Ağır bir konu: AĞIR SU

[kobrasalar]

http://www.pbs.org/wgbh/nova/hydro/water.html

Bu sayfada agır su ile ilgili bazı bilgiler verilmiş.
Nerede, ne zaman, kim tarafından bulunmuş, nülkeer tesislerdeki rölü nedir,
nasıl elde edilir, ve İranın atom bombası üretecek iddası ile öne sürülen agır su üretim tesisinin fotografları var.

Birde biliyor musunuz agır su dibinden donmaya başlıyormuş?

[Ziya]

Her gün bir litre içerseniz ne olur biliyormusunuz?

[z]

İyi bir şeyse içelim hocam. Ama önce bir anlat.

[ipek]

ziya hocam gecen yil kucukcekmece atom santralina gezmek uzere zar zor bir izin koparabildik tabiki arkadan ittiriliyormus hissi bizi hic yanliz birakmadi cok kisa ve hizli bir gezi oldu .. orada bir geyik konusu oldu acaba isletildikmi ? kontaminasyon havuzuna bir damla pityalin (tukuruk) duser ise basimiza ne isler acilir gibi aman cok dikkatli olun uyarilari aldik.

[bigbey]

Hakikaten ağır bir konu.suyun dipten donmaya başlaması demek, Artık o donmuş su eriyemez demektir. Geri dönüşüm için donma enerjisinden daha fazla ısnıma enerjisi ile geri dönecektir.Korkunç bir güç.

[Ziya]

İyi bir şeyse içelim hocam. Ama önce bir anlat.

Her gün bir litre içerseniz çok hızlı yaşlanırsınız. Sonra her gün 250 dolar bu iş için ayırmanız gerekecek.

İpek hocam, o havuza bir zamanlar gömlek düğmesi düşmüş ve bu düğmeyi çıkartmak için çok uğraşmışlar. Tabi kalın bir klasör dolusu raporu Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına göndermişler. Problem o düğmenin yakıt kanalları arasında bir yere girip te akış rejimini bozması ile başlıyor. Yakıt erimesi ve hapsolmuş fisyon ürünlerinin havuza ve oradan reaktör binasınını atmosferine yayılmasına neden olabilir. 1994 yılında oraya atamam yapılmıştı fakat başlamadım ve başka bir yere gittim. O ara reaktörü gezmiştim. Oradaki normal su. Zenginleştirilmiş yakıt kullanıldığı için ağırsuya (D2O) gerek yoktur. En az 200 ton suya tükürük düşerse ne olur bilemiyorum. Yani o kadar endişe duyacak bir durum yok ta demek ki daha önce çok tüküren olmuş ki suyun kimyası bozulmaya başlamış Ya da aşağılık duygusuna kapılmışlarsa herhalde bir tükürüğü hakaret sayacaklardır. Bu işin espirisim tabi ama oyuncak reaktörde 40 yıllık tecrübemiz var deyip te devasa bir nükleer reaktörü işletecek tecrübemiz var diye TAEK Başkanının açıklamasını gerçekten vahim bir durum.

Ağırsuyun fiziksel özellikleri normal sudan biraz farklıdır. Erime sıcaklığı, donma sıcaklığı, ısı kapasitesi vs. Bende termodinamik özelliklerini veren bir tablo vardı. İhtiyaç duyan olursa kolilerden bulmaya çalışır tarayıp gönderebilirim.

[z]

Ağır su hızla yaşlanmaya neden oluyorsa Abuhayat suyu da çok hafif olmalı.

Peki ağırsuyun reaktöre faydası ne oluyor? Neden normal su değil de ağır su?

[OG]

Ağır su hızla yaşlanmaya neden oluyorsa Abuhayat suyu da çok hafif olmalı.

İşte bu sözü tuttum.   Araştırmalı.

[Ziya]

Peki ağırsuyun reaktöre faydası ne oluyor? Neden normal su değil de ağır su?

Doğal uranyum dediğimiz %0.711 zenginlikte (U235 bakımından) uranyum normal su ile keritik yapılabilir ama reaksiyon kısa sürede kritik altı olur. Normal suyun nötron yutucu özelliği nediyle nötron akısı azalır ve reaksiyon exponansiyel olarak azalır. Ağırsuyun nötron yutma özelliği diğer nötron yavaşlatıcılarına göre en düşük seviyededir. Bu nedenle doğal uranyum kullanan reaktörlerde kullanılırlar. Aynı şekilde grafitin de nötron yutma özelliği çok düşüktür ve doğal uranyum kullanan reaktörlerde (RBMK yani çernobil tipi) kullanılır. Nötron yutma özelliği çok düşük iken nötron yavaşlatma özelliği de düşük olması nedeniyle bu malzemelerin kullanıldığı reaktörlerin boyutları oldukça büyüktür.

Nötron neden yavaşlatılmalı? Hızlı nötronlarla nükleer reaksiyon yapmak ve kritik reaksiyonu devam ettirmek çok zordur. Nötronlar yavaşladıkça (ortalama 2 MeV tan 0.1 eV düzeyinde) reaksiyon yapma ihtimali neredeyse 300-400 katına çıkar.