Sitenin kamera kayıt cihazı arızalanmış. Bazı kanallar ya hiç çalışmıyor ya da sağlam ve kısacık kablo ile bağlanmış kameraları bile çok kötü gösteriyor.
Kendime alacak olsam sorun değil ama site aidatlarından toplanan para ile alıp sorumluluk almış olmam biraz canımı sıkıyor.
İşi görecek kalitede bir cihaz almam gerekiyor.
16 kanallı, analog video çıkışlı kameraları bağlayabileceğim 7/24 çalışacak kayıt cihazı önerileriniz nedir?
16 kanal bir kaç cihaz gördüm 2..3 katı kadar fiyat farkı var. Bu durum kafamı karıştırıyor.
Hocam merhaba , 2 yıl kadar önce konuyu çok araştırdım , ucuzu çok pahalısı derken 8 kanal Neutron marka bir dvr alıp eski evimizin olduğu bahçeye bağlamıştım , 24 saat kayıtta çalışıyor 2 yıldır , hiç bir sorun yaşamadım .
Bende kendi evimde 4 kanalını 1 senedir kullanıyorum ve memnunum.
Fakat aynı kanal sayısı için çok geniş fiyat aralığında cihazlar var. Kafam o yüzden karışık.
Sitelere uygun fiyat olmasını istedikleri için genelde safecam marka kullanıyorum. Orjinal Çin Malıdır :)
http://www.safecam.com.tr/Default.asp (http://www.safecam.com.tr/Default.asp)
Üstad güncel dvr'ların hepsi Çin, geneli aynı kalitede, yalnız hdd'yi misal sv35 yada wd purble seç. Birde kameraların tvline değeri 700 ve üzeri ise dvr kayıt çözünürlüğü 960h seç.
Kameralar analog kamera. Yüksek çözünürlük yok. Bu durumda kayıt kalitesinin önemi varmı?
Kayıt cihazının Network çıkışı var. Oradan eskiden internete bağlı imiş.
Bir PC ye bu network hattını bağlasam bu durumda 16 kamera görüntüsü de dahil olmak üzere kamera seçim işleri vs her şeyi PC'den yönetebilirmiyim?
Görüntü yenileme hızı vs tatmin edici olurmu?
mesaj birleştirme:: 27 Temmuz 2015, 18:07:51
16 kanal
239 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/16-kanal-dvr-kayit-guvenlik-kamerasi-sistemleri-172990185 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/16-kanal-dvr-kayit-guvenlik-kamerasi-sistemleri-172990185)
885 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/spy-sp-1616-16-kanal-720p-960h-ahd-dvr-kayit-cih-173323530 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/spy-sp-1616-16-kanal-720p-960h-ahd-dvr-kayit-cih-173323530) 720P/960H
390 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/400-fps-triplex-real-time-16-kanal-173302614 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/400-fps-triplex-real-time-16-kanal-173302614) 400FPS Kayıt
499 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/neutron-ahd-kayit-cihazi-tr-6116-2hd-16-kanal-176937581 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/neutron-ahd-kayit-cihazi-tr-6116-2hd-16-kanal-176937581)
Analog kameralar için 720P/960H işe yarar bir özellikmidir?
Analog kameralar için 400FPS gerekli bir özellikmidir? Analog kameralar 50FPS değilmi?
Bu sistemler ilgi alanıma girmese de elektronik amatörü olarak kafam karışıyorsa bu işten anlamayanlar ne yapıyor nasıl karar veriyor.
400 fps tüm kameraların toplam değeridir.
Önemli olan kayıt boyutu. 1 saatlik videoyu aynı çözünürlükte, aynı fps te, aynı kodekte kaç mb kaydettiğine bak derim. Kpdek h264 olmalı*.
Hocam Neutron ürünlerini tavsiye ederim, sorunsuz olarak yıllarca kullanabilirsiniz.
Z, işten anlamayanlar,ithalatçı toptancı firmayı arıyor. Orada teknik destek görevlisi kılığında en fazla 2sene çalışabilen yeni mezun kıvamında bir mühendis oluyor. Ürün seçiminde yardımcı oluyor. Satış departmanindaki cadaloz kadın da yardımcı olur duruma göre...
