şarj geriliminin otomatik seçilmesi nasıl olur?

[zenze]

Bazı şarj cihazı çıkışlarına farklı gerilimde piller takılabiliyr (gerilim seçimi olmadan) cihalar nereye kadar şarj edeceklerini nasıl anlıyolar? fikri olan paylaşırsa sevinirim.

[floresan]

her pilin ayrı bir beslemesi olabilir. veya düşük bir akımla şürekli şarjda kalıyordur.

[ete]

Bu tip devrelerde bir defa akım takipiçisi sistemi kullanılması gerekir. Bunun için genelde LM317 kullanılıyor. Bu tip bağlantıda siz pil adedine göre şarj voltajı ayarlamazsınız. Pil gurubunun iç direnci nedeni ile devre kendi voltajını ayarlar. Besleme konusu böylece halledilmiş olur. Piller şarj oldukça devre kendi voltajını ayarlar.
Sorun şarjın hangi seviyede yada ne zaman kesileceğidir. Bunun içinde Öncelikle  - DeltaV sistemi kullanılır. Bu sistemde şarj edilen NiCd pillerin her biri dolum noktasına ulaştıktan sonra gerilimlerinde 15-20 mv luk bir düşme sağlanır. Şarj voltajında belirli miktar düşme sağlanınca şarj otomatik kesilir. Diğer bir metod da şarj voltajının uygun seviyeye gelmesi ile kesilmesidir.
Bağlanan pil adedini bilmesenizde, pil gurubu dolum noktasında uzun müddet aynı voltajda kalır. Örneğin diyelimki 2 adet pili seri bağlayarak şarja verdiniz. Dolum noktasına doğru pil gerilimi yaklaşık olarak 2,8V ile 3,0V arasında bir değerde uzun müddet kalacaktır.
Bu voltajı yaklaşık pil voltajna bölerseniz (2,9/1,2=2) tam sayı kısmı ile pil adedini bulursunuz. Tabiiki temel kriter voltajın en azından 30-45 dakika sabit kalması olacaktır. Yada en uzun süre sabit kalan voltaj sizin adet tespit voltajınız olacaktır.
Bu şekilde bulunan pil adedi yaklaşık ulaşılması gereken voltaj ile çarpılarak (örneğimizde 2 x 1,45=2,9 V  yada 2 x 1,5=3 V) ulaşılacak şarj voltajını hesaplar ve ona bağlı olarakda şarjı durdurursunuz. Bu anlattıklarım sağlam ve iç direnci bozulmamış piller için geçerli kriterlerdir.
Bozuk pillerde maalesef bu standartlar dışında çalışıyorlar.
Tabiiki pil şarjı burada anlatıldığı kadar kolay bir sistem değil. Voltaj kontrolünün belirli bir süre yapılması gerekir. Ancak bir yandan da dolu olarak şarja takılmış pillerin de tespiti gerekiyor. Bunların en fazla 3-5 dakika içinde dolu oldukları tespit edilerek şarjın da kesilmesi gerekir. Pil gurubunun gerçek adedini bilmeden bu seferde bu tespiti yapmak zor oluyor.

Ete

[zenze]

Söylediğin gibi pillerin dolduğunu tespit etmenin 2,3 yolu var. Sıkıntı arızalı pillerin farklı tepkiler vermesi. Arızalı piller için nasıl yollar kullanılıyor acaba?

[ete]

Bu sisteme uygun bir sistem tasarlayıp yayınlamış idim. Başlangıçta sistem otomatik çalışıyor idi. Ama sırf arızalı piller yüzünden sonradan programa pil adedi seçimini ilave ettim. Bu sayede bildiğim adet üzerinden pilleri şarj ettiriyorum. Arızalı pil zaten arızalı, şarj etsen ne olacak. Ama insan onları atmayada kıyamıyor gittiği yere kadar kullanmak istiyor. Çünki bazıları ve özellikle NiMH olanlar şartlar zorlanırsa normal piller kadar verim verebiliyor.
Bu tür piller için şarj kriterleri değişken programlar tasarlanabilir. Ben öyle yapıyorum. Programda şarj sonunda ulaşılacak voltaj olarak pil başına 1,45V esas aldım. Bozuk pillerde bu değeri 1,6V ta kadar yükseltiyorum. Bazenbu değer bile yetmiyor. Ama zaten bu değer yetmiyorsa o pildende bir hayır beklemek yanlış oluyor.
Bu konularda yüzlerce deneme yaptım. Bunların sonucunugenel olarak toparlarsak;
Normal sağlam piller için ulaşılacak şarj seviyesi 1,45V olmalıdır.  NiCd piller için -DeltaV değeri hücre başına 15mv olmalıdır. NiMH pillerde bu değer 10mv olmalıdır. Pillerin şarj sonunda ulaştıkları sıcaklık çok önemli oluyor. Pilleri genelde bozan sıcaklıktır. Aşırı sınımış piller anında bozuluyorlar. Bu nedenle ilk defa şarj ettiğin pillerin sıcaklığını el ile sürekli kontrol etmekte yarar vardır. Gerekirse sisteme birde ısı kontrolu ilave edip sıcaklığın 45 dereceyi aşmamasına özen gösterilmelidir. Aşarsa piller bozulacaktır burası kesin.
Buradan şu sonuç çıkıyor. İdeal şarj sistemi ;
- Hem voltaj kontrolü,
- Hem -DeltaV kontrolü
- Hemde sıcaklık kontrolü yapmalıdır.

Ete