Picproje Elektronik Sitesi

DİJİTAL & ANALOG ELEKTRONİK => Diğer Analog Devreler => Konuyu başlatan: Maxim - 04 Kasım 2011, 17:55:16

Başlık: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 04 Kasım 2011, 17:55:16
bir devre yapmak istiyorum
ayarladığım voltajın üzerine çıkamasın

örnek 3.1 volta ayarladık

giriş 0.9 volt -> çıkış 0.9 volt
giriş 1.8 volt -> çıkış 1.8 volt
giriş 2.7 volt -> çıkış 2.7 volt
giriş 3.2 volt -> çıkış 3.1 volt
giriş 4.5 volt -> çıkış 3.1 volt


1 veya 2 opampla nasıl yaparım bunu ?
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Okan AKÇA - 04 Kasım 2011, 18:07:05
gerilim izleyici girişine ne verirsen çıkısında aynı voltajı alırsın opamp beslemesi ne olursa olsun
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 04 Kasım 2011, 18:14:12
olmazmı yani böyle birşey opamp ile ?
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Okan AKÇA - 04 Kasım 2011, 18:24:40
istediginiz gibi olur gerilim izleyici yapın
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: justice_for_all - 04 Kasım 2011, 18:46:23
ama referans voltaji vermeniz gerek gerilim izleyicide girise ne verirseniz onu alirsiniz sizin istediginiz oyle diil yani iki op ampla yaparsiniz bitanesini karsilastirici olarak ikincisinide gerilim izleyici buffer olarak kullanin..

sizin istediginiz sey regulatorlerin ic yapilarinda olabilirim..

soyle bise yaptim sizin icin..

https://rapidshare.com/files/2525621165/regulator.DSN

(http://s7.postimg.cc/8skjnndfr/untitled1.jpg) (http://postimg.cc/image/8skjnndfr/)

(http://s7.postimg.cc/kfdug9fif/untitled2.jpg) (http://postimg.cc/image/kfdug9fif/)
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: pwm.c - 04 Kasım 2011, 19:04:34
yapmanız gereken ayarlı zener devresi. TL431 iç şemasını inceleyerek örnek alabilirsiniz.
(http://s8.postimg.cc/z7p31w0pd/tl431.jpg) (http://postimg.cc/image/z7p31w0pd/)
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 04 Kasım 2011, 19:19:59
arkadaşlar birşeyler çıkarırım artık
teşekkürler
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: justice_for_all - 04 Kasım 2011, 19:43:39
@Maxim hocam naptin halledebildiniz mi benim isite cizdigim devreyi inceledinizmi acaba...
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 04 Kasım 2011, 20:10:51
Alıntı yapılan: justice_for_all - 04 Kasım 2011, 19:43:39
@Maxim hocam naptin halledebildiniz mi benim isite cizdigim devreyi inceledinizmi acaba...

inceledim şu an onunla uğraşıyorum
gayet güzel çalışıyor
fakat bana sanki bir sorun varmış gibi geliyor, nedendir bilmiyorum



Edit:

opamp çıkışı neden 5 volta yaklaşıyor ?
(http://a1111.hizliresim.com/r/4/bl81.jpg)
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: z - 04 Kasım 2011, 20:43:33
Bu son kurduğun devrenin en baştaki amaçla alakası yok.

Internette limiter diye arama yap.

Opamp çıkışının 5v'a yaklaşmasının sebebi çıkışındaki transistörün Ve gerilimini opampın + girişindeki voltaja eşitleme ihtiyacından.

Besleme gerilimin izin verdiği sürece, 0.6v luk VBE kaybı ve 1K dan kaynaklanan gerilim düşümünü opamp ancak çıkışını yükseltmek isteyerek kompanze edebilir.


Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: CLR - 04 Kasım 2011, 21:43:56
Alıntı yapılan: Maxim - 04 Kasım 2011, 17:55:16
bir devre yapmak istiyorum
ayarladığım voltajın üzerine çıkamasın

örnek 3.1 volta ayarladık

giriş 0.9 volt -> çıkış 0.9 volt
giriş 1.8 volt -> çıkış 1.8 volt
giriş 2.7 volt -> çıkış 2.7 volt
giriş 3.2 volt -> çıkış 3.1 volt
giriş 4.5 volt -> çıkış 3.1 volt


1 veya 2 opampla nasıl yaparım bunu ?

