npn transistör ile 12voltun + kısmını anahtarlama

[Gökhan BEKEN]

aşağıdaki devrenin sağ kısmındaki bölümünü yapabiliyorum. Yani 4 lü seri ledlerin(3 er volt) anotuna 12voltun + sını verip, katotlarını kollektöre bağlayıp , emitere gnd verip(12v ve 5 voltun gnd leri birleştirerek) beyz ucuna lojik 5v verince çalışıyor.
Lakin soldaki şekilde +12 voltu anahtarlamak istiyorum, şekildeki gibi kuruyorum, yani; seri ledlerin katotu gnd, anotu emiter, kollektöre +12volt, gndler birleşik, beyze logic 5v veriyorum ledler yanmıyor. Fakat beyz e 12voltun + sını verdiğimde ledler yanıyor. Zaten benim mantığıma uymadı devre sanki pnp devresi gibi ama çalışabilirse işime yarar. Devreyi pic ile süreceğimden beyz ucunu 5volt ile anahtarlamam lazım. Yardım istiyorum.

[Klein]

Soldaki devrenin çalışma sistemiyle olmaz.  Bu şekilde çalışırken beyze kaç V verirseniz , emiterde göreceğiniz gerilim o olacaktır. (~0.7V daha düşük).
Eğer PIC çıkışı open-collector değil ise  PNP transistörle de kuramazsınız. Ancak 2 transistörle olur. 
İşlemci geriliminden yüksek bir gerilimi anahtarlamak istediğimizde , devremizin yapısı bizi  kaynağı anahtarlamaya zorlamıyorsa, sağ taraftaki devreyi kullanırız. Ama özellikle soldaki devreyi kullanmanız gerekiyorsa , bir transistörü daha eklemeyi göze almanız gerekiyor.

[Gökhan BEKEN]

İlginiz için teşekkür ederim.

Asıl amacım satır taramalı kayan yazı sistemi. Sutunlar 74hc595 ile sürülüyor. Ledlerin anotları 74hc595 lere bağlı, katotları ise npn transistör olan bdx53 e bağlı. Şu an için sorun yok çünkü her pikselde 1 led var, 5 volt ile sürüyorum. Piksel başına 4 led kullanarak yeni bir deneme yapmak istiyorum bu yüzden böyle bir arayışa girdim.
Kararsız kaldım, anotlarımı yoksa katotlarımı 74hc595 ile sürmeliyim?
Eğer anotları 74hc595 ile sürmem gerekiyorsa, 74hc595'in peşine 5 volttan 12 volta anahtarlama yapmam lazım. Ama nasıl? Her sutuna transistör koyarsam maddi olarak çok tutar.
Eğer katotları 74hc595 ile sürmem gerekiyorsa, pic'in çıkışından 5 volt ile 12 volt anahtarlama yapmam lazım bu sefer de 74hc595 ler den 5 volt geldiği için ledler her halukarda yanıyor çünkü 12-5=7volt ediyor. Bu durumda 74hc595 leride 12voltla anahtarlamam lazım ki bu diğerine göre dahada masraflı?

Tahminimce bunun daha hesaplı bir yolu vardır ama aklıma bir yöntem gelmiyor.

[Klein]

Sütunları TPIC6b595 ile sürebilirsin. Hem akımları yüksek, hem de open collector.

[Gökhan BEKEN]

Teşekkürler hocam open collector nasıl oluyor? Netten aradım ama anlatım bulamadım. Eğer tpic6b595 kullanırsam satırları hangi transistör ile sürmeliyim npn mi pnp mi yoksa transistör yerine mosfet mi iyi olur?

[M_B]

Teşekkürler hocam open collector nasıl oluyor? Netten aradım ama anlatım bulamadım. Eğer tpic6b595 kullanırsam satırları hangi transistör ile sürmeliyim npn mi pnp mi yoksa transistör yerine mosfet mi iyi olur?

merhaba hocam;
Open Collector demek Transistorun kollektorune voltaj baglamak , kısaca Pull up direnci takmak gibi tarif edebiliriz.
http://en.wikipedia.org/wiki/Open_collector
 

[yamak]

Merhaba ya klein in dediği gi tpic6b595 kullanırsın ki bu entegre 74hc595 e göre 1 kaç kat daha düşük frekansta çalışıyo diye duydum. ya da 74hc95 ile birlikte uln2803 gibi bir entegre kullanırsın. Böylelikle sadece satırlar için transistör kullanırsın. ayrıca transistör olarak da mosfet kullaırsan bence daha iyi olur bdx53 darlington olduğu için bir yavaş anahtarlama yapıyo. ayrıca mostef ile çok daha güçlü sürebilirsiniz.

