Şarj & Hızlı şarj

[muhterem]

Normal şarj ile hızlı şarj arasındaki fark nedir ?

https://www.picproje.org/index.php?topic=25460.0

http://biltek.tubitak.gov.tr/merak_ettikleriniz/index.php?kategori_id=20&soru_id=4708

İkinci linkteki şu iki paragrafı okuyunca kafam iyice karıştı;

Piyasada, 15 dakika gibi kısa bir sürede bataryayı tam şarj eden pahalı cihazlar bulunmakta. Dolayısıyla, gerekli kontrol sistemleriyle donatılmış bu tür şarj cihazlarının bataryaya herhangi bir olumsuz etkisi bulunmaz.

Sıradan cihazlarla ve yüksek akımla şarj işlemi yapıldığında, bataryanın aşırı şarj olması veya aşırı ısınması ihtimali vardır.

Hızlı şarj için daha yüksek akım gerekmez mi ve bu şarj ile normalden daha fazla ısı ortaya çıkmazmı ? İlk alıntıdaki gerekli kontrol sistemleriyle donatılmış pahalı cihazlar hangi farklı yöntemi kullanıyor olabilirler ? Cep telefonundan batarya ısısını öğrenip yüksekse akımımı azaltıyorlarsa 15 dakikada şarj nasıl tamamlanıyor ?

Pahalı şarj aletleri cep telefonunu by-pass edip direk bataryayımı muhatap alıyor yoksa tübitak markalı şarj aletleri satsın diye makalemi yayınlıyor ?

[timpati]

her okuduğuna inanma (bu satırlara da  ) öncelikle sağlıklı sarj için benim bildiğim bataryanın akım kapasitesinin onda biri akımla şarj yapılır. bu da en azından 8-10 saatlik bir doldurma işlemi demektir. bunun dışındakiler (daha hızlı olanlar) pil/akü ömrünü hızla azaltır. aslında olay şarj yönteminde değil, bataryanın kendisinde bitiyor. hızlı şarj yaptığınız zaman ısınmanın, kristalleşmenin veya asit kaynatmanın önüne geçmek için bataryanızın teknik olarak buna hazır olması gerekir. yani piyasa işi bir bataryayı 20 dolara alırken orduda kullanılan sigara paketi kadar bir batarya için 3000 (üçbin) dolar vermeniz gerekir, tabii bulabilirseniz.

herşey eninde sonunda gelip paraya dayanıyor, bizim yaptığımız ise optimum noktayı yakalamaktan ibaret. yok, di/vdt imiş, yok tricle imiş yok sıcaklık takibi, yok gerilim izlemekmiş...yani, hem insanın acele acele diyerek hırslı davranışına olumlu bir yanıt verelim hem de pilin öldürene kadar maksimum sürede ondan yararlanalım. budur.

[muhterem]

her okuduğuna inanma

Yazılanlar Tübitak gibi bir kurumun sitesinde olduğu halde inanmayacaksak, nereden bilgi edineceğiz, kime/neye inanacağız ? Doğrusunu nereden öğreneceğiz ?  teknik konularda da zaytungu mu okuyacağız ?

[RaMu]

Zamanla pil teknolojiside gelişiyor
bazı lityum tabanlı piller 15-30 dk gibi sürelerde sarz edilebilir şekilde üretiliyor,
ama her pili 30 dk da sarz edebilirsin hiç zarar vermezsin demek değil bu.

Doğrusunu öğrenmek için, bizim gibi, merak ettiğin konuda çok farklı kaynaklardan derinlemesine araştırma yapabilirsin,
o zaman verdiğin linkte anlatılanların konuyu açıklamak için mümkün olmayacak kadar kısa bilgi içerdiğini göreceksin.

Yavuz hocanın bahsettiği cihaz zaten bağlayacağın dandik pili sarz etmez,
timpatinin bahsettiği hızlı sarza uygun pili bağlarsan zaten bu pilde sıkıntı çıkmaz,
yani kimse yanlış birşey söylemiyor.

Ayrıca yazıyı hazırlayan Yavuz EROL hocamızın çok güzel çalışmaları var,
ben çalışmalarını beğeniyorum,
yazısıda gayet güzel olmuş.

