Bir yanlışı düzeltelim.

[salim ALTIN]

Merhaba.
Piyasada malesef eksik ve yanlış bilgiler nedeni ile dünya kadar elektrik enerjisi boşa harcanıyor. Sonuçta üretilen ürünün fiyatı mecburan yükseliyor.
Bunun en önemli kanıtları ise ASENKRON motor ile sürücüsünün  DC Motor ile sürücüsünden daha ekonomik olduğunun iddia ve kabul edilmesidir.
Bu konuyu konuşmayı  dikkatinize sunmak istiyorum.

Dün bir ASENKRON motor sürücü üreten firmanın aynı iddia ile bir fabrikadaki on dan fazla dc motoru söküp yerine asenkron motor ve sürücü taktığını öğrendim. Ve artık bu konunun konuşulması gerektiğini düşünüyorum.

Ben de 2 ay önce  bir çelik mil çekme (kalibre-ezme - soyma) makinasında kullanılmakta olan 85 KW  şırage(schrage motor.General electric B.T.A motor.firçaları kaydırılan endüksiyon motoru. Elektrik makinaları cilt 3 sayfa 151) motorun yanarak arızalanması üzerine  buraya 85KW DC motor (femsan üretimi) ve kendi ürünüm olan 75 KW DC motor hız kontrol cihazımı taktım.
Daha önceki teknik detaylar hakkında bilgimiz olmadığından yeni taktığımız sistemin akım larından ne kadar yüklendiğini  not ettik. Sistemin boşta iş yapmadan çalışması durumunda çektiği akım DC çıkış olarak  8amper  ila 12 amper arasında. En ağır işi yaparken ihtiyaç duyduğu akım ise 235 amper civarında idi.
Müşteri bizim sistemimizin fazla enerji harcadığını söyleyerek ödeme yapmaktan kaçmaya çalıştı. Fakat şırage motoru sarabilecek usta sayısı sınırlı olduğu için  bizim alacağımızın bir kısmını vererek  sistemimizi 1,5 ay kullandılar. şırage motor hazır olduğunda bizide çağırarak tekrar sistemlerini devreye aldılar.
Aynı makina da aynı işleri yaparak  şırage motor ile aldığımız ölçüm değerleri ise şöyle idi.
Boşta çalışmada sistem 58 Amper ile (her bir fazdan ayrı ayrı) 62 amper arasında bir akım çekiyordu.
Tam yükte ise 270 amper ila 280 amper akım çekiyordu. (her bir fazdan)

Şimdi gelin birlikte hesaplayalımmı VERİM de dahil tüm enerji sarfiyatını...

[KaraBey]

Merhaba
ilginç bir yaklaşım, bu tür hesaplamaları enerji analizörleri ile rahatça yapabilsiniz
şu da varki son zamanlarda AC motorların daha yaygın kullanıldığını gözlüyorum

[salim ALTIN]

Merhaba.
 ilk cevabı siz yazdınız sizi çekelim hemen konu içine :
@karabey peki verim konusunda ve harcanan enerjinin miktarını hesaplamak konusunda neler söylenebilir. Enerji analizörü kullanmayı düşünüyor bir sürü kişi ama daha makinalarının üzerinde 20 dolarlık bir enerji sayacı bile yok ve bilmiyorlar makina başına elektriğe verdikleri paraları..

[salim ALTIN]

merhaba.
diyorki kitap;
asenkron motorun güç hesabı;

P=V3xUxIxCosQ kareköküç  çarpı bir  faz gerilimi çarpı bir faz akımı çarpı kosinüs fi.
Yada diyor :  P=3xU1xI1xCosQ dir diyor.

Peki doğru akım motorlarında durum nedir.?

[Veli B.]

Üstat,
Önce bir konuya açıklık getirmelisin.Hesabı yaparken şebekeye göre mi,
yoksa motor beslemesine göre mi yapacağız.Mantıklısı şebekeye göre elbette ama adam derse;
Kardeşim benim güç kaynağım yada benzer bir üretecim var.Enerji sarfiyatı yada enerji sağlama masrafları değil, önemli olan verim?