çok basit, tek opamp yeterli. opamp beslemesini 3V1 yapacaksın ve rail to rail opamp kullanacaksın. eğer opamp 100mv-200mv beslemeden düşük çıkış veriyorsa, beslemesini 3V2 veya 3V3 yap geç.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: justice_for_all - 04 Kasım 2011, 21:49:35
Alıntı yapılan: eemkutay - 04 Kasım 2011, 21:43:56
çok basit, tek opamp yeterli. opamp beslemesini 3V1 yapacaksın ve rail to rail opamp kullanacaksın. eğer opamp 100mv-200mv beslemeden düşük çıkış veriyorsa, beslemesini 3V2 veya 3V3 yap geç.
opamp beslemesini minimum kac volt verebilirsin?
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: CLR - 04 Kasım 2011, 21:59:06
Alıntı yapılan: justice_for_all - 04 Kasım 2011, 21:49:35
opamp beslemesini minimum kac volt verebilirsin?

opampa göre değişir, 3V3 luk opamp genelde 2V'a kadar çalışabiliyor. Daha düşük voltaj olanda vardır.   
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: justice_for_all - 04 Kasım 2011, 22:06:43
opamp besleme voltajina goremi calisiyo yani?
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: CLR - 04 Kasım 2011, 22:21:13
evet, asla besleme voltajını geçemez. Rail to rail olanlar besleme voltajına çok yaklaşabilir ama bazen genelde 100-200mV gibi aşağıda kalır.
Dolayısıyla besleme voltajını bu seviye kadar yukarıda tutarsanız bu sorunuda halledebilirsiniz.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: gerilim - 05 Kasım 2011, 12:56:51
(http://s7.postimg.cc/ukgtmcs7v/Ads_z.jpg)


merhaba giriş gerilimi değişken bir devrede daha önce bu şemaya benzer bişey yapmıştım...
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Klein - 05 Kasım 2011, 14:58:20
@eemkutay'ın dediği gibi Opamp voltajını üst limit olara kullanıp, Rail-to-Rail opamp ile halledebilirsin. Ama pek profesyonel bir çözüm olmaz. 
Çok opamp kullanmak istemiyorum , tek opamp ile halledeyim dersen kullanılabilir.
İsis kullanmayı pek beceremediğim için devre biraz karışık görünüyor. Ama aslında basit. 

(http://a1111.hizliresim.com/r/5/c0b7.jpg)
(http://a1111.hizliresim.com/r/5/c0c3.jpg)
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: z - 05 Kasım 2011, 15:17:59
@Klein, semasini verdigin devrenin bu ise uygun oldugunu sanmam. Cunku 0 potansiyeldeki 6 nolu opamp pininin bagli oldugu dugume gelen akimi cikisinda diyod bagli komparator vs ile nasil bolebilirsin?

Bir Fetin dinamik direncini ayarlayarak giris sinyalini bolmek gerekir.

TI'in kritik pinleri korumak adina cikarttigi cipler var. Bunlara bir bakmak lazim ne yapmislar.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Klein - 05 Kasım 2011, 15:20:14
Negatif gerilimle! (Sorun o noktadaki potansiyelin 0 olması ise)
Sorun komparatör çıkışı ve diyotun hızlı tepki verememesi sonucunda çıkışta ripıl olması ihtimali ise , çküçük bir filtre ile halledilebilir.

Simülasyonda çalışıyor. Ama gerçek hayatta çalışmaz derseniz, onu da test ederim.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: z - 05 Kasım 2011, 15:29:06
Proteus olmadigi icin deneyemeyecegim. Girise 3v genlikli bir ucgen sinyal uygulayip sonucu gorme sansimiz varmi?
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Klein - 05 Kasım 2011, 15:52:42
(http://a1111.hizliresim.com/r/5/c1mt.jpg)
Diyot çıkışı ile opamp girişi arasına 10K direnç ekledim. Yokken de çalışıyordu ama gerçek hayatta ripıl oluşmasına neden olabilirdi.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: OG - 05 Kasım 2011, 21:47:15
http://hotfile.com/dl/134303410/9c7d2e2/opamp.DSN.html

(http://s7.postimg.cc/gowuo6grf/Ekran_Al_nt_s.gif) (http://www.postimg.cc/)
hosting images (http://www.postimg.cc/)
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: CLR - 05 Kasım 2011, 22:08:05
Standartta 3V1 zener var, önüne 4k7 direnç bağla ve zenerin katodundan çıkış al, en ucuz çözüm bu ve opampsız.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 05 Kasım 2011, 22:38:27
yarın verdiğiniz devreleri tek tek deniycem arkadaşlar

@eemkutay
eşik değeri ayarlı olması lazım oyüzden opamp çözümü şart
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: gerilim - 07 Kasım 2011, 18:52:38
bir önceki şemada eşik gerilimi sabit gerilim izleyici olarak düşünmüştüm.. son mesjınızı görünce ayarlı zener geldi aklıma.. op-amplı veya opamp sız kullanılabilir..