[Gökhan BEKEN]

herkese teşekkürler
peki tpic6b595 entegresi (veya 595 + uln kombinasyonu) ile 12 voltu nasıl kontrol edebiliriz?
Daha önce mosfet sürmediğim için bilmiyorum n ve p tipi olmak üzere 2 tipi var yanılmıyorsam. Hangi tipini kullanmalıyım ve ledlerin anotlarını mı yoksa katotlarını mı mosfetle sürmeliyim?

[yamak]

Aslında 4 çeşit denilebir.Çünki Depletion ve Enhancement olmak üzere 2 ye ayrılırlar. bunlarda kendi aralarında p ve n tipi olmak üzere 2 ye ayrılırlar.depletionalarda n kanallılarda g ucundaki gerilim pozitif yönde arttıkça akım d-s arasında akar p tipinde ise S den D ye doğru akar. Enhancement larda n tipinde g ucundaki gerilim pozitif yönde arttıkça akım d den s ye doğru akar p tipinde ise gerilim negatif yönde arttıkça d den s ye doğru akar.sürülmesi için de mosfet sürücüler mevcut onlar aracılığıyla sürülebilir.hatta çok seri anahtarlamaya yapılmayacaksa mosfet sürücü olmadan da sürülebilir. ama kayan yazı devrelerinde seri bir şekilde anahtarlama yapmak gerekir.

[Gökhan BEKEN]

Arkadaşlar aşağıdaki devreyi isiste kurduğumda amacıma ulaşabiliyorum ancak eleman sayısı ve kapladığı alan çok fazla olduğu için kullanamam. Sol taraftaki bdx53(veya benzeri bir eleman) satırları taramak için sürücü devrede bulunacak. Sağ taraftaki çift transistör ise 74hc595 lerin peşine bağlanarak ya 12v ya 0v vererek anahtarlama yapacak. ULN entegrelerini denedim ama hiç bir şekilde çalıştıramadım. Proteusta tpic6b595 entegresi olmadığı için denemede yapamıyorum. Resimlerden amacımın ne olduğunu anlamışsınızdır umarım. Bu devre ile aynı işi yapan devreyi daha az eleman ile nasıl kurabilirim?
edit: Bu arada belirtiyim irf9530 uda denedim ama sürmeyi beceremedim.

gif upload


image upload


image upload

[yamak]

bu işn en kolay yolu ya tpic6b595 ya da 74hc595 ve benzeri bi entegre ile birlikte uln2008 kullnmak. uln 2803 in com bacagına 12 v verip denediniz mi?

[Gökhan BEKEN]

Dediğiniz doğru , com bacağına 12v vermiştim ama giriş uçlarına pozitif verdiğimde o uçun çıkışı boşta kalıyordu ve bu yüzden çalışmıyordu bende çıkış uçlarını 10k direnç ile 12v a pull up yaptım düzeldi. Pic çıkışına uln*** + pnp transistör veya mosfet, matrix led tarafına 74hc595+uln*** bağladım(gerçi bağlamadım temsilen logic state koydum uğraştırmasın diye).   
ULN 2008 isiste yoktu onun yerine ULN2803 bağladım doğru mu yaptım hangisi daha iyi olur?
Aşağıda resmini ve isis dosyasını paylaşıyorum kafamı çok meşgul ediyordu düzeldi galiba. Hem hatalarımın kontrol edilmesi için hemde ihtiyacı olanlar için dosyayı upload ettim.

dosya: http://hotfile.com/dl/123664777/031b58f/uln_ile_12_volt.DSN.html


png upload

[yamak]

Eğer proteusta apıyosanız denemelirinizi düzgün çalışmayabilir bir de gerçek devre üzerinde deneyin. bakın ben satırları bdx53 sütünları ise 74hc595 ile uln2803 ile sürmüştüm düzgün çalışmıştı. ama büyük bi levha yapacaksanız satırlar için mosfet kullanmazını tavsiye ederim.
Not:yukarıda ben yanlış yazmışım uln2803 yazacağıma uln2008 yazmışım.

[Gökhan BEKEN]

Teşekkürler hocam dediğinizi denedim ama irf9530 sürmeyi bir türlü beceremedim.
PIC in çıkışına ULN2803 onunda çıkışına irf9530 koydum ,mosfetin gate ucunu 10k ile pull-up yapmama ramen, uln den gnd çıkınca mosfetten 12volt çıkıyor, uln den hiç birşey çıkmayınca mosfetten 11.4 volt çıkıyor.
Yanılmıyorsam TLP250 ile sürülebiliyormuş, direkt sürme imkanımız yok mudur?
Zaten isis te TLP250 yok.
ISIS teki deneme devrem:

png upload

[ferdem]

12V u aşağıda gösterilen devre ile anahtarlayabilirsiniz, 12V için R2 direncini bağlamanıza gerek yok, gate i direkt npn in kollektor ucuna bağlayın. İyi çalışmalar.