Triac Kesime Gitme Sorunu

[berkay_91]

Merhaba, aşağıdaki devreyi mikroişlemci ile tetikleyerek, 220 AC ampülde parlaklık kontrolü yapmaya çalışıyorum, tetikleme sinyali olarak PWM kullandım ve pot ile osiloskopta duty cycle değişimlerinin düzgün çalıştığını test ettim, sorunum potansiyometreyi çevirmeye başlayınca lamba max parlaklıkta yanmaya başlıyor potu daha fazla çevirsemde parlaklıkta bir artma olmuyor çünkü zaten maximum düzeyde.  Diğer yönde çevirdiğimde ise sonuna kadar getirdiğimde olması gerektiği gibi lamba sönüyor yani sistem 1-0 çalışıyor. 1W direncim olmadığı için snubber devresini kurmadım, R1 direncini değerini 470 ohma kadar düşürdüm yine de değişen bir şey olmadı, yardımcı olur musunuz?

https://dosya.co/6gsfrk3jdlms/2.jpg.html
 

[Cemre.]

Lamba LED mi?

[berkay_91]

hayır eski sarı ampül

[Cemre.]

Sıfır geçiş algılama devresi yok mu? Şemada göremedim...

[Sozuak]

Diac normalde RC devresi ile ayarlanan sürede 80V civarında ateşlenen bir eleman. PWM ile değil de 50 HZ gibi bir frekansla kare dalga  sürsen daha iyi olur gibime geliyor. Sonuçta bu şekilde  oransal ateşleme olabileceğini düşünmüyorum. Bu tip bir devre yapmadım ama bence on/ff çalışmak için uygun bu haliyle. Senin yapman gereken de  fikir yürütüyorum 0-50 hz arası kare dalga üretmek olmalı. Ne kadar çok tetiklersen yani frekans fazla olursa o kadar parlak yanmalı. PWM de sürekli opto tetikleniyor bir de frekansın yüksek olunca haliyle belli noktadan sonra parlak olur yani on/off şeklinde çalışır.

[tunayk]

Devrede sorun yok aslında. Önemli olan pwm frekansı ve tetiklemenin nerede başladığı . Yanlış yerde tetik verdiğinizde ya çalışmaz ya da tam açar. On/off Frekansı şebeke frekansı ile aynı olmalı.
Sıfır geçiş noktalarında tetiklemeye başlarsanız, ve pwm genişliği de şebeke ile frekansı ile uyumlu olursa çalışır.

[berkay_91]

Sıfır geçiş algılama devresi yok mu? Şemada göremedim...

evet sıfır geçiş algılama devrede yok, şimdi PWM frekansını 50 Hz yapıp tekrar deneyeceğim

[Cemre.]

Sıfır geçiş algılama yapmadan nasıl olacak anlayamadım? Yani ON/OFF kullanmak istiyorsanız olur tabi ama, anladığım kadarıyla amacınız AC Kıyıcı yapmak, yani TRIAC'ı belirli bir faz açısından sonra iletime geçirerek yüke uygulanan gerilimin RMS değerini ayarlamak. Dolayısıyla öncelikle sıfır geçişini tespit edip, daha sonra TRIAC'ın iletime geçmesini istediğimiz faz açısına ulaşma süresi kadar beklenmeli ve TRIAC iletime geçecek şekilde uygun tetikleme sinyali uygulanmalı. Sizin PWM frekansını 50Hz yapmanız yeterli bir uygulama değil, hatta PWM üretmenize de gerek yok. Önemli olan hangi faz açısında tetikleme sinyali ürettiğiniz. Konuyu biraz daha araştırmanızı tavsiye ederim.

[tunayk]

Sıfır geçiş algılama yapmadan nasıl olacak anlayamadım? Yani ON/OFF kullanmak istiyorsanız olur tabi ama, anladığım kadarıyla amacınız AC Kıyıcı yapmak, yani TRIAC'ı belirli bir faz açısından sonra iletime geçirerek yüke uygulanan gerilimin RMS değerini ayarlamak. Dolayısıyla öncelikle sıfır geçişini tespit edip, daha sonra TRIAC'ın iletime geçmesini istediğimiz faz açısına ulaşma süresi kadar beklenmeli ve TRIAC iletime geçecek şekilde uygun tetikleme sinyali uygulanmalı. Sizin PWM frekansını 50Hz yapmanız yeterli bir uygulama değil, hatta PWM üretmenize de gerek yok. Önemli olan hangi faz açısında tetikleme sinyali ürettiğiniz. Konuyu biraz daha araştırmanızı tavsiye ederim.

Aslında @Cemre. Haksız değil. PWM ile teorik olarak yapılır yapılmaya da çoğu işlemci 50Hz PWM çıkaramaz. Bu nedenle normal bir pin ve timer kesmesi ile yapılır. Sonuçta oluşan sinyal PWM dir, ancak düşük frekanslı. Eğer 10khz vb. frekanslı PWM i direk optoya veriyorsanız sistem çalışmaz. Triyak  ve tristör siz isteyice iletime girer ama o isteyince çıkar Yani A1 A2 deki AC sinyal ile senkron açılır ve kapanır. Gate ucuna uygulanan sinyal ile kapatılamaz. Bu nedenle işlemci de aynı sinüs sinyale senkron edilir, ve 10ms periyodun gerekli noktasında pulse uygulanır ve sıfır noktasında kapatılır ki yeni peryotta iletim oluşmasın.

