Ters dayanim voltaji

[z]

Bir transistorde (yada mosta) beyz emetor delinme voltaji, beyz kollektor delinme voltajindan cok cok kucuk.

Bunun sebebi nedir?

[M.Salim GÜLLÜCE]

Çok basit.
Bese emitter = zener. (Gerçekten "Zener" olarak kullanabilirsiniz.)
Base collector= yüksek voltajlı diyot...!!(Base'e göre yüksek.)

[z]

Onu sormuyorum ki.

Beyz malzemesi ortak olan iki diyodun kirilma voltajlari neden farkli onu soruyorum.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Onu sormuyorum ki.

Beyz malzemesi ortak olan iki diyodun kirilma voltajlari neden farkli onu soruyorum.

Collector e göre base, base e göre de emitter daha kirli bir malzeme.
Alaşım yapısı olarak her katman eklenmesinde Saf malzeme olan wafer dahada kirletilerek elde ediliyor.
Ne kadar kirliyse o kadar bozuk bir karakter azizim.

[z]

O zaman ne diye iyice kirletiyorlar. Az kirletsinler tum diyodlar yuksek voltaja dayansin.
Emetor ve basei de az kirletsinler transistorun hem beyz kollektor kirilim voltaji hem de beyz emetor kirilma voltaji yuksek olsun.

[M.Salim GÜLLÜCE]

O zaman ne diye iyice kirletiyorlar. Az kirletsinler tum diyodlar yuksek voltaja dayansin.
Emetor ve basei de az kirletsinler transistorun hem beyz kollektor kirilim voltaji hem de beyz emetor kirilma voltaji yuksek olsun.

O zamanda P ve N jonksiyonları istenen şekilde gerçekleşmiyorki birader. (+ ve -) İyonik molekülleri oluşturmanın başka yolu yok.
Bu kirletme eylemiyle katmanlar oluşturulabiliyor.
Bir nesneye buhar fırınında bölgesel alaşım yapılarak yarı iletken oluşturulabiliyor.
Buda saflaştırılmış wafer in alaşımla P N katmanları oluşturulmak için alaşım kirlenmesini gerektiriyor.

IC devrelerde bu işlemler dahada üst seviyede.
tek bir transistör değil binlerce transistörü 3-5 fırınlama ile yapmak zorundalar.
Metal-oksit izolasyon ve bağlantı iletim hatlarınıda buna dahil edebilirsin.
Tasarımdaki kaosu düşün birde.

Her fırınlama bir önceki oluşturulan katmanın da yayılmasını alana dağılasını sağlayabilir.
Derin kimya ve fiziğe ihtiyaç duyuluyor bu aşamada.

[z]

Cevaplar tatmin etmedi beni.

[z]

1n4001 ile 1n4007 arasinda yari iletken yapisi acisindanan ne fark var?

1n4007 nin PN jonksiyonunu dusunun.

1n4148 icin P maddesini goz onune alin.
Bu P malzemeyi 1N4007 nin N maddesi ile birlestirip PNP jonjsiyonu elde edelim.

N ortak uc iki bastakiler de iki diyodun P kisimlari.

1N4148 tarafinin kirilma voltaji bu durumda ne olur?  Hani 1n4007 nin N kismini 1N4148 icin de kullandik ya.

[M.Salim GÜLLÜCE]

1n4001 ile 1n4007 arasinda yari iletken yapisi acisindanan ne fark var?

1n4007 nin PN jonksiyonunu dusunun.

1n4148 icin P maddesini goz onune alin.
Bu P malzemeyi 1N4007 nin N maddesi ile birlestirip PNP jonjsiyonu elde edelim.

N ortak uc iki bastakiler de iki diyodun P kisimlari.

1N4148 tarafinin kirilma voltaji bu durumda ne olur?  Hani 1n4007 nin N kismini 1N4148 icin de kullandik ya.

