Dakikada 60...100 bin devir dönen sessiz elektrik motorlarÄ

Başlatan bunalmis, 04 Ocak 2006, 10:30:56

Petek

Alıntı yapılan: "bunalmis"Eeee  pasa pasa para biriktirip motor alacagiz yani.

Bu motorun rulmanlarini vs yapilacak isin arge asamasinda bozmamak imkansiz.

Bu arada hesap hatasi var,

10 mm capli bir rotor dakikada 120 Bin devir donse, saniyede
2000 tur atar. 10*Pi*2000=62832 mm eder.

Saniyede de 62 m. Ses hizinin 5 de biri. Gene de az değil.
Hesap hatası :oops: Maceranın hatası  ;)

Hocam sorun sadece ses ise makinaya ses izolasyonu yap ve dremelin 130 watt 30 bin devirli aletini kullan çok daha ucuza gelir. Ben bir arkadaştan geçici bir süre almıştım. Bir ucu özellikle pcb kazıma için (rötüş amaçlı) şekillendirdim ve 30 bin devirde denedim. 15-20 bin devirde çok daha rahat, titreşimsiz, kontrolü kolay PCB rötüşu yaptım.

Praktikerde dremelin 130 watlık aleti iki yıl kadar önce 125 YTL civarında idi. Sonradan Çin malı GLOBUS geldi (30-40 YTL civarında). Dremelin çeşidi arttı ama 130 Watlık olanının fiyatı hala 100 YTL üzerinde.
“Önyargıları yıkmak atomu parçalamaktan zordur” A.Einstein

z

Evet ses izolasyanu pek cok sorunu cozecek.

Gene ilk bastaki noktaya geldik.

Simdi elimde 30 Bin devirlik bir motor var. Bu motor 5000 devir civarinda makul seviyede gurultu uretiyor. Bu motorun 30 Bin devirdeki gurultusune  A diyelim.

Motor miline buyukce bir kasnak taksam, kayisla kucuk bir kasnaga hareket aktararak kucuk kasnak milinde 30 Bin devir elde etsem ve bu esnada uretilen gurultuye de B desem.

B, A dan cok cok cok  kucuk olabilirmi? (Cok itinali yapilmis kasnak ve cok kaliteli kayis ve iyi rulmanlar kullanacagim)
Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

Petek

Bu soruya cevap vermesi için mekanik konusunda master yada doktora yapan bir makina mühendisi bulabilirsem ve unutmazsam sorayım. Konu biraz benim alanım dışında.

Benim bahsettiğim ses izolasyonu daha çok ses emici, yansıtıcı, odaklayıcı vs özellikler gösterecek dış muhafaza tasarımı idi. Bir de gürültüye sebep olan titreşimin mümkün olduğunca kaynağında sönümlendirilmesi (yada azaltılması) gerekir. Makina ne kadar cüsseli ise (robust) titreşim o kadar az sorun oluşturacaktır. Diğer tarafları kapalı, sadece ön tarafı açlıp kapanır şekilde (bagaj kapağı gibi) bir muhafaza içerisinde, iç duvarlarda yalıtım malzemesi olacak şekilde bir makina herhalde dışarıdan çok sessiz görünecektir.
“Önyargıları yıkmak atomu parçalamaktan zordur” A.Einstein

z

Bu arada pnomatik tipteki 70 bin devirde donen motorlar, daha dusuk devirli fircali elektrikli motorlara kiyasla cok daha az gurultu yapiyor.

Burdan yola cikarsak, rotor miline acilmis deliklerden hava gecirip miknatis sicakligi dusurulebilir. (Bu sorundan daha once soz etmistik)

Harbi ucaktan sokme (motora birde yag pompasi kuple vaziyetteydi ben pompayi sokup attim) 11 bin devirde donen 3 fazli sincap kafesli bir motorum vardi. DC motor bu devirde anirirken AC motor  cok hemde cok tatli bir ses cikartiyordu. (Zevkle dinlerdim)

Ne zaman  motor milinin capini dusurecem diye motor milini donerken el aletleriyle tornalamaya calistim ve rulmanlar hasar gordu AC motorda anirmaya basladi.

100 bin devirde israrim yok zaten, biz muhendisler zoru gordukmu toleranslari artirir sartlari lehimize ceviririz. 30 bin devire de raziyim yeterki motor sessiz olsun.
Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

z

Evet gavur mali pek cok cihaz zaten dedigin gibi.

