Trafo girişinde triak

[t2]

Daha önce bir adaptör  veya güç kaynağı için trafo girişine triak konularak gerilimin ayarlandığını bu sayede sekondere bağlı tarafta, lm317 gibi regülatör entegresi kullanılarak ısınmanın, güç kaybının azaltıldığını duymuştum.

Fakat bu iş bana "uyduruk" gibi geliyor. hele yüksek güçlerde kaçınılması gerek. Çünkü triak endüktif yük nedeniyle alternans sonunda kesime gidemeyecek abuk subuk çalışacak.  Primerden  tetikleme yaparak gerilimi kıyan hatta güzelce ayarlamayı hedefleyen bir devre sorun çıkaracak başımız dertten kurtulmayacak  diyerek  bu iş olur diyen arkadaşı Olmaz diye ikna etmeye çalıştım. Primerden triakı öyle bir kontrol yapacağız  ki mübarek devrenin çıkışına ayrıca regülatör koymaya gerek kalmayacak. Siz , doğru dürüst çalışan böyle bir devre gördünüz mü?

[drmp]

lm317yi bilmem ama hazır dimmeri 380 girişli trafonun primerine bağlantı yaptım çıkış tarafında dokuma tezgahın dok sarma ünitesindeki 60 v 400w dc motorun hız ayarını bu şekilde yaptım müşteri anca bu kabul etmişti  ucuz olduğu için pek sıkıntı görmedim doğrusu

[OG]

Triyak faz kıyımı şeklinde çalışırsa sonuç berbat olur, ancak belki alternans atlama yapılırsa çıkışta efektif gerilim düşürülebilir, bu da dc ortalamada azalmaya sebep olabilir belki.

[ylmz]

drmp hazır dimmer derken ne ile sürüyordu trafoyu triyak ? tristör ? ve sinyal şekli nasıldı hatırlıyormusun yani iş gördümü öyle sorayım

[t2]

Triyak faz kıyımı şeklinde çalışırsa sonuç berbat olur, ancak belki alternans atlama yapılırsa çıkışta efektif gerilim düşürülebilir, bu da dc ortalamada azalmaya sebep olabilir belki.

Triakı tetikleyeceğiz sonra yeni bir tetikleme için akımın sıfıra düşmesini bekleyeceğiz. Bu  arada, en az bir  alternans bitmiş olacak. Akım sıfıra düşmediyse tekrar tetiklemeyeceğiz. Böylece girişteki 50hz frekans kesintili, hatta kopuk  hale dönüşecek çıkıştaki efektif gerilim ayarlanacak gibi görünyor.  Bu kesintili  durum yükü nasıl etkiler sorun çıkar mı buna bakmak gerek. Ayrıca triakla trafo sürülürken, 1 kere tetikleme yapılınca, sonrasında akım sıfıra düşebiliyor mu buna da bakmak gerek. Baktık diyelim. Bu yükte sorun yok, başka yükte sorun varsa.  her yükte aynı netice elde edilemez. belki öyle bir yük çıkacak ki akım sıfıra düşmeyecek. bizim triak kontrol de işlevsiz olacak.

[OG]

Voltajın sıfır olduğu anda (zero cross) triyak tetiklenir, 3-5ms kadar tetik gerilimi kesilmez ki kesin tetiklensin.

Triyak'ı tetikleyince o alternans sonuna kadar bir daha tetiklenmez zaten, triyak iletimdedir.  Voltaj sıfıra indiğinde triyak kendisi keser.

Bu şekilde 10 alternans adedi geçirilip, 1 alternans atlanırsa, çıkışta 1/10 luk eksik enerji alınmış olur. Doğrultucu ve kapasiteden sonra bu eksilme kendini gösterir. Ortalama DC ye yansır. O da regüle elemanının daha az ısınması demektir.

Bir önemli problem var ki triyak endüktif yüklerde voltajın sıfırdan geçtiği noktalarda bile kolayca kesime gitmez. Hatta çoğu zaman kesime gitmeyebilir bu ciddi bir problem. Ek önlemler gerektirir.

[z]

Adi ustunde enduktif yuk. Voltaj sifir olunca akim niye sifir olsun. Sifir noktalarinda akim sifir oluyorsa zaten o yuk rezistif demektir.

[since1990]

Peki bu voltaj kırpma işini bir mikroişlemciye yaptırsak? 5-10 ms içerisinde gerilimi dengeleyebilirmiyiz? ADC sine girip ateşleme açısını mikroişlemci hesaplasa daha sağlıklı olurmu? Yoksa olmaz mı?

[Kabil ATICI]

Triak sistemi ile kullanılan transformatör sistemi yüksek akımlı düşük gerilimli sistemlerde kullanılıyor. Bunu kurdele kseme makinesi sisteminde gördüm. sistem basitçe şöyle idi:
Yaklaşık 8cm  civarında İki bakır bara üzerine yaklaşım 7-10cm aralıklarda (perdelere kurdele dikmek için) kumaştan şeritler kesmek için reziztans telleri bağlanarak çalıştırılıyordu. Tellerin sayısı değişkenlik gösteriyordu.  Sonuçta tellerin sıcaklığının en azından kumaşı kesecek kadar yüksek ama yakmayacak kadar düşük olması gerekiyor.