DVR alırken en önemli nokta çözünürlük hocam
min D1 kayıt alınması gerekli (belki biliyorsunuzdur yurtdışında yasal zorunluluk yoksa delil kabul edilmiyor)
Analog kameralar D1 çözünürlüğü sağlıyor.
16 kanal 25 fps den 400 fps yapıyor, verdiğiniz son linkteki neutron gayet iyi
herşeyi yazılımı aracılığıyla network üzerinden yapabilirsiniz hocam, diğer türlü ayarları bayağı uğraştırıyor zaten
analog kamera ile 720p deneyimim olmadı baktınız olmuyor D1 e ayarlayabilmeniz lazım çözünürlüğü
ayrıca ayarlara dikkat edin hocam görüntülemede 2 ayrı kayıtta başka bir çözünürlük/fps ayarlama gibi durumlar mevcut olabilir
@Ersin Erce
Neden bit üstteki 390 TL lik modeli değil de en sondaki 499 Tl lik modeli önerdin?
Kamera kablolarının uçlarındaki konnektörlere tekrar konnektör takıp kablo ile her birini 60 m uzatsam yaklaşık düz hesap 1000 m kablo gerekecek.
Kablo konnektör maliyeti ne olur? Kabloyu ne isimle almalıyım?
Alıntı yapılan: z - 27 Temmuz 2015, 19:37:04
Kameralar analog kamera. Yüksek çözünürlük yok. Bu durumda kayıt kalitesinin önemi varmı?
Kayıt cihazının Network çıkışı var. Oradan eskiden internete bağlı imiş.
Bir PC ye bu network hattını bağlasam bu durumda 16 kamera görüntüsü de dahil olmak üzere kamera seçim işleri vs her şeyi PC'den yönetebilirmiyim?
Görüntü yenileme hızı vs tatmin edici olurmu?
mesaj birleştirme:: 27 Temmuz 2015, 18:07:51
16 kanal
239 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/16-kanal-dvr-kayit-guvenlik-kamerasi-sistemleri-172990185 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/16-kanal-dvr-kayit-guvenlik-kamerasi-sistemleri-172990185)
885 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/spy-sp-1616-16-kanal-720p-960h-ahd-dvr-kayit-cih-173323530 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/spy-sp-1616-16-kanal-720p-960h-ahd-dvr-kayit-cih-173323530) 720P/960H
390 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/400-fps-triplex-real-time-16-kanal-173302614 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/400-fps-triplex-real-time-16-kanal-173302614) 400FPS Kayıt
499 TL http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/neutron-ahd-kayit-cihazi-tr-6116-2hd-16-kanal-176937581 (http://urun.gittigidiyor.com/ev-elektronigi/neutron-ahd-kayit-cihazi-tr-6116-2hd-16-kanal-176937581)
Analog kameralar için 720P/960H işe yarar bir özellikmidir?
Analog kameralar için 400FPS gerekli bir özellikmidir? Analog kameralar 50FPS değilmi?
Bu sistemler ilgi alanıma girmese de elektronik amatörü olarak kafam karışıyorsa bu işten anlamayanlar ne yapıyor nasıl karar veriyor.
Merhaba hocam 3 yıl bu işi yapmış biri olarak 5-6 marka ile çalıştım,neutron bunların içinde fiyat performans olarak en iyisiydi,(android yada ios cihazlardan kesinti olmadan izleme imkanı,uzak bağlantıda genelde 5 kullanıcı ile sınırlandırılan sayı neutronda modeline göre 15-20 olabiliyor)arıza oranı en düşük cihaz diyebilirim,4 çeşit kayıt seçeneği olması avantaj,şu an mevcut kameraların belki birkaçını ileride değiştirmeyi düşünebilirsiniz o yüzden wd1 özelliği olması avantaj(kayıt izlerken çamur gibi bir görüntüyle karşılaşmazsınız,mevcut kurulu sistem olmasaydı size ip camera tavsiye edecektim,bunlardaki çözünürlükler megapixel seviyesinde olduğundan artık sistem yavaş yavaş anolog kameralardan ip sistemlere geçiş olacaktır.Herşeyi pcden yönetebilirsiniz,unutmayın ki kayıt cihazının bağlı olduğu internetin upload hızı ve izleme yapacağınız cihazın internet hızı önemli etkendir.Kablo alırken 2+1 cctv yada 4+1 cctv diyeceksiniz,4 kablolu olanlar ses aktarması olan yada speeddome kameralar içindir fakat mesafe uzadıkça kablo direncinden dolayı kamera besleme voltajı olan dc12v ta düşmeler olacaktır,ben genelde 4+1 cctv kullanıp 4 kabloyu 2şerli paralel bağlayıp besleme voltajını bu şekilde veriyordum,verdiğim linkteki firmadan kablo almıştım zamanında ve sinyal kablosunun iç tel sayısı hakikaten görüntülere çok etki ediyor,linki incelerseniz bunlar açıklanmış zaten.