[muhterem]

Zamanla pil teknolojiside gelişiyor
bazı lityum tabanlı piller 15-30 dk gibi sürelerde sarz edilebilir şekilde üretiliyor,
ama her pili 30 dk da sarz edebilirsin hiç zarar vermezsin demek değil bu.

Doğrusunu öğrenmek için, bizim gibi, merak ettiğin konuda çok farklı kaynaklardan derinlemesine araştırma yapabilirsin,
o zaman verdiğin linkte anlatılanların konuyu açıklamak için mümkün olmayacak kadar kısa bilgi içerdiğini göreceksin.

Yavuz hocanın bahsettiği cihaz zaten bağlayacağın dandik pili sarz etmez,
timpatinin bahsettiği hızlı sarza uygun pili bağlarsan zaten bu pilde sıkıntı çıkmaz,
yani kimse yanlış birşey söylemiyor.

Ayrıca yazıyı hazırlayan Yavuz EROL hocamızın çok güzel çalışmaları var,
ben çalışmalarını beğeniyorum,
yazısıda gayet güzel olmuş.

Piyasada 1 TL atılarak kullanılan, şarjmatik adı verilen ve telefon ayrımı yapmadan sabit 5 volt ve 500ma gibi ve daha yüksek sabit bir akımla telefon şarj eden cihazlarla başlayan bir araştırma sürecim oldu ve gerçekten çok araştırma yaptım ve şu sonuca vardım; "batarya üreticileri dahil pek çok kaynak batarya kapasitesinin %10 u gibi bir akımla şarj edilmesini, akımın %20 sini geçmemesini aksi durumda yüksek akımın batarya ömrünü olumsuz yönde etkileyeceğini beyan ediyorlar" Yazılanlardan ise şunu anlıyorum; Pahalı bir şarj aleti ile bazı özel bataryaları 15 dakikada tam şarj ediyorsunuz ve batarya bundan etkilenmiyor. Yani pahalı olan şarj aleti özel olan 1000ma bir bataryaya 4 amperlik bir akım vererek 15 dakikada şarjı tamamlıyor ve batarya bundan hiç bir şekilde etkilenmiyor. Doğrumu anlamışım ?

Cümleyi aynen tekrar alıntılayayım;

Piyasada, 15 dakika gibi kısa bir sürede bataryayı tam şarj eden pahalı cihazlar bulunmakta. Dolayısıyla, gerekli kontrol sistemleriyle donatılmış bu tür şarj cihazlarının bataryaya herhangi bir olumsuz etkisi bulunmaz.

bazı lityum tabanlı piller 15-30 dk gibi sürelerde sarz edilebilir şekilde üretiliyor,

Yazınızda bazı kelimesi ile açıkladığınız 15 dakikada şarj edilebilecek bir batarya tavsiye edebilirmisiniz ? Mümkünse üretici linki daha iyi olur.

Birde hocanızın bahsettiğini söylediğiniz dandik pil şarj etmeyen cihaza bir örnek gösterirseniz ayrıca memnun olurum.

Bu arada şu linki eklemeden duramayacağım, belki hocanız bir el atarda verdiğim linkteki kablosuz şarj patenti almış arkadaşları tam şarj süresini 4 saatten 15 dakikaya indiren pahalı cihazlardan biriyle tanıştırır.

http://www.apple.com/batteries/



Ben geldim gidiyorum, konu hakında bilgisi olanlar varsa yazsında yolun başındaki arkadaşlar işin doğrusunu öğrensin.

[RaMu]

1 tl atıp 15 dk da sarz eden makinanın bende üretimini yapıyorum,
öyle hızlı sarz etme felan diye bir numarası yok,
zaten bunu telefonunu sarza takıp 15 dk da sarz olmadığını gören herkes anlıyor söylememede gerek yok.

Yavuz EROL a hocamız dememin sebebi paylaştıklarından birşeyler öğrenmemiz.

Alıcıysan sana sarz aletinide pilide getireyim yoksa tepeden konuşup link isteme boşuna
biraz kurcalasan sende bulursun kimin neye ürettiğini nerden alabileceğini.