Fabrikasyon imalatta substrade Wafer ile başlanınca ya N yada P alaşımla başlanır.
Üst yüzüne ayrı alt yüzüne ayrı alaşım yapma şansın yoktur.
Bir taban ne kadar saf ise o kadar sızdırmazlığı olan bir P-N jonksiyon elektron duvarı inşa edebilirsiniz. içinde ya N yada P olan bir katmanla başlayınca N olanı P ye çekmek istediğinizde N moleküllerini yok ederek değil baskılayarak P ye çekiyorsunuz.
Dolayısıyla P yaptığınızda Az N de muhtevada bulunmak zorunda kalıyor.
Kirlenmekten kasıt bu.

Germanyum yada silisyum saflaştırma Wafer aşamasında ancak mümkün olabiliyor.
P-N katman fırınlarına girdiğinde alaşımı geriye alma şansınız olamıyor bülent kardeşim.

Bu işin türkiyedeki benim tanıdığım kompedanı ise bu vatandaş.
YTÜ Prof. Atilla Ataman.
Kitapları warmıdır bilmem belki geçtiğimiz 40 yıl içinde yazmıştır bişeyler.
İz bulabilirsen detaylarını ona sorabilirsin.

[z]

Yariiletken yapilar hakkinda temel bilgilerim var.

Senaryo yaziyorum. Daha acik ifade ile dedigim gibi bir olayi hayalinizde canlandirmanizi istiyorum.

Simdi bu durumda bahsi gecen 1n4148 in kirilim voltaji icin yorum istiyorum.

Not: Ilk transistor bahsettigin gibi degil, mekanik temasli jonksiyona sahipti.



PCB uretim mantigi gibi maskele pozla asindir yada iyon bombardimani gibi teknikleri okudum ama firinlama diye bir teknik duymadim. Vardir belki.

Yari iletken oldumu Duran Leblebici ve Yildiz Leblebici anilmadan olmaz. Bahsettiginiz hocanin da hocalari olurlar.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Yariiletken yapilar hakkinda temel bilgilerim var.

Senaryo yaziyorum. Daha acik ifade ile dedigim gibi bir olayi hayalinizde canlandirmanizi istiyorum.

Simdi bu durumda bahsi gecen 1n4148 in kirilim voltaji icin yorum istiyorum.

Not: ilk transistor bahsettigin gibi degil, mekanik temasli jonksiyona sahipti.

PCB uretim mantigi gibi maskele pozla asindir yada iyon bombardimani gibi teknikleri okudum ama firinlama diye bir teknik duymadim. Vardir belki.

Yari iletken oldumu Duran Leblebici ve Yildiz Leblebici anilmadan olmaz. Bahsettiginiz hocanin da hocalari olurlar.

Yıldız hocayı duymadım.
Ama wikipedide yer almış.
https://g.co/kgs/74Ueyp
leblebicikitap.com
Ancak fırınlama yeni bir teknik değil.
Alaşım yapmak için katılacak molekül buharıyla fırınlandığını biliyorum.
Gerilim olayına gelince katılan moleküllerin Elektronvolt değerleriyle falan hesap formülleri wardı.
Ancak 40 yıl öncesi formülleri hatırlamam oldukça zor.
Yok potasyum konursa bilmem hangi değerlikli olur, yok fosfat yada sülfür konursa bilmem hengisi olur... gibi elektron değerlikleri katsayısıyla ilgili formüllerdi.

Tabii o zamanlar Yarı iletken imalatı hiç birimizin düşünmediği birşey. Yapılmışların pratikte kullanımı dururken cazip gelmiyordu.