wd1 960x480
D1 704*576
HD1 352*576
CIF 352*288
http://www.opax.com/urun/10225-kamera-kablolari-21-cctv-kalite-1-coax2x050mm-kamera-kablosu-500-metre.html (http://www.opax.com/urun/10225-kamera-kablolari-21-cctv-kalite-1-coax2x050mm-kamera-kablosu-500-metre.html)
Alıntı yapılan: z - 27 Temmuz 2015, 23:02:32
@Ersin Erce
Neden bit üstteki 390 TL lik modeli değil de en sondaki 499 Tl lik modeli önerdin?
Kamera kablolarının uçlarındaki konnektörlere tekrar konnektör takıp kablo ile her birini 60 m uzatsam yaklaşık düz hesap 1000 m kablo gerekecek.
Kablo konnektör maliyeti ne olur? Kabloyu ne isimle almalıyım?
390TL lik wd1 de 25fps desteği verirken, 499 luk 720p de 25fps desteği veriyor hocam
ileride kamerayı değiştirirseniz daha net görüntü alabilme imkanınız olur,
Neutron 6tb'a kadar destekliyor kullanılan Soc büyük ihtimalle daha güncel
ayrıca 390 lık cidden no name bir sıkıntı çıksa en azından neutrondan destek alma şansınız olur.
kamera kablosu olarak geçiyor ama şunu kullanın diye birşey diyemiyorum malesef
Bu arada ufak bir not hocam genelde kameraların beslemeleri direk birleştirip öyle besleme veriyorlar,
ufak bir pcb ye pcb tipi cam sigorta yuvalardan sıralayıp kamera beslemelerini ayrı ayrı dağıtırsanız bir kameranın kablosunu kesen tüm sistemi çökertmemiş olur.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
o kadar uğraşmak yerine bir tane 10/12 inch ucuz tablet alıp aynı ağdan stream sağlatsanız daha iyi olur hocam
http://www.tp-link.com.tr/products/details/?categoryid=241&model=TL-WR710N (http://www.tp-link.com.tr/products/details/?categoryid=241&model=TL-WR710N)
şu ürün kablosuz ağ sağlarken 1 adet te ethernet çıkışı bulunmakta (2. si başka routerdan giriş için)
60m den eğer cihazı görüyorsa direk kameranın yanına koyabilirsiniz olmadı tek ethernet kablosu çekip işi halledersiniz.
android için 16 kanal görüntülemeye izin veren vmeye gibi ismi olan yazılımlarla bağlanabiliyorsunuz
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.vMEyeSuperHD.ui (https://play.google.com/store/apps/details?id=com.vMEyeSuperHD.ui)
yakınlaşmak istediğine dokunması yeterli olacaktır bakacak kişinin
veya hdmi çıkışlı 7 inç gibi ufak ucuz tabletlerden alıp bir monitöre bağlanabilir, usb sine de mouse takılabilir
hdmi vga dönüştürücü vs rahatlıkla bulunuyor monitör eskisi kullanılabilir bu sayede
monitörün arkasına da tableti cırt cırtla tutturursanız tablette ortada gözükmez =)
tabi gerekirse routerın yakınında olursanız evden müdahalede bile bulunabilirsiniz =)
Bugun 499 TL lık cıhazı sıparıs edecektım kı satısı kapanmıs.
