ters paralel tristörlerin motorun ters emk'sından korunmas

[remzi]

merhaba arkadaşlar.  3 fazlı asenkron motor on/off kontrolü için kontaktör yerine yarı iletken malzemeden(3 tane ters paralel tristör grubu) bir devre yaptım. bu devre kontaktörlerin dez avantajlarını ortadan kaldıracak ve işallah daha az arızaya yol açacak. yanlız devremde eksik bir kısım kaldı. ters paralel tristörlerde (yada triyaklarda )
anod-katot arasına bir devre konularak tristörler (yada triyaklar) motorun zıt emk sından korunuyor ve yanmıyorlar. bu devrenin nasıl yapıldığını ve hesaplamaları elinde olan arkadaşım varmı. veya bu devrenin tam olarak adı nedir internette ben bu devreyi nasıl arattırıcam teşekkür ederim.

[z]

Tristor yada triac uclarina baglanan RC-Varistor vs devrelerinden bahsediyorsan, o devrenin birinci amaci tristoru korumadan ziyade tristorun yuksek dv/dt ye karsi iletime gecmesini engellemektir.

Aksi halde sen anahtari kumanda sinyali ile acarsin motorlarin durur ancak atelyenin bir kosesinde adam kaynak yapiyor diye motorlarina cok kisa surelerle ara ara voltaj gider. (Tristorler istek disi tetiklenir)

Bir diger gorevi de elektromagnetik yayilimi azaltmaktir.

Tristorler o kadar guclu elemanlardir ki, bir MOS yada TR de oldugu gibi cok hizli on-off uygulamalarinda genellikle kullanilmaz ve ordaki snubber devrelerindeki amac pek tasinmaz.

Bu devrelere genel olarak snubber devresi denir.

[remzi]

peki tristör grubunu korumak için snubber devresinden başka devre yapmak gerekirmi. bu devrenin şeması ve hesaplamaları elinizde varmı veya nasıl bulabilirim bu devreyi. teşekkür ederim...

[Tom]

Arkadaşım senin kullanacağın motorun görevi nedir.Ben benzeri bir devreyi 6KW 380v AC motoru cevirmek için kullanıyorum.Ama 6 adet IRF ile motoru sürüyorum.Ve bu ırf ler içinde tetikleme sinyalini PIC vasıtasıyla oluşturuyorum.Yani komplike bir sistem .Bir şey daha ilave etmem gerekiyor  ise oda şu yüksek tork elde etmek için motoru PIC vasıtası ile 3-6Hz de sürüyorum.
    Senin projene fikir vermesi amacı ile acıkladım.SAYGILAR...

[remzi]

ben devreyi moc 3021 opto ile tetikliyorum ve aşağı yukarı 20kw lık bir rezistansı ısıtıyorum. bu devreyi geliştirip üç fazlı asenkron motoru direk çalıştıracağım.motor durduğuna oluşacak zıt emk tristöre zarar verirmi bu zıt emk yı nasıl yok edebilirim. doğrusu elimde şu anda devre yok elimdeki devreyi modifiye edip üç faza çıkarıcam. yapacağım devre genel bir devre olarak yapmayı planlıyorum. yani hem motor hemde rezistans çalıştırmak için. ayrıca ben devreye snubber devresi ilave etmezsem devredeki tristörler kendi kendine iletime geçebilirmi gerçekten. çünkü tristörlerin iletime geçebilmesi için moc optonun enerji alması gerekir. snubber devresinin açık şeması elinde olan arkdaşım varsa rica etsem bu şemayı gönderebilirmi. ilgilenen tüm arkadaşlara teşekkür ederim.

[z]

Tristorler icin en basit snubber devresi seri R ve C elemanindan olusur.

Tristorler sadece gate devresinden tetiklenmezler. Yalitimdaki bir tristorun Anad katod voltaji cok hizli sekilde artirilirsa da tetiklenir.

Bu deger, kataloglarda dv/dt degeri olarak verilir.

Ayni sorun MOC icindeki triac icin de gecerlidir. Benzer onlemi ona da almalisin. Ayrica yuksek guclu tristorler genelde MOC tipi suruculerle değil, tetikleme trafosu ile surulur.

Gate akimi dusuk tristorler harici etkenlerle tetiklenmeye cok musaittir.

[PhD]

İstediğiniz devre sanırım bu.

Başka bir bilgisayarda yaptım, çizim proramı olmadığı için paint  ile çizebildim kusura bakmayın. :oops:

Burdaki diyotlar shockty diyot (hızlı diyot) olacak direç 1/2 Watt düşük omajlı bir direnç olacak ve kondansatörde 100uF civarlarında hatırlıyorum. Formülü hatırlamıyorum ama bulursam gönderirim. :roll:

Kolay gelsin...

