklıyımda ama sorunları sizlerin yardımıyla en aza indirebilirm herhalde.
İşi bilen bu tür işlerden anlayan arkadaşların vereceği cevaplar benim için daha iyi olacaktır.
Bu alanda yaşanılmış gerçek tecrübeleride öğrenmek isterim.

Devreyi iyi niyetli güzel amaçlar için tasarladım. Amacım asla macera yaşamak değil.
Bu işten kazanacağım paraların bir kısmını gerçekden hayır kurumlarına bağışlayacağım.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: t2 - 25 Temmuz 2011, 23:42:53
3fazlı doğrultucu devresi yapılmış. Orta nokta kısmı şüpheli. Buna yarım köprü bağlanacaksa 3 faz kısmından dolayı biraz tuhaf.  Bu bir balast  olacaksa (düşük güç) sorun olmaz fakat ozaman da 3 faza gerek yok. Ortaya bir karışık yapılmış.  4x1000uF, başlı başına ölüm tehlikesi. Gerektiğinden fazla bağlamamak lazım.

Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: vebsel - 26 Temmuz 2011, 01:11:32
merhaba


sanırım yüksek güçlü inverter tasarlamak istiyorsunuz. Eger igbt sürme konusunda çok fala bilginiz yoksa küçük güçlü igbtler ile projeye başlamanızı öneririm . sürme konusunda bir problem olmadığını   gördükten sonra modül igbt lere geçin . Yüksek güçlü trafo invertörleri üretiyoruz. Bu konuda hazır ürünlerimiz var .
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: re3ii - 26 Temmuz 2011, 08:43:35
bu devre, micromaster 440 ın güç  devresine benziyor inverter mi yapacaksınız
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 26 Temmuz 2011, 12:04:42
devreyi fazla karışık göstermesin diye, ilk startdaki köprü diyodu ve girişdeki elemanları anlık yığılmadan koruyacak devreyi resme eklemedim.

t2,
orta nokta kısmını ne yapayım? ne yapmalıyım? bu öğrenmek istediklerim arasındaydı, o yüzden ilk mesajımda sormuştum.
Sağ tarafı resimde görülmeyen Full H köprü devresine bağladığımıda belirttim. Yarım köprü yok. Tam Köprü var.
Aslında devrede zamanla 2200uF. 400V. 6 Adet kondansatör kullanmayı planlıyorum. 1000uF. lar az kalacak gibi.
Hocam ben sizin mesajlarınızı çok daha dikkatli hemde üç-beş kez sindire sindire okuyorum. sizin bilginizi ben bilirim.
çekinmeyin gösterin hocam bilginizi - tecrübenizi lütfen.

zaten 5 gün sonra sitede sinek avlıyacaz gibi.5 günde ne kaptık hepsi o.

FxDev,
Aslında amacım AC giriş kısmına bu tür bir devre için iyi bir AC filtre tasarlamak.
3 fazlı şebekeyi direkt köprü dioda da vermek de mümkün böyle yapılan uygulamalarda var.
ben ekstra bir filtre olsun istedim, sonucda sanayi - fabrika ortamında 3 fazlı AC gerilim devamlı aynı stabilitede ve voltajda gelmeyecek.illa pik yaptığı ve düşük kaldığı noktalar olacak, aslında her ikiside olacak. bu noktalar çoğunlukla anlık olduğundan burdaki kondansatörler anlık enerji depolaması görevi görsün, varistörler ise anlık voltaj dalgalanmalarını bastırsın istedim.
ve bu noktalardaki çekincelerimi öğrenmek istediklerimi şıklar halinde sordum. amacım şıklara cevap bulmak.
amacım güç kattsayısını düzeltmek yada girişi devamlı fazlara arası 380-400V. da tutmakda değil. özellikle gerilim sıçramalarını bastırmak ve daha sonra anlık gerilim düşümlerini girişdeki kapasitelerde depolanan enerji ile takviye etmek.
bu kondansatörleri 9 adet 470nF. ye kadar çıkarabilirim. bu durumda kondanasatörler Anlık 50A. leri rahat sağlar diye düşünüyorum.

vebsel,
doğru tespitde bulunmuşsun.şu anda TO247 kılıf sonrasında faz leg modül tipi anahtarlama elemanı kullanacağım.
aslında bu işin, istediğim güçler için modül tipli bir anahtarlama elemanı kullanmadan yapılamayacağını biliyorum.
ama merdiven basamaklarını sıra ile tırmanmalı bunu görmeden bir üst sekmeye geçmek mantıksızlık olur. bu sekmeyede bundan önce bir kaç daha alt devreyi çalıştırarak geldim. H köprü sürme yöntemim harika buna çok güveniyorum.
masrafdan kaçmadık.en son teknoloji ne üretildiyse aldık.onları kullanacağız.

re3ii,
bu devre inverter için değil hocam. o projeyi ortak yürüttüğümden onda kafama göre soru soramam.
genelde bu tipdeki 3 fazlı sistemlerin girişleri birbirine çok benziyor.
UPS, SMPS, inverter, converter

arkadaşlar bu işten kazanacağım paralarla inanın hayır kurumlarını ihya edeceğim.
her 40 cihazda birinide ayrıca zekat vereceğim. sallamıyorum. gerçekden böyle yapacağım.
şu ilk mesajımdaki soruları - şıkları yanıtlayarak ilerleyebilirmiyiz?
bu işe katkısı olan dolaylı yoldan hayra girecek diye düşünüyorum.
önümüz mübarek günler biraz hayır yapalım.
herkes bu seneki bilgisinin zekatını bu proje için bana verse, kesin bitiririz bu işi.

şu ana kadarki katkılarda iyi ama eminim daha iyisi gelebilir.

projeyi asla yarım bırakmıyacam daha önceki projelerime benzemiyecek akıllandım artık.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: t2 - 26 Temmuz 2011, 12:09:38
Alıntı YapAslında devrede zamanla 2200uF. 400V. 6 Adet kondansatör kullanmayı planlıyorum.
hocam yanlış işler yapıyorsun. 2200uF. 400V kondansatör kullanmamalısın. kondansatör çekilecek akıma bağlı olarak seçilir. bu kondansatörü piyasadan almaya kalksan bile  accayip bir para yapacaktır. ayrıyeten sınırda çalışmak doğru olmaz. 400V değil de 1000V olanından takmalısın.

tam köprüden kaç amper almayı düşünüyorsun?

Not: Bu devre seni aşar gibi görünüyor. Çalışan hazır devreye bakman isabet olur.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: bymrz - 26 Temmuz 2011, 12:13:55
Senin eve 3 faz geldiğinden emin misin?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: SERRO EFE - 26 Temmuz 2011, 12:24:52
Eğer büyük bi apartman yada site gibi biyerde oturuyorsa muhtemel girişe 3 faz gelir evde kalan 2 fazı yandan yönden tamamlayabilir :)
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 26 Temmuz 2011, 12:41:46
t2,

hocam bu devre uzun zamandır yaptığım araştırma ve incelemelerim sonucunda yavaş yavaş dikkatlice meydana geldi.
beni aşmaz diye düşünüyorum. elbetde belirli bir ar-ge süreci ve meşakkati olacak buna hazırlıklıyım. umarım hazırlıklıyımdır.
çok kolay olmasını beklemek pek akıl karı gerçekçi bir yaklaşımda olmaz.
devrenin tamamı bu değil. burdaki yalnızca bir kısmı ve giriş AC şebeke güç kısmı diyebiliriz. bir tek yığılma önleyici devre resimde görülmüyor.
çekilecek akıma bağlı olarak kondansatör seçimi yaptım. toplamda tolerans payıda düşüldüğünde yaklaşık 3000uF. 800V. kondansatör yapar o grup. güvenlik payı için bir üst akım limitine ayarladım. yoksa kondansatörün zaten belirli bir ömrü var. onu erken doldurmak iyi olmaz. her biri 15$ bu işe göre pahalı olmayan bir fiyat aslında. 9-10TL. lik çin malı modelleride var.
bu kapasitelerde güç kondansatörleri araştırdığım kadarı ile 550V. gerilim sınırı ile üretiliyor. genelde fazlar arası 380-400V. olan sistemlerde 350 - 385V. olan iki kondansatör seri bağlanarak kullanılıyor.

3 faz kısmında sorun yok arkadaşlar.Hat yetmeyeceğinden bundan sonraki denemelerimi 3 fazlı atelyede devam ettireceğim.
tehlikeli bir devre ar-ge kısmında koruma önlemleri almak gerekecek. apartmanda olacak iş değil.
ilk mesajımdaki sorularıma verecek cevaplarınız varmı?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: timpati - 26 Temmuz 2011, 16:25:47
o dirençler, şebeke gerilimi kesildiğinde kondansatörler üzerinde gerilim kalmasın diye (onları boşaltmak için) vardır.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: OG - 26 Temmuz 2011, 16:32:48
Ben ne yapmaya çalıştığını anlayamadım.

Verdiğin şema Fazlar arası voltaja göre ayarlanmış sıradan bir doğrultucu.

Varistörlerin önünde sigorta olmadan orada ne işi var?

Kullanacağın kondansatörlerde VAr değerleri önemli.

Kapasiteler seri bağlanıp ortak nokta çıkarılması + 0 - gerilim elde etmek için veya gerilimi bölmek için.

Ancak + ve - kollarının akımı dengeli olmazsa,  + 0 - çıkışı dengesiz olur, sürekli voltaj kaymaları olur. Bazen + 0 arası yükselir, bazen - 0 arası.

Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 26 Temmuz 2011, 22:21:25
son üç mesaj çok iyi geldi. faydaları kesin olacaktır.

timpati,

dirençler bağlantısı gereği çalışma anında habire kondansatörlerden enerji yiyecek öyle gözüküyor.
üç faz kesildiğinde de belirli bir süre sonra kondansatörleri boşaltacaklar. burasıda kesin bu şekilde.
yalnız asıl kullanılma amaçları enerji kesildiğinde kondansatörleri boşaltmak mı dır yalnızca? pek sanmıyorum.
ama yinede tam emin değilim. sonucda bu kısmıda bazı şematiklerden devreme ilave ettim.
şöyle bir amaçları veya daha başka amaçlarıda olabilirmi?
H köprü çalışma anında illaki yüksek voltaj tepeleri oluşturacak bu tepelerin sönümlenmesinde DC link kondansatörlerine binecek aşırı enerjiyi daha iyi sönümlemeye yarayabilirmi? voltaj tepelerini düşürmek için kullanılma ihtimalleri olabilirmi?