Biz askeri teknoloji uzay teknolojisi piller diyoruz tutup apple ın telefon bataryasını koyuyorsun önümüze.

Sana 25 yıl bitmeyen pil diyeyim bakalım ne diyeceksin?

Muhterem sana gel diyende olmadı
gidiyorsun diye tutanda yok,
bildiğimizi gördüğümüzü öğrendiğimizi anlatıyoruz
suçmu ediyoruz?

[muhterem]

1 tl atıp 15 dk da sarz eden makinanın bende üretimini yapıyorum,
öyle hızlı sarz etme felan diye bir numarası yok,
zaten bunu telefonunu sarza takıp 15 dk da sarz olmadığını gören herkes anlıyor söylememede gerek yok.

15 dakikada şarj eden makine imal ediyorsun ve hızlı şarj etme özelliği yok öylemi ? Hava alanlarında, otogarlarda vatandaş 1 TL atıp telefonun şarj olmadığını görünce kim bilir ne düşünüyordur !

Yavuz EROL a hocamız dememin sebebi paylaştıklarından birşeyler öğrenmemiz.

Piyasada, 15 dakika gibi kısa bir sürede bataryayı tam şarj eden pahalı cihazlar bulunmakta. Dolayısıyla, gerekli kontrol sistemleriyle donatılmış bu tür şarj cihazlarının bataryaya herhangi bir olumsuz etkisi bulunmaz.

Mesela yukarıdakini mi ? Yoksa protokolün kurallarını koyanların güç hattına bırakın led bağlamayı, 10uF tan büyük kondansatör bile bağlayamazsın dediği aşağıdaki projeyimi ?

http://www.biltek.tubitak.gov.tr/gelisim/elektronik/dosyalar/8/8.pdf

Bu linkide vermek zorunda kaldım çünkü kraldan çok kralcılık yapıyorsunuz ve lafı dolaştırıp kişiye getiriyorsunuz. Ben ilk mesajımda adı TÜRKİYE BİLİMSEL ve TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU olan resmi bir kurumda yayınlanan ve aklıma/bilgime yatmayan bir makelenin doğru olup olmayacağını sormuştum.

Alıcıysan sana sarz aletinide pilide getireyim yoksa tepeden konuşup link isteme boşuna
biraz kurcalasan sende bulursun kimin neye ürettiğini nerden alabileceğini.

Sağol ben almayayım, mesajınızdaki ilk cümlenin verdiği mesaj yeterli.

Biz askeri teknoloji uzay teknolojisi piller diyoruz tutup apple ın telefon bataryasını koyuyorsun önümüze.

Piyasada, 15 dakika gibi kısa bir sürede bataryayı tam şarj eden pahalı cihazlar bulunmakta. Dolayısıyla, gerekli kontrol sistemleriyle donatılmış bu tür şarj cihazlarının bataryaya herhangi bir olumsuz etkisi bulunmaz.

Ülkem SSCB gibi dağıldı ve askeri mühimmat PİYASAYA düştüde benim mi haberim yok ?

Muhterem sana gel diyende olmadı
gidiyorsun diye tutanda yok,

Forumda bana gel diyende git diyende yok, kimseye hakaret etmedikçe git diyeninde olacağını zannetmiyorum.
Bu ifade yaşla ilgilidir. Şair "Yaş 35, yolun yarısı eder" demiş, benimki olmuş 45 !

bildiğimizi gördüğümüzü öğrendiğimizi anlatıyoruz
suçmu ediyoruz?

Konuyla ilgili BİLGİSİ OLAN birileri lütfedip paylaşırsa; bilgi belki benim fazla işime yaramaz ama gençler bir şeyler öğrenir.

Benim bilgim ise şu şekilde;

Şarj batarya kapasitesi ile doğrudan ilgilidir, batarya kapasitesi C(apacity) olarak adlandırılırsa; Son teknoloji ürünleri dahil bataryalar C/10 ile şarj edilmelidir. Maksimum akım C/5 olmalıdır. Bataryayı 15 dakikada tam şarj etmek mümkün değildir bunu yapabilmek için 4C akım uygulanmalıdır bu ise bataryayı öldürür ki bir kondansatörün tam şarj olması için bile 5T zaman geçmelidir 1T zamanda ancak %67 seviyesine ulaşılabilir.

