Proje: D-Class Amplifikatör Yapıyoruz!!

[mistek]

Bilimum osiloskop görüntüsü bulunur. Ben en baştada dediğim gibi hesap kitap yapıp deneyip sonucu yazamasam da şema ve malzeme bulabildiğim müddetçe devreleri dener görüntüsünü alırım. Eğer ki bu projeyi başarılı bir şekilde sonuçlandırırsak @Allegro'nun dediği gibi hazır çip kullandığımız kısımlara yeniden odaklanırız artık...

Not: 300-500Khz de anahtarlamayıda artık rüyamda görürüm.

[robomaster]

Bilimum osiloskop görüntüsü bulunur. Ben en baştada dediğim gibi hesap kitap yapıp deneyip sonucu yazamasam da şema ve malzeme bulabildiğim müddetçe devreleri dener görüntüsünü alırım. Eğer ki bu projeyi başarılı bir şekilde sonuçlandırırsak @Allegro'nun dediği gibi hazır çip kullandığımız kısımlara yeniden odaklanırız artık...

Dostum seninle baya önemli kısımları tartıştık.  Şu ana kadarki kısım brainstorm du. Bakalım bundan sonra ne olacak.
Bazı sorulara da cevap alamadık henüz. Ama araştırıp bulacağız artık.

[FxDev]

Vth and Qg           : ?
Body diode recovery  : ?

Arkadaşlar Vth ve Qg FET'in gate tarafıyla ilgilidirler. Hızlı kapama açma ki 300kHz'lerden bahsediliyorsa Vth ve Qg oldukça düşük olmalıdır. Qg gate'teki kapasitenin şarj olma miktarını gösterir. V=Q/C deki Q oluyor bu.
Body diode recovery ise mosfetin içindeki ters diyotun reverse recovery zamanından bahsediliyor. Genelde bu zaman schotkey diyotlarda sıfır ya da ona yakınken bu gibi mosfet içerisindekiler çok kötü oluyor. 100-200ns civarlarında. Peki bu ne demek, mosfet iletimden kesime geçerken, hatta LC filtremiz olduğundan akım mosfet bloğundaki diyotlardan akmaya devam ediyor. Ama akımın sıfır olması gereken yerde diyotlar 100-200ns iletimde kalıyorlar böylelikle 100-200ns boyunca bir kısa devre durumu söz konusu oluyor. V=L*dI/dt idi hatırlarsanız. L devremizdeki toplam kaçak endüktanslar, ki bunlar yollar vb. den geliyor, dI akım değişimi, o kısa devre durumunda ulaşılabilecek maksimum akım, dt ise 100-200ns. Dolayısı ile her mosfet on/off durumunda bir gerilim yükselmesi olmasının nedeni bu!! Ve gördüğünüz üzere çok önemli. Güç elektroniğinin en lanet konularından biridir ve maalesef burada sadece ve sadece elemanınızın iyi olması gerekmektedir.

Şimdi bunlar dahi göz önüne alındığında kaliteli ses için neden hazır entegreye yöneldiğimi anlayabilirsiniz.

[mcn]

Vth and Qg           : ?
Body diode recovery  : ?

Arkadaşlar Vth ve Qg FET'in gate tarafıyla ilgilidirler. Hızlı kapama açma ki 300kHz'lerden bahsediliyorsa Vth ve Qg oldukça düşük olmalıdır. Qg gate'teki kapasitenin şarj olma miktarını gösterir. V=Q/C deki Q oluyor bu.
Body diode recovery ise mosfetin içindeki ters diyotun reverse recovery zamanından bahsediliyor. Genelde bu zaman schotkey diyotlarda sıfır ya da ona yakınken bu gibi mosfet içerisindekiler çok kötü oluyor. 100-200ns civarlarında. Peki bu ne demek, mosfet iletimden kesime geçerken, hatta LC filtremiz olduğundan akım mosfet bloğundaki diyotlardan akmaya devam ediyor. Ama akımın sıfır olması gereken yerde diyotlar 100-200ns iletimde kalıyorlar böylelikle 100-200ns boyunca bir kısa devre durumu söz konusu oluyor. V=L*dI/dt idi hatırlarsanız. L devremizdeki toplam kaçak endüktanslar, ki bunlar yollar vb. den geliyor, dI akım değişimi, o kısa devre durumunda ulaşılabilecek maksimum akım, dt ise 100-200ns. Dolayısı ile her mosfet on/off durumunda bir gerilim yükselmesi olmasının nedeni bu!! Ve gördüğünüz üzere çok önemli. Güç elektroniğinin en lanet konularından biridir ve maalesef burada sadece ve sadece elemanınızın iyi olması gerekmektedir.

