bir akünün kalan kapasitesini ölçmenin yolu nedir ?
asitli sulu aküler, yada kurşunlu akü mü demek doğru olur
akünün üzerinde normalde kapasitesi yazıyor
atıyorum 100A/10h 12volt
yani 10 saat boyunca 100 amper verebilir
bu gerçekte böylemidir?
ne kadar kapasitemiz kaldı? %40 kapasite kaldı gibi ..
akümüzün voltajını ve anlık çekilen akımı ölçtüğümüzü farz edelim
bir sonuç çıkarabilirmiyiz ?
100A/10h diyorsa ben şunu anlıyorum,,,
Bu aküyü 10A yük ile kullanırsan toplamda 100A verir.
Aynı akü muhtemelen şu şekilde de etiketlenebilirdi:
70A/1h
Benimde bildiğim o sondakı h zamanı belırtıyor yanı 10 saat boyunca 100 amper çekılebılıyor aküden
Alıntı yapılan: ylmz - 25 Kasım 2011, 15:41:09
Benimde bildiğim o sondakı h zamanı belırtıyor yanı 10 saat boyunca 100 amper çekılebılıyor aküden
Kapasite olayına değinecek olursak bunun hesaplamaları var daha önce bunu yapmıştım mesela akü 12 voltluk düşünürsek akünün içerisinde 2 voltluk hücreler vardır toplam 6 hücre vardır 2X6=12 V verir bu hücrelere göre hesaplanıyor.
allegro hocam karıştırdın sen
şöyle düzeltelim o zaman kapasite değerini
45ah
yani 1 saat boyuca 45amper verebilir demek
fakat 2 sene sonra akü aynı kondüsyonda olmayacak
kafamda formüller canlanıyor ama olurmu öyle ?
diri bir akü şarj sırasında 13.8 volt
şarj olmadığı anda 12 volt (mudur?)
voltunu ve çekilen akımı görebiliyoruz
çekilen akıma göre akü voltajında düşme olacak (olması lazım)
akümüzün gücünüde biliyoruz (en azından en sağlam halini 45ah)
o anda çekilen gücüde biliyoruz watt olarak
10amper çekerken voltajımızda düşme olacak yada biraz daha ilerlersen bu düşme zamana karşı hızlanacak
12.0 volt ,11.95 volt, 11.9 volt, 11.85 volt ---> gibi düşen bir akü voltajımız var
tabi bir yerden sonrasına akü tamamen boş deniyor
şimdi bu düşme hızı akü eskidikçe - bayatladıkça daha hızlı olacaktır
ayrıca bu düşme hızı akümüzün kapasitesinede bağlı olarak fark edecektir.
bütün bu bilinenler sayesinde bilinmez olan "akü durumu? yada akü kapasitesi hatta akü ömrü" hesaplanamazmı ?
fxdev
baktım sayfana
cp = In x T formülü çok sade geldi gözüme
kurşun akülerde bu formül işe yararmı ? realde test edilmiş bir ortam varmı ?
biz bir kere akunun kapasitesini olcme ihtiyaci duymustuk. akumuz kursun-asitti. eger lityum polimer tarzi olsaydi, FxDev'in bahsettigi fark alma yontemini kullaniriz diye dusunuyorduk ama kursun asitte, cekilen akim degistikce, akunun kapasitesine olan etki cok degisiyor. ayrica aku bosta dururken (yaklasik 15dk) gerilimden bulunabiliyormus ama biz giren-cikan akim varken olcmek zorundaydik. akuden akim cekerken gerilimi dusuyor, aku dolarken gerilimi artiyor. bu nedenle bu yontemde kullanilamazdi. bizde akunun datasheet'inden farkli akim degerlerine gore kapasite degerlerini matlab'a girdik ve egrileri birbirine boldurerek ortaya bir formul cikardi arkadas sagolsun, eline saglik. boylece cekilen akimin kapasiteye etkisinin ne kadar oldugunu donduren bir fonksiyon yazip, akimi o katsayi ile carparak bir sayactan cikarttik veya ekledik. boylece aku olcumunu FxDev'in bahsettigi fark alma yontemi gibi gerceklestirmis olduk. ayrica akulere bir test yapmani ve degerleri kaydetmeni oneririm. elektronik yuk baglayarak, sabit akim altinda akuyu bosaltarak labview gibi programlarla veya gozlem yolu ile degerleri alman faydali olacaktir diye dusunuyorum.
bu iş için ti ın özel entegreleri vardı. ayrıca bir uygulama notunda nasıl yapıldığından bahsediyordu. yüzeysel baktığım için tam olarak nasıl ölçtüğünü hatırlayamadım. bir araştır istersen...