(http://a1111.hizliresim.com/r/7/d78z.png)
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 12 Kasım 2011, 11:29:06
(http://s7.postimg.cc/gowuo6grf/Ekran_Al_nt_s.gif) (http://www.postimg.cc/)

benim 2 sorum olacak

1- bu çıkış voltajını clamp eden 2. opamp çıkışındaki diyot tam olarak ne işe yarıyor ?
klein ve og hocanın şemalarında görebilirsiniz.


2- verilen örnek opamp devrelerinde haliyle bir giriş ve birde çıkış var
peki voltaja direk müdahale edemezmiyiz ?

diyelim 0-10 volt bir dc sinyalimiz var veya 0-5 volt olsun
bu bir sensör çıkışı olabilir, yani olsun olsun 50ma olsun
aynı mantığı bu şekilde yapamazmıyız? araya seri olarak girmeden ?

sensör çıkışı > _______________ > işlemcinin adc girişi
bizim devre >-------------|
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Klein - 12 Kasım 2011, 15:25:55
OG'nin çözümü az malzeme kullanılması nedeniyle en efektif çözüm gibi görünüyor.  Yaptığı iş ayarlı bir zener.
U2 kullanılmadan senin istediğin gibi direk sensör çıkışına bağlanılarak da kullanılabilir. Ancak akım yüksek olduğu için ısınma görülebilir.

Diyot aslında bildiğimiz diyot gibi çalışıyor. Bir fark yok. Eğer opamp çıkışı sensör geriliminden yüksekse , diyot ters polarize olduğu için akım akmıyor. Sen çıkışta kendi gerilimini görüyorsun. Eğer sensör gerilimin opamp çıkışı+diyot eşik geriliminden yüksekse , sensör tarafından opamp çıkışına doğru diyot üzerinden akım akmaya başlıyor. bu da sensör geriliminin düşmesine neden oluyor. Sensör gerilimin ve  opamp çıkışın birbirine eşit olunca ( 0.7V eşik gerilimi kadar farkla) sistem dengeye geliyor ve gerilim sabitleniyor. Aynen zenerde olduğu gibi.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: OG - 12 Kasım 2011, 15:56:25
Alıntı Yap1- bu çıkış voltajını clamp eden 2. opamp çıkışındaki diyot tam olarak ne işe yarıyor ?
klein ve og hocanın şemalarında görebilirsiniz.

Opampa temelde, eviren (-) ve evirmeyen (+) girişlerini eşitlemeye çalışan bir alettir diyebiliriz.

Opampların çıkışı, open kollektor gibi farklı bir tip değilse hem akım emer hem akım basar (sink-source meselesi).

Bu bağlantı şekli ile diyot, opampın çıkışına voltaj basmasını engeller.

Şöyle,
Opamp çıkış katında 2 transistor bulunur.

(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/OpAmpTransistorLevel_Colored_Labeled.svg/780px-OpAmpTransistorLevel_Colored_Labeled.svg.png)

Q14 ve Q20

Bu iki transistor farklı degerlerde sürülerek, orta uca (çıkış ucu), +Vs ila -Vs (besleme voltajı) arasında herhangi bir voltaj değeri olabilir.

Q14 ve Q20 yi iki adet ayarlı direnç gibi düşünürseniz daha iyi anlaşılır.  2 direnç eşit değerde olursa, çıkış ucu da besleme voltajının yarı değerini alır.

Opamp giriş uçları değerlerine göre bu çıkış değerini değiştirir. Giriş ile çıkış arasında bir oran bir alaka kurma işlemi de opampın bağlantı şekillerine bağlıdır.

Bu bağlantı şekillerine göre biz eviren yükselteç, evirmeyen yükselteç, karşılaştırıcı, toplayıcı, çıkarıcı, voltaj takipçi vs vs gibi isimler veririz. Çünkü o işleri yapar.

Devredeki bağlantı şekli voltaj takipçisidir, giriş ile çıkış voltajını eşitlemeye çalışır.