Duran LEBLEBİCİ hocalar Doğum   1935 Çorum
 Atilla hocayla hemen hemen aynı çağdalar. ARDAHAN, 07.05.1941

[M.Salim GÜLLÜCE]

Şimdi senin mantıkla iki diyottan bir transistör yapabilmemiz lazım.
Ama olmuyor maalesef.
Tarihin ilk diyodu ise bakır ve bakır oksit. Ancak çok kötü bir diyot.
Nasıl yapıyorlarsa ben fırında yakarak diyot yapmayıu çok denedim ama bakır diyotlar gibi bir özellik gösterttiremedim. Farklı bir olay war bu meselede.
Jonksiyon bölgesi kalınlığı war sanırım.
zira ben bakırı yakınca oksitlenen siyah bölüm kabuk gibi dökülüyordu.
Tabii dolayısıyla geçiş bölgesi olmayıncada yarı iletken olamıyordu.

[z]

Yaklasik olarak 1N4007 1000v, 1N4148 de yaklasik 100V da delinir.

Benim senaryomdaki 1N4148 100V da mi delinir? Yoksa 1000V da mi?

Yada 1N4001 ile 1N4007 arasinda nasil bir fark var da birisi 50v digeri 1000v oluyor?

...Şimdi senin mantıkla iki diyottan bir transistör yapabilmemiz lazım.

Eger iki diyodun birer ucunu birbirine lehimlersen malesef burda jonksiyon yapmis olmuyorsun.

Ama diyodlarin icini acip PN malzemeleri alip kic kica olacak sekilde birbirine baski uygularsan transistorumsu bir durum elde edilebilir. Ama bunu mantiken soyluyorum.

Ama adamlar ilk transistorde mekanik temas ile jonksiyon olusturdular. Onu biliyorum. Fotosu da yukarida.

Tarihin ilk diyodu ise bakır ve bakır oksit. Ancak çok kötü bir diyot.

Ilk kati diyod, galen kristali ile yapilan diyod. Fakat sinyal dogrultma amacli. (Radyo dedektor diyodu)

Asagidaki fotoda elle cevrilen vidali aparat ucundaki kedi biyigi tel,  galen kristali uzerinde mekaniki kontak yapacak ve yeri degisecek sekilde gezdirilerek dogrultma yapan  bolge tespit ediliyor.



Bahsettigin bakir oksit, selenyum vs ile yapilan redresorler 70 li yillara kadar cokca kullaniliyordu. Mesela aku sarj aletlerinde, punta kaynak makinalarinda. Radyo adaptorlerinde.



Punta makinasinin redresoru yaninca sanat okulunda elektrik bolumundeki hocalarimiz redresor plakalarini sokup iyice zimparalar ve yeniden yaparlardi. Fakat bu sekilde yaptiklari fazla uzun omurlu olmazlardi. O zamanlar bu konu ilgimi cekmemisti.

[JOKERAS]

Bir ara Forumda biri evde Mosfet yapacaaam demişti.Sanırım birileri Evde Bjt yapmanın derdine düşmüş.
Bjt'ü yaparsam sonra Mosfet yaparım diye düşünüyor herhalde:)

[M.Salim GÜLLÜCE]

Bahsettigin bakir oksit, selenyum vs ile yapilan redresorler 70 li yillara kadar cokca kullaniliyordu. Mesela aku sarj aletlerinde, punta kaynak makinalarinda. Radyo adaptorlerinde.

Selenyum diyotlar farklı.
Bakıroksit diyotlar daha ziyade kedi bıyığı dediğimiz alanlarda yada ABD Military ürünlerde 70 li yıllarda rastlamıştım.

TV18 yada TV20 diyot parçaladıysan içinden pullar döküldüğünüde görmüşsündür.
Ona benzer ama daha kalın bakır pullardan ardışık dizerek Cam tüp içine koymuşlardı.
Ama fena halde kesim yönünde sızdırdığını da gördüğümü söyleyebilirim.

Şöyle bir makale war.
Jonksiyon formülleride var sanırım.
Tam incelemedim Ama Atilla hocanın anlattıklarına çok benziyor.
Belki fikir verir.
https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1706/1706.01261.pdf