/*saatte % 20 desarj a gore tablo
12 Volt battery
oran Volts per Cell
100% 12.70 2.12
90% 12.50 2.08
80% 12.42 2.07
70% 12.32 2.05
60% 12.20 2.03
50% 12.06 2.01
40% 11.90 1.98
30% 11.75 1.96
20% 11.58 1.93
10% 11.31 1.89
0 10.50 1.75
*********************************
Ah/saat
C/3 charge rate --> 75% recharged
C/5 charge rate --> 85%
C/10 rate --> 90%
C/20 rate --> 95%
C/100 rate --> 100%
************************************
// 24.00 V 12.00 V
// range range condition display
// ------- ------- --------- ------------
// red flash warning
// 30.00 V 15.00 V overvoltage
// happy dance
// 27.00 V 13.50 V charge
// 6 green dots
// 25.30 V 12.65 V 100% charge
// 5 green dots
// 24.90 V 12.45 V 75%
// 4 green dots
// 24.48 V 12.24 V 50%
// 3 yellow dots
// 24.12 V 12.06 V 25%
// 2 red dots
// 24.00 V 12.00 V flat
// 1 red dot
// 23.78 V 11.89 V discharged
// 1 flashing red dot
// 23.00 V 11.50 V crazy low
// no dots at all
*/
ulaşamadığınız sitelere buradan gidin
http://www.pagewash.com/
http://www.pagewash.com/nph-index.cgi/010110A/uggc:/=2fjjj.gbqbcvp.pbz.ne/sbebf/vaqrk.cuc=3fCUCFRFFVQ=3dr6o195s83o6249pq502s9sro43on6pnp&obneq=3d4.0
12 volt akü:
boş akü :12 v
tam şarjlı akü:14.2 v
60a/s akü bir saatte max 60a akım verir ve biter
birde şarj etme degerleri vardır.şarj etme degerleri aküden aküye degişmektedir.
Genelde güç yönetim sistemlerinde coloumb meter adı verilen yöntem kullanılır, yani bataryayı tam boş iken şarja başlarız ve sürekli gücü takip eder aküye ne kadar güç doldurduğumuzu tespit ederiz. Akü full şarj voltajına gelince doldurduğumuz toplam güç akünün içindedir artık ve kapasitesi budur. Bu süre akünün kondisyonuna göre ve çevre şartlarına göre değişir, tabi depolayabilceği güç değeride. Akü kullanılırken(deşarj) yine aynı şekilde aküden çıkan gücü takip eder ve ne kadar güç kaldığını o zamana kadar harcanan gücü toplam güçten çıkarırak bulabiliriz(Daha önce akü dolarken gücü tespit etmiştik).
bu konuyla ilgili bilim teknikte bir yazı olması gerekiyordu
akuler kendı kapasıtelerının 5 ila 6 katı akımı karsılayabılırler . Akülerde iki çeşit sıcaklık testi vardır. Örneğin 60 Ah'lik bir aküde: 480 A EN ve 280 A DIN Bu iki farklı akım uzunluğunun, öngörülen akü elektriğinin altına inilmeden aküden verilebilmesi gerekmektedir. bu durumda bu akım sartlarını saglayacak yuku sarj olmus akuya baglarsınız cok kısa zaman ıcerısınde akuyu test edebılırsınız . akunun ıc dırencını bu yolla olcebılır boylelıkle kapasıtesı hakkında yorum yapabılırsınız ( daha ayrıntılı bılgı ve uygulama artık tıcarı olabılır) bu mantıkla devrenızı tasarlayabılırsınız bence.
sanırım bu konuda cep telefonu programları çok ileri
geçenlerde kullandığım bir program var android için
programı yüklüyorsun sürekli log alıyor, bakıyor, kullanılan pilin mAh değerini falan hatta voltajını giriyorsun
telefonun şarjını tam bitiriyorsun, sonra dolana kadar şarj ediyorsun, program hep bu süreleri gözlemliyor
ondan sonra estimated değerler çıkmaya başlıyor
grafik bir çizelgesi falan var
bir -iki gün içerisinde sana pil ne zaman bitecek? hangi program ne kadar kapasite tüketiyor, lcd ekran ne kadar akım çekiyor
böyle gidersen ne zaman telefon kapanır, şarja takınca ne zaman dolacak ? herşeyi söylüyor
tabi pil nimh bunun gibi bir programı kurşun asit akülere uygulamak lazım diye düşünüyorum
Alıntı yapılan: cyclone - 25 Kasım 2011, 18:52:55
12 volt akü:
boş akü :12 v
tam şarjlı akü:14.2 v
60a/s akü bir saatte max 60a akım verir ve biter
birde şarj etme degerleri vardır.şarj etme degerleri aküden aküye degişmektedir.
