Rezonans - Step motorlarda rezonans

Başlatan z, 18 Ekim 2020, 09:55:22

z

Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

Erol YILMAZ

2. konu:
Step motorlu sistemlerde anti-rezonans teknikleri...

z

#2
Oooo cok damardan girdin. Bu tip bilgi de alenilestirilmez ki.

Fakat kabaca su sekilde;

Step motor dogal frekansi (Wn), rotorun kutlesel atalet momentine, motorun yay sabitine (magnetik burulma), mekanikte surtunme degerine, sargi direncine ve enduktansina baglidir.

Rezonans frekansi ise dogal frekansa ve sistemin sonumleme katsayisina baglidir. 1 den kucuk degerler icin sozkonusudur ve Wn civarinda degisir.

Rezonansli bir sistemde rezonans durumundan ancak ve ancak sonumleme katsayi artirilarak kurtulunabilir. Cunku rezonans titresimli sistemlerde gecerli bir ozelliktir. Eger sonumleme artirilirsa 2. derece sistem sonumlu hale getirilebilir.

Sonumleme katsayisi ise mekaniki surtunmeye ve elektriksel direncine yay sabitinin fonksiyonudur.

Bu durumda mevcut bu degiskenlerle oynayarak rezonans frekansinin yeri degistirilebilir yada sonumleme katsayisi artirilarak titresimlerin cok kisa surede sonumlenmesi saglanabilir.

Fakat yukarida saydigim parametrelerden mekaniki surtune disindakilerle oynamak pek mumkun degil.

Fakat lastik motor montaj takozu, vizkoz surtunme silindirleri vs kullanilir.
Montaj takozu motor govdesinin mekanik saseden titresim acisindan izolasyonunu saglar. Bu da magnetik burulmaya neden olacak geribesleme yolunu tikar/zayiflatir.

O halde ya mekanizmaya bir surtunme getirilecek ya da elektronik damping yapilacak.

Mekanik surtunme icin ici yag dolu silindirler vizkoz surtunme yapsin diye aynen kaplin gibi motor miline baglanir ise de yarar.

Ama yaramayabilir de.

Cunku  sonumleme katsayisi ayni zamanda motorun bagli oldugu mekanigin patrametrelerine de bagli.

Kisacasi rezonans olayi sadece motor parametrelerine bagli degil mekanizmanin da katkisina bagli olarak sistemin toplam transfer fonksiyonuna bakilarak soylenebilecek bir sey.

Neyse elektronik olarak rezonansa dusmemek icin rezonans frekanslarinin degerleri belli ise sistem bu noktalarda hizlandirilip yavaslatilarak motorlar bu frekanslarda surulmeyecek sekilde duzenlemeler getirilir.

Sistemlerin genellikle birden fazla rezonans frekansi vardir. Birisi dusuk frekans, digeri yuksek frekans.

Yuksek frekansli rezonans bolgesinde keskin cinlama sesi duyulur. Aynen diyapazon cinlamasi gibi. Bu kismen kontrol elektroniginde filitrelerle asilir.

Fakat alcak frekans bolgesindeki rezonansdan kurtulmak kolay degildir. Sistem bu bolgede resmen anirir. Mutfaktaki blender yada kahve makinesi gibi sesler cikartir ve cogu zaman panikler ve sistemi kapatmak zorunda kaliriz.

Elektronik damping ozel konu. Oncelikle sistemde mikrostepler kullanilir. Boylece adim basina asim miktari yuzde olarak dusurulur. Bu rezonansi engellemez ama her bir adim basina cinlamanin seviyesini dusurur.

Diger taraftan geribeslemeli sistemlerde kontrol sisteminin parametreleriyle oynayarak toplam transfer fonksiyonunda sonumleme katsayisi ve acisal frekans ayarlanabilir.

Bu sekilde yapilan sonumleme katsayisina yapilan mudahaleye elektronik damping denir.

Halbuki ciplak sistemde sonumleme katsayisi neye bagli demistik; rotorun yaylanma katsayisina (magnetik burulma etkisi) mekanik surtunmeye, bobin direncine.

Cok kabaca anlatimla;

Birinci dereceden RC devresinin transfer fonksiyonu a/(s+a) ve bu sistemin kesim frekansi 1/a dir. Buradaki a RC filtremizde 1/R*C degeridir.

Eger bu sistem ileri yol transfer fonksiyonu ustune konup bir de K kazanci eklenir ve negatif geri besleme yapilirsa bu kez transfer fonksiyonu aK/(S+a+aK) olur.

Artik kesim frekansi 1/(a+aK) dir. Halbuki devremiz basit bir RC devresiydi ve frekansi artik sadece RC ile degil ayni zamanda K ile de degistirebiliyoruz.

2. derece sistemlerde damping degeri de benzer sekilde kontrol parametreleri ile degistirilir. Bunun icin ne mekaniki surtunmeyle ne de motorun direnciyle ugrasilir.

Bundan fazlasi confidential.
Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

Erol YILMAZ

Hocam dizinin en tatlı yerine kadar getirdin konuyu...