[salim ALTIN]

Merhaba.
@katana burada hesap fabrikasyon ortamdaki şartlar göz önünde tutularak konu bu şekilde düşünülmeli. Hiç kimse "Kardeşim benim güç kaynağım yada benzer bir üretecim var.Enerji sarfiyatı yada enerji sağlama masrafları değil, önemli olan verim? " diyemez.
O zaman ya çok parası vardır yada aklı yoktur.  
Verim nedir zaten ki.?
Bir iş için harcanan sonucunda elde edilebilen değilmi.?
Kaldı ki benim söylemek istediğim en temel elektrik formulleri ve uygulama örnekleri ile bile bilgi sahibi olmadan insanlar fikir sahibi olup başkalarını yönlendiriyorlar.
Bu nedenle burada bilgi üretelin ve bilgi sahibi olalım önce. Çünki piyasada adamlar geliyor ban diyor ki; ben elektrik mühendisiyim, otomasyon işleri yapıyorum, bana doğru akım motoru hakkında bilgi verirmisin....
Ya kardeşim sen düşük devir ve yüksek kalkış momenti gereken yerde ne kullanıyorsun.? 60 KW yerine 120 KW lık asenkron motormu ? Peki o fazla paralar kimin cebinden çıkıp kimin cebine giriyor.
10 lira daha fazla para kazanmak için beni kaç lira zarara sokuyorsun.
Bu toplumsal bir sorun artık.

[bigbey]

Evet bende aynı fikri savunuyorum. Salim bey.
DC motorlar AC motorlara karşı daha verimli ve düzenli kullanım sağlıyor.
Ama asenkron motorlar ise kuruluş maliyetleri küçük ama kayıpları büyük bir işletme yöntemi olarak karşımıza çıkıyor.
Bu kayıplar büyük güç tüketen sistemlerde bariz olarak ortaya çıkıyor.

[vatandas30]

arkadaşlar yalnız bir konuyu karıştırmayalım.
burada konuyu açan arkadaşımız schrage motordan bahsetmiş. bu özel bir motor. piyasada da pek kullanılmıyor bildiğim kadarıyla.
devir ayarı gerektirmeyen yerde tabii ki asenkron motor daha avantajlı. çünkü dc kaynak, fırça,kollektör vb. düzenekler ve bunlara bağlı olarak fazla bakım istemiyor. ( bilezikli asenkron motor hariç)
ama devir ayarı gereken yerde tabii ki dc motor hem kalkış momenti hemde verim olarak daha cazip.

[salim ALTIN]

merhaba.
diyorki kitap;
asenkron motorun güç hesabı;

P=V3xUxIxCosQ kareköküç  çarpı bir  faz gerilimi çarpı bir faz akımı çarpı kosinüs fi.
Yada diyor :  P=3xU1xI1xCosQ dir diyor.

Peki doğru akım motorlarında durum nedir.?

merhaba.
Olayı toparlayıp devam edelim de ayrıntılar çıksın ortaya.

Asenkron motorda güç P= 1.7320x380Voltx270Amperx 1  ise sonuç =177703 Watt yani 177 KW lık bir güç tüketiyor sistem.
Aynı iş için DC Motor ise;

P=UxI ise 440 Volt x 235 Amper ise sonuç = 103.400  Watt Yani 104 KWatt güç tüketiyor. Arada  73 KW lık bir fazla harcama var. Bu firma günde yaklaşık 8 saat bu şartlar altında çalışıyor. yani;
8saat gün x 73KWatt = 584 KWH  enerjiyi fazla harcıyor.
Peki arkadaşlar ayda 24 gün bilfiil çalışan bu fabrika;
24Gün ay x 584KWH = 14016 KWH aylık fazla enerji tüketimi olmazmı. ?

Peki bu kaç para eder;
Kwh ti 9 cent olarak hesaplar isek; 0.09 x 14016 KWH = 1261 Dolar aylık fazla tüketim edermi.

bu rakkam 1261x1.350=1702,35 ytl etmezmi.
8 milyar liralık bir maliyeti; 8.000/1702,35 = 113 gün içinde karşılamazmı.

Yani arkadaşlar 113 çalışma günü içinde yanlızca elektrik tasarrufu ile sekiz milyar lira kazanılabiliyorsa varın onlarca motoru olan yerleri siz düşünün.
Bu arada motorun ismi sizi yanıltmasın. o motor asenkrondan daha iyidir.  Hele hele hız kontrollü çalışan asenkron motorun verimini hesabetmek gerekir..
Bekın bizler teknik insanlarız. Tekniği iyi bilmeli ve ondan sonra neye karar vereceksek vermeliyiz.