Arkadaşa katılıyorum bu konuda akünün tipine göre değişir
Sulu, jel, kuru, traksiyoner gibi akü çeşitleri var piyasada hepsinin tepe şarj voltajları farklıdır.
şöyle güzelcene kendi konumu bir hortlatayım önce..
tekrar konuya dönecek olursak
kurşunlu akünün kapasitesini-durumunu nasıl ölçebiliriz arkadaşlar bilen varmı?
bir cihaz kullandım, kredi kartı pos makinesi kadar boyutta lcd ekranı var
kablolarını akünün kutup başlarına takıyorsun
akü değerlerini giriyorsun, 12v ve üzerinde yazan sae bilmemne kapasite değerini
1-2 saniye içinde sana akünün o anki kondisyonunu yüzde olarak söylüyor
birde kağıttan döküm alıyor cimcime..
bunu nasıl yaparız?
bu da çıktı resmi
(http://i.hizliresim.com/N5r2yL.jpg)
Merhaba
Cimcimenin yazdıklarına göre yorum yaparsak:
Akü için tam dolu ve boş voltaj değeri belirlenmiştir. (bu değer akü cinsine göredir kapasiteyle alakası yoktur) Kutup voltajı ölçülür. Mesela 11,7V ile 13,8V arası değerler 100 e bölünüp 13,8V için %100 değeri verilebilir.
Akü kondüsyonu ise kapasitesi (sea bilmem ne değeri) ile alakalı olarak ölçülüyor. Mesela 540 değeri için aküden 1sn süreyle 10A çekerken düşen gerilimi oranlayıp % değeri olarak kabul edebiliriz. Yapılan işlem iç direncin ölçülmesidir. Ters orantılı sonuç alırız. Yine ya iç direci ya da gerilim düşme miktarını sea değerine göre biliyor olmamız gerekir. Adına sabit değişken değer mi deniyor bilmiyorum. ???
Bu tip ölçümde farklı yük akımlarıyla test yapılması sağlıklı sonuç verir ama bu cihaz tek ölçüm yapıyor olabilir.
Uzun lafın kısası ben de bilmiyorum :-[ 2sn de nasıl oluyor da oluyor , güvenilir mi bilmiyorum.
Kolay gelsin.
http://batteryuniversity.com/learn/article/calculating_the_battery_runtime (http://batteryuniversity.com/learn/article/calculating_the_battery_runtime)
@asma arkadaşımızın dediği gibi eğer cimcimenin yaptığı ölçüm; hücre başına düşen voltaj değerinden yola çıkarak dolu/boş olduğu hesaplıyorsa basit Voltaj bölücü direçler ve Analog girişe uygulanacak gerilim ile rahatlıkla ölçülbilir.
State of Charge 12 Volt battery Volts per Cell
100% 12.7 2.12
90% 12.5 2.08
80% 12.42 2.07
70% 12.32 2.05
60% 12.20 2.03
50% 12.06 2.01
40% 11.9 1.98
30% 11.75 1.96
20% 11.58 1.93
10% 11.31 1.89
0 10.5 1.75
Yükte Pil Şarj durumlarını anlatan bir kaynak ; http://www.solarnavigator.net/battery_charging.htm (http://www.solarnavigator.net/battery_charging.htm)
Benimde Pil durumunu bu şekilde okuduğum güzel bir kaynak; http://picprojects.org.uk/projects/vmon/ (http://picprojects.org.uk/projects/vmon/)
Ama yok cimcime aküyü kısa sürelik kısa devre yaptırıp veya tam yükte çekilen akımı hesaplayıp , ölçtüğü voltaj / akım oranına göre karar veriyorsa o cimcimenin gözlerinden öper tebrik ederim.
NOT: Sulu akü ile Kuru akülerin hücre başına bolu / boş voltaj değerleri birbirinden farklıdır !
resimleri tekrar vereyim
bu eski akü, gerçekten araba zar zor çalışıyordu
genelde yattığı ve az kullanıldığı için şarj durumuda ortada.
(http://i.hizliresim.com/N5r2yL.jpg)
bu yeni varta marka akü taktıktan sonraki ilk ölçüm
ama o anda mı ölçtüm yoksa birkaç ay sonramı ölçtüm hatırlamıyorum
(http://i.hizliresim.com/58MvQz.jpg)
bu da yeni akünün aylar sonraki 2. ölçümü
(http://i.hizliresim.com/yPLD3k.jpg)
Yakın zamanda araç aküsünü değiştirtdim. Yeni akü takıldığında 12V 'un altında gösteriyordu (ama tek marşta çalıştı). gaza sonuna kadar bas dediklerinde 14V dan yüksek değerleri gördüm.