Şimdi bunlar dahi göz önüne alındığında kaliteli ses için neden hazır entegreye yöneldiğimi anlayabilirsiniz.

Bu konu baya bir faydalı olacak inşallah.

[kantirici]

Güzel proje. Bende katılmak isterdim ama 15 güne askere gidecegim. Gerçi izmire gidiyorum hafta sonları olursa etkinliklere katılabilirim

[t2]

olur.
+1

[FxDev]

Arkadaşlar bugün işten dolayı yazamadım ki haftaiçleri biraz böyle olacak
Bu gece ilk katı simülasyon bazında tamamlayalım. Öneri opamplarınız var mıdır?

[Erhan YILMAZ]

tl07x,tl08x serisi opamplar fiyat/performans/temin açısından iyidir. Kullandım mı hatırlamıyorum ama bir ara ses devrelerinde çok karşılaşıyordum.

[asma]

Audio için NE5532 kullanılabilir, bol ve ucuz.
Erhan'ın önerileri kullanılabilir, LM358 den daha gelişmiştir. (j-fet girişli olduğu için) Daha da ucuzdur. 

[mistek]

@FxDev Hocam TPA3116 entegreleri nasıl sipariş vereceğiz araştırma yaparken onlardan bi yandan gelsinler zaman kazanmış oluruz.

Liste nasıl tutulacak nereden sipariş verilecek sonrasında alıcılara nasıl ulaştırılacak gibi konuları belirleyebilir miyiz?

[FxDev]

100kHz'lik bir kare dalga projemde LF351 kullanmıştım. 50kHz'e kadar pek sorun görmemiştim. Yalnız double supply istiyor yani + ve - besleme olmak zorunda.

Bulacağımız opamp high slew rate ve BW tarafında geniş noise kısmında düşük olmalı. Jfet girişli olabilir. Yalnız tek besleme olsaydı işimiz kolay olurdu.

Kontrol entegresi hakkında da istek toplayalım ama ben para toplama işine girmek istemiyorum.

[Erhan YILMAZ]

TPA3116 sample istenip beleş getirilebilir. Kargosuz hemde. Üniversite yada şirket maili ile kayıt olunca gönderiyorlar. Böylece şimdilik para toplama işine girilmemiş olur.

[t2]

İlk mesajda belirtilen basit yapıyı düşünelim. Burada ses sinyali üçgen dalga ile karşılaştırılarak, değişken süreli  kare dalga  elde ediliyor.

Acaba bu işin teorisi nasıl oluyor? ses sinyali genliğinin normalize edilmesi gerekli midir?tepe değer,  % 10 veya  %90 olursa fark eder mi? yoksa mutlak suretle normalize edilmesi belirli aralığa sığdırılması mı gerekliyor?   Bu kısmı halleden mekanizmanın, mantığı akış diyagramı nasıl ?

[asma]

İlk mesajda belirtilen basit yapıyı düşünelim. Burada ses sinyali üçgen dalga ile karşılaştırılarak, değişken süreli  kare dalga  elde ediliyor.

Acaba bu işin teorisi nasıl oluyor? ses sinyali genliğinin normalize edilmesi gerekli midir?tepe değer,  % 10 veya  %90 olursa fark eder mi? yoksa mutlak suretle normalize edilmesi belirli aralığa sığdırılması mı gerekliyor?   Bu kısmı halleden mekanizmanın, mantığı akış diyagramı nasıl ?