Bu bilgilere internet araştırmalarım sonucu sahip olduğum için şimdi tekrar sormak istiyorum; yukarıdaki bilgi doğrumudur, yanlışmıdır ? Hepsini unutup bilim adamı ünvanına sahip bir kişi tarafından kaleme alınmış ve TUBITAK gibi bir kurumun resmi web sitesinde yayınlanan makale doğrultusunda batarya dolduğunda şarjı kesmek kaydıyla 4C ile şarj yapabilirmiyim ? Bu yöntem batarya ömrüne etki edermi ?

[RaMu]

@Muhterem bence boşuna atışmayalım ki boş tartışmayı hiç sevmem
ama yanlış bilgi veriyormuşuz gibi bir izlenim uyandırıyorsun bu beni rahatsız ediyor bunu belirtmek istedim.

Pil teknolojisi çok geniş,
birde bizim her söyleyeceğimizi biliyormuş gibi konuşuyorsun
hatta karşıda çıkıyorsun sora yine aynı soruyu soruyorsun,

böyle ufak tefek alıntılar doğru yanlış diye yorumlanamaz,
o yazı günlük kullandığımız sarzlı piller için gayet doğru bir yazı
ha birde en temel lityum ve nikel tabanlı diye ayırıp düşünmek lazım
ama yine söylüyorum 15 dk da veya 4C ile sarz etmek imkansızdır diye birşey yok
bu şekilde sarz edilebilir piller var, vereceğin paraya değer mi veya gerçekten lazım mı?

Kondansatorde T ile pildeki C kıyaslamak pek manasız
kondansatörün T süresini sen belirliyorsun (hernekadar ihmal edilebilir kondansatörün omik direnci etkili olsada)
T=R*C
R kondansatör ile kaynak gerilimi arasına bağlanan direnç
C kondansatörün kapasitesi.

Bu kadar hızlı sarz olması gereken şey ne gerçek bir gereksinimden mi bahsediyoruz merak ettim.

[mistek]

Benim Li-Po-Gel-VRLA akülerle ilgili bilgim var.
Yazacaklarım tartışmasız doğrudur demiyorum ama uzunca bir süre araştırmalarım sonucunda ulaştığım bilgilerdir doğru olduğunu düşünüyorum.

Durumu şöyle izah edeyim.
Aküler için
Öncelikle C(Kapasite (Ah)) mevzusu:
Gel ve VRLA aküler büyük çoğunlukla 0.25C değerine kadar şarjı kabul ederler üretici bunu akünün kataloğunda belirtir. Birde akünün MAX şarj akımı diye bi olay var bunuda üretici belirtir. Genellikle 0.3Cdir.
Akü kataloglarında şarj akımına bağlı olarak ömür grafiği görmedim varsa öğrenmek isterim.
0.05C 0.1C 0.15C gibi değerler aslında şarj kademeleri arasında geçişi ifade eder(burası ayrı bi konu)
Yani satın aldığınız akünün üreticisi katalogda max şarj akımı ve uygun olan şarj akım değerini verir.

İnternetteki bilgiler genelde 0.1C ile şarj edilmesi gerektiği yazar, ancak siz aküyü sürekli 0.1C ile şarj etmeye kalkarsanız bozulur. Nasıl bozulur?
Akü belli bir seviyeye kadar kaynaktan MAX akım çekmeye çalışır birkaç saat sonra doğal olarak çektiği akım düşer ama siz zorla 0.1C ile devam edeyim derseniz yanlış olur. Aküyü kendi haline bırakacaksınız gerilimi  ve akımı beraber izleyeceksiniz.
0.1C konusu muhtemelen her akü için uygulanabilir olduğundan insanlar için kalıplaşmış olmalı.
Deşarj akımı ile kapasite arasındaki oranlada karışıyor olabilir.