@argeman Bu tip cihazlarla çalışmışsın. Bana bir cihaz seçelim. Yardımcı olurmusun?
16 adet analog kameramız var. Çözünürlüklerini bilmiyorum.
Daha önce kullanılan ve arızalanan DVR cihazı Elagance TD 1016W
Bu cihazdan daha iyi olmak kaydıyla gittigidiyor N11 gibi sitelerden birinden bir cihaz önerebilirmisin.
650 TL'ye kadar çıkabiliriz.
Alıntı yapılan: argeman - 28 Temmuz 2015, 00:54:16
mevcut kurulu sistem olmasaydı size ip camera tavsiye edecektim,bunlardaki çözünürlükler megapixel seviyesinde olduğundan artık sistem yavaş yavaş anolog kameralardan ip sistemlere geçiş olacaktır.Herşeyi pcden yönetebilirsiniz,unutmayın ki kayıt cihazının bağlı olduğu internetin upload hızı ve izleme yapacağınız cihazın internet hızı önemli etkendir.
bende yeni benzer bir sistem kurmayı planlıyordum, baktığım kameraların genelde gece görüşlerini beğenmedim. beğendiklerimde çoook pahalı idi..
100-150$ arası kameralar almayı planlıyorum. birkaç ay önceki tadilatta cat6 kabloları çektim iş öylece kaldı.
analog kamerada dvr mantığını anladım ama ip kameralarda nvr neden kullanılır ki? nvr dan daha ucuza daha yüksek işlemci kapasitesine sahip eski bir pc kullansam olmazmı..
tabii bu arada wifi kameralar gördüm. aklıma yatmadı değil ama özellikle güvenlik konusunda korkularım var.
mesela bu adamla konuştum ama yan çizdi. 3mp demiş kaliteye ama...
http://www.sahibinden.com/ilan/alisveris-ev-elektronigi-guvenlik-sistemleri-kablosuz-speed-cam-kamera-hersey-dahil-sistem-215461870/detay (http://www.sahibinden.com/ilan/alisveris-ev-elektronigi-guvenlik-sistemleri-kablosuz-speed-cam-kamera-hersey-dahil-sistem-215461870/detay)
İş yerinde 16 kameralı sistem var. Tümü aktif. İnternetten veya yerel ağdan önceki kayıtları izlemek istediğinizde bazen çok yavaş. Bunun garantisini alın.
Şahsen bir kaç kameralık sistem kuracak olsaydım öncelikle NAS server sistemlere yönelirdim. PC serverlara göre elektrik tüketimi oldukça az (yıllık ~200 TL fark). Tüm yedeklerinizi alıp istediğiniz yerden ulaşabiliyorsunuz. Intel işlemcili destekleyen modellerde sanal makina bile kullanabiliyorsunuz. Hemde IP kameralar ile güvenlik kameralarını kurabiliyorsunuz. Yalnız modele göre 2-3 kameradan sonra lisans ücreti ödemek gerekiyor. En kötü yanı bu. Bu ücretleri gördükten sonra vazgeçiyorsun.
lisans ücreti bir defaya mahsus değilmi?
yani yıllık 200 mü avantajlı lisansmı olayına girebilmek için net fyatları bilmek gerek bu işi yapanlar biraz destek verebilirmi?
arkadaşlar bu ip kamera olayından anlayanlar yardımcı olabilirmi?
bu kamera için görüşleriniz nedir. 2 katı fiyatı geçmeden türkiyeden temin edilebilirmi?
