Şemada röle yerine ne kullanabilirim

[K_R_M]

Arkadaşlar şemadaki röleler yerine başka eleman kullanmak istiyorum. Şema yeterince açık sanırım. Röle1 dışarıdan bir anahtarlama sinyali alıyor 12-14 Volt arası Röle 2 de röle bir üzerinden anahtarlama yapılarak gelen 12V akü voltajını önce standard olarak yük1'e daha sonrada yine röle 2 ye uygulanan kontrol voltajı ile (Röle 1 kontrol voltajından ayrı bir voltaj bu) röle çekerek kontaklar konum değiştiriyor ve aku voltajı yük2 ye uygulanıyor.
Özetle rölelerin kontrol enerjileri birbirinden ayrıdır. Birinci röle anahtarlama ikinci röleyi ise yük seçmek için kullanıyorum.
Röle yerine ne kullanabilirim? Yüklerin toplam çektiği akım 2.5 A civarında röleleri değiştirme nedenim ise daha hızlı daha sessiz ve daha az yer kaplamasını istiyorum. Yapılacak olan değişiklikte kullanılacak eleman soğutucuya ihtiyaç duymamalı çünkü çok küçük bir alana bunu yapmak istiyorum. Teşekkürler.

[Recep METE]

"triyak ya da -tristör" bir incele istersen.

[sadogan]

2 adet Mosfet kullanabilirsin ama mosfet için sürücü , yük secimi için
logic kapılara ihtiyacın olacak.

[M.Salim GÜLLÜCE]

"triyak ya da -tristör" bir incele istersen.

Triyak ve Tristörler AC  sistemlerde kullanmaya uygundur.
DC gerilimde Tetikleme sonrasında kesime götüremezsiniz. Kilitli kalır.

Mosfet kullanıldığında mosfet sürücülere ihtiyaç duyulur. Yüksek hızlı açıp kapama yapılmayacaksa sürücüsüz lojik devrelerlede yapılabilir.
Isınma olayına gelince Seçilecek mosfetin direncine bağlıdır.
20m Ohm ile 400m Ohm arası dır çoğu zaman.
Pdf katalog değerlerine bakmanızı öneririm.

[K_R_M]

Hızlı aç kapa olayı yok sadece belirli aralıklarla aç kapa var rölelerin hızı yeterince karşılıyor zaten. Amacım hem rölelerin kapladığı yerden kurtulmak ondanda ziyade mekanik yerine elektronik olarak yapmak. Örneğin bir feti anahtarlama elemanı olarak kullansak diğer yuk seçim olayını yapan röle2 nin yerinede kararsız multivibratörün çalışmasını biraz modifiye edilse mesela elektrik var bir fet iletimde elektrik yok diğer fet iletimde gibi bişeyler yapılamazmı? Lojik kapılara vs. Gireceksek pik kullanmak dahada mantıklı. Ben sade bişey yapmak istiyorum mesela 2 adet n kanal fet ve 2 adet p kanal fetle yapılan motor yön kontrolü gibi bişey. Birkaç direnç ve diyotla iş tamam 1/0 ver ileri dönsün 0/1 ver geri dönsün şeklinde dizayn edilen şemalar gibi. Aklıma benim yük seçiminde kullanmak için kararsız multivibratör geldi. Biri çalışırken diğeri çalışmıyor diğeri çalışınca öbürü duruyor. Sadece biraz modifiye gerekli seçimi 12v var yada yok şeklinde sırayla çalışmasını sağlamamız gerekecek burdada analog elektronik bilgisine güvenen arkadaşların yardımına ihtiyacım var.  Teşekkürler.

[asma]

Merhaba
Yük uçlarını şaseye bağlama şartı yoksa:
İki N kanal mosfet ile yük seçimi yaparsınız, (IRF3205 gibi to-220 kılıfta olabilir)
İki NPN transistör, ( 2SC1805 veya benzeri plastik kılıflı NPN transistör)
Dört tane dirençle bu iş olur.

Olur derseniz çizerim.
http://www.irf.com/product-info/datasheets/data/irf3205.pdf
http://www.toshiba.com/taec/components2/Datasheet_Sync/50/6455.pdf

[elektronart]

Asma'nın dediği gibi bir kaç fetvkullanarak çok kolay yaparsın. Eğer besleme 12v ise ve sadelik arıyorsan "load switch" denilen içinde 2 fet ile kurulmuş anahtarlama yapısı olan çipler var. FDC6330 bunlardan birisi. İnceleyebilirsin.

