Picproje Elektronik Sitesi

Gerçekte rastgelelik diye bir kavram yoktur. Fakat çözülemeyecek kadar geniş denklemler, ya da çözümünü bilmediğimiz denklemler bizim için rastgelelik oluşturur. Bülent hocam bu konuda haklı.


Bunu lorenz ve chua devrelerinde görebilirsiniz.


Bu devreler kaotik sinyal üretir. Baktığınızda yorumlayamayacağınız kargacık kurgacık sinyallerdir. Fakat sinyaller osiloskopun x-y gösteriminde anlam kazanır.
Bu devrelerde çizilen çekerler (attactor) birbirine benzese de aynı değildir. Termal direnç değişimleri kapasitördeki başlangıç kapasitesi (initial capacity),... buna etki eder.
Matlabde simülasyon yaparsanız aynı çekeri görürsünüz, ama.

@muhendisbey ve @muhittin_kaplan usta bunu başka bir başlık altında  https://www.picproje.org/index.php/topic,71358.0.html bende ifade etmeye çalışmıştım.Birşeyi biz bulamıyoruz diye o yok anlamına gelmez.Arşimet kaldırma kuvvetini bulmadan da sıvıların kaldırma kuvveti vardır.Kısacası rastgele diye birşey yoktur.Hele dijital dünyada hiç yoktur.Programlama dillerindeki random sayı üretme kodları mesela hep bi alt taban üzerinden üretir. Random yoktur. Kafanızdan sürekli sayı söyleseniz bile beyindeki sinyalleri inceleyebilme imkanınız olsa orada bile bir kuram üzerine sayı söyleniyordur.
Unutulmamalıdır ki  hep söylüyorum bir bilimin eğitimini alan herkes o alanda çoook bilgili olup birşeyler üretebilir.Ama herkes tıkanıp küresel anlamda probleme çarptığında o eşiği geçebilenler fark oluşturan dehalardır.

Yariiletkenlerdeki ve direnclerdeki gurultu nedir onlar da mi random degil?

Reelde random değildir. Hesaplama yöntemini bilmiyorsak ya da bilmediğimiz farklı etmenler varsa random'luk lazımsa random diyerek geçiyoruz. Aslında bilmediğimiz tonla etmen, tonla denklem işin içerisinde. Hepsinin de ayrı denklemi var (bulunamamış denklemler de mevcut).


Bu aynen şuna benzer: A Rh+ kana ihtiyaç olduğunda gidip A Rh+ kan veriyoruz. Aslında MN kan grubu da var hatta daha fazla kan grubu var. Ancak kan grubu ve rh faktörü kan transferi için yeterli. Bu da öyle, aslında çok daha fazla gürültü bileşeni mevcut ama hesaplama ihtiyacı duymayıp ihmal ediyoruz. Rastgelelik zaten bu noktada başlıyor. Rastgele sayıya ihtiyacımız var dediğimizde bu gürültü bileşenlerinin toplamına göre rastgele şu sayıyı ürettim diyebiliyoruz.


Şu da bir gerçek Teğmen'in dediği gibi, şimdilik bunlar bizim sistemlerimize pek fazla etki etmiyor. Belki ileride pV hatta fV seviyesinde lojik seviyelere geçersek işte o zaman hesaplamalar kökten değişecektir. İhmal dediklerimizden yeni teoriler çıkabilecektir.

Bizim sistemlere etkimez olurmu. Analog devrelerde basimizin derdi bu gurultuler. Ses sistemlerinde basimizin derdi mesela. Sirf bu yuzden daha pahali gurultusu az opamplar, transistorler ve direncler almak zorunda kaliyoruz.

Digital sistemleri de ADCden dolayi etkiliyor.

Etki etmezden kastım o kadar farklı gürültüler var ki, önemli gürültüleri filtreleyip gerisini kendi başına bırakıyoruz. Örneğin; bataryanın oluşturduğu gürültü (kimyasal gürültü) bir çok sistemde göz ardı edilir.

Bu rastgelelik konusunda ben yukarıda yazmıştım. Kuantum dünyasında gerçekten rastgelelik var. Einstein in "Tanrı zar atmaz" dediği konu bu. Çünkü Einstein bütün fiziksel niceliklerin kesin olarak belirlenebildiği ve hesaplanabildiği bir fiziğe inanıyor.

Bizim kullandığımız anlamda rastgelelik veya şans dediğimiz şey, hesap edemediğimiz veya olcemediğimiz için hesaba katmadigimiz şeyler için kullandığımız bir terim. Örnek olarak gürültü verilmiş. Hatta zoroaster buna göre opamp seçiyoruz demiş. Burada biz gürültünün şeklini bilemiyoruz, ama temel özelliklerine göre (maç genlik, frekans vs) onu filtrelemeye çalışıyoruz. Yani rasgeleliği yok etmeye çalışıyoruz. Aslında rastgele dediğimiz şeyde hesap etmediğimiz faktörler olmuş oluyor.

Bu aslında bilim ile mühendisliğin ayrıldığı çizgi.

@foseydon ustada rastgelelik yoktur demiş sanırım.
Şuna katılmıyorum ama bilim ile mühendisliğin çalışma alanı farklı diyelim yoksa kesinlikle ayrılmamalıdır.Bilim temellerle uğraşır ama işlenmemiş hammadeyi ortaya çıkarabilir diyebiliriz.
Fakat işlenmemiş ham madde birşey ifade etmez.Örnek verecek olursak ohm kanununu bilim olarak görebiliriz.Ama V=I*R kanunu işlenmezse gereksiz kalır.Mühendisler bu noktada devreye girer ve bilimin ortaya çıkardığı ham maddeyi işler ve ürünü ortaya çıkarır.Sonra mühendisler bir noktada yeni fikirlerle yeni işleme yöntemleri düşünürler fakat eldeki ham madde buna izin vermez bu noktada tekrar bilimle karışırlar.Eksiklikleri görmek,hayal etmek,merak olmadan bilim de ilerlemez.Mühendisin gereksinimi bilimi,bilimin çalışması mühendisliği iletir.Çok büyük bir kesişim kümesi altında çalışırlar.İkisini tek bir alanda çalışabilenler de mucit ve dahi olarak adlandırılırlar. Örneğin Tesla;

Dune kadar quark dan bi haberdik öğrenmiş olduk, Hareketleri,  şuan olculemedigi, sayısı belli olmadı  için rastgele diyoruz. Elimizde yeterli bilgi yok.
Bilmediklerimize şans, kader, rastgele (bilip gozardi ettikleriniz disinda.) diyoruz. Ortaçağda vebadan ölmek gibi.
Hadi Rastgele.

Bilim ve muhendislik mi?

Alıntı yapılan: Zoroaster - 01 Aralık 2017, 11:13:44
Bilim ve muhendislik mi?

(Resim gizlendi görmek için tıklayın.)

Bu ne demek oluyor @Zoroaster usta capslerle mi konuşuyoruz artık

1.Bilmece için  sallıyorum? tek elektron için bulunduğu yerden mutlu ise başka bi yere  (mutsuzluk  = ısı , işık, cazibe? ve dahi bilemediğim nedenlerden dolayı ...) kıpırdamaz.
2- Nedense bu bilmece bana kelebek etkisi ve kaos teoremini ... (rastgele yoktur da = bi  çok şeyden de habarımız yok mudur?)
3-Açıklayamadığımız ya da çözümleyemediğimiz  olaylar ,günümüz için rastgele ( random) olarak değerlendirmek durumunda olduğumuz ve de çözümünü bulamadığımız zaman, geleceğe çözümlenmesi için bırakılan sorudur.