Bir de  trafo ile tetiklemeli yapılarda kullanılan PWM var ki bu başka bişey. Sizin devrenin ilgisi yok.

[berkay_91]

söylediklerinize katılıyorum, 50 Hz lik PWM oluşturdum fakat sıfır noktası tespiti olmadığından şebeke hattındaki sinüs sinyaline senkronize olacak şekilde tetikleyemediğim için yine istediğim gibi olmadı ancak konuyu anladım, netteki yapılmış uygulamalarda dediğiniz gibi bir kesme fonksiyonu ile sıfır nokları tespit edilmiş ve o an işlemci tarafından tetikleme yapılmış. fakat ac akım kontrolünü sağlamam gereken devrenin yazılımında zaten bir kesme fonksiyonu var (dahili timer) birde dokunmatik ekran ve bluetooth ile haberleşiyor, bu yüzden 2. bir kesme fonksiyonu eklemeden bu işi çözmem gerek ne önerirsiniz?

[tunayk]

Kullandığınız platformda hangi imkanlar var, ne kadar hassasiyet lazım vb. Bilemediğimiz için pek çok yöntem söylenebilir. Tek timer kesmesi varsa,bunu kısa zaman aralıklarına kurup, daha uzun aralıktaki işlemleri sayıcılarla halledebilirsiniz.
Bluetooth/Uart haberleşme işlemleri kendi kesmelerine sahip. Verileri kesmede alır/verir ancak işlemesini döngü içinde yaparsınız. Timer'a gerek kalmaz vs. Burada iş algoritmaya ve işlemci hızınıza bağlı.

[OG]

aşağıdaki devreyi mikroişlemci ile tetikleyerek, 220 AC ampülde parlaklık kontrolü yapmaya çalışıyorum, tetikleme sinyali olarak PWM kullandım ve pot ile osiloskopta duty cycle değişimlerinin düzgün çalıştığını test ettim, sorunum potansiyometreyi çevirmeye başlayınca lamba max parlaklıkta yanmaya başlıyor potu daha fazla çevirsemde parlaklıkta bir artma olmuyor çünkü zaten maximum düzeyde. 
https://dosya.co/6gsfrk3jdlms/2.jpg.html

Konu forumda çok defa konuşuldu, lütfen arayın.

Flamanlı lambaları AC de kırpışmadan dimm etmek için faz kıyma yöntemi kullanılır.

Faz kıyılması işlemini doğru değerlerde yapabilmek için alternansların sıfırdan geçişlerini yakalamk gerekir
buna zero cross diyorlar.

50Hz şebekede alternanslar her 10 milisaniyede bir sıfır olur.

Sıfır anını yakalamak için çok çeşitli usuller kullanılır, hepsinde şebekeyi takip etmek mecburdur,
Şebekeyi takip ederken, önce, devremizin şebekeden elektriksel izole olacak mı ona karar verilir
karar verilen şekle bağlı olarak sonra dizayna geçilir

izole sistem kurulacak ise opto coupler ile çalışma seçeneği en kolay yoldur
(bu bahsedilenin devrende kullandığın moc3021 ile ilgisi yok)

izole olmayacak ise appnot'lardan yararlanılabilir
mesela http://ww1.microchip.com/downloads/en/AppNotes/40171a.pdf

Sıfır anını yakaladıktan sonra
triyağı hemen sürersen lamba full yanar
x süre sonra sürersen lamba süreyle orantılı şekilde az yanar
bu x süre, diğer sıfır anı ile sınırlı olacağına göre max 10ms dir (veya aktif kullanılabilir alan için 10ms'nin 50-100usn gibi eksiği)

dimm miktarını bir süre sayarak tespit edeceğine göre,
bu iş, en kolay, mcu'ların timer'ları kullanılarak yapılabilir

Bu durumda timer kullanmayı öğrenmek gerekir.

[power20]

Yükün lamba değil de ısıtıcı olduğunu, göze hitap etmediğini varsayarak 1..10 sn gibi aralıklarla anahtarlama yapılabilir.  PWM de gerekmez.

Örnek 1sn.açık, 9sn kapalı olsa, güç 10da bir  olur.

Yine sıfır geçişi algılamak iyi olur.

[berkay_91]

Yorumlar için herkese teşekkür ederim

[Cemre.]

Yükün lamba değil de ısıtıcı olduğunu, göze hitap etmediğini varsayarak 1..10 sn gibi aralıklarla anahtarlama yapılabilir.  PWM de gerekmez.

Örnek 1sn.açık, 9sn kapalı olsa, güç 10da bir  olur.

Yine sıfır geçişi algılamak iyi olur.

Bu durumda MOC3021 yerine Zero Cross Detection özelliği olan bir opto triac kullanılması yeterli. Bu tip opto triaclar tetikleme sinyali geldikten sonraki ilk sıfır geçiş anında devreye girdiklerinden hem anlık pik akım problemlerini çözerler hem de sıfır geçiş algılama devresi kurmanıza gerek kalmaz...