OG,

bu üç fazın geldiği hatta yalnızca cihaz için 3 fazlı otomatik sigorta takılacak.
zaten devre çok uzun bir kablo üzerinden beslenmeyecek ayrıca cihaz girişine sigorta koymadım.
aslında varitörleri sigortayı attırsın diye de kullanmak istemedim. sonucda sigortayı attırana kadar kendinide bozduğunu - patladığını sıkça okuyorum. kontrol ettiği gerilime ne kadar yakın değerde kullanılırsa varistör için o kadar sakıncalı bir durum oluyor diye biliyorum. bu yüzden ben gerilim değerlerini daha yüksek seçtim en az 450V. kullanacağım.
bunların sigortayı attırmakdan ziyade anlık yüksek pikleri bastırmasını istiyorum. ben bunları 450V. kullandım diyelim bunların
sigortayı attırma ihtimali nedir? 3 fazlı şebeke gerilimi fazlar arası 450V. lara ne kadar sıklıkla ve enerji potansiyeliyle çıkabilirki.
çok küçük zamanlarda anlık 450V. üzerine çıkmalar, olsada 25 mm. lik büyük tip ve her bir fazlar arası için 2-3 tane paralel varistör kullandığımızda bahsettiğim pikleri sönümleyemezlermi?
başka nasıl pik gerilimleri sönümleyebilirim. Bu gerilimlerin köprü diyota iletilmeden sönümlenmesi gerekiyor.köprü diyot başta olmak üzere köprü diyot ve sonrası için çok riskli gerilimler bunlar.
hocam VAR değeri kompanzasyon kondansatörlerinde yazıyorda, MKT ve MKP tiplerde üzerinde yazmıyor. kataloglarında da rastlamadım. ama yinede tekrar bir bakayım, devrede kaldıracağı akım değerine göre ben bunları kullandım. devrenin çekeceği akımları rahat kaldırıyorlar şu anda. bizim kompanzsayon yapıp güç katsayısını düzeltmek gibi bir niyetimizde yok devre için temiz elektrik ve aşırı sıçramayan bir gerilim elde etmek istiyoruz. elektrik faturasını düşürme niyetimiz yok. onu tesisin kompanszasyon panosu yapar. amaç devreyi korumak.

Kondansatörlerin orta noktası üzerine yazdıklarınızı anladım. yarım H köprü mosfetli başka bir devremde dedikleriniz aynen geçerli. ama burda bana ne faydası olur? orta noktayı kısa devre etmemle etmemem arasında fark nedir? ortak nokta yapmam bana bir şey kazandırırmı?

FxDev,

kollara bobin bağlamak derken girişdeki AC tarafı kastediyorsunuz değilmi hocam?
bobini nereye bağlamalıyız? nasıl bir bobin olmalı? ferrit halka tipdemi, yoksa silisli trafo gibi bir bobinmi olmalı?
devrenin ilk girişine sigortadan sonra bunu bağlamak hala mümkün.

nötr iletkenini kullanmamı söyleyen başkalarıda var.
fazlar arası kondansatör ve varistör bağladığım gibi, fazlarla nötr arasıda kondansatör ve varistör bağlamamı söyleyende var.
köprü diod 3 fazlı nötr grişi yok nötr iletkenden hattını tamamlayan fazda olmayacak bu durumda nötr ilekenin faydası olurmuki?
4 ve 5 hatlı (nötr + toprak ilave) emc filtreler var. bunlarda X ve Y tipi kapasiteler, bobinler ve  dirençlerde kullanılmış. (referans Epcos)
ama bunlar da kapasiteler çok küçük. amaç anlık enerji depolamak değil gibi. varistör bu tür filtre devrelerinde hiç kullanılmamış.
filtreyi nasıl geliştirip kullanalım sizce?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: timpati - 27 Temmuz 2011, 01:11:50
Alıntı Yap...H köprü çalışma anında illaki yüksek voltaj tepeleri oluşturacak bu tepelerin sönümlenmesinde DC link kondansatörlerine binecek aşırı enerjiyi daha iyi sönümlemeye yarayabilirmi? voltaj tepelerini düşürmek için kullanılma ihtimalleri olabilirmi?

...
"...DC link kondansatörlerine binecek aşırı enerjiyi" ...öyle bir "enerji"nin orada ne işi olur ki? hani gerilim pikleri desen neyse ne, onlar için de sadece direnç değil, zenerli-dirençli-kondansatörlü bir yapı veya VDR benzeri elemanlar kullanılır. çalışma anında tehlikede olan besleme katından çok sürücü güç elemanlarıdır ki orada da  gerilim piklerini kırpmak/sınırlandırmak için snubber devreleri eklenir.

kondansatöre paralel bağlı dirençler, şebeke kesilmediği sürece üzerinden geçecek akımı zaten şebekeden sağlar, kondansatöre dokunmaz. ancak asıl kaynak ortadan kalktığı zaman kondansatörden yerler.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 27 Temmuz 2011, 03:14:41
Giriş filtresi koymak , EMC açısından önemli.  Özellikle anahtarlamalı cihazlarda , cihazdan şebekeye gürültü yayılmasını önlemek adına çok önemli. Bu yüzden düşük frekanslardan ziyade yüksek frekanslar hedeflenmeli. Filtre seçimi anahtarlama frekansınıza uyumlu olursa EMC yayınımı sorunu yaşamazsınız.

Varistör seçimi yaparken  şebeke geriliminin en az %20-%25 fazlasını seçmelisiniz. Birçok standart; cihazların en yüksek ve en düşük çalışma gerilimleri için %15-%20 aralığını temel alır.  Nominal gerilimi 400V olan bir cihaz 340V-460V aralığında çalışabilmelidir.  Bu  yüzden şebeke geriliminizi 400V yerine 460-480V olarak almanız iyi oacaktır.  Düşük varistör gerilimi seçildiğinde varistörün patlaması sıkça görülür. Ama bu sadece düşük varistör geriliminde olmaz. Varistör gerilimi normal bile seçilmiş olsa , şebekedeki gerilim patlaması çok uzun sürerse varistör patlayabiliyor.  Varistörün hedefi  köprü diyotunuzu korumaktan çok çıkış katınızı korumak olacaktır. Çünkü varistör üzerindeki gerilimin yükselmesi ilke diyot girişindeki gerilimin yükselmesi arasındaki süre nanosaniyeler mertebesinde olacaktır. Ama kapasitörler bu süre zarfında dolamayacağı için , çıkış katınızın gerilimi yükselmeden önce varistör patlamayı sönümlemiş , ya da kendisi patlayarak sigortayı attırmış olacaktır.  Varistörün patlaması , mosların patlamasından iyidir.  Bazen varistör patlıyor diye varistörü devre dışı bırakmak niyetinde olan kişilerle karşılaşıyoruz. Bu yaklaşım kesinlikle büyük bir hata.

Eğer yarım köprü kullanmayacaksanız,  400V tam köprü kullananacaksanız, Nötr kullanmanın bir avantaj sağlayacağını düşünmüyorum. Ama yarım köprü kullanırsanız , Nötr kullanıp simetrik besleme elde edebilirsiniz.

Kapasitörlerin orta noktasının neden birbirine bağlandığı konusunda net bir fikrim yok.  Bu bağlantının devrenin endüktansına , kapasitansına ve rezistansına nasıl bir etkisi olacağını kestiremiyorum.

Dirençlerin kullanım amacının kapasitör şarjını yumuşatmak için olduğunu sanmam. Paralel bağlı olduğu için buna bir etkisi olacağını düşünmüyorum. Amaç o olsa NTC veya seri direnç kullanılırdı. Muhtemelen diğer arkadaşların belirttiği gibi şebeke kesildiğinde kapasitörleri deşarj etmek için.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 27 Temmuz 2011, 11:03:42
sağdaki seri dc kapasitelere, paralel bağlanan dirençlerin, çalışma anında şebekeden elektrik tükettiği, bu anda kondansatörlerden elektrik tüketmediği ve şebeke elektriği kesildiğinde ise kondansatörlerdeki depolanmış elektriği harcadıkları kısmı bir kaç kişi tarafından söylenmiş. artık bana en mantıklı gelen de bu. amaç yalnızca güvenlik olmalı herhalde.
yani şebeke tarafı AC elektrik kesildiğinde, kondansatörlerdeki depolanan yüksek gerilimi tüketmek amaç bu. şebeke tarafı elektriği nasıl olsa kesik diye birisi cihaza müdahale ettiğinde elektrik onu çarpmasın amaç budur.

o dirençleri fazla ısınıp bozulamayacakları uygun bir değerde, soğutucusuz taş direnç kullanmayı düşünüyorum.
AC girişdeki 20-25mm. çaplı büyük varistörlerin 460-485-510 V. değerlerde üretildiğini görüyorum. bunlardan 460-485V. olanını kullanmam daha iyi olacaktır herhalde. 510V. olanlarını kullanırsam dc bara kondansatörlerinde 720V. civarı dc gerilim oluşma riski var. gerilimi 700V. altında tutsam iyi olur diye düşünüyorum. kondansatörler 800V. 'a kadar dayanıklı. aslında bunları 450V. luk olanlardan kullanmak daha mantıklı olacak galiba toplamda 900V. çalışma geriliminde olacaklar. işte bu 450V. voltajdakileride piyasadan bulmak mümkün olmuyor ben bulamadım. genelde 400V. bulunuyorlar.

burda anahtarlama elemanlarını yüksek gerilimden içlerindeki ters hızlı diodlar ve her biri için ayrı ayrı dışarıdan bağlanarak kullanılan R-C-D snubber devreleri koruyacak diyebilirim.
yalnız bunlar anahtarlama elemanını koruyor. dc link kapasitelerini korumuyorki.
ben dc link kapasitelerine paralel bir tane 100-470nF. gibi 1kV. seramik bir kapasitede bağlayacağım.
bu kısımdaki gerilim yükselmesini ilave olarak ne ile bastırabiliriz. burda zener diod ve varistör kullanımı ile hiç karşılaşmadım.

Nötr iletkenine Full H köprü sürdüğümden normalde ihtiyacım yok bunu biliyorum. En azından Nötr hattından elektrik tüketimi açısından istifade etmeyeceğim.

FxDev 'in bahsettiği gibi Nötr hattı kullanımı ve bobin kullanımını, AC girişi filtresi açısından nasıl düşünebiliriz.
Burda Nötr iletkeni ve bobin kullanımı gerekirmi? AC gerilim piklerini - salınımlarını bastırmada nötr ve bobinin faydasını görürmüyüm?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: askuzucu - 27 Temmuz 2011, 17:54:52
     Devre bildiğimiz klasik gerilim ikileyici devre.Sadece 3 faz için düzenlenmiş.Tek faz ile de çalışır.Ama en düzgün regülasyon 3 faz ile olur.Yoksa ani akım çekişlerinde çuvallar.
     Kondansatorlere palelel bağlı dirençlere kafayı takmayın.Sadece kondansatorleri korumak için. 1000 voltluk el. kon. mevcut olsa idi onlara gerek kalmaz idi. ama ordaki kapasiteler 400 voltluk.Çıkış gerilimine dayanması için seri bağlanmışlar. Eğer üretimlerinden kaynaklı bir tolerans varsa direnç olmadığı durumda kondansatorlerin voltajı eşit olmaz ve bir tarafı patlatır.Bunu önlemek için çıkışa drençlerden oluşan bir gerilim bölücü kor, orta noktasını kondansatorün orta ucuna bağlarsanız sorun ortadan kalkar.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 27 Temmuz 2011, 18:16:34
Gerilim çiftleyici yapısı görmedim burada. Normal köprü doğrultucu.
Seri bağlı kondansatörlerin sığasında oluşacak fark yüzünden bir yerlerin patlaması için bir neden yok.
ancak sanal bir 0 noktası nokta yaratmak belki kapasitör ömrü üzerinde etkilidir. Buna çok emin değilim.