Arabanin kaputu gibi, tamamen seffaf yapilmis kapagi olan kutular icinde calisiyor. Arabanin kapilarinda oldugu gibi lastik bantlar vs var.

Ancak tek sorun ses değil tabiki. Yuksek devirli motorun vibrasyonu fazla olunca hadi sesi bir sekilde emdik, ancak vibrasyon  dusuk toleranslarla calisan mekanizma uzerinde cok olumsuz etkileri var (10 um hatayla pozisyonlamadan (hatta gavur  0.25 um den)  soz ediyoruz).

Hele hele mekanizma step motorlarla tahrik ediliyorsa.
Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

Macera

Hesapta 10 katı kadar bir hata yapmışım :oops:
Gece benim 1994deki Hannover fuarından aldığım IBAG kataloğunu buldum.
Adamlar o sıralar 140.000 turda çalışıyorlarmış.
Üç türlü rulman kullanılıyormuş.Bildiğimiz çelik rulmanlar , seramik rulmanlar  ve manyetik rulmanlar.Bu sonuncusunu 40kW ve 40.000 turda kullanıyormuş.Motor devirdaimle hassasiyeti sağlamak amacıyla soğutuluyormuş.Motorlar takım tutucuyla beraber sevk ediliyormuş.
"Art without engineering is dreaming; engineering without art is calculating." -- Steven K. Roberts

Petek

Alıntı yapılan: "bunalmis"Bu arada pnomatik tipteki 70 bin devirde donen motorlar, daha dusuk devirli fircali elektrikli motorlara kiyasla cok daha az gurultu yapiyor.
Bu durumda teorimiz çürüdü  :cry:  Demekki esas gürültü kaynağı manyetik kuvvetlerin bileşenleri oluyor (kasisli yolda araba sürmek gibi)
Alıntı Yap
Burdan yola cikarsak, rotor miline acilmis deliklerden hava gecirip miknatis sicakligi dusurulebilir. (Bu sorundan daha once soz etmistik)
bu mil üzerindeki delikler balansı bozmayacak şekilde hassas olmalı. Herhalde bu nedenle (atalet momenti düşük olsun diye) rotor çapı düşük tutuluyor. :?:
Alıntı Yap
Harbi ucaktan sokme (motora birde yag pompasi kuple vaziyetteydi ben pompayi sokup attim) 11 bin devirde donen 3 fazli sincap kafesli bir motorum vardi. DC motor bu devirde anirirken AC motor  cok hemde cok tatli bir ses cikartiyordu. (Zevkle dinlerdim)

Ne zaman  motor milinin capini dusurecem diye motor milini donerken el aletleriyle tornalamaya calistim ve rulmanlar hasar gordu AC motorda anirmaya basladi.
Bende de uçak parcası mekanik bir alet vardı. 1970 lerin uçağı idi sanırım. Bilyalı vidalar ve lineer rulmanlar var üzerinde. İlginç bir redüktörlü servo motor 10 turlu 1Klık potla kuple edilmiş, pozisyon kontrolü yapılıyor. Redüktör kısmı çok güzel çalışıyor ama rulmanlar çok ses yapıyor.
Alıntı Yap
100 bin devirde israrim yok zaten, biz muhendisler zoru gordukmu toleranslari artirir sartlari lehimize ceviririz. 30 bin devire de raziyim yeterki motor sessiz olsun.
Hangi ses :) :arrow: http://picproje.org/index.php/topic,7734
“Önyargıları yıkmak atomu parçalamaktan zordur” A.Einstein

aster


Petek

Alıntı yapılan: "aster"http://www.gison.com/product/P0000000210-Micro-Air-Grinder-(70,000-rpm).htm
bunu kullanıyoruz, eksoz geniş olursa ses fazla değil, delik delmek için müsait bir alet
3. Built -in silencer for quiet operation. bu ne ki acaba.

