(https://i.hizliresim.com/k4ke03l.jpg) (https://www.hizliresim.com/k4ke03l)
Mile resimdeki gibi esnemez cubuk eklenmistir.
Tork yazan yerdeki torku hesaplarken tork kolunu d mi almaliyiz d-x mi almaliyiz? Neden?
Kuvvetin uygulandığı noktadan merkeze sanal bir çizgi çek. Uzunluğu r olsun. Kuvvetin bu r uzunluğundaki sanal kol üzerindeki dik bileşenini hesaplayıp bunu r ile çarpman gerek. Bunun için x ve d çubukları arasındaki dik mesafeyi de bilmen gerekecek (şekilde verilmemiş). Eğer bu mesafe sonsuz küçük olsaydı, kuvveti doğrudan (d-x) ile çarpabilirdin (kuvvetin x çubuğuna dik olduğunu varsayarsak).
Not: Çizip gösterme niyetindeydim ama uzun süredir kullanmadığım için Inkscape'i tamamen unutmuşum. Gimp'i zaten hiç bilmiyordum. Bilgisayarda Windows ve haliye Paint yok. Sonuçta şekli çizemedim bir türlü, kusra bakmayın...
Dönme noktasına olan dik uzaklık diye aklımda kalmış.
O verilmeyen parçanın uzunluğu ölçülülüp tork yazan yere doğru hayali hipotenüs hesaplamalı.
Ayrıca kuvvetin uygulandığı açıda önemli.
(https://i.ibb.co/PjSYQFq/Screenshot-20220116-232608.jpg) (https://ibb.co/PjSYQFq)
Teşekkürler
@sinus , ben de çizim yapabilseydim bu şekli çizecektim :)
Burada çizilen
F,
@z 'nin
Tork olarak gösterdiği ancak gerçekte kuvvet olan okun bir bileşeni. Diğer bileşeni eksenel olduğu için tork üzerinde bir etkisi olmayacak.
Tork olarak gostererek aslinda F olmasi gereken yanlisi duzeltip sorumu tekrar sorayim.
Motor miline sekildeki gibi bir cubuk konmustur.
Mil T torku uretmistir.
Resimdeki okun altina bir terazi konmustur.
Teraziye etkiyen kuvvet nedir? T/d midir T/(d-x) midir?
İkisi de değil, yukarıdaki ben ve
@sinus 'un açıklamaları geçerli.
Terazinin kendisine eğik gelen bir kuvveti nasıl ölçeceğinden emin değilim. Muhtemelen dik bileşeni ölçer.
Teraziyi ok isaretli kismin altina dik olarak koydugunuzda terazi kefesinin hic konum degistirmeden kuvveti olcecegini dusunun.
Alıntı yapılan: Tagli - 16 Ocak 2022, 12:45:20Not: Çizip gösterme niyetindeydim ama uzun süredir kullanmadığım için Inkscape'i tamamen unutmuşum. Gimp'i zaten hiç bilmiyordum. Bilgisayarda Windows ve haliye Paint yok. Sonuçta şekli çizemedim bir türlü, kusra bakmayın...
http://www.kolourpaint.org/
Alıntı YapTeraziyi ok isaretli kismin altina dik olarak koydugunuzda terazi kefesinin hic konum degistirmeden kuvveti olcecegini dusunun.
Sabit teraziye etkiyen kuvveti bileşenlere ayırdığımızda aşağıdaki gibi bir şekil çıkıyor.
(https://i.ibb.co/fd3gbgL/moment.png) (https://ibb.co/fd3gbgL)
Bu durumda doğru ölçme yapmak için teraziyi yere dik değil, dönme eksenine dik bir şekilde yerleştirmeniz gerekiyor.
Terazi yere paralel. Ok Teraziye dik basiyor zaten. Motor tork urettiginde donemeyecegine gore 0 hizda urettigi tork aradigim kuvvete neden olacak.
Neden bilesenlerle ugrasiyorsunuz. Motor donemiyor ama bu tork uretmeyecegi anlamina gelmiyor.
Alıntı yapılan: z - 17 Ocak 2022, 11:35:23Motor donemiyor ama bu tork uretmeyecegi anlamina gelmiyor.
İşte bu yüzden tork yerine moment ifadesini kullandım dikkat ederseniz.
Şimdi hocam sizin dediğiniz gibi olması için, sistemin genel yapısı aşağıda çizdiğim şekildeki gibi olmalı. Aksi takdirde kuvvetin kendisini değil, bileşenini ölçersiniz.
(https://i.ibb.co/hfPR1Rj/moment2.png) (https://ibb.co/hfPR1Rj)
Tork ile "Kuvvet Momenti" ayni seyler zaten.
Benim cizimimde de ok isareti teraziye tam dik ve arada hic bosluk yok.
Yine de kuvvet teraziye dik değil. Bu yüzden temas noktasındaki dik bileşenini hesaplaman gerekli.