[K_R_M]

Merhaba
Yük uçlarını şaseye bağlama şartı yoksa:
İki N kanal mosfet ile yük seçimi yaparsınız, (IRF3205 gibi to-220 kılıfta olabilir)
İki NPN transistör, ( 2SC1805 veya benzeri plastik kılıflı NPN transistör)
Dört tane dirençle bu iş olur.

Olur derseniz çizerim.
http://www.irf.com/product-info/datasheets/data/irf3205.pdf
http://www.toshiba.com/taec/components2/Datasheet_Sync/50/6455.pdf

Olabilir mümkünse bir çizim bekliyorum senden.

[asma]

Olabilir mümkünse bir çizim bekliyorum senden.

Buyrun, bir göz gezdirin:

[K_R_M]

Hocam çizimini simülatörde çalıştırdım. Bc237 ve ırfz44 kullandım.
Biraz modifiye yapmam gerekiyor. Son halini tekrar koyarım. Girişe anahtarlama transistörünün (senin  şemadan haricte) girişine zener falan koymayı düşünüyorum. Sana iki sorum olacak
1. En verimli piyasada rahat bulunan  fet hangisi olur? Isı problemi yaşamamak için.
2. Devrenin çalışma mantığı hakkına biraz bilgi verebilirmisin? (Kendi gözümden kaçan bir yer varmı?)

Yanılmıyorsam şöyle; yük seçimine 12 v gelince tr1 iletime geçiyor ve tr2 ve tr3 şase potansiyelinde olacağından sadece tr4 gerekli polarma sağlanıyor ve iletime geçiyor. Yük seçimi 0V olunca TR1 kesime gidiyor TR2 ve Tr3 pozitif yönde polarmalanarak iletime geçiyor tr2 Doğru polarmalandığı için yük1 iletime geçiyor. Aynı zamanda iletime geçen tr3 Tr4'ü şase potansiyeline çekip yük2 nin durmasına neden oluyor. Bir eksiğim varmı? Teşekkürler.

[asma]

Hocam çizimini simülatörde çalıştırdım. Bc237 ve ırfz44 kullandım.
Biraz modifiye yapmam gerekiyor. Son halini tekrar koyarım. Girişe anahtarlama transistörünün (senin  şemadan haricte) girişine zener falan koymayı düşünüyorum. Sana iki sorum olacak
1. En verimli piyasada rahat bulunan  fet hangisi olur? Isı problemi yaşamamak için.
2. Devrenin çalışma mantığı hakkına biraz bilgi verebilirmisin? (Kendi gözümden kaçan bir yer varmı?)

Yanılmıyorsam şöyle; yük seçimine 12 v gelince tr1 iletime geçiyor ve tr2 ve tr3 şase potansiyelinde olacağından sadece tr4 gerekli polarma sağlanıyor ve iletime geçiyor. Yük seçimi 0V olunca TR1 kesime gidiyor TR2 ve Tr3 pozitif yönde polarmalanarak iletime geçiyor tr2 Doğru polarmalandığı için yük1 iletime geçiyor. Aynı zamanda iletime geçen tr3 Tr4'ü şase potansiyeline çekip yük2 nin durmasına neden oluyor. Bir eksiğim varmı? Teşekkürler.

O zaman ben biraz modifiye edeyim.  Nasıl arzu ederseniz o şekilde kullanın, ben de biraz değişiklik yaptım.
Mosfet olarak irfz44 yerine irfz44n kullanacaksınız ama daha büyük yükler için irf3205 olabilir. (2,5A için önemli değil, 25A için dediydimdi)

Yanılmıyorsunuz, ilave olarak Harici Voltaj yoksa yük seçimi de olmaz. Akım sıfır olur. (öyle umuyorum)





Şemada 100uF yazdım ama kullanmayabilirsiniz. 100nF olursa sorun yok , 100uF kapatma hızını ve ısınmayı kötü yönde etkiler. (resmi ekledikten sonra fark ettim)

Kolay gelsin.