@picmanya
Varistörü seçerken şebeke gerilimini 400V değil 460V gibi düşün. Bu yüzden 460V varistör sınırda kalabilir. 485V seçmen daha doğru olabilir.

Filtre açısından yukarıda da belirttiğim gibi nötr kullanmanın bir avantajı olacağına pek emin değilim.  Ancak bobin kullanmak; şebekeden gelecek ve şebekeye basılacak gürültü için gerekebilir. 
Eğer cihaz ev ortamında kullanılacaksa , en yüksek gürültüyü üreten makina elektrik süpürgesi. gürültü bastırmayı bunu gözönüne alarak düşünebilirsin.  Ama sanayi ortamında kullanacaksan , nasıl bir gürültü ile karşılaşacağını kimse bilemez. 
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 27 Temmuz 2011, 18:57:38
tamam varistörleri 485V. kullanırım. her bir fazlar arası için en az 2 hatta 3 tane 20mm. çaplı en büyük varistörlerden paralel olarak kullanmalıyım galiba. aslında ben burda varistörler patlasın sigortayı attırsın diye kullanmıyorum. devreyi 485V. üzerinde gelen fazlar arası gerilimden korusun diye kullanıyorum. 485V. üzerindeki gerilimler anlıkda olsa köprü diyoda ulaşır ve köprü diyod çıkışına yansırsa zannediyorum burda kondansatöründe etkisiyle dc 700V. gerilimlere ulaşırlar. işte bu kısımda pahalı elemanlar ve devreler var onlara zarar gelsin istemem. daha iyi bir ac yüksek gerilim koruma yöntemi varsa onuda öğrenip kullanmak isterim.
şebeke sanayi ortamında ne kadar sıklıkla ve süreyle 485V. üstüne çıkabilirki en az %25-30 oranında yükselme payı bıraktık.
şebeke 485V. gerilime veya üzeri gerilime benim girişdeki varistörleri patlatacak kadar uzun süre çıkabilirmi? varistörler yüksek gerilimden sigortaları attırabilirmi? şu anda bu çok düşük bir ihtimal değilmi? belkide hiç olmayacak bir şey galiba.
diyelim girişdeki fazlar arası ac gerilim arasıra tekrarlayarak anlık 500V. üstüne çıktı diyelim ben burda varistörleri en büyük tipden 2-3 tane paralel bağlayarak kullandımya varistörler eşşek değil herhalde, okadarcık kısa sürelerde patlamadan ve sigortayı attırmadan bu elektrik yükselmesini üzerinde ısıya çevirebilirler değilmi? bir sonraki pik dalgası gelene kadarda soğurlar böylece çalışıp giderler.bu yazdıklarıma katılmayan varmı? dahada olmazsa kondansatörleri 450V. luk kullanıp varistörleri 510V. ta çekeyim mi? şebekede 510V. üstüne habire çıkıp duruyorsa bunada yapcak bir şey olmasa gerek artık.
burda başka nasıl bir önlem alınabilir?

gerilim ikileme derken şu kastedilmiş olabilir;
kondansatör orta noktaları nötr hattına bağlanırsa dc barada kondansatörlerin uçları arası +560 / 0V. oluyorken kondansatörlerin uçları ile kondansatörlerin orta noktası arası +280 / 0V , -280 / 0V olmuş oluyor.
ama siz zaten bunu benden iyi görüyor ve biliyorsunuz. biz kondansatörlerin orta noktasına nötr hattını bağlamayacağız.
yarım köprü çalışması yapmıyacaz.
nötr iletkeninin ac giriş filtre kısmında da bana faydası olmayacaksa bunu hiç kullanmayacağım.

askuzucu hocam,

konuya çok farklı bir açıklama getirdiniz ben bunları gerçekden bilmiyordum. söylemeniz iyi oldu.
sonucda biz sağdaki o dirençleri yine kullanacaktık. tek amacımız en son elektrik kesintisinde kondansatörleri boşaltmakdı.
ama ayrıca dediğiniz faydaları da oluyorsa bilmemiz çok iyi oldu. neyi neden bağladığımızı bilmek güzel bir duygu.
bu dirençleri resimdeki gibi 2 tane 15k 10W. olarak kullanmam yeterli olur mu? kondansatörleri 6 tane 2200uF. 400V. olarak düşünelim. toplam kapasite 3300uF. 800V. çalışma gerilimi olmuş oluyor yani.


bu kondansatörler ayrıca pcb üzerinde baya bir yer kaplıyor. 
bu yüksek wattlı 2 tane taş dirençleri kondansatörlerle köprü diyot arasına koymam daha uygun olacak. bu durumda H köprüye uzak kalıyorlar bir sıkıntı olur mu? dirençler H köprüye daha yakın olacaklar diyebir kural varmı?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 27 Temmuz 2011, 19:10:10
klein hocam mesajınızı tekrar okudum da gözden kaçırdığım kısımlar kalmış.
nötr hattın girişde AC filtre açısından faydası olmaz demişsiniz. evet incelediğim filtre devrelerinde sistem 3 fazdan besleniyorsa nötr ve toprak pek filtreye dahil edilmemiş, genelde ne yapılmışsa 3 faz üzerinden yapılmış 3 line filtre diye geçiyorlar.
4 ve 5 line filtrelerde var ama bunlarda nötr hattı gerçekden bir sistem tarafından kullanılıyor. bizde böyle bir durum yok.

bobin filtresi için çok denedim ama bu güçde ve yüksek akımda pcb üzerinde kocaman bobin yerleşimi çok zor hatta imkansız oluyor. devre çok karışıyor. biz bu bobin filtrelerini şu anki devremizde pcb nin hemen dışından 3 faz  AC elektriğin geldiği
şebeke kısmına koyabiliyoruz böyle faydası görülürmü? nasıl bağlamalıyız. her bir faz için ayrı ayrımı kullanmalı yoksa tek halka nüve yeterli olurmu? bunları öğrenmem lazım.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 27 Temmuz 2011, 19:38:40
Filtreyi PCB'ye sığdırmaya çalışma boşver. Cihaz kompakt birşey olmayacaksa  herşeyi PCB ye tıkmaya çalışmanın da çok anlamı yok. 
Eğer maliyet kurtarıyorsa hazır filtre bile kullanabilirsin. Kutulu , montaj delikli , hatta ray tipi olanları bile var.  2 kademeli filtreler dahi var.  Gördüğüm filtreler  E  çekirdeğe her faz bir kola olacak şekilde sarılmışlardı. Toroide nasıl sarılır bilmiyorum. Bu konu bana hep karışık gelmiştir zaten.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 27 Temmuz 2011, 19:54:00
E tipi çekirdek dediğiniz nüvenin metaryeli ferrit - kömür nüvemi? yoksa silisli saçlı, bildiğimiz metal nüvemi?
hocam burda bir tek bobin kısmı kaldı. diğerleri yani kondansatör ve varistör yerine oturdu gibi. bence bu kısmı biz yapsak daha iyi olur. bunda dışarı bağımlı kalmayalım malzemeleri nasıl olsa satılıyor.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 27 Temmuz 2011, 20:03:16
bobin için illa silisli trafo sacından nüve kullanmalısın diyenler var. buna neden çok düşük frekans gösteriliyor.
aslında ferrit meteryalde bobin olarak kullanıldığında çok düşük frekansda tepki verebiliyor diye biliyorum.
bu durumda ben tek ferrit toroide 3 faz sargısını aynı yönde sarsam ve resimdeki devremin giriş kısmına yani kondansatör ve varistörlerin hemen önüne sigortadan sonra taksam olurmu? başkada bobin kullanımı yok diyelim bu yeterli gelirmi ki?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 27 Temmuz 2011, 20:13:57
Alıntı yapılan: Klein - 27 Temmuz 2011, 03:14:41
Varistörün hedefi  köprü diyotunuzu korumaktan çok çıkış katınızı korumak olacaktır. Çünkü varistör üzerindeki gerilimin yükselmesi ile diyot girişindeki gerilimin yükselmesi arasındaki süre nanosaniyeler mertebesinde olacaktır. Ama kapasitörler bu süre zarfında dolamayacağı için , çıkış katınızın gerilimi yükselmeden önce varistör patlamayı sönümlemiş , ya da kendisi patlayarak sigortayı attırmış olacaktır. 

hocam burdaki kapasitörler hangileri oluyor. DC link kapasitelerimi, yoksa girişdeki AC kapasiteler mi.
yada şöyle sorayım, AC girişe çok yüksek bir gerilim piki gelse 550V. olsun varistörler bu yüksek gerilim pikini kırpıp 485V. üstünde geçirmeyecek tam bu anda girişdeki AC kapasitelerin gerilimi 485V. üstüne çıkarmı? çıkmazmı

varistörleri en az 485V. kullanacağız. bu durumda sizce hala varistörlerin patlayıp sigortayı attırma durumları olurmu?
şebeke 3 tane paralel bağlı kocaman varistörleri patlatacak kadar uzun süre 485V. üstüne çıkabilirmi

bobin kısmını biraz daha araştırmam gerekecek gibi. ama yinede onu hazır kullanmamalıyım diye düşünüyorum.

iki günde sorularımın cevaplarının büyük ksımını aldım. emeği geçen, cevap yazan herkese teşekkür ederim.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: askuzucu - 27 Temmuz 2011, 20:29:27
dikkatsizliğim için özür dilerim.Normal tam daalga doğrultucu imiş haklısınız.Ancak gerilim bölücü kullanılış amacı konusunda  hala aynı  düşünüyorum.  Benzer yapıları Lambalı amplifikatorlerin beslemelerinde de görmüştüm. Aynı yapı seri bağlı  yüksek gerilim diyotlarında da var. Diyotlar üzerine gerilimi dengeli dağıtmakta kullanılıyor.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 27 Temmuz 2011, 20:29:36
Doğru seçilmiş varistörlerin patlamasına neden olan şey genelde ark. Klemenslerden birinde veya yolun bir yerinde ark varsa , darbeler kısa süreli de olsa , sürekliliği olduğu için ,varistörün ısınmasına ve bir süre sonra da kendisini imha etmesine neden olur.  Eğer ark yoksa, 485V kapasitörün patlayacağını sanmam.