Ama dediğim gibi, terazinin nasıl çalışacağından emin değilim. Normalde bu cihazlar sadece dik gelen kuvvetleri ölçebilecek şekilde tasarlanırlar. Ancak sonuçta içinde bir loadcell var. Normalde ölçülmemesi gereken yatay bileşen, terazinin sensörünün bağlı olduğu noktadaki strain gage'in ölçümlerini etkileyebilir.
Isi gereksiz yere uzatiyorsunuz.
t=To aninda sistemin fotosunu cektim ve mesajima ekledim diye dusunun. To aninda istediginiz gibi teraziye tam dik kuvvet etkiyor ve yatay bileseni 0. Ben de anlik kuvveti soruyorum. To ani icin konusalim.
Bir resim daha çizdim. Ben de makine mühendisi değilim. Sadece temel fizikteki vektör kuramından ilerliyorum.
(https://i.ibb.co/DWdpXGL/moment3.png) (https://ibb.co/DWdpXGL)
Cok gereksiz bir detaya takiliyorsunuz.
Teta=0 motor miline bagli cubugun resimdeki gibi sol tarafa dogru tam yatay oldugu anki aci olsun.
Buna -90 derece olan bilesen resimdeki OK isareti oluyor.
Simdi motor sola dogru cok kucuk bir donus yapsin. Bu durumda teraziye dik etkiyen kuvvet ile -90 derecede etkiyen kuvvet arasindaki bagintiya bakalim.
Teta 0 iken F0=cos(0) 1 birim yani max olacaktir.
Herhangi bir aci degeri icin Fteta=cos(Teta)
Simdi cok kucuk bir Teta artisi icin Fteta halen 1 birime cok cok yakindir.
Halbuki sorumda d ve x arasinda buyuk oran oldugu icin (resme gore yaklasik 1/2 orani var)
Bu durumda kuvvet acidan ziyade 2cos(0.001) yaklasik 2 kat buyuk sonuc verecektir.
Dolayisi ile yatay bilesendir dikey bilesendi bosverin. milin 90 derece cevirirsem diket bilesen 0 oluyor.
Biz 0 dereceye cok yakin acilarda ne olup bitiyor onu tartisacagiz. Daha dogrusu sorum oyle.
Bu durumda kuvveti hesaplarken kolun uzunluğunu (d-x) olarak almamız gerekiyor.
Kafam burda karismaya basliyor iste.
Simdi uzun bir kalasin bir ucunu yataklayalim ve bir yere sabitleyelim.
Kalasin diger ucunun altina terazi koyalim ve kalasin ustune cikalim.
Kalas uzerinde nereye yurursek yuruyelim terazi ayni degeri gostermez mi?
Peki kalasi sekildeki gibi yapip ok isaretli yere terazi koysak. Terazi ne gosterir.
Boyle yapmak yerine kalasi yatakladigim yerden cevirmeye calissam ne olur okun x mesafesi neyi degistirir?
Alıntı yapılan: z - 17 Ocak 2022, 14:38:37Kalas uzerinde nereye yurursek yuruyelim terazi ayni degeri gostermez mi?
Muhtemelen hayır. Ama olayı yanlış anlamış da olabilirim. En iyisi çizerek bir göster.
Bu arada, her ne kadar okulunu okuduğum mesleği uzun bir süredir icra etmemiş olsam da ben aslında yüksek makine mühendisiyim. Öğrendiklerimin pek çoğunu unuttum ama bazı şeyler adeta bir içgüdüye dönüştü. Sorduğun soruda cevabım hala aynı, içgüdülerim bana bunu söylüyor. Diğer arkadaşların cevapları da bunu destekliyor.
Alıntı yapılan: z - 17 Ocak 2022, 14:38:37Simdi uzun bir kalasin bir ucunu yataklayalim ve bir yere sabitleyelim.
Kalasin diger ucunun altina terazi koyalim ve kalasin ustune cikalim.
Kalas uzerinde nereye yurursek yuruyelim terazi ayni degeri gostermez mi?
Hayır, terazi hep aynı değeri göstermez. Siz kalas üzerinde yürüdükçe terazideki değer değişir.
(https://i.ibb.co/3z3yXtK/moment4.png) (https://ibb.co/3z3yXtK)
Tam tersi şeklinde düşünürsek, yani kalası yataklanmış uçtan çevirmeye çalıştığımızı düşünürsek;
bu durumda kalasın şeklinin hiçbir önemi yok, önemli olan tek şey terazinin kalasla buluştuğu noktanın, kalasın yataklanmış sabit ucuna olan kuş-uçumu uzaklığıdır.
Terazide yazan ağırlığı kuvvete çevirip bu mesafe ile çarparsak doğrudan çevirme momentini elde etmiş oluruz.
Dogru dersin. Eskiden eczanelerde mekanik tartilar olurdu. Dengeleme cubugundaki bir agirlik saga ya da sola kaydirilarak denge saglanirdi.