Devre

[stlg]

Sevgili remzi
Arkadasım eger bu sistemin cok guvenilir olmasını istiyorsan sana tavsiyem orjinal kontaktorun yerinde kalması sen bu yapacagın solid state roleyi kontaktor devresininin 3 faz cıkıslarına bagla once kontaktor ceksin 1sn sonrada solid enerjilensin kontaktoru guvenlik olarak kullan motorunu devre dısı bırakırken once solid bıraksın sonra kontaktorun boylece hem guvenli bir sistem kurmuş olursun hemde kontaktorunun aşınmasını en aza indirmiş olursun kolay gelsin

[z]

Acılıp kapanma sırası ters olmuş.

Motoru calıstırmak ıcın;

Önce Solid State role devreye girsin ardından da kontaktor.
Artık Solid State roleyi de devreden çıkartabilirsin.

Motor devreden cıkarken;

Solid State devrede değilse devreye sok,

Ardından kontaktor devreden cıksın ardından da Solid State role.

Böylece kontaktörde hiç ark oluşmaz.

[stlg]

bunalmis hocam

Eger sizin dediginiz gibi olursa once solid sonra kontaktor işin bir anlamı kalmaz once kontaktor cekecekki solid devrede olmadıgında motor akımı kontaklarda arka sebep olmasın daha sonra solid devreye girerek motoru enerjilendirecek cıkarkende solid once cıkacak sonra kontaktor kontaktor burada sadece guvenlik amaclı motor akımı kontaktor cekerken ve bırakırken  gecmemeli tamamen kapandıktan sonra ve tamamen bıraktıktan sonra solid ile anahtarlama yapılmalı sizinle sanırım yapı farkı su benim sistemde solid kontaktor ile motor arasında sizinkinde ise solid kontaktore paralel umarım yanılmıyorumdur
kolay gelsin

[aster]

neden yumuşak yol verici yapmıyorda bunlarla uğraşıyorsunuz ki?

[z]

Solid ile kontaktör paralel bağlanmazsa ne faydası olur anlayamadım.

Kontaktör kontaklarının bozulmasının sebebi, yükün anahtarlanması aşamasında akımın neden olduğu arkdır. Solid state arka neden olmadığı için sorun kalkar, kontaktör artık sadece zaten akmakta olan akımı iletir.

Kontaktör devreden çıkacağı zaman solidden önce çıkartılır ve akım solid üzerinden yoluna devam eder, daha sonra solid devreden çıkartılır ve arksız  olarak akım kesilmiş olur.

Enerji uygulanırken solid daha önce devreye sokulur arksız olarak akım başlar daha sonra kontaktör devreye girer ve solid üzerinden yükü alır.

Bu uygulamada solid state gücü ihtiyaç olunan anahtarlama gücünden çok  daha düşük seçilir. Kısa süreli çalıştığı için sorun teşkil etmez.

Kontaktör solid state'in anahtarlama işi bittikten sonra  klasik usul devrede kalmaya devam eder.

@Aster

Yumuşak yol verme ucuza mal olacak mı?

[aster]

girerken önce solid sonra kontaktör, çıkarken tersi
ama solid kullanıyorsak niye birde kontaktör kullanıyoruz?

motor devreye girerken illa 3-4 katı demeraj çekecektir, bunu az güçlü solid ile nasıl gidereceksiniz?

basit bir şey yapılırsa ucuza ve daha güvenli olacaktır hocam

[z]

Yarıiletkenler kısa sürelerle gerçek değerlerinin üzerinde zorlanabiliyorlar. Patlamayacağı uygun değerde seçilirse sorun olmaz.

Zaten solid devreye sokulur sokulmaz kontaktörü 1 sn sonra devreye sokmanın anlamı yok. Her ikisi de devreye aynı anda sokulur, kontaktör mekanik ataletinden dolayı yaklaşık 100 msn sonra kapanır ve akımı üstüne alır. Bu esnada solid en fazla 100-200 mSn için zorlanmış olur.

[z]

@Stlg

Ne demek istediğini şimdi anladım.

Kontaktör kontaklarını ve SS anahtarı seri bağlamaktan sözediyorsun.

Evet o zaman sıralama dediğin gibi olmalı ve SS gücü yük gücüne uygun seçilmeli.

Seri bağlantılı uygulamayı daha önce hiç görmediğim için  ilk başta kafam basmadı.