Eskiden berberler diş çekimi falan yaparlarmış. Bu aleti görselerdi herhalde diş dolgusu da yaparlardı :)
“Önyargıları yıkmak atomu parçalamaktan zordur” A.Einstein

aster

sessiz çalışma garantisi veriyor işte  :)
Sessiz operasyonlar için susturucusu içinde  demek istemiş
~kemikli fiyatı 180 YTL felan

bunalmış senden önce ben söyliyim, sen şimdi bunla delik nasıl delinir dersin en kısa zamanda delik delip bakacağım

mp3dragon

Bir makina mühendisi olarak şunu şöyliyeyim;

Yüksek devirle uğraşmak yüksek frekansla uğraşmak gibidir. :) Devir arttıkça problemler katlanarak büyür. En önemli problem balans olayıdır. Sesin kaynağıda tamamen mekanik etkenlerdir. (fırçasız motorlar için söylüyorum)

Balansın uzun kullanımda bozulmaması çok iyi çevre yalıtımına bağlı. Tozlu bir ortamda yüksek bir devirde çalışan motor başta ses yapmasa bile üzerinde birikecek tozun etkisiyle zamanla anırmaya başlar. Ki bu durum yataklarıda zaman içerisinde bozar.

Yüksek devirlerde rulman kullanımı pek mantıklı değil. Rulman daha ziyade göreceli olarak düşük devir fakat yüksek tork - kuvvet aktarımı için uygundur.

Yüksek devir-düşük tork için teflon veya yağlı yataklar daha uygun.

Sistem Dinamiği hocamızın anlattığı bir anektod vardı;

Japon mühendisler Amerika'dan bir tane jet motoru (gaz türbini) çalıyorlar ve ülkelerinde aynısını kopya ediyorlar. Ancak bire bir olarak kopyaladıkları bu motor çalışmıyor. Sonra inceliyorlar ki kopyalarken ana motor milinin üzerindeki üretim hatası olan saç kılından ince çiziğide kopyalamışlar. Balans bozulduğu için motor çalışmıyor. Zaten bu hata yüzünden Amerikalılar motoru köşeye atmışlar ve Japonların çalmasına ses çıkarmamışlar.
İyilik Yap, Denize At, Balık Bilmezse, Halik Bilir.

z

Alıntı Yap
Yüksek devir-düşük tork için teflon veya yağlı yataklar daha uygun.

Nasil yani mili bol yagli burc yatak icinde dondursek olur mu? Biraz acabilirmisin konuyu.

Gene de bu motorlarin rulmanli oldugunu dusunuyorum. Bu devir sayilarinda zaten dusuk guclu olan motorun,  torkunu en az ziyanla kullanmak lazim.
Bana e^st de diyebilirsiniz.   www.cncdesigner.com

Petek

Şu uzay mekiğinin altına yakıt tankından kopan parça çarpmıştı ya. Minik bir kaplama malzemesi aradan çıkmış. Normal uçuşlarda hiç önemi olmayabilir. Ama 17bin km/Saniye hızla atmosfere dalan bir araç için o çıkıntı aracın tepe takla dönmesine sebep olabilir. Düşünsenize olayın olduğu hafta bütün nasa mühendisleri çalışmaya başladılar ama onların da ellerinden çok fazla bir şey gelmezdi, çünkü o hızlarda simulasyon yapabilecekleri rüzgar tünelleri yok. Bu nedenle tamir prosedürünü uyguladılar.
“Önyargıları yıkmak atomu parçalamaktan zordur” A.Einstein

mp3dragon

@bunalmış;

evet rulman genelde yanal yükleri (mile dik etki eden yükler) fazla olan yerlede uygun (araba tekerleği gibi) ama senin kullandığın yerde mile yanal kuvvet hemen hemen hiç uygulanmayacak gibi. Dolayısıyla burç yatakta aşınma ve ses daha az olur. Rulmanlar makinaların 1 nolu ses kaynağıdır.

Daha önce çalıştığım Fabrikada dik milli bir pompamız vardı. Biriken yağmur suyunu tahliye ediyordu. Pompa salyangozu rulman yataklı idi. Rulman su içerisinde kaldığı için zamanla keçeler bozuluyor ve rulmana su giriyordu. Rulmanda sonunda dağılıp pompa motor yakıyordu. En sonunda rulmanı iptal edip sarı burç yatak çakmıştık. Hem ses azaldı hemde motor yakmaktan kurtardık.
İyilik Yap, Denize At, Balık Bilmezse, Halik Bilir.

Petek

Yüksek devirde mil ile yatak arasındaki yağ mili merkezde tutuyor. Yüksek akışkan hızı ile oluşan merkezkaç kuvveti nedeniyle yağ mil yatak arasına eşit dağılıyor ve mili merkezde tutuyor.

3bin devirli buhar türbinlerinde ve generatörlerde yağ dolaşımı aynı sebeple türbin milinin yatağa temas etmesini önlüyor.
“Önyargıları yıkmak atomu parçalamaktan zordur” A.Einstein