Kapasitörden kasıt aslında devrenin genel kapasitansı. Ama darbeyi en önce emecek olan kapasiteler seramik kapasiteler olacaktır. Bunun yanında DC bara kapasitörleri de varistörün görevini yapması için yeterli süreyi sağlayacaktır.  Girişe güzel bir filtre ve varistör korumasının yeterli olacağını düşünüyoum.  TVS diyotlar varistörlere göre çok daha hızlı. Ama bildiğim kadarıyla en yükseği 150V civarı. Eğer daha yüksek gerilime sahip TVS varsa. DC hattında kullanabilirsin.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: vebsel - 28 Temmuz 2011, 01:34:17
arkadaşım ne yapmak istediğini ve amacını da anlamadım . Kusura bakma seni de anlamaya çalıştım ama anlayamadım . Yapacağım ürünün gelirini hayır kurumlarına bağışlayacağım yazmışsın . Ama ne cıhazı olduğu konusunda da hala muamma ve okadar küçük ayrıntılarda takılıp kalmışsın ki proje falan hak getire . Köprü diyot ve doğrultma işin en kolay tarafıdır  bence . Normal 3 faz dc besleme devresi varistör koysan da olur koymasan da çalışır merak etme 10 senedir çalışan sistemde varistör bile yok bildiğin diyot kondansatör ve 7 gün 24 saat fabrikada kaynak inverteri olarak görev yapıyor  zaten doğrultma işi için seçilen 3 fazlı diyotlar o kadar da nazik diyotlar değil .  bence senin uğraşman gereken devrenin diger tarafları sürücüme çok güveniyorum diyorsun bunu neye göre söylüyorsun yük altında denedin mi bence o kısma ağırlık ver derim
bu kadar takılırsan senin proje bitmez .
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: timpati - 28 Temmuz 2011, 06:45:12
Alıntı yapılan: vebsel - 28 Temmuz 2011, 01:34:17
arkadaşım ne yapmak istediğini ve amacını da anlamadım . Kusura bakma seni de anlamaya çalıştım ama anlayamadım . Yapacağım ürünün gelirini hayır kurumlarına bağışlayacağım yazmışsın . Ama ne cıhazı olduğu konusunda da hala muamma ve okadar küçük ayrıntılarda takılıp kalmışsın ki proje falan hak getire . Köprü diyot ve doğrultma işin en kolay tarafıdır  bence . Normal 3 faz dc besleme devresi varistör koysan da olur koymasan da çalışır merak etme 10 senedir çalışan sistemde varistör bile yok bildiğin diyot kondansatör ve 7 gün 24 saat fabrikada kaynak inverteri olarak görev yapıyor  zaten doğrultma işi için seçilen 3 fazlı diyotlar o kadar da nazik diyotlar değil .  bence senin uğraşman gereken devrenin diger tarafları sürücüme çok güveniyorum diyorsun bunu neye göre söylüyorsun yük altında denedin mi bence o kısma ağırlık ver derim
bu kadar takılırsan senin proje bitmez .

10 puan, 10 puan, 10 puan...
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 29 Temmuz 2011, 17:41:26
benim için bu konuda önemli ilerlemeler oldu.
bu projeden gelen paranın tamamını hayır kurumuna bağışlarsam proje bitmez.
yalnızca bir kısmını bağışlayacağım.
3 faz direk köprü diyota verilip, köprü diyot çıkışıdanda dc gerilim olarak, direkt dc link kondansatörlerine bağlanabilir.
buda bir bağlantı türü, ama ben böyle bağlamayı düşünmüyorum.
ac giriş tarafına bobin direnç varistör ve kapasitörler den oluşan, ac güç hattı  filtresi koyacam.
köprü diyot ile dc link kapasiteleri arasında ise yığılma önleyici devre kullanacağım.
yine dc link kapasiteleri uçlarında resimdeki gibi wattlı dirençler ve resimde olmayan seramik kapasiteler bulunacak.
devre için çok acelem yok, sağlam olsun benim olsun, yüzümü kara çıkarmasın yeterli.

Klein hocam,

tvs diyotun 400V. luğuda bulunabiliyor, ama bizim işimizi yanlış değilsem bu değerde olanıda görmez.
şimdilik bu kısımda yalnızca rcd snubber devresi bulunacak. gördüğüm şematiklerde hep bu yönde çizilmiş.
tvs kullanılan şematiklere H köprü için rastladınızmı?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: OG - 29 Temmuz 2011, 18:06:14
Hayır işine bizim de katkımız olsun.

Amaa

Önce ne yapmak istediğini söyle, çok farklı ve güzel çözümler göreceksin. Aynı yerlere takılmışsın. Sanki oradan ileriye gitme gibi bir derdin yok.

Yalnızca doğrultucu yapacaksan @vebsel'in dediği gibi, fazla kurcalanacak birşey yok.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 29 Temmuz 2011, 19:45:39
evet bir kaç kişi aynı şeyi söylüyorsa, hata bende olsa gerek diye düşünüyorum.
fazla titiz ve fazla kıl birisiyim galiba. işi bilenlerin altı üstü ac filtre deyip geçebileceği bir yeri, işi bilmeyen olarak ben o şekilde deyip geçemiyorum. en güzeli en iyisi olsun istiyorum. daha işin başında göz göre göre çinli amcam gibi davranmayayım istiyorum.
AC tarafı bu şekilde kapatalım arkadaşlar. zaten söylenmesi gerekenler söylendi ve artık yapılması gerekenler yapılacak.
Full H köprü tarafı için pek sıkıntımız yok. yalnızca bir yer de sorun oluşabilir. pcb ilerleyince bu kısmı hala çözemezsem onuda burda sorarım.
Hocam yalnızca 3 fazlı dc doğrultucu yapmıyacam. devrenin en sağına Full H köprü devresi bağlanacak. bu yüzden ac giriş filtre kısmına önem verdim.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 06 Ağustos 2011, 14:38:17
Toplamda 1500uF. 800V. Kapasiteli DC Elektrolitik Kondansatörleri, DC 550V. gerilimle, seri bir direnç üzerinden,
kondansatör tamamen boş iken, yalnızca bir sefere mahsus en başta yani devreye ilk elektrik verildiğinde şarj etmek istiyorum. bu ilk şarjdan sonra direnç devreden çıkarılacak.

Burda şarj zamanını 5 saniye, direncide 3k gibi yüksek değerler de seçsemde. direncin gücü 100W. gibi çıkıyor.
Direnci bu güçte kullanmam imkansız . Kondansatörleri çok geç şarj etmek de istemiyorum. En fazla 5-7 sn. gibi sürmeli.
Kondansatör kapasite değerinide küçültemem.

Burda direncin değerini 15 W. kullansam ne olur. 5 saniye sürede direç fazla ısıdan zarar görüp bozulur mu?

Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: ilhan_mkp - 06 Ağustos 2011, 15:05:15
kesinlikle zarar görecektir
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 06 Ağustos 2011, 15:22:16
40w, 1K5 direnc kullanabilirsin. Bu amacla 2 tane 3K3 25w metal govdeli direnci paralleyebilirsin.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 06 Ağustos 2011, 18:53:29
dirençleri böyle kullanırsam, kondansatörler 2,5 saniyede şarj olur. ama direnç güç harcaması 200W. çıkıyor.
biz dirençleri 50W. lık kullanmış oluyoruz. burda dirençlerin soğutucuya sıkıca ısı ileten pastayla bağlanması gerekir mi?
soğutucuya bağlanmasalar da olur mu? bu şekilde dirençler kesin zarar görmez denebilirmi?
bu tür dirençler den daha önce kullanmadım ve taş dirençlere göre çok pahalı olduklarını biliyorum.
artık bunlardanda kullanma zamanı geldi galiba. bende biraz önce web den soğutuculu dirençleri inceliyordum.

bir ara resistans teli takmayı düşündüm. ama teli pcb üzerine nasıl uyduracaz sorunu var. pcb için uygun değil. bu yüzden vazgeçtim.
bu dirençli kısmı pcb dışına taşıyamıyorum. pcb üzerinde işi bitirmeliyim.

daha uygun öneri gelmezse, ben bu işi metal gövdeli soğutuculu dirençle yapayım. soğutucu için yer açmamda gerekiyor.

bu arada fan soğutmalı tarzı önerilere kapalıyım. sağolsunlar özelden öneri verenler de var.
fanı igbt leri soğuturken kullanırız artık.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 06 Ağustos 2011, 19:12:20
2.5 sn ve 200w hesabınızı bir görelim. Nasıl buldunuz bu değerleri?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: t2 - 06 Ağustos 2011, 23:24:16
Alıntı yapılan: picmanya - 06 Ağustos 2011, 18:53:29
bir ara resistans teli takmayı düşündüm. ama teli pcb üzerine nasıl uyduracaz sorunu var. pcb için uygun değil. bu yüzden vazgeçtim.
Hocam senin bu işi oturtman deneme ile yolu yöntemi bulmanız uzun sürer. Bunun  , hazır çalışanı yok mu? ona bakarak yapmaya çalışsanız?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: ilhan_mkp - 07 Ağustos 2011, 12:49:57
hocam çıkıştan max nekadar akım çekilecek bnu yzarsanız  şarj ve enerji kesilince kullanılacak deşarj direnci daha mantıklı hesaplanır H köprüsü varsa 3 fazdan doğrultmada varsa burada ciddi akım çekilcek demektir bu durumda dirençlerinizi pcb üzerine değil soğutucu üzerine monte edin alan yok diyosanız ıgbtler için olan alanın bir kenarına iliştirin derim
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 07 Ağustos 2011, 13:02:28
hesaplamayı şu linkden yaptım;

http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/electric/capchg.html#c1

web de böyle bir kaç link var. hepsi yaklaşık aynı sonucu çıkartıyor denebilir.
DC bus gerilimini 560 V.,  AC şebeke gerilimi fazlar arası 400V. üzerinden ve bir miktar yukarı doğru dalgalanabileceğini düşünerek aldım. varistörleri 485V. AC kullanıyoruz çünkü. ve kapasitör doldukça daha az akım çekeceğini göz ardı ettim. güvenli bölgedeki çıkan resistans değerini baz aldım. hesabı ellede yapsanız da değişmiyor. bende değişmedi. kondansatörün %63 şarj anını dikkate alan hesaplamalar da var.

aslında mantıken 50W. taş dirençden 2,5 saniye 200W. geçse herhalde bir şey olmaz diye düşünüyorum. çünkü soğutucuya bağlanacak. ama yalnızca düşünüyorum, uygulayıp görmedim sonucda değilmi . belki de gerçek de direnç el yakacak kadar bile ısınamıyacak . birde hesaplamalar da değerleri hep kritik uç değerlerde aldık. 25W. lık iki paralel bağlı metal dirençle bu işi görmeyi düşünüyorum. sonucda direncler sağlam soğutulacaklar.

t2 hocam;

bu sitede ve değişik ortamlarda işi bilenlere olayı ince ayrıntısına kadar anlattık ve bazı sonuclar çıkardık.
değişik cihazlarda olayı bizzat gözlemledik.zamanla tecrübemin arttığınıda farkediyorum. gerçi bana az artıyor gibi geliyor.
elde bir takım denemelerde yapıyoruz. kompanentleri bol kepçe kullanıyoruz sınırlarda kullanılan yok. hem bu pcb % de 100 istenildiği gibi çalışacak diye bir ısrarımda yok. ilk pcb bana yolun yarısını geçirse yetecek. pcb yi denemek için değişik düşük gerilimli tek ve üç fazlı kaynaklarda ayarlanık. sistemi denemeyi planladığım ayrıca bir kaç yöntem daha var.

şimdi daha başka ne yapabilirizki? bu iş öyle yada böyle olacak, kaçışı yok artık. arkamdan kovalayanda yok.  bu işi başardığımı görmek için bu sistemi yapıyorum. sanayiye dönük planlarımda var. ama onlar sonraki aşama. öncelikli amaç kafamdakini uygulayıp gözümle görmek olmalı.

hem bunun hazırıda yok. işi bilene hazırlatmak gerekir ancak. siz böyle bir sistemi yapabilirmisiniz. düşünün bakalım kaça yapardınız? Full H köprüye kadar her yerini anlattım burda. çokda kolay değil kabul ediyorum. ama bende çıraklığı geçeyim artık müsade edinde.

bu sitem düşük güçlü olacak. bu tür işler vebsel 'in yazdığı gibi modül tipli yarı iletken anahtarlarla yapılabiliyor ancak
burası çok doğru. biz bir sonraki aşamada onlara geçiş yapacaz. yolun diğer yarısında onlar var. direkt modül tipler kullanılamıyor basamakları sıra ile çıkmak gerekir. bundan öncede değişik Full H köprü deneyimlerim oldu . bu konularda değişik yazı ve sorularıma kesin rastlamışsınızdır. o devreler hep çalıştırıldı bilin.

bazı kişilere ayrıntı teferruat gelen bazılarına dikkate değer bir şey olarak gelebiliyor olabilir. bu işte sezgilerime ve kendime güvenmekden daha sağlam bir şey göremiyorum, birde burda yardım edenler oluyor sağolsun. elbirlik bu işi yaparız. sonucda insan faktörü çok ön planda bir iş bu.

bu alanda tecrübeleri olup, ilgi gösteren yardım edenlere teşekkür ederim.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 07 Ağustos 2011, 13:16:27
ilhan_mkp hocam,

dirençleri soğutma kısmını yazdığınız gibi yapacağım.
şarj direnci hesaplamamızda sorun varsa ortaya yakın zamanda çıkacak gibi.
deşarj direnci diye bir şey yok aslında, deşarj yapan dirençler varda bunların asıl amacı deşarj yapmak değil,
bu konuda tek bilgi askuzucu hocadan geldi. o kısmı dahada araştırdım değişik dirençler takan devre şemaları var.
millet kafasına göre takmış denilebilir sanki. kullanılacak direnç güçlerine göre uygun direnç değeri, ısınacağı miktarda düşünülerek seçilmeli gibime geliyor. bu noktayı daha fazla karıştırmak ızdırap verebilir. hiç takmamakdan daha iyisi bir şey takıyoruz diyebiliriz. hiç takmayanda var sonuçda.
bu sistemde akım kısmı çok karışık, akımı pwm tekniğinize göre istediğiniz gibi akıtmak olanaklı. hangi teknikde istenilen iş çıkıyor bunu şimdiden kestiremiyoruz. yalnız akıtabileceğimiz maksimum akımlar yarı iletkenlerin akım kapasitesinden dolayı belli. akımı alternans başına %50 duty de 282V. DC gerilimde en fazla 20 A. desek hatamız olmaz galiba. akım kısmı en karışık kısım.bunu ar-ge çalışmalarında görecez artık. yalnız akım kaldıracak kompanentler bol kepçe kullanıldı diye düşünüyorum.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: ilhan_mkp - 07 Ağustos 2011, 14:36:17
hocam şimdilik herşey yoluna görünüyo uygulamada ak koyun kara koyun belli olur ona göre dvam edilir artık ;) :
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 07 Ağustos 2011, 16:22:59
AC fazlar arası gerilim mesafelerini ve DC link gerilimi +V. bara ile 0V. arası mesafeleri çizdiğim pcb üzerinde 1,5 mm.
AC gerilim ile DC gerilim arası en yakın mesafeyi ise 1,8 mm. mesafede bırakarak pcb çizimimi ilerlettim. Bunları bilinçli olarak yapmadım. Böyle çizim daha yakışıklı oluyor ve bu yönde ilerlemeyi istiyor gibi. kompanentler buna daha çok uygun.
birde yüksek gerilim çalışma deneyimlerim olmuştu, ama akım orda çok düşükdü. ordan kalma bilgilerimede güvenmiş olabilirim belki.

bu mesafelerimde sorun varmı? bu mesafeler akımla da orantılı değişirmi? yoksa yalnızca gerilimlemi alakalıdır. hani atlayan sağa sola zıplayan gerilimdir denilirya. o yüzden akım miktarı faktörünü sordum.

ama 5-6 milim olsa, hatta bir iki santim olsa, daha iyi olur tarzı lipton sallama cevaplara kapalıyım. pcb de böyle bir çizim yapma imkanı yok. benimkinde yok. istemem öyle pcb yi olmaz olsun.
burda da bu alanda gerçek de uygulanmış tecrübeler ön plana çıkıyor galiba.

uygulama tecrübesi bana göre şöyle olmamalı tabiki;

üç faz için veya 565V. dc için pcb üzeri yollar çiz. yolun başına ac gerilimin gelişini diğer tarafınada çıkışını klemensle veya lehimle bağla.
deneme yap.duruma göre mesafe arttır ve azalt. böyle 0,5 mm. aralık bile kurtarır. bizim devre böyle bir şey değil sonucda.
bizimki biraz daha hallice zengin bol kepçe bir devre.

bunalmis hocanın geçmişde başlattığı bu konuya yakın bir mesajı var. araştırdım en iyi onda yazılar yazılmış.
pcb üzerine dökülmedik, sürülmedik lak vernik çam mamulü reçine meçine kalmamış, çok farklı, bana göre uç noktalarda öneriler gelmiş. pcb aktarcı dükkanına dönmüş. şimdi bizim pcb de boyacı küpüne döner diye ürperiyorum.

bu yönde teknolojik son gelişmeler nelerdir acaba? onları öğrenmek için bu son mesajımı yazdım. uygulamaya dönük gerçek tecrübe ve deneyimler daha faydalı olacaktır. diye düşünüyorum.
ama böyle yazdım diye de, teknik matemetiksel - tablolu bir cevap verecek olanlarda geri kalmasın. buna üzülürüm işte.

hayır işi deyip duygu sömürüsü yapıyor pozisyonuna girmeyecem artık. hayır işlerine akşamdan akşama yavaşdan devam ediyoruz nasıl olsa, zamanla artar diye umuyorum.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 07 Ağustos 2011, 16:52:07
Bu konuda en önemli yardımcı , ilgili standartlardır.  Yapacağın cihaza ilişkin EMC ve LVD standartlarını incelemek faydalı olacaktır.
Yanlış hatırlamıyorsam  standartlar bu tip devrelerin girişi için klemens aralığı olarak en az 7.62mm istiyor.
Bunun yanında  klemensten başlayıp , varistöre , hatta klemense kadar olan kısımda yollar arasına yarıklar çizmek,  ark sönümleme açısından önemlidir. Özellikle Varistör bir kez patladığında altında karbon atıklar oluşur. Genelde varistör değiştirilirken bu bölge yeterince temizlenmez.
Bu kısmın iletkenliği diğer yerlere göre daha fazladır. Böylece bu noktadan bir kez ark başlarsa, yüksek sıcaklık nedeniyle karbonlaşır. Bu da ark yolu oluşmasına neden olur.   Bir kez ark yolu luştu mu bir daha o bölümü kesmeden kurtaramazsınız.
Bunun için ark yolu oluşmadan önce PCB yi çizerken bölgedeki fiberi kesip, o bölgede hava izolasyonu sağlamak gerekir.

Ark sadece varistör patlamasından kalan atıklar yüzünden olmaz. Ortam nemi de bir yerden ark başlamasına neden olabilir. Nemli bölgenin yalıtımı azalır.  Bu da delinme geriliminin düşmesine sebep olur. Ark bir kez başladığında  çok yüksek ısılar meydana gelir. Nem buharlaşır , ısınan hava plazmaya dönüşür , iletkenliği gittikçe artar.  Bundan sonra fiber yanmaya başlar. Zaten fiber yandıktan sonra ark yolu oluşmuştur. Bundan sonra onu kimse durduramaz.

Dikkat edilecek diğer bir konu da  yol köşeleridir. Yüksek voltajlı bölgelerde ark  olma ihtimali en yüksek yerler sivri uçlardır.
Bu noktalara dikkat edilirse bir sorun yaşanacağını sanmam.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 07 Ağustos 2011, 17:14:05
sivri köşe olayına bende çok önem veririm. belirtmedim ama, sivri köşe kesinlikle bilinçli olarak yok.
yazdığınız diğer kısımlar doğrudur hocam. biz klemensleri mecburen 7,62mm. pin aralıklı ve çift lehim pinli kullandık.
işimizi gören sıkılacak kablo kesitlisi bu çünkü. klemansi böyle kullansak ne olacakki yine altında yollar 1,5mm. aralıkda.
kısaca pratikde bahsettiğim 1,5mm. meafede sorun olmaz diyebilirmiyiz? sürücü inverter kartlarındada mesafeler bu şekilde kotarılmış.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 07 Ağustos 2011, 17:25:58
Araya yarık koymazsan veya dielektrik kaplama yapmazsan, muhtemelen sorun olur.  Bence yarık konusu mühim. atlama.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 07 Ağustos 2011, 20:10:41
yarık dediğiniz şey;
komple pcb nin o kısımlarını delmek değilde, V cut kesim kanalı gibi bir şeyle bakırdan aşağı doğru aşındırmak mı?
neyi kastediyorsunuz? komple delip-kesip geçemem çünkü pcb de bu şekilde kopup boşa çıkacak yerler olur.
pcb 1,6mm. kalınlığında bu kısımlarda baya mekanik güç dağılımıda olacak, çünkü güç elektroniği kartı bu o yüzden kalınlığı bu kısımlarda 1mm. altına indirmekde sakat iş. 2,5 - 3mm kalınlıkda kart da var, ama 1,6mm. devam etmekde bunun dışına çıkmamakda fayda var. meskeye güvensek oda olmaz. hem bu kısımlar kart üzerinde çıplak olup lehim kaplı çıkacak.
bu tip yollar kart üzerinde link kapasiteleride dahil bir çok yerde var.


aklıma yeni geldi? buraya kadar yazdıklarımı unutun şimdi söyleyeceğimi dikkate alın.

bizim Full H köprüdeki TO247 kılıflı hızlı diyotlu 1200V. 75A. igbt leri düşünün toplam 4 adet.
Bunların pinleri arası mesafe ve bu pinler de dolaşan voltajları aklınıza getirin.
bırakın pcb deki diğer yüksek gerilim dolaşacak yerleri, bu kısımda çözüm nasıl olur.
biz bunu tespit etsek yeter de artar bile. igbt pinleri arasından yola devam edelim.
birde bu igbt ler karta köklenik tam geçik durumda.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: fatihkuzucu - 07 Ağustos 2011, 21:15:45
2 degilde 4 katlı 6 katlı çizim yapılmalıdır.

"Yarık" dedigi aşındırılmış yüzey degil, pcb üzerindeki uzun deliklerdir.

1.5mm ile sürekli patlamalara maruz kalınır. 300 mil mesafe sürekli korunmalıdır gereken netlerde.

Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: fatihkuzucu - 07 Ağustos 2011, 21:21:05
Alıntı yapılan: picmanya - 07 Ağustos 2011, 16:22:59
AC fazlar arası gerilim mesafelerini ve DC link gerilimi +V. bara ile 0V. arası mesafeleri çizdiğim pcb üzerinde 1,5 mm.
AC gerilim ile DC gerilim arası en yakın mesafeyi ise 1,8 mm. mesafede bırakarak pcb çizimimi ilerlettim. Bunları bilinçli olarak yapmadım. Böyle çizim daha yakışıklı oluyor ve bu yönde ilerlemeyi istiyor gibi.
ama 5-6 milim olsa, hatta bir iki santim olsa, daha iyi olur tarzı lipton sallama cevaplara kapalıyım. pcb de böyle bir çizim yapma imkanı yok. benimkinde yok. istemem öyle pcb yi olmaz olsun.

Bu yazıyı sonradan okudum. Buna göre çok cahilsiniz. Bu işlere baya bir para ve zaman harcayacağınız belli...
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 10 Ağustos 2011, 12:09:30
zaman çok harcıyoruz buna katılıyorum ama şimdilik zaman çalıştığımızdan dolayı değilde yattığımızdan dolayı gidiyor.
para tutan bir iş zaten. bu baştan beri böyle. bunu görüp girdik.

çizdiğim en karışık kart çift yüzlü kanal içi kaplıdır. 4 ve 6 katlı pcb çizme olayını şöyle izah edeyim.

TO247 kılıflı igbt yi düşünün. Bu igbt pcb kart üzerine, lehimli montaj için takıldığında, pcb ister 2, ister 4 isterse 6 katmanlı çizilsin önemi yok. sonucda katmanlar arası geçişler komple pcb nin en üstünden en altına doğru kanal içi kaplı halde yapılıp,
en alt katmanda yani pcb nin en altında, yan yana 3 adet pedle igbt lehimlenmiş olacak.

Sonucda igbt nin pinleri yine yan yana gelmiş oldu. normalde pinler arası merkezlerinden 5mm. dir.
bu pinleri pcb ye lehimlemek için bırakılacak pedlerinde mecburen bir genişliği olacak. sonucda bu pedler arasının 2mm. üstüne çıkamıyacağı görülür. buda pedi kafamıza göre kendimiz en iyi şekilde çizersek diyelim. pcb çizim programlarında bu hazır kılıf olarak 1,5mm. olarak veriliyor. olayın diğer bir yüze ise kanal içi kaplamanın kalınlığı fazla değil ve delik içi çapıda düşük kalıyor.
bu yüzden yüksek akım ve güç gereksinimini kanal içi kaplama iletkeni karşılayamaz diye düşünüyorum. hem kanal içi kaplama boyunca igbt pinleri yine 2,5mm. civarında birbirine yaklaşmış oluyor.

İncelediğim bu tip cihazlarda pcb ler çift yüz kanal içi kaplı kotarılmış. 4 layere hiç rastlamadım.
zaten buda bir standart haline geldiğinden bu şekilde çiziliyor olmalı.
adam sürücü yapacak tek yüzlü kartla çizecek mümkün değilki.

istendiği kadar katman kullanılsın igbt TO247 kılıf olduktan sonra ped aralıkları mesafesi değişmez.
birde pedi ufacık bir şeyde koyamıyorsunuz yine 4-5mm. çaplı veya kenarlı bir ped koymak gerekiyor.

daha farklı bir öneri gelmezse, pedleri aynen kullanmayı ve mesfeleri değiştirmemeyi düşünüyorum.
kanal açma olayı uygulanabilecek bir şey değil en azından her aralık için uygulanamaz.bunu yapacak pcb cide ne paralar ister kim bilir.yapan varsa tabiki.çok özel bir işe girer.uygulamada pratik bir şey değil yani.

hala atlama olursa bu işin TO247 kılıflı igbt ile yapılamayacağı ortaya çıkacaktır.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: JKramer - 10 Ağustos 2011, 12:21:13
Eğer çalıştığınız firma kartları giyotinle kesmiyorsa yarıklar için fazladan ücret bile almayabilir. Elle açacaksa, dediğiniz gibi çok para isteyebilir, ben olsam ben de isterdim :).
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 10 Ağustos 2011, 12:44:25
pcb ler genelde çoğunlukla kare ve diktörtgen çizildiğinden giyotin ve daire testere ile kesime girer.
freze veya takım ucu ile cnc de kesmekde mümkün ama bu seri kart basımında pahalıya mal olur.
takım ucu ile cnc de pcb kesmek iyi bir yöntem değil. daha doğrusu ekonomik değil diyelim.
kesiliyormu kesiliyor ama hiç akıl karı değil. freside bol olmalı sonucda freze ucu riske girmemk için en az 3-4 mm. çaplı kullanılır herhalde.

yarıkları aşmak işte bu tam cnc ruturun işi. buna itiraz edemem. tabi yine riskli çapı ince freze çakısı kullanılacak gibi.

yalnız bir kaç kez tekrarlı söylemiş olacağım ama , pcb üzeri o yarıkları açmak imkansız. pcb nin o kısımlarını ana pcb den söküp alınmış oluyor. ben burayı iyice anlatamadım herhalde.

galiba pcb yi göstermeden bunu anlatmakda mümkün olmayacak.

6 adet 1000uF. 400V. kapasiteyi ikişerli gurupda seri bağlayın ve 1500uF. 800V. kapasite elde edin.
bu durumda kapasitelerin oV. leri yani ortak noktaları tam arabir noktada toplanamlı değilmi?
şimdi bu noktayı +565V. baradan yarıkla kesin çıkarın bakalım. ne oldu? pcb nin o kısmı koptu.

bunun gibi 3-4 yerde aynı sorun oluyor.

benim mesafelerim iyi galiba, ben yola 1,5 ve 1,8mm. mesafe ile devam edeyim.

bu işin çözümü eldeki kompanentlerden dolayı mümkün değil. 1,5mm. den hiç bir şey atalayamaz.
incelediğim kartlar hep bu yönde çizilmiş.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: fatihkuzucu - 10 Ağustos 2011, 12:53:18
Yaşınız kaç bilmiyorum ama sallayıp duruyorsunuz. Bu pcb üretim tekniği, çizim teknigi, malzeme nasıl kullanılır konularında çok az bilginiz var.Bu boş iddiaları gerçek şeylermiş gibi anlatıp durmayın.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 10 Ağustos 2011, 12:54:42
Alıntı YapSonucda igbt nin pinleri yine yan yana gelmiş oldu. normalde pinler arası merkezlerinden 5mm. dir.
bu pinleri pcb ye lehimlemek için bırakılacak pedlerinde mecburen bir genişliği olacak. sonucda bu pedler arasının 2mm. üstüne çıkamıyacağı görülür. buda pedi kafamıza göre kendimiz en iyi şekilde çizersek diyelim. pcb çizim programlarında bu hazır kılıf olarak 1,5mm. olarak veriliyor. olayın diğer bir yüze ise kanal içi kaplamanın kalınlığı fazla değil ve delik içi çapıda düşük kalıyor.
bu yüzden yüksek akım ve güç gereksinimini kanal içi kaplama iletkeni karşılayamaz diye düşünüyorum. hem kanal içi kaplama boyunca igbt pinleri yine 2,5mm. civarında birbirine yaklaşmış oluyor.

İncelediğim bu tip cihazlarda pcb ler çift yüz kanal içi kaplı kotarılmış. 4 layere hiç rastlamadım.
zaten buda bir standart haline geldiğinden bu şekilde çiziliyor olmalı.
adam sürücü yapacak tek yüzlü kartla çizecek mümkün değilki.

istendiği kadar katman kullanılsın igbt TO247 kılıf olduktan sonra ped aralıkları mesafesi değişmez.
birde pedi ufacık bir şeyde koyamıyorsunuz yine 4-5mm. çaplı veya kenarlı bir ped koymak gerekiyor.

daha farklı bir öneri gelmezse, pedleri aynen kullanmayı ve mesfeleri değiştirmemeyi düşünüyorum.
kanal açma olayı uygulanabilecek bir şey değil en azından her aralık için uygulanamaz.bunu yapacak pcb cide ne paralar ister kim bilir.yapan varsa tabiki.çok özel bir işe girer.uygulamada pratik bir şey değil yani.

hala atlama olursa bu işin TO247 kılıflı igbt ile yapılamayacağı ortaya çıkacaktır.

TO247 de orta bacağı sağ ve sol bacaklardan uzaklaştırabilirsin. Profesyonel pek çok cihazda bu şekilde orta bacağı eğilmiş yapılarla karşılaştım.

Kafası çalışan bir mekanikçi TO247 yi bu şekilde eğen basit bir kıvırma kalıbı yapabilir. Belki de hazırda böyle bir el aleti satılıyordur.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 10 Ağustos 2011, 15:28:03
Kanal açma her yerde mümkün değil. Ama mümkün olan yerler için çok özel maliyetler çıkmaz karşınıza.  Hatta halihazırda yaptırdığımız kartlarda freze işçiliği olan kartlarla ,olmayan kartlar arasında bizim farkedebildiğimiz fiyat farkı yok.
Kartın her yerine yaptıramazsın ama en azından varistörün olduğu bölgeye , giriş klemensinin olduğu bölgeye , ve özellikle soketler gibi temssızlık sonucu ark oluşabilme ihtimali olan bölgelere , çıkışı kontrolsüz olan sürücü trafolarının pinlerinin aralarına ( çıkıştan akım çekilmediğinde çıkışın kontrolsüz olarak yükseldiği anahtarlama transformatörleri) ark kanalı açmakta fayda var.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 11 Ağustos 2011, 13:50:06
TO247 kılıf igbt 4-6 katmanlı kart da nasıl karta monte edilir? ben bildiğim kadarıyla açıklamaya çalıştım.
ve böyle olacağı kesin, gördüğüm tüm kartlarda bu şekilde çünkü. yanlış bilip yazdığım bir nokta varsa o kısım daha iyi bilen birisi tarafından açıklanabilir.

igbt ayakları özel bir yöntemle bükülüp bir birinden uzaklaştırılmıyorsa, pcb nin çok katmanlı kullanılması mesafe sorununu asla çözmez en altdan kopmle yan yana lehimlenecek bacaklar sonucda. bu bacakların lehimleneceği birer de ped olacak. ve bur daki igbt lerin sunubber devresi ile igbt sürücü devresinide düşündüğümüzde işin içinden çıkılamıyor.

şu noktayı tekrar yazayım; TO247 kılıflı igbt düşünün bacakları arasındaki ara mesafe 3mm. civarında.

şimdi ben tüm aralıkları 3mm. ye çıkarsam sorun çözülmüş olması gerekir değilmi? hala çözülmez denilirse burayı anlamakda zorlanırım işte. biz tüm pcb üzerindeki mesafeleri 5mm. yapsak ne olacak ki sonucda igbt nin bacak açıklığı belli.

birde bu igbt yi tasarlayanlar acaba bu igbt nin pcb ye bir pede lehimleeceğini düşünmemişlermi?
bacağını kıvırıp kullansınlar diye bir mantığı üretici yapmaz burasıda kesin. kullanıcı bunu kendi akıl edip yapabilir ancak.
birde bacak kıvrılsada igbt dibinden yine kıvrılması mümkündeğil.

igbt kendini 3mm. mesafe ile kılıfından ve pin yapısından dolayı otomatik sınırlamış zaten.

işe mantıken bakıldığında 2mm. üstü mesafeler her yerde kesinlikle mümkün değil. gördüğüm pcb lerden yola devam edersem hala mesafeleri değiştirmemem gerektiğini düşünüyorum.

giriş ac tarafında bu mesafe belki biraz daha arttırılabilir. bunu dikkate alacağım. bu mümkün çünkü. ama dc taraf da ve özelliklede igbt tarafında bu mümkün değil. kompananetler bunu sınırlıyor. işin içinde olmayan biride bu kısımları göremiyor olabilir. gerçek kompananetler üzerinden pcb çizimine başlanmadan çıkabilecek srunlar herzaman görülemeyebiliyor.

ben bu işi çözmek için burdayım. macera yaşamak veya masal anlatmak için değil. benim gördüğüm gerçekleri yazdığımı düşünüyorum. yada benim gerçeklerim bunlar olmuş olsun. boşa harcıyacak zamana hiç sahip değilim. sonuca yönelik çalışmalar yapmam gerekli.

projede baya bir ilerleme kaydettik. yakında imalat safhasına geçeceğiz artık.

olumlu - yapıcı eleştirisi olan ve yardımı dokunanlara teşekkür ederim.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: fatihkuzucu - 11 Ağustos 2011, 14:23:47
[IMG]http://img190.imageshack.us/img190/6254/83821380.png[/img] (http://imageshack.us/photo/my-images/190/83821380.png/)

1200V gececekse yollardan, Bu çizimdede elinize alırsınız pcbyi.

4-6 katlı çizim gerekirse yapılır. Yolun geçecegi alan yoksa artırılır. Alan varsa artırılmaz.

Yapıcı olmayan eleştiriler sizin olmaz, delinmez, kullanılmaz, üretilmez, mantıklı değil, kesilmez gibi saçma tanımlamalarınızdan çok daha yapıcıdır.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 11 Ağustos 2011, 16:39:36
Guc anahtarlarının bacakları eğilerek kullanıldığında yada uzun bacaklı montajda bacakların oluşturduğu kaçak endüktans yüksek akımlarda sorun oluşturuyorsa, anahtarlama sinyalinin dik kenarlarına çok küçük bir eğim verilir. Bu eğim sayesinde anahtarlama elemanı, bu endüktanslardaki enerjiyi kendi üzerinde harcar ve ısınır. Bu yöntem bazen tercih edilen durumdur.

Hatta bu durumda oluşan ısı artışı ile snubberdaki ısı artışı mukayese edildiğinde snubber devresi basitleştirilip ısıyı doğrudan transistör üzerinde harcama yöntemi seçilebilir. Hatta ve hatta fast recovey diyodlar kaldırılıp yerlerine daha geç toparlanan yavaş diyodlardan konur.

Bu tip yöntemler aynı zamanda EMI açısından da faydalar sağlar.

Bacakları eğip bükme fikrini derhal reddetmeyip bu konuda bir iki çalışma yapmakta fayda var.



Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 11 Ağustos 2011, 17:25:43
diğer yerlerde anlaştık, ama bu ara mesafeler de anlaşamıyacaz gibi. 1,5mm. mesafeyi hala korumam gerektiğini ve altına düşmedikçe sorun yaşamıyacağımı düşünüyorum. hem bu şekilde yaparsam igbt pinlerinide büküp - kıvırmaya gerek kalmıyor.
1,5 mm. az bir mesafe değil. buji tırnakları arası 2,5 - 3 mm. gibidir. buji tırnaklarında gerilimin atlaması için en az 5-6kV. gerilim gerektiğini biliyorum. hatta tırnakları az ayırdığınızda bu kadar yüksek gerilim atlayamayabiliyor. bu tip devreler genelde 7,5 ve 15kV. olarak sunuluyor. 7,5kV. altı buji ateşlemesi için yüksek bir gerilim sayılmaz.
atlayacak olan gerilim olmuyor mu? bizim devremizdeki pik gerilimleri düşünmezsek en fazla DC 600V. ile uğraşacaz bu gerilimin 0,5 mm. den bile atlıyacağını sanmam. denemelerim de de de sorun çıkmadı zaten.
birde igbt bağlantılarında yüksek kesit alanlı yollar kullanmam gerekiyor. yüksek gerilim tepecikleri oluşmasın diye ve akıma zorluk gösterilmesin diye en az 1,5 - 2  mm. kare kesitli yollar kullanmam gerektiğini düşünüyorum. bu snubber devresinide çok rahatlatır. ve igbt leri dibine kadar kökleyip pcb ye lehimlemem gerektiğini düşünüyorum. böylede yapacam. yoksa 15-20 amperleri almak pek mümkün olmayabilir. bu durumda igbt pinlerinide eğip bükmek gerekmiyecek.  gördüğüm tüm örnek pcb lerde bu mesafeler bu şekilde kotarılmış. tamam pcb leri çift yüzlü kanal içi kaplı çizilmiş ama bu çizim yalnızca güç elektroniği kısmı gözetildiğinden dolayı yapılmamış. artık günümüzde pcb ler genelde böyle çiziliyorlar. devre açısından kolaylık oluyor.
bahsedilen yarıkları tv ve plazma lardaki smps devrelerinde gördüm sadece ama onlarında bu yarıkları olmayan modelleride var. hatta yeni geleneleri bu halde oluyor. H köprülü güç elektroniği cihazlarında yarık olayına pcb üzerinde ben rastlamadım.
pcb yi o hale çevireceğime onca masraf yapacağıma dışarıya bağımlı kalacağıma igbt leri iki-üç katı masrafla modül tipliye çeviririm daha iyi olur. ama yinede bakalım hatam ne kadar büyük olacak diye bu haliylede bir pcb muhakkak toplanmalı.
kusura bakmayın yarık ve mesafe olayın da ben ikna olmadım. ama bundan önceki noktalar da bir çok anlaştığımız, öğrendiğim yer var.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 11 Ağustos 2011, 17:49:55
Alıntı yapılan: bunalmis - 11 Ağustos 2011, 16:39:36
anahtarlama sinyalinin dik kenarlarına çok küçük bir eğim verilir. Bu eğim sayesinde anahtarlama elemanı, bu endüktanslardaki enerjiyi kendi üzerinde harcar ve ısınır. Bu yöntem bazen tercih edilen durumdur.

bu kısmı çok iyi anlayamadım.

igbt ler zaten kendin den iç yapılarında hızlı ters diyotlara sahip.
dışarıdan ekstra diyot takılması gerekiyorsa, ayriyeten takılabilir tabiki.
ama o diyotlarda yüksek amperli ve soğutuculu olmak zorunda galiba.

bu tip diyotun kılıfını bilmem ama en az TO220 kılıfında gibi bir şey olmalı diye düşünüyorum.
bunu devreye takmak ve soğutucu bağlamak daha doğrusu 4 olan TO247 kılıflı kompanenleri 8 e çıkarmak devre üzerinde pek mümkün değil. aslında bu iş TO247 kılıflı diyotlu igbt ilede olacak iş değil galiba. bende ilk protatipi böyle yapacam zaten.
TO247 lerle Full H köprü kurmadan direkt modül tipli igbt lerede geçiş yapılmazki değilmi? işte yarıkdı, marıkdı mesafeydi orda bu sorunlarda yok.

Vebsel 'in söylediği gibi bu iş modül tipli igbt işi gibi görünüyor.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 11 Ağustos 2011, 18:07:55
Alıntı yapılan: picmanya - 11 Ağustos 2011, 17:49:55
Alıntı yapılan: bunalmis - 11 Ağustos 2011, 16:39:36
anahtarlama sinyalinin dik kenarlarına çok küçük bir eğim verilir. Bu eğim sayesinde anahtarlama elemanı, bu endüktanslardaki enerjiyi kendi üzerinde harcar ve ısınır. Bu yöntem bazen tercih edilen durumdur.

bu kısmı çok iyi anlayamadım.

Hani mosları sürmek için çok yüksek akım basabilen iyi sürücüler lazım denir ya. Yukarıda yazdığım da tersi bir durum.

Bu çok iyi sürücülerin gate'de giden hattı üzerine küçük geciktirme devreleri konur ve MOS yada IGBT'nin gate gerilimlerinin dik değilde eğimli yükselmesi sağlanır. Bu müdahale anahtarlama elemanımızdaki kayıpları arttırken beraberinde bazı avantajlar getirir. Bu avantajlara ilgili yazımda değinmiştim.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 11 Ağustos 2011, 18:22:10
ilgili yazınızı bulur yine okuruz hocam.
anladığım kadarı ile igbt nin di / dt ve dv / dt  değerlerini yumuşatmayı kastediyorsunuz, igbt kesime giderken oluşacak yüksek voltaj tepeciklerini küçültme için böyle bir şey yapılıyor olmalı. burda geciktirici tarz donanımsal bir devreye hiç rastlamadımda geyt direnci ile ve kesime götürme gerilim değeri ile oynandığını okuyor ve biliyorum. ekstra geytden önce geciktirici bir devre de kullanıldığını öğrenmiş olduk. devamını ilgili yazınızdan takip ederiz artık. açıklama için sağol.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 11 Ağustos 2011, 20:19:17
Gate devresinde diyod, kapasitor ve direnclerle yapilan devreleri muhakkak gormussundur. Gecikme kapasitesi olarak Gate kapasitesinin kendisi kullanilir. Diyoda seri bir direnc olur, bu ikiliye paralel bir direnc daha olur vs vs....

Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 12 Ağustos 2011, 12:39:25
bizim o tür bir devreyle işimiz yok hocam. biz direkt dirençle süreceğiz geyti.
belki direnç değeri ile oynanabilir. yada iltim ve kesime farklı direnç değerleri üzerinden gitmek gerekirse,
ilaveten bir diod ve direnç daha geyt devresine ilave edilir. hepsi bu. ekstra gecikme sağlamakla işimiz yok yani.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 12 Ağustos 2011, 13:12:35
İşte RC ve D ile yapılan devrecik extra bir geciktirme yapiyor. Direnç değerlerini değiştirerek iletim ve kesim sürelerini biribirinden farklılaştırabiliyoruz.

İşim olmaz desen bile, sadece gate'e bağlı direnc ve gate kapasitesi bile sana gecikme oluşturuyor.

Şöyle işin olabilir.

Orta bacağı kıvırıp uzatarak izolasyon mesafesini arttırarak 2..3 mm sınırlamasından kurtulabilirsin, kıvrık bacağın oluşturduğu endüktans artışı IGBT'ye seri olarak gelecek ya. Akımın da yüksek ise IGBT kesime gittiğinde bu endüktansdaki enerji, kollektör gerilimini arttıracağı için bacağı kıvrık IGBT'den yüksek akım akıtamayız akımı düşürmeliyiz deniyor ya.

İşte IGBT nin kesim süresini nsler mertebesinde uzatırsan endüktansdaki enerji IGBT nin büyük voltaj tepeceği oluşturmasını engellemiş olursun. Bu durumda IGBT ısınması birazcık artar fakat bacağı uzun ve kıvrık yapma şansın oluşur.

Isınmayı dert etme. Sonuçta soguk IGBT, sıcak snubber ile sıcak IGBT soguk snubber benzer şeyler. Yeterki sıcaklığın tehlikeli değerlere ulaşmasın. Demek istediğim hard switching den biraz uzaklaşmakda fayda olabilir.

Modül kullanmak çok konuda işinizi kolaylaştıracak. Fakat bu iş TO247 ile de bir şekilde yapılabilir. PCB boyutunda küçülme şart ise modül kullanımı şart.


Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 12 Ağustos 2011, 15:18:49
Aslında TO247 kılıflı igbt nin orta bacağı geyt pini oluvermiş olsaydı sorun komple kökten çözülüyordu.
tam 90 derece en dibinden geyt olan orta bacağı kıvırıverip 1,5-2 cm öteden karta girerdik ve iş komple çözülürdü.
aslında geyt orta bacakda olsa çok kıvırmayada gerek kalmaz az ileri takılır olur biterdi.
ve böylece tüm kritik ara mesafeler en az 2-2,5 mm. nin altınada düşmezdi.
Bu tip igbt leri üretenler aslında pin sıralamasını bana göre yanlış yapmış ve bu igbt nin pcb de kullanılabileceğini göz ardı etmişler gibi.

ama keşkeylede iş yürüyüp çıkmaz. gerçeklere gelelim.

şu anda kenarda olan geyt bacağını tam dibinden 90 derece kıvırıp, igbt nin biraz ötesinden karta gireceğim.
yan yana olan emiter ve kollektör bacaklarını ise en ufak şekilde bile kıvırmadan, karta full kökleyip öyle lehimleyeceğim. aslında igbt karta bu haliyle tam oturmamış oluyor. geyt pini 1 - 1,5mm. gibi igbt yi yukarıda tutmuş oluyor.

sonucda ara mesafeler değişmedi yani, hala aynı minimum 1,5mm. olarak kaldı.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: fatihkuzucu - 12 Ağustos 2011, 15:42:49
5mm şart. Yoksa teste bile sokmazlar ürünü.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 12 Ağustos 2011, 18:47:17
Test derken, kasıt  TSE - ISO - CE tarzı sertifika belgesi alma testleri ise;
teste lüzum yok - bize gerekmiyecek.
Bizim kendi kendimize yapacağımız ar-ge ortamı testleri kastedildiyse;
yapacağımız testin haddi hesabı yok. sayısını bilemiyorum.
devrenin çalışma durumu bu testleri belirleyecek.
ilk test de mesafeler 1,5mm. olacak burası değişmedi, hala böyle.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: fatihkuzucu - 12 Ağustos 2011, 19:04:59
Ne kadar çok iddiacısınız :)  Az laf, çok iş..

Yapın şu devreyi, pcbyi bastırın, malzemeleri dizip bir argede çalıştırın, saha testine çıkın, ondan sonra iddia edin 1.5mm yaptım çalışıyor babalar gibi. Bir şey bilmiyorsunuz falan fıstık atıp tutarsınız.

"Ben niye ben ispatlıyacagım siz ispatlamak için az daha kıvranın" deme gafletini de göstermezsiniz umarım.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: ilhan_mkp - 12 Ağustos 2011, 21:04:27
Alıntı yapılan: fatihkuzucu - 12 Ağustos 2011, 15:42:49
5mm şart. Yoksa teste bile sokmazlar ürünü.

bunlar aslında önemli ayrıntılar kndimizi standart işler yapmaya alıştırırsak işlerde daha az zorlanırız standartlar 5mm ise uyum sağlamak lazım
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 10 Eylül 2011, 13:07:38
Devreyi unutmadık.
Ağırdan da olsa, çalışmalara devam ediyoruz.
öncelik şu anda başka bir işe geçti.
bu işi teslim edince, tekrar bu devreye geri döneceğim.
DC 600V. o kadar da yüksek bir gerilim değilmiş.
daha önce, konuştuğumuz kısımlar da atlama yapmıyor.
akımı yüksek de akıtsak yine gerilim atlamıyor.
aslında gerilim, 0,5 mm. den bile atlayamıyor.
bu seviyedeki voltaj, ancak temasla kısadevre oluyor diyebilirim.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 10 Eylül 2011, 13:20:24
Alıntı yapılan: picmanya - 10 Eylül 2011, 13:07:38
Devreyi unutmadık.
Ağırdan da olsa, çalışmalara devam ediyoruz.
öncelik şu anda başka bir işe geçti.
bu işi teslim edince, tekrar bu devreye geri döneceğim.
DC 600V. o kadar da yüksek bir gerilim değilmiş.
daha önce, konuştuğumuz kısımlar da atlama yapmıyor.
akımı yüksek de akıtsak yine gerilim atlamıyor.
aslında gerilim, 0,5 mm. den bile atlayamıyor.
bu seviyedeki voltaj, ancak temasla kısadevre oluyor diyebilirim.
Bu söylediklerin belki ideal şartlar için geçerli. Nemi biraz artırdığında , PCB nin maskesinin yalıtkanlığı biraz değiştiğinde 600 Voltun aslında ne kadar yüksek bir gerilim olduğunu acı bir tecrübe ile görme ihtimalin var.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 10 Eylül 2011, 13:32:53
50..60 voltta bile aci tecrubelerim var.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 10 Eylül 2011, 13:53:07
buradan sıkıntı çıkmayacak emin olun hocam. gereken deneyler fazlasıyla değişik varyasyonlarda yapıldı. aslında bu pcb yi çizmekden ve toplamakdan çok daha kolay bir çalışma oldu.
kısaca temas yoksa kısadevre de yok. biz yine de buna rağmen AC hatlar da 1,6 mm. , DC hatlar da 1,5 mm. boşluk bıraktık. bu fazlası ile yeterli.
belirtilen şekildeki nemli bir ortamda pcb nin hangi tarafı sağlıklı çalışacak ki, bu kısmıda sağlıklı çalışsın. ortamda nem, toz ve ısı fazla ise zaten sıkıntı olabilir, bu sıkıntı da pcb nin tümü için geçerli olur.
mesafeler değişmeyecek. yarık da olmayacak. bu konuda, inadım inad. ama kuru inad değil. ar-ge destekli inad.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: z - 10 Eylül 2011, 14:06:26
Urunlerin piyasaya ciktiktan bir kac ay yada bir kac yil sonra sorunlar cikmaya baslayacak, firma itibarini kaybetmemek adina musteri sorunlarini cozmek durumunda kalacak. Muhtemelen ozel kimyasalla pcb altinda lokal boya islerine gireceksiniz. Kargoydu, boyaydi, itibardi sikintili gunler sizi bekliyor.

Morfi ne demis;

Bir isin ters gitme ihtimali varsa o is ters gider.

Benden soylemesi.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 10 Eylül 2011, 15:06:45
ilaveten şunu söyleyebilirim. siemens, omron ve bir kaç tane daha farklı marka üç fazlı asenkron motor sürücü cihazlarının pcb leri tamir aşamasında, yakından gördüm. pcb leri çift yüzlü kanal içi kaplıydı. bahsi geçen mesafeler bunlarda benimkiyle aynı denebilir. hatta bazı noktalarda az daha düşük kalıyor bile olabilir. bende zaten bunlardan örnek alıp bu şekilde mesafeleri bırakmıştım. pcb nin çizimide zaten mecburen bu şekilde ilerliyor. daha fazla mesafe bırakmak işin doğasına aykırı, malesef istensede daha fazla mesafe bırakılamıyor. mesafeleri değiştirmiyorum . yarık kullanmakda yok.
ayrıca bu kart müşteriye zor gider hocam, vebsel'in dediği gibi modül tipli büyük igbt ile bu işler kotarılabiliyor. bizimki bu tür modüllere geçiş çalışması, ama buna rağmen bile kendi çapında oldukça zahmetli bir proje oluyor malesef.
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: Klein - 10 Eylül 2011, 15:17:08
Siemens'in Omron'un mesafeleri seninki ile aynıydı. Peki PCB  için kullanılan materyal , Maske boyası , varsa ilave kaplama seninki ile aynı mıydı?
Başlık: Ynt: Resimdeki Devreye Nasıl Bir Yorum Yapılabilir?
Gönderen: picmanya - 10 Eylül 2011, 16:03:24
PCB meteryelinin cinsinin ve kalınlığının burada hiç bir önemi yok.
gerilim pcb metaryelin den değil de havadan atlama yapabilir ancak.
en dandik pcb metaryeli bile havadan çok daha fazla elektriksel bakımdan izole bir malzemedir.

diğer bahsettiğiniz maske ve varsa özel kaplama malzemesi, işte bunlar önemlidir. buna katılıyorum. çünkü bunlar havadan atlama yapacak kısmı izole edebilir ancak.
maske UV ışık ile kuruyup donan tipde kullanılıyor. bizde onu kullanacağız. kısaca maskeler aynı diyelim yani. maske üstü veya altı özel bir kaplama malzemesi kullanıldığını sanmıyorum ve görmedim. bu fiziksel olarak kendini belli edeceği gibi, tamir sırasında sıcak havya ucu ve çizip kazıma esnasında da kendini belli ederdi.pcb imalatçılarıda böyle bir malzemeden habersiz ama bu özellikde kartları üretip müşterilerine veriyor. işin pcb kısmını biraz bilirim. konuyu araştırmışlığım var.

bu atlama mesafesinin DC 600V. için ve AC 400V. için gereksiz yere abartıldığını düşünüyorum.

yanlış anlamayın sözüm size değil genele,

daha yüksek voltaj değerleri için ve indüktif yük anahtarlanırken oluşacak yüksek voltaj tepeleri
için belki bir atlama sözkonusu olabilir, ama yukarıda belirttiğim düz gerilimler için bu söz konusu bile değil.

konu hakkında daha fazla gidecek zaman artık bana zarar yazar. atlama mesafesi benim için bitmiştir.
ben gerilim atlasın diye uğraştım ama atlamadı malesef. pcb de maskede yokdu.

zaten maskede gerilim atlamasını engelleyemez. gibime geliyor. belki çok az bir katkısı oluyor olabilir ama kalın bir tabaka oluşturmayıp mikron mertebelerinde kalıyor. ve onunda gözle görülmeyen delik bölümleri illa vardır. sonucda maskede serigrafi yöntemi ile pcb üzerine uygulanıyor.