http://tr.aliexpress.com/item/POE-IP-Camera-720P-960P-1MP-1-3MP-Outdoor-Full-HD-Waterproof-Bullet-Security-3-6mm/32288113852.html (http://tr.aliexpress.com/item/POE-IP-Camera-720P-960P-1MP-1-3MP-Outdoor-Full-HD-Waterproof-Bullet-Security-3-6mm/32288113852.html)
bu kamera 5mp olduğunu iddia ediyor inanalımmı
http://tr.aliexpress.com/item/2K-resolution-5mp-IP-camera-mini-night-vision-IP66-waterproof-DWDR-5mp-3mp-1080P-full-HD/32408028546.html?s=p (http://tr.aliexpress.com/item/2K-resolution-5mp-IP-camera-mini-night-vision-IP66-waterproof-DWDR-5mp-3mp-1080P-full-HD/32408028546.html?s=p)
bu kamera da kafama yatta 2 kat fiyatı geçmemek kaydıyla burda bulabilirmiyiz
http://tr.aliexpress.com/item/HD-1-3MP-Onvif-P2P-HD-960P-dome-IP-Camera-360-degree-rotation-1-3-sensor/32426905499.html (http://tr.aliexpress.com/item/HD-1-3MP-Onvif-P2P-HD-960P-dome-IP-Camera-360-degree-rotation-1-3-sensor/32426905499.html)
buda karizmatik görünüyor dosta güven düşmana korku.. 2mp inanalımmı
http://tr.aliexpress.com/item/H-264-2MP-Security-IP-Camera-CCTV-Full-HD-1080P-2-0-Megapixel-1080P-IP-Camera/32314840331.html (http://tr.aliexpress.com/item/H-264-2MP-Security-IP-Camera-CCTV-Full-HD-1080P-2-0-Megapixel-1080P-IP-Camera/32314840331.html)
son olarak bunun hakkında ne önerirsiniz
http://tr.aliexpress.com/item/Onvif-H-264-SONY-Sensor-25fps-1080P-3MP-3-6mm-Lens-Full-HD-Network-2MP-IP/32374498429.html (http://tr.aliexpress.com/item/Onvif-H-264-SONY-Sensor-25fps-1080P-3MP-3-6mm-Lens-Full-HD-Network-2MP-IP/32374498429.html)
arkadaşlar sonunda kararımı verdim bu iki kameradan birini alacağım.
http://www.ebay.com/itm/2-4-Full-HD-1080P-Car-Dash-Camera-DVR-Cam-170-Degree-Wide-Angle-Night-Vision-/151747953207?hash=item2354e20237 (http://www.ebay.com/itm/2-4-Full-HD-1080P-Car-Dash-Camera-DVR-Cam-170-Degree-Wide-Angle-Night-Vision-/151747953207?hash=item2354e20237)
http://www.ebay.com/itm/3-0-1080P-FHD-170-Degree-Car-DVR-Video-Recorder-Dash-Cam-Vehicle-Camera-WDR-/252014997198?hash=item3aad43aece (http://www.ebay.com/itm/3-0-1080P-FHD-170-Degree-Car-DVR-Video-Recorder-Dash-Cam-Vehicle-Camera-WDR-/252014997198?hash=item3aad43aece)
analog çıkışlarını dvr a bağlayıp, uzaktan izleme vs işlerini bu şekilde halledeceğim.
bir sıkıntı olursa kameranın yanına çıkıp sd kartı söküp yüksek çözünürlüklü kaydı sd karttan alacağım. biraz ilkel ama pek yardıımcı olan olmadığı için böyle bir çözüm bulabildim.
siz ne dersiniz.
Yönetici biraz önce 600TL'yi getirdi. Şimdi hala karar verememiş birisi olarak cihazı seçmem gerejiyor.
Alıntı yapılan: ahmet_zxc - 18 Ağustos 2015, 17:07:31
arkadaşlar sonunda kararımı verdim bu iki kameradan birini alacağım.
http://www.ebay.com/itm/2-4-Full-HD-1080P-Car-Dash-Camera-DVR-Cam-170-Degree-Wide-Angle-Night-Vision-/151747953207?hash=item2354e20237 (http://www.ebay.com/itm/2-4-Full-HD-1080P-Car-Dash-Camera-DVR-Cam-170-Degree-Wide-Angle-Night-Vision-/151747953207?hash=item2354e20237)
http://www.ebay.com/itm/3-0-1080P-FHD-170-Degree-Car-DVR-Video-Recorder-Dash-Cam-Vehicle-Camera-WDR-/252014997198?hash=item3aad43aece (http://www.ebay.com/itm/3-0-1080P-FHD-170-Degree-Car-DVR-Video-Recorder-Dash-Cam-Vehicle-Camera-WDR-/252014997198?hash=item3aad43aece)
analog çıkışlarını dvr a bağlayıp, uzaktan izleme vs işlerini bu şekilde halledeceğim.
bir sıkıntı olursa kameranın yanına çıkıp sd kartı söküp yüksek çözünürlüklü kaydı sd karttan alacağım. biraz ilkel ama pek yardıımcı olan olmadığı için böyle bir çözüm bulabildim.
siz ne dersiniz.