Peki arkadaşlar kurulum maliyeti diyorsunuz nedir kurulum maliyeti? asenkron motorlar için buraya fiyat listesini yazarmısınız. Ben DC ler ve ac-dc sürücüleri yazacağım.

[aster]

Salim, şu anda bende ~ 2000 kW kurulu güç var ve hepsi AC motorlardan ibaret, söylediklerine katılıyorum lakin DC motoruda her yerde kullanmam imkansız, bilhassa gövde farkından dolayı

neyse konuya devam edelim

[z]

Yaptiginiz akim olcumlerine bakarak yuksek akimli olanin verimsiz oldugunu soyleyerek verim konusunda karara varmak icin cok erken.
Dediginiz gibi cos Fi carpani guc uzerinde dogrudan etkili ve AC motorlarda cos Fi yuke gore degisim gosterir.

En iyisi ayni gucte iki motora watmetre baglayip ayni yuku ayni devirde dondurup sonuclara bakmak.

DC surucunun 3 fazli AC surucuden daha ekonomik oldugunu tartismaya gerek yok.

[salim ALTIN]

Yaptiginiz akim olcumlerine bakarak yuksek akimli olanin verimsiz oldugunu soyleyerek verim konusunda karara varmak icin cok erken.
Dediginiz gibi cos Fi carpani guc uzerinde dogrudan etkili ve AC motorlarda cos Fi yuke gore degisim gosterir.

En iyisi ayni gucte iki motora watmetre baglayip ayni yuku ayni devirde dondurup sonuclara bakmak.

DC surucunun 3 fazli AC surucuden daha ekonomik oldugunu tartismaya gerek yok.

Merhaba.
@bunalmış hocam  ben özellikle "Aynı işi aynı makinada yapmak için iki ayrı motorun harcadığı enerjiyi " yazdım.Bu  Yanlızca verim konusu değil.
Bunu özellikle vurgulamak istiyorum. Aynı makina ve aynı iş için harcanan enerji miktarları söz konusu olan.
Zaten makina enerji girişinde bir sayaç var. Harcananı ölçüyor.

Sonra devamını anlatmadım tabii. Onu da anlatayım.

 Adamlar bizi de davet ettiler ya motorları sarılınca devreye almaya, gidip bu ölçümleri birlikte alınca bir bozuldular anlatamam. Resmen mor olarak dolaştılar yanımızda. ve hemen 4 bölge bir sürücü siparişi verdiler. Parayı bile ödediler.
4 Bölge aynı zamanda fazla enerjiyi şebekeye basıyor ya. Sistem  3-5 saniyede durdurulması gereken bir sistem. 2 bilge sürücü ile 12 KW kadar bir enerji açığa çıkabiliyor rejenaratif frenleme esnasında. 4 bölge ile bunu şebekeye basmak enerji tasarrufu yapar sonuçta...

[z]

@Salim,

Sistemde enerji sayaci oldugundan bahsetmissin. Senin taktigin DC motorun kullandigi enerjiyi ve Daha onceki AC motorun kullandigi enerjiyi de yazabilirmisin.

Enerjiler aradaki kwh lar mertebesindeki farkin isi seklinde harcanmasi bana cok mantikli gelmedi. Isi olarak kullanilmiyorsa (bence kullanilmiyor ve reaktif guc sozkonusu) kullanilan enerjiler arasinda cok fark olmamasi lazim.

Karsilastirma acisindan bu rakamlar daha gercekci olur. Aksi halde akimlardan yola cikip sonuca ulasmak cok yanlis olacak.

[salim ALTIN]

Merhaba.
Hocam sayaç bilgileri yok elimde.
Aradaki fark tamamen sistem ihtiyaçları ve farklardan kaynaklanıyor. Çünki bir motor da (DC) stator ve rotorda manyetik alan zaten var ve bunların motoru hareket ettirebilmesi için yaklaşık 2 KW enerji yetiyor.
Dierinde ise statorda enerji olunca rotor kısnını uyartarak orada manyetik alan oluşturuyor. (asenkron) Motorun hareket etmesi için gerçek gücünün %30 na kadar enerji çekiyor zaten sistem. Bu enerji o sistemi harekete geçirmek için çekiliyor. Aradaki fark ta bu.

[z]

Iyi ama miknatislama akimi reaktif bir akim değilmi?

Eger aktif bir akim olsaydi transformatoreler %90 gibi yuksek verime nasil ulasirdi?