Voltajın 12 nin altında olduğunu görünce akünün boş olup olmadığını sordum. Aküler şarj edilir ve öyle satılır dedi. Eve gittim (şart falan etmedim, yol 2-3km yani şarj edecek kadar uzun sürmedi) ve sonraki günlerde de sorun yaşamadım(çok fazla kar yağdığı dönemler).
Kısaca akünün dolu olup olmadığını sadece voltaja bağlamak doğru olmuyor.
Bu testleri yaparken yüke tabi tutuyor sadece voltaj değerleriyle sonuca ulaşmıyor ve kesin bir sonuç değildir akunun kalitesine gore bu toleranslar hep farklidir
Test Raporu yazan fişte;
Standart : 540 EN
Ölçüm: ... EN yazıyor. Bu değerler nedir acaba ? Akünün girdisi 540 EN ise Ölçüm yazan değer neyse onunla karşılaştırıyor. Google yaptım TSE nin 540 EN standartı diye bir standartı var ama tıbbi aletler ile alakalı birşey ölçüm veya akü değerleri felan değil ...
@Maxim Ölçüm yük altında mı yoksa boştamı yapılıyor ? Ölçüm ne kadar sürede yapılıyor veya yönergesinde nekadar süre boyunca yapılması öngörülüyor ? Yani 5-10 saniye tutun öyle ölçün felan deniyormu ?
EN değeri akım standardı
her akünün üzerinde yazar
mesela 680A (EN)
sae falanda var
bu akü EN standartına göre 680A
(http://tyresnewry.com/wp-content/uploads/2014/01/EXIDE_LV_Excell_battery_picture.jpg)
akü boşta ölçülüyor, butona basıyorsun ölçüyor
test 1-2 sn falan sürüyor
EN değeri anlık peak akım değeri olabilir mi?
Alıntı yapılan: mistek - 10 Şubat 2015, 14:24:43
EN değeri anlık peak akım değeri olabilir mi?
Muhtemelen öyle. Alet 1-2 saniyelik kısa devre ile peak akımı yaratıp hem akım değerini hemde voltajı ölçüyor. Voltaj/Peak akım değerlerini sırası ile sıfır akünün değerine göre kıyaslama yapıyor sonucu % olarak basıyor. Alet akıllıca tasarlanmış. Zira sadece voltaj ölçümü akü analizi için yetersiz.
Bu işi yapan cihazları üreten örnek firma; www.midtronics.com/ (http://www.midtronics.com/)
aşağıdaki linkteki katalogda yazıcı çıktı örneklerini görebilirsiniz.
http://www.midtronics.com/images/stories/transportation/pdfs/Midtronics_TransportationCatalog.pdf (http://www.midtronics.com/images/stories/transportation/pdfs/Midtronics_TransportationCatalog.pdf)
aşağıda başka bir ekran görüntüsü,
(http://shop.midtronics.com/media/catalog/product/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/d/s/dss-7000_3_lg_1.png)
"Cold Cranking Amps (CCA)" testi yapıyor ve onun sonucuna göre iyi veya kötü tanımlaması yapıyor.
benim kullandığım üründe bu
http://www.batteriesdirect.com.au/shop/product/22847/mabt301.html (http://www.batteriesdirect.com.au/shop/product/22847/mabt301.html)
https://www.blackwoods.com.au/part/02094527/tester-battery-digital-dhc-bt301-wprint (https://www.blackwoods.com.au/part/02094527/tester-battery-digital-dhc-bt301-wprint)
http://www.fossdal.no/dokumenter/GYS_DHC_BT301.pdf (http://www.fossdal.no/dokumenter/GYS_DHC_BT301.pdf)
http://www.batteriesdirect.com.au/files/products/MABT3011337668677_1.pdf (http://www.batteriesdirect.com.au/files/products/MABT3011337668677_1.pdf)
Bana kalırsa cihazın içerisinde resistans teli vardır muhtemelen.Fakat 2 sn yükte sonuç garanti olmaz.Bir akü voltajı eğer sürekli düşüyorsa bozuktur.Sağlam akü yüke vursanız bile önce düşer sonra yükselir sonra tekrar düşer.