Ses sinyalinin genliğini belirli aralıkta tutmak (compresion) istenilen (veya istenilecek) bir şey değildir. Bu tip uygulamalar dar bandlı telsiz uygulamalarında modülasyonu sınırlayıp anlaşılır hale getirmek içindir. Biliyoruz ki insan kulağının algılama aralığıyla insan sesinin aralığı çok farklıdır. Bir anonsun duyulup anlaşılmasındaki etkiyi arttırmak o sesin sahibini tanımaktan daha önemlidir. Orjinalliği bozulan ses benzer şekilde tekrar açılır (decompresion) ve en fazla vurguları daha iyi anlamamıza yarar.
  Seslendirmede bu tip işlemler ancak doyuma giden amplifikatörü kurtaracak kadar müdahele için kullanılabilir. (clipping) Farklı yöntemleri kullanan AGC  yada AVC  sistemleri de vardır. Tepeleri kırpılmış sinüs yerine üstünden bastırılıp eğilmiş sinüs oluşturulur. 
Hi-Fi sistemlerde müdahale olmaz ancak uyarı vardır.

İlk mesajdaki basit yapı:
http://larrynz911.blogspot.com.tr/
Ortadan giriş yapayım. 
Beslememiz 5V , çıkışımız boşta 2,5V olmalı. (diğer amfi türlerinde olduğu gibi)
Gişiş sinyalimiz ise 2,5Vdc bindirilmiş şekilde uygulanıyor.
Giriş boşta veya sinyalimiz '0' sıfır anında pwm üretecimiz %50 oranında karedalga üretir. Bunu LPF den geçirince 2,5V elde ederiz.
Bizim testere dişi sinyalimiz sıfırdan başlayıp 5volta doğru rampa oluşturur. Rampanın tam yarısında 2,5volta ulaştığında girişle kıyaslama yapan komparatörümüz yön değiştirir. Kare dalganın Ton süresi bitmiştir Toff olarak devam eder. Rampa bittiğinde sıfıra inen testere dişi periyotu belirler.
Bu durumda belirlenen 'ön görülen' aralıkta ses sinyali artar ve azalır. (asla negatif olmaz) Pwm oranımız belli aralıkta gezer.
Giriş sinyalimizin frekansı değişkendir, testere dişi dolayısıyla pwm çıkışının frekansı sabittir. PWM frekansı işleyeceğimiz sinyalden 50 kat fazlaysa o sinüsoidal sinyali 50 eşit aralıkta kıyaslayıp 'ölçüp' 50 farklı pals üretilir.
Bu bize alçak frekansta daha doğru ölçme sağlar.

Biraz (kafamda canlandırdığım ve dilimin döndüğünce) anlatmaya çalıştım. İngilizcesi iyi olanlar çeşitli kaynaklardan okuyup daha düzgün anlatabilirler.   

Bu arada anlattığım sistemin gerilim kazancı 1 dir.
Yükseltmenin bir yolu için örnek vereyim: 5V luk pwm 15V luk yüke bir transistörle uygulanması gibidir. 
Eskiden 5/2V olan pwm siyalimiz şimdi 15/2V olur. 7,5/2,5=3 yada 15/5=3  gerilim kazancımız 3 oldu.
Çıkış transistörlerimizi (mosfetleri) H tipi kullanalım, aynı voltajda pwm genliği 15V olur. Kazanç= 15/2,5= 6  (kayıp falan yok tabii  )
Çıkış gücümüzü ve kazancımızı devreyi dizayn ederken kararlaştırıyoruz. Aynen line in için 0dB standardını bir yere not etmemiz gibi.
----soru neydi?---- 
Çok uzatınca ben de anlamıyorum yazdıklarımı. 

Kolay gelsin.

[t2]

Comparatore girecek üçgen dalganın frekansını,
ses frekansının 10 katı kadar seçsek yeterli olur mu? neye göre seçilir?