Gelelim Lipolara.
Modelcilikle uğraşıyorum lipo pilleri yakından takip ediyordum.
Lipo piller bundan 5 yıl önce max 1C(Akülerden ne kadar fazla değil mi?) ile şarj ediliyordu ve satılan bütün şarj aletleri max 1C ile şarj edecek şekilde tasarlanmıştı. Ancak 1-2 yıl önce nasıl olduysa 5C destekli lipo piller piyasaya çıktı. Fiyatları yüksekti ama çıktı piyasaya artık var mı sorusuna evet var diyebiliyoruz. 5C ile uzunca bir süre şarj ettik pillerimizi halen daha ediyoruz bozuldu mu? Hayır.
1C ile şarj olacak pilleri 2C ile şarj edip şişirdiğimizde oldu.(Biz diyorum çünkü birkaç kişiydik)

5C lipolar artık üretiliyor ve kullanılıyor şarj ederken ömrü bitermi bitmez mi bilmiyoruz üretici adam şarj edin dediyse artık sorun onundur. 5C lipo pili 1C ile şarj edersek ömrü uzar mı onuda bilmiyorum.

Vel hasıl şarj edilecek C değeri tamamen üreticiye bağlı. Birde bu işin deşarj C si var.

Yanlış bildiğim bişey varsa yüzüme vurabilirsiniz doğrusunu öğrenmek isterim.

[muhterem]

Yanlış bildiğim bişey varsa yüzüme vurabilirsiniz doğrusunu öğrenmek isterim.

Estağfurullah hocam, böyle bir şey ne benim nede bir başkasının haddine olabilir, amacım doğru bilgiye ulaşmaktı ama kraldan çok kralcılıkla karşılaştım. LAFIM MECLİSTEN DIŞARI; Bir sürü akademik personelimiz var ama ortada doğru dürüst bir ürün/sonuç yok. Bilgi sahibi olmadan fikir beyan eden yazılar yazıyorlar ve bunlarda kurum sitelerinde yayınlanıyor. Mesela yukarıda linkini verdiğim USB lamba projesinde porttan 68 ma güç çekiliyor, bu mümkündür ama kurallar gözetildiğinde böyle bir şey olamaz. Bunu ben yapsam CAHİL der, uyarır geçersiniz ama bir ünvan sahibi bunu yaparsa ne demek lazım bilmiyorum. İmam o..... cemat s.... diye bir laf var.

Meseleye dönersek;

http://http://batteryuniversity.com/

http://http://www.rcgroups.com

http://www.openpilot.org/

ve benzeri pek çok site dolaştım, hobicilerle, üreticilerle yazıştım vs. vs. şimdi sonuçları paylaşayım;

Öncelikle pil dünyasında günümüzde gelişmiş veya askeri amaçlı (ASKERİ PİL SANAYİ - http://www.aspilsan.com) denilen bataryalar; tablet, dizüstü, cep telefonu vb. cihazlarda her gün kullandığımız lityum tabanlı piller, bunların içinde yeni teknoloji denilenler ise polimer ve titanyum olanlar. En azından ben başka bir gelişmiş pil teknolojisi bulamadım.

C = Kapasite
CC = Sabit akım
CV = Sabit voltaj
CYCLE = Bir şarj döngüsü (Batarya tam boş ise 1 şarj = 1 cycle veya 5 defa batarya %80 boş iken şarj edilirse = 1 cycle)
LIFE CYCLE = Batarya ömrü

Üreticilerin bilgi notlarında batarya ömrü genelde 0.5C veya 1C ile şarj/deşarj kaydıyla bildiriliyor. (0.5C ile cc/cv şarj-cc deşarj) 400 cycle sonrası batarya kapasitesi %75 ten büyük gibi) Müsade edilen max şarj örneğin 10C, max deşarj 40C, olarak bildiriliyor ancak bu durumlarda life cycle ne olur verilmiyor.

Bu iki linkte detaylı bilgi var;

http://batteryuniversity.com/index.php/learn/article/how_to_prolong_lithium_based_batteries

http://batteryuniversity.com/learn/article/ultra_fast_chargers

Her şarj sonrası batarya kapasite kaybediyor. Zaman batarya kapasitesinin kaybında ayrıca bir etken.