[K_R_M]

Devre iyi güzel çalışıyorda anahtarlamada soru yaşıyorum. Fetin iletime geçme voltajı 4V civarları bu gibi voltlarda fet aşırı ısınıyor. Devre bazı özel durumlarda düşük voltajlara mağdur kalıyor. 12 V gibi durumlarda hiçbir sıkıntı yok istediğim yükü de çalıştırdı ısınmada yok. Ama bu düşük voltaja maruz kalınca asırı ısınıyor. Örneğin 6V ve üstünde feti tetiklesin altında ise tetiklemesin şeklinde bir şart durumu oluşturacak bir şema daha lazım oldu bana. Sizce bunu nasıl yapabilirim? (Yük seçme katında voltaj düşümü yaşanmıyor. Sadece röle 1 yerine kullanacağım fet konumu itibariyle bu duruma maruz kalıyor.)

[asma]

Devre iyi güzel çalışıyorda anahtarlamada soru yaşıyorum. Fetin iletime geçme voltajı 4V civarları bu gibi voltlarda fet aşırı ısınıyor. Devre bazı özel durumlarda düşük voltajlara mağdur kalıyor. 12 V gibi durumlarda hiçbir sıkıntı yok istediğim yükü de çalıştırdı ısınmada yok. Ama bu düşük voltaja maruz kalınca asırı ısınıyor. Örneğin 6V ve üstünde feti tetiklesin altında ise tetiklemesin şeklinde bir şart durumu oluşturacak bir şema daha lazım oldu bana. Sizce bunu nasıl yapabilirim? (Yük seçme katında voltaj düşümü yaşanmıyor. Sadece röle 1 yerine kullanacağım fet konumu itibariyle bu duruma maruz kalıyor.)

Yük seçimi voltajında düşme olsa bile çözüm basitti ama harici kaynaktan gelen 12-15V eğer 6voltun altına iniyorsa (ki 10V altına düşmesi bile öngörülmemişti) sorun olur.
Röle kullandığınızda örneğin 8-9voltu aşmadan röle çekmez 6volta inmeden bırakmaz gibi bir durum vardı. Mini röle kullanıp kontak çıkışlarıyla mosfet sürmek gibi bir seçeneğiniz mevcut.
Şimdiki devreye ilaveler yaparak önlem almak mümkün. (siz bunu tarif etmişsiniz)
Devre, tüm olasılıklara göre baştan çizilir.

Bu tip olasılıkları ortadan kaldıracak mosfet driver kullanma önerisi verilmişti.  Basit , sade, az yer kaplayan ve ucuza yönelerek onu eledik. 

Benim AKÜ yazdığım yük beslemesinde özel durum yok sa gate beslemesini buradan alırız. Harici voltaj kontrol devresine uygulanır, uygun şart sağlandığında akü beslemesinden mosfete (seçilen hangisi ise) gate voltajı gider.
Kontrol devresi: İki transistörlü veya CMOS schmitt trigger olabileceği gibi op-amp kullanılarak ta yapılır. Artık 4V veya 6V gibi sınırımız olmaz. Sizin istediğiniz voltajlar arası çalışma ve durma sağlıklı olarak yapılabilir.

Daha sonra bir şema eklerim.
   

[K_R_M]

Şemayı beklerim hocam.

[asma]

Şunu test edermisin:



4093 ün beslemesi AKÜ dediğim 12V-14V arası yük beslemesinden Vdd olarak sağlandı. Vdd yazan yerler birleştirilecek.
4093 schmitt trigger girişlidir. 12V beslemede yaklaşık 2,5 voltluk histerisiz oluşur. Bu da 4,5V ile 7V arası gibi bir voltajda 0 dan 1 e ve 1 den 0 a geçiş sağlar.
Yani 12-15V dediğiniz bazen voltaj düşümü olan harici kaynağınız 0 volttan 7 volta yükselirken '0' kabul edilir, 7volttan yukarı çıkınca '1' olur. 12volttan 4,5volta ininceye kadar '1' kabul eder , 4,5volttan aşağı inerse '0' kabul eder.
CMOS 4093 çıkışı ise yük beslemesine bağlı olarak çıkışı '1' olduğunda 12-14V olabilir , '0' olduğunda 0volta iner.

İlave olarak harici beslemenin Vdd den büyük olma olasılığına karşı 4093 ün girişi korunmalıdır. Harici yazan girişe seri 1k ~10k direnç yeterli olacaktır. Yük geriliminin 15voltu geçmesine karşı önlem olarak 100nF ve 100uF kondasatörlere paralel 15V zener diyot eklenebilir.

Biraz rahatsızım şu aralar , devrenin kontrolü size kalıyor. Gözümden kaçan bir şey ya da bilemediğim olasılıklara karşı dikkatli davranın. 

Kolay gelsin.