Bilmece bulmaca endüktans omaj tutturmaca

[z]

Biraz evel birbirinin aynı boyutlarda iki step motoru seyrederken aklıma güzel bir soru takıldı.
Step motor üreticileri aynı gövdeye farklı kesitte tellerle farklı sipir sayısında bobin sararak bobin omajı ve endüktansını farklılaştırıp farklı modelde motor olarak satışa sunuyorlar.

Matematik ve elektromagnetizma bilgisine güvenenler buyursun.

Elimizde bir nüve var.

Bu nüveye tıka basa sarılmış bobinin omik direnci R, endüktansı ise L dir. Tıka basa derken sargı sarılacak hacmin tamamının sargı ile doldurulduğunu artık fazladan 1 tur daha sargı sarılamayacağını kasdediyorum.

Bu bobinden geçen akım I iken nüve doyma sınırındadır. I akımı sargıda R x I^2 kadar güç kaybına neden olur.

Bu nüveye sarılmış bobini sökelim ve farklı kesitte bir telle gene tıka basa bir bobin saralım.

Nüve gene doyma sınırında çalışsın ve sargılarda harcanan ısı kaybı değişmesin.

Yeni bobinimizin omajı Ry endüktansı Ly ise

L ile Ly arasında ve
R ile Ry arasında nasıl bir orantı vardır.

Soruya kafa yormadım. Ben de sizler gibi kafa yoracağım.

[Yuunus]

Bobinin kesiti bir önceki sarıma göre artmışsa endüktans ve omik direnc azalacaktir, haliyle nuve sabit olduguna gore sipir sayısıda azalacak; diye hatırlıyorum.

[Karamel]

hocam sargilari cok ozel yapip. ozel sargili motorlarin millerini birbirine baglayip. enerjiyi mi katlayacagiz? 

[z]

Haa şu mesele. Evet özel sarım yapıp enerjiyi katlarız tabiki.

[cann]

benim bildiğim bu olay çok karışık, ama her şeyi hazır motorda değiştirilecek parametre kalmamıştır. sadece tel çapı ve spir sayısı.

spir sayısı artırılacaksa, tel çapı azaltılacak, direnç artacak, akım düşecek, güç düşecek, devir artacak. tork düşecek.
spir sayısı azaltılırsa, tel çapı artırılacak, direnç düşecek, akım artacak,  güç artacak, devir düşecek, tork artacak.

yanlışmı düşündüm?

[FxDev]

Arkadaşlar mesele biraz da gerilim ile ilgilidir.
Örneğin 12V bir motor ne demek? 12V'tan kasıt nedir? Biz şimdi 12V motoru 6V ile çalıştıramaz mıyız? Çalıştırırız elbette.

12V/120W bir DC motor için; I=10A, L=1H, R=1R, N=1, Ampertur=10 olsun.
24V/120W bir DC motor için; I=5A, L=4H, R=2R,=N=2, Ampertur=10 olur kaba taslak.

Böylelikle aynı akı oranında ki bu aynı tork kuvveti demek, aynı güç alınabilir. Dolayısı ile aynı statora kabataslak girilebilir.

Teorikte girilebilir gözükür yalnız sargıyı ikiye katlamak her zaman için hacimsel olarak 2 kat yer kulanılacak anlamına gelmez. Emaye kalınlığı, kıvrımlar vb. her zaman lineer artmaz.

Bunun yanına motorun dönüş hızı da önemlidir. Motorların dönüş hızlarının da birbirine yakın olması istenir ki eddy kayıpları minimize edilsin. Bkz. skin effect. Yalnız bu tel ile ilgili değil stator saçları ile ilgilidir. Bunun içindir ki yüksek devirli motor yapımı oldukça zor iştir, dünyada çok ince saç üretme işi profesyonellik isteyen bir iştir.

Motorları anlamak için motorları anlamaya çalışmakla boşa vakit kaybetmeyin. Demir nüveli bir trafoyu yada bu da olmadı herhangi bir trafoyu anlamaya çalışın. Motorlar birer trafodur.

[z]

Sorum matematik bağıntılarla çözülmeli.

Mesela sorumda bakır kayıplarının aynı olması gerektiğini şart koştum.

12V/120W bir DC motor için; I=10A, L=1H, R=1R, N=1, Ampertur=10 olsun.
24V/120W bir DC motor için; I=5A, L=4H, R=2R,=N=2, Ampertur=10 olur kaba taslak.

Bu varsayımda 12v motorda 100R kadar kayıp var halbuki 24v motorda 50R kayıp var.