Şarj deşarj akımı arttıkça batarya ömrü hatırı sayılır derecede azalıyor;



Pratiğe gelirsek; hobi amaçlı maket uçak,helikopter kullananların verdiği bilgiler şöyle;

   
• Batarya genelde max C/2 (0.5C) ile şarj edilirse; batarya yeni iken 30 dakika havada kalabilen maket yaklaşık 400 şarj sonrası (ve geçen süre etkisi ile) 15 dakika uçabiliyor.
• Aynı tip/marka batarya genelde 2C ile şarj edilirse yaklaşık 250 şarj sonrası güvenli olarak havalanacak kapasiteyi yitiriyor.
• Aynı tip/marka batarya genelde 5C ile şarj edilirse yaklaşık 100 şarj sonrası güvenli olarak havalanacak kapasiteyi yitiriyor.

Ayrıca bir kaç enterasan gözlem var ki; 0.1C, 0.2C gibi düşük şarj akımlarıda batarya ömrünü azaltıyor. Bir diğeri ise özellikle soğuk havalarda bataryayı kullanmadan önce 30-35 derece bir sıcaklığa ulaştırmak havada kalma süresini ve batarya ömrünü artırıyor. Bunun için oto motor sıcaklığından veya vücut ısısından  yararlanıyorlar.

Şarj aletlerine gelirsek;

Lityum piller diğer pillere göre ısıya oldukça duyarlı ve yüksek ısı büyük bir tehlike. Burada pek çok video mevcut;

http://www.youtube.com/results?search_query=lithium%20ion%20battery%20explode&sm=3

Lithium Ion Battery Explosion

Bu risk nedeniyle telefon, tablet, dizüstü vs. kullanılan bu tip bataryalar kendi şarj birimlerini içlerinde barındırıyorlar. Şarj akımını, voltajını programlandıkları şekilde bataryaya aktarıyor, ısıyı ölçüyor ve şarj döngüsünü sürekli kaydediyorlar. Şarj aletleri ise sadece bu şarj birimlerinin ihtiyaç duyacağı max voltaj/akım ihtiyacını sağlıyorlar. Örneğin 3.7 volt 1000 ma bataryası olan bir cep telefonunun şarj aletinin yaptığı tek şey 5 volt/1 amper sağlamak, yani gelişmiş diye bahsedilen bir özellikleri yok.

Dizüstü bilgisayarlarda ise biraz daha gelişmiş özellikler var. Toshiba, Lenovo vb. enerji yönetimi yazılımları sunan firmalar şu iki yöntemi kullanıcılarına sunuyorlar;

1- Seyehat modu (Max pil süresi) : AC güç varsa batarya sürekli %100 şarj ediliyor. Bu şarj grafiktekine benzer şekilde yapılıyor, trickle şarj akımı verilmiyor;



2- Masaüstü kullanım (Max batarya ömrü) : Batarya %60 seviyesine kadar düşük akımla şarj (düşükse)/deşarj (yüksekse) ediliyor. Belli bir süre (1-2 hafta gibi bir periyod) seviye %60 kapasitede tutuluyor. Bir sonraki periyotta kapasite %59 oluyor ve sonrakinde %58... bu şekilde %40 kadar düşürülüyor bu seviyeye düşüldükten sonra tekrar aynı mantıkla %60 seviyesine kadar çıkılıyor ve bu süreç tekrarlanıyor.

Sonuç olarak edindiğim bilgi özetle böyle, demekki adamdan önce lafa bakmak gerekiyor lafmı diye. Maalesef bilginiz yoksa lafa bakabilmek içinde Türkçe bilgi olmaması/cevap alınamaması nedeniyle yabancı sitelerde 10 gün araştırma yapmak/yazışmak gerekiyor. Yabancılara  "Piyasada, 15 dakika gibi kısa bir sürede bataryayı tam şarj eden pahalı cihazlar bulunmakta. Dolayısıyla, gerekli kontrol sistemleriyle donatılmış bu tür şarj cihazlarının bataryaya herhangi bir olumsuz etkisi bulunmaz." bu bilgi doğrumu, böyle bataryalara/cihazlara sahipmisiniz diye soruncada hobisi maket havacılık olan amele bi tarafıyla gülüyor, bunu sormak zorunda kalmış olmakta benim zoruma gidiyor !

[RaMu]

Muhterem öldün sandım şükür ki güzel bilgilerle dönmüşsün,
araştırman ve verdiğin bilgiler güzel ama yetersiz.