Bu şekilde kullanacaksanız SD Card girişli IP kameralar mevcut. Linkteki üründe Wifi + Ethernet + Analog mevcut. Ağ veya internet sayesinde PC ve iPhone/android üzerinden izleyebilirsiniz. KAyıt için üzerindeki kartı kullanabilirsiniz. Üstelik daha ucuz.
(http://g04.a.alicdn.com/kf/HTB1IPvPHXXXXXc3aXXXq6xXFXXXY/220628530/HTB1IPvPHXXXXXc3aXXXq6xXFXXXY.jpg)
http://www.aliexpress.com/item/Wirless-720p-IP-Camera-SD-Card-Slot-Motion-Detection-Night-vision-Mini-IP-cam-WIFI-1M/32282522795.html (http://www.aliexpress.com/item/Wirless-720p-IP-Camera-SD-Card-Slot-Motion-Detection-Night-vision-Mini-IP-cam-WIFI-1M/32282522795.html)
Alıntı yapılan: z - 18 Ağustos 2015, 17:15:55
Yönetici biraz önce 600TL'yi getirdi. Şimdi hala karar verememiş birisi olarak cihazı seçmem gerejiyor.
bu iş senin için kaynak makinesine dönecek galiba :-)
aslına bakarsanız ben 1,3Mp görüntüye fit im..
online izleme olayı ile iç ortamda kullanacağım kameralarda ethernet üzerinden ses de almak istiyorum.
buna uygun yurtiçi 100$ civarı kamera arıyorum.
kaydı bilgisayara yapmak istiyorum, nvr kullanmak istemiyorum. dolayısıyla kamera üreticilerinin yazılım desteği de önemli benim için.
bu istediklerimi bulamadığım için alternatiflere yönelmek zorunda kaldım, yoksa sd kart sök tak olayı akıllıca değil farkındayım.
Nihayetinde AV-TC16AHDLM cihazda karar kıldım ve bu gün montajını yaptım. Cihaz kargo dahil 525 TL'ye mal oldu.
Eski cihazımızdan daha iyi özelliklerde. Aynı cihaza bin küsür lira diyen yerlerde vardı. İnternette aşağıdaki firmayı buldum. Telefonla işi bitirdik. Adamlar efendi. Sizlere de öneririm.
http://www.uzmanteknomarket.com/av-tc16ahdlm-16-kanal-goruntu-4-ses-cikisli-guvenlik-kayit-cihazi-pmu1048 (http://www.uzmanteknomarket.com/av-tc16ahdlm-16-kanal-goruntu-4-ses-cikisli-guvenlik-kayit-cihazi-pmu1048)
http://www.vatanbilgisayar.com/wd-35-1tb-purple-sata-30-64mb-cache-guvenlik-harddisk.html (http://www.vatanbilgisayar.com/wd-35-1tb-purple-sata-30-64mb-cache-guvenlik-harddisk.html)
http://www.vatanbilgisayar.com/wd-35-2tb-purple-sata-30-64mb-cache-guvenlik-harddisk.html (http://www.vatanbilgisayar.com/wd-35-2tb-purple-sata-30-64mb-cache-guvenlik-harddisk.html)
normal hdd takmayın sakın hocam 6 ayda bir değiştirmek zorunda kalmayın
Arızalı cihazın içindeki 2TB SATA HDD'yi taktım.
Cihaz küçük bir kulübede duruyor ve yaz güneşi kulübeyi hamama çeviriyor.
Cihazın bulunduğu rafı iki adet PC fanı ile havalandırıyorum.
Kapıya delikler deldim. Duvara'da bir aspirator bağladım. Herhalde artık uzun süre çalışır.