@BİLİRSHOP: Yıllardır akülerle özellikle de araçlarda kullanılan kurşun asit akülerle çalışırım (ki çalıştıklarım arasında NiCad, LiPo gibi bir çok akü grubu vardır) tanımlamalarınıza uyan hiç bir akü yoktur dünyada. Bunu rahatlıkla söylerim.
Öncelikle demişsiniz ki: "Arkadaşlar aküler voltajı ile kapasitesi doğru orantılı.Bu hepimiz için aynı.Ama akü yük altındayken veya şarjdayken bu orantı sapmalara uğruyor.Bu sapmalar ise akünün ısısı ile doğru orantılı.
Laptoplar ve telefonlar bu oranlarla akünün yüzdesini belirliyor."
Bu bilgi yanlıştır!
Laptoplar ve telefonların bataryaları çok uçludur. Ve sürekli olarak giren akım ile çıkan akım hesaplanır. Hesap arasındaki fark ise wearing level olarak karşımıza çıkar. Elbette sıcaklıkta bu oranda ölçülür fakat bu akü gerilimini belirlemek için kullanılır. Dolayısı ile özellikle laptop ve telefonlar için akü gerilimi ile yüzdesinin alakası yoktur. Hele ki olay kurşun asit değil de NiCad falansa olay hepten değişiyor.
Yıllardır akülerin matematik modelleri üzerine çalışmalar yürütülüyor, ortaya konmuş sağlam bir model bile yokken (IEEE makalelerine bir göz atın) sizin bu basit yaklaşımınız şayet doğruysa basit bir matemetik formülünü ortaya koyun, herhangi bir akü üreticisine gidin "ben akü modelini buldum" diye, milyonluk değil trilyonluk olursunuz.
Arkadaşlar, burada yapılan tüm sonuçlar farkındaysanız motorların starter tarafında kullanılan kurşun asit aküler içindir. Bu akülerin en önemli özelliği tamamen deşarj edilmemeleri gerektiği ve fazla şarj deşarj karakteristliklerinin olmamasıdır. Ama anlık olarak 540-600A'i rahatlıkla verirler. Zaten veremezlerse marş motoru volanı çeviremez. Sadece marş rölesi (argosunu kullanmak istemedim) 15-20A çektiğini düşünürsek bu değerler normaldir. Tüm bu değerleri ayrı ayrı araç üstünden ölçebilirsiniz ya da sigorta akımlarından anlayabilirsiniz.
Gelelim bu güzel aletlerin yaptıklarına, anlık olarak bu akımı çektiriyorlar, o arada da gerilime bakıyorlar. Bununla ilgili bir standart var, o akım çekilirken gerilimin nereye düşeceği ile ilgili. Çünkü araçtaki tüm elektronik altyapı bu akü ile çalışıyor. Bu oranlara bakarak da tahmini akü kapasitesi şu diyorlar ama bu doğru mu elbette değil! Bunlar hep yaklaşık sonuçlar! Bu unutulmamalı.
Türkiye'nin önde gelen akü firmalarıyla çalışıyoruz. Onlar dahi akü üretmelerine rağmen kapasite ölçümünde zorlanıyorlar ki kullandıkları laboratuvar cihazlarını anlatmama gerek yok. Hatta bir çok şarj karakteristiği bile deniyoruz hangisinde kapasite tam anlamında doluyor gibisinden.
Unutmayın akü kapasitesini bilmemiz için tek bir yol var: Akünün tam kapasite ile şarj olduğundan emin olacağız (ki olunamıyor olay kimyasal ve her seri üretimdeki aküde bile farklı değerler çıkabiliyor), sonrasında da akü ölünceye kadar gram enerji kalmayacak şekilde aküyü bitireceğiz ve öldüreceğiz. Arada çıkan şarj/deşarj durumundan da akünün kapasitesini çıkarırız. Bu işin kesin yolu bu maalesef.
Bu konuda en sağlam kaynak aşağıdaki sitededir.
http://batteryuniversity.com/ (http://batteryuniversity.com/)
@Bilirshop: Açıkçası bu konuda çalışmalarımız oldu fakat üstüne çalışılmış emek/para harcanmış önemli bir konuyu burada açıklamam etik olarak uygun olmaz. Yalnız yanlış yolu söyleyebilirim ve biraz dikkat çekmek istiyorum bu konuda. Akü konusu büyük paraların döndüğü bir sektör olduğu için her ne kadar bilgi paylaşımı güzelse de bu konuda nemalanan insan maalesef çok. Ben sadece ısının bir faktör olduğunu yalnız kapasiteyi etkilese de çok fazla etkili olmadığını söylemek istedim. Sadece bu söylediğim bile işin ucundan azıcık tutmak isteyen için büyük yol gösterici emin olun.