-----------------------------------

Bakır kayıpları eşit olacaksa

P=P1

R x I^2 = R1 * I1^2

Nüve doyum noktası civarında çalışacaksa  N x I = N1 x I1

Buradan I1= (N/N1) x I buluruz.

R x I^2 = R1 x I1^2 den

R x I^2  = R1 x (N/N1)^2 x I^2

Buradan R = R1 x (N/N1)^2 buluruz.

Şimdi devam edelim;

S kesitindeki telle sarılmıs bobin N sarıma sahip.

Tel kesitini K kat artırırsam yani tel kesitim KS olursa bu hacme sarılan telin boyu ne olur ?

İkinci şarttım tıka basa tel sarılacaktı.

Bu şart ile R = R1 x (N/N1)^2 şartını bir arada gözönünde bulunduracağız.

Buradan K için özel durumlar çıkacak.

Evet matematikçiler çıksın ortaya.....

[cann]

ben motorlarla ilgili 600 sayfalık bir kitap indirmiştim. yarısı formüldü. bir yerinden tutup hesaplayacak pratik bir şey bulamadım.

benim problemim:
elimde 36 volt 350 watt motor var, 24 spir 0.8 mm tel.
aynı firmanın aynı ölçüde 24 volt 500 watt motoru var. demekki bu nu iki şekilde sararak 2 çeşit motor üretiyor.

bende bunu 24 volt 500 watt motora nasıl dönüştürebilirimin peşindeyim. hesap yapamadığımdan spiri 16 ya düşürüp teli de 1mm yapayım dedim.
halen yapmış değilim.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Haa şu mesele. Evet özel sarım yapıp enerjiyi katlarız tabiki.

İlahi

[z]

ben motorlarla ilgili 600 sayfalık bir kitap indirmiştim. yarısı formüldü. bir yerinden tutup hesaplayacak pratik bir şey bulamadım.

benim problemim:
elimde 36 volt 350 watt motor var, 24 spir 0.8 mm tel.
aynı firmanın aynı ölçüde 24 volt 500 watt motoru var. demekki bu nu iki şekilde sararak 2 çeşit motor üretiyor.

bende bunu 24 volt 500 watt motora nasıl dönüştürebilirimin peşindeyim. hesap yapamadığımdan spiri 16 ya düşürüp teli de 1mm yapayım dedim.
halen yapmış değilim.

Motor saçlarının 500w olacağından eminsen ve devir sayısı aynı olacaksa;

36v motoru nominal devrinde döndür. Bu amaçla motoru matkap la vs döndürebilirsin.

Motor dinamo modunda kaç volt üretiyor bir ölç.

Bu veri elimizde olunca bir ara kafa yorarız.

[z]

Bilmece sarmadı galiba.

Soruyu tekrarlayayım. Sargıları söküp yeni sargı saracağız. Mesela kalın telle saracağız. Teli kalınlaştırınca haliyle sarım sayımız azalacak. Çünkü sargıların sarılacağı karkas aynı karkas.

Kalın telden haliyle daha yüksek akım geçirebiliriz.

1. Şart: I^2 R kaybı aynı kalsın.

2. Şart:  Amper sarım sayısı değişmesin.

3. Şart: Karkasda boş yer kalmasın.

Soru: Tel kesiti, sarım sayısı ne olmalı?

Bilmek istediğiniz büyüklüklere kafadan sembol verin. Mesela karkasın hacmi kesiti vs hepsi belli.

[irdal]

pm flux da değişim sarım sayısından meydana gelir. pm flux φ(θ)=Nl∫ B(θ)dθ dan( integral sınırlar π/2+θ ve - π/2+θ, N =sarım sayısı l= slot derinliği) eğer daha kalın kesitli tel kullanıyorsak pm flux da azalma oluşur. Lyeni= Nyeni*φ(θ)/i den L deki değişim bulunabilir.  Kesik alanı artacağından ben akımın artacağına ve L nin düşeceğine kanaat getiriyorum enim olmamakla birlikte.  Lakin R konusu kafamı karıştırdı , R L ve i nin oranına bağlı olrak değişecek ama nasıl

[cann]

Z hocam ben motoru söktüğüm için tekrar monte edeceğim. Sonra istediğiniz gibi üzerende yazan değerde döndürüp ölçeceğim, dinamo voltajını. ancak hafta sonu havada düzelirse 1 saatlik iş.

[cann]

motoru üzerinde yazan 2050 devirde dönderdim. vertiği  15 volt (14.5-16.5). buradan hareketle nasıl bir hesap yapacağız?

[z]

Bilmiyorum kafa yoracağız. Peki bu motor, motor olarak kullanılırken kaç voltta 2050 devirde dönüyor?