Kontrol işlemi transformatörden sonra yapmaya kalkarsan şöyle söyleyeyim 5-6 tane tele 1KVA transformatör bile dayanmıyor. (transformatör öldü.)

Ama kontrol sistemi (aslında devre bildiğimiz dimmer-lamba parlaklık ayarı devresi) transformatörden önce konularak 500vatlık transformatör10-20 arasındaki teli kontrol edebiliyor. (Çıkış gerilimi düşük ve akımı yüksek olacak şekilde sarılmış)

Bu yöntemle pek ala ayarlı gerilim üretimi için kullanılabilir. Ama çıkışın ne şekilde olacağı konusunda pek emin değilim, Sonuçta anlatılan devre sadece rezistif yük taşıyordu.

[drmp]

konuya açıklık getirmek amacıyla  hazır dimmer devresi derken içinde ne olduğunu hatırlamıyorum  fakat spiral kesme  veya matkap hız kontrol devresiydi  dolgulu olduğu için içini açma gereği duymadım

[ipek]

yıllardır bende bu işe karşı idim karşıma modern bir philips SubWoofer amlifikatör çıkana kadar..

ampli 100w süper bass tipinten 250w'lık besleme trafosu 170 volt ac primeri mevcut görünce şoke oldum.
ampli gibi parazite açık bir cihaza 170 voltluk trafoya optik izalatör ile triac koymuş bass ihtiyacından çöken gerilimi
mikro işlemcinin optoya yolladığı kıyıcı darbeler ile ulaşılıyor..
yine buna benzer çift tristörlü çapraz bağlantılı akü şarj çihazında'da e tipi trafonun sargıları
arasında 3 uçlu Hall effect transistörü görmüştüm nedir saturasyonumu ölçüyor anlamamıştım zira bu tip extrem devreler minik bir seramik plaka üstünde
melezlenip bir boya ile kapatılıyor devre takibi imkansız...
şu an nick'ni hatırlayamadım bir arkadaşda oldukça prof olan Lab tipi HP güç kaynağının şemasını paylaşmıştı trafoda triac'ları görünce bir dumur vakası ile
daha karşılaşmıştım koskoca HP böyle yaptığına göre bu triac arkadaşı biraz hafife almışım...

[z]

....yine buna benzer çift tristörlü çapraz bağlantılı akü şarj çihazında'da e tipi trafonun sargıları
arasında 3 uçlu Hall effect transistörü görmüştüm nedir saturasyonumu ölçüyor anlamamıştım ....

Evet saturasyona engel olmak için. Nüveden normalde zamanla çarpıldığında alanları eşit fi akısı akmalı. Aksi halde sargılardan akan akımın DC bileşeni oluşur. Hall sensörden alınan sinyal sayesinde çapraz tristörlerden hangisinin daha geç hangisinin daha erken tetikleneceğine karar verilir.

[ylmz]

triyak la bu iş yapılıyor bende bir çok kart üzerinde gördüm endüktif yük sürmek çok zor ama bildiğim tek şey o 

[selbarut]

Daha önce bir adaptör  veya güç kaynağı için trafo girişine triak konularak gerilimin ayarlandığını bu sayede sekondere bağlı tarafta, lm317 gibi regülatör entegresi kullanılarak ısınmanın, güç kaybının azaltıldığını duymuştum.

Fakat bu iş bana "uyduruk" gibi geliyor. hele yüksek güçlerde kaçınılması gerek. Çünkü triak endüktif yük nedeniyle alternans sonunda kesime gidemeyecek abuk subuk çalışacak.  Primerden  tetikleme yaparak gerilimi kıyan hatta güzelce ayarlamayı hedefleyen bir devre sorun çıkaracak başımız dertten kurtulmayacak  diyerek  bu iş olur diyen arkadaşı Olmaz diye ikna etmeye çalıştım. Primerden triakı öyle bir kontrol yapacağız  ki mübarek devrenin çıkışına ayrıca regülatör koymaya gerek kalmayacak. Siz , doğru dürüst çalışan böyle bir devre gördünüz mü?

üstat yüksek güçten kastınız ne bizim tristör modüllerinin sizin teoreminizden pek haberi yok sanırım 180kw gibi trafoları sürüyorlar kesime gidedememe sorunu tamamen ateşleme devresiyle alakalı abuk sabuk çalışmalara esas sebep olan ateşleme kartında kullanılan abuk subuk optocuplörler

[z]

Trafonun primerinde bobin olması, boştaykenn tamam da yükteyken endüktif davramasını gerektirmezki.  Yük neyse o.

Tristörün endüktif yüklerde kesime gidememesi ile sürücü katı (gate driver) arasında da fazla bir alaka kuramadım.