Bunu nasıl yapar;
U1;
+ girişe verdiğimiz voltaj sabit bir değer olduğuna göre ona müdahale edemez.
- giriş  ile çıkış arasında bir bağlantı olduğu için çıkış değeri ile oynayarak - girişteki değeri + giriş ile eşitlemeye çalışır. Çıkıştan (diyottan sonra) - girişine bağlantı yaptığımız için çıkış sürekli gözlenmiş olmakta.

1. şık:
Opampın diyottan sonraki çıkış değeri (bu aynı zamanda R1 den gecen giriş voltajıdır) , + giriş değerinden düşük ise, Q14 daha fazla iletime gecer (Q20 daha az iletim veya kesime gider) +Vs den daha fazla oranda çıkışa sürer, ancak diyodun bağlantı şekli sebebi ile opamp çıkışının diyottan sonrasına gecmesine müsaade edilmez, yani R1 çıkışına bir etki yapamaz. Zaten bu şık bizi ilgilendirmiyor çünkü, R1 tarafındaki esas giriş gerilimi sınırlama voltajının altındadır.

2. şık:
Opampın diyottan sonraki çıkış değeri (bu aynı zamanda R1 den gecen giriş voltajıdır) , + giriş değerinden yüksek ise, yani esas giriş gerilimi sınırlama voltajını aşmışsa bu değer opampın - girişi ile hissedilir ve opamp çıkışındaki Q14 ü daha az iletken, Q20 yi de daha fazla iletken hale getirir ki o noktadan emme yaparak voltajı düşürür. Diyodun bağlantısı da bu yöndeki akım geçişine uygundur.

U2 ise yanlızca R1 den sonraki voltaj değerini aynen çıkışında gösterecek şekilde bağlanmıştır, yani bir buffer görevi yapar, R1 in çıkış noktasının başka devrelerce yüklenmesini önler.

2. soruyu anlayamadım.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 12 Kasım 2011, 16:34:20
og hocam hemen 2. sorumu açıklayayım

normal olarak 0-5 volt çıkışı olan bir sensörü adc girişinden ölçtüğümüzü düşünelim.
yukarda verdiğiniz şemadaki opamp limitör devresini kullanmak için sensör ile adc arasındaki kabloyu kesiyor ve araya devremizi giriyoruz.

ben diyorumki;
kabloyu kesmeyelim kablo adc girişine bağlı kalsın
bir devre yapalım ve çıkışını bu kabloya bağlayalım (kabloya,sensör çıkışına,adc girişi hepsi aynı sonuçta)
aynı işi görsün ? (ayarladığımız voltajın üzerine çıkılamasın)

sensör çıkışımızın akımını 50mA falan diye düşünüyorum
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: OG - 12 Kasım 2011, 18:23:56
Sensör şöntlenmeye musait çıkış veriyorsa olabilir. Aksi halde sensorun çıkışı zarar görür. Ayrıca opamp çıkışı da şöntlemeye müsait akıma dayanabilmeli.

Sensor ile ADC arasına birkaç on ohmluk seri bir direnç (R1 misali) bağlarsanız olur gibi.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 12 Kasım 2011, 19:07:37
evet bir kaç deneme yapmak gerekiyor anlaşılan
açıklamalarınız için ayrıca teşekkürler

benim aklıma gelen bir kaç detay var
bu diyotun hızlı olması daha olumlu sonuç verirmi ?
1n4148 mi yoksa daha farklı bir diyot kullanmak iyi olurmu ?
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: OG - 12 Kasım 2011, 19:29:43
1N4148 her derde deva  :)  Hızlıdır da.
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: Maxim - 14 Kasım 2011, 23:23:39
sormam gereken birşey var
20ma üzerine çıkamıyorum
yani çıkıştaki voltajı en çok 20ma kadar clamp edebiliyorum sonrasına müdahale etmiyor opamp
lm324 , lm358 aynı

baktım bu opampların sink akımları 20ma
ondanmıdır sorun ?
daha çıkışı akımı kuvvetli bir opamp lazım sanırım
Başlık: Ynt: Ayarlanan voltajın üzerine izin vermeyen opamp
Gönderen: OG - 14 Kasım 2011, 23:37:18
O zaman çıkışı şu şekilde güçlendirmek gerekir. Transistor güç seceneği akıma bağlı.

(http://s12.postimg.cc/6er9ew1d9/Ekran_Al_nt_s.gif) (http://postimg.cc/)